Abhimanyu Mishra verbreekt record Karjakin
Een 12-jarig schaaktalent uit de Verenigde Staten, luisterend naar de naam Abhimanyu Mishra, kortweg ‘Abhi’ genoemd, is de afgelopen week op 30 juni de jongste grootmeester aller tijden geworden. Door op die dag zijn laatste GM-norm te scoren in Budapest zal hij binnenkort tot grootmeester worden benoemd, aangezien hij kort hiervoor ook al de 2500-ratinggrens had overschreden.
Abhi (geboren op 5 februari 2009) komt uit New Jersey en het was al duidelijk dat hij hard op weg was het record van Sergey Karjakin, dat al 19 jaar stond, te verbreken. De Rus (van oorsprong Oekraïner) had de grootmeestertitel op de leeftijd van 12 jaar en zeven maanden weten te behalen. De Amerikaan, met Indiase roots, deed er exact 12 jaar, vier maanden en 25 dagen over om deze felbegeerde titel te behalen. Karjakin liet desgevraagd weten dat hij zich een beetje bedroefd voelde nu zijn record verbroken was, maar hij wenst de nieuwe recordhouder desondanks het allerbeste toe.
Abhimanyu Mishra (bron video Chessbase)
Mishra verbleef samen met zijn vader enkele maanden in Budapest waar hij op jacht was gegaan naar de titel en het record. Hij scoorde zowel zijn eerste als tweede GM-norm, op het Vezerkepzo-toernooi in april en het First Saturday-toernooi in mei 2021. Dat zijn twee gesloten toernooien van elk 10 deelnemers en speciaal opgezet voor het behalen van normen.
Alleen het laatste toernooi was een Zwitsers toernooi, waar Abhi uitstekend begon met 5/6. Maar toen kwam er even een kink in de kabel omdat hij verloor van de Slowaakse GM Milan Pacher. Hij herstelde zich met een overwinning op de Hongaar FM Bence Leszko. En in de laatste ronde slaagde hij erin om de 15-jarige Indiase GM Leon Luke Mendonca te verschalken. Daardoor kwam zijn TPR boven 2600, hetgeen de laatste GM-norm betekende.
Top 10 jongste grootmeesters aller tijden
| # | Speler | Land | Leeftijd |
| 1 | Abhimanyu Mishra | Verenigde Staten | 12 jaar, 4 maanden, 25 dagen |
| 2 | Sergey Karjakin | Oekraïne | 12 jaar, 7 maanden, 0 dagen |
| 3 | Gukesh Dommaraju | India | 12 jaar, 7 maanden, 17 dagen |
| 4 | Javokhir Sindarov | Uzbekistan | 12 jaar, 10 maanden, 5 dagen |
| 5 | Praggnanandhaa Rameshbabu | India | 12 jaar, 10 maanden, 13 dagen |
| 6 | Nodirbek Abdusattorov | Uzbekistan | 13 jaar, 1 maand, 11 dagen |
| 7 | Parimarjan Negi | India | 13 jaar, 4 maanden, 22 dagen |
| 8 | Magnus Carlsen | Noorwegen | 13 jaar, 4 maanden, 27 dagen |
| 9 | Wei Yi | China | 13 jaar, 8 maanden, 23 dagen |
| 10 | Raunak Sadhwani | India | 13 jaar, 9 maanden, 28 dagen |
Bronnen
- Abhimanyu Mishra Becomes Youngest Grandmaster In Chess History (chess.com)
- Made it! Abhi youngest GM in history! (chessbase.com)
Hieronder een leuk animatiefilmpje waarin het ‘stuivertje wisselen van alle talenten uit het verleden’ wordt weergegeven.
We zullen moeten afwachten hoe het deze heel jonge grootmeesters verder vergaat. Die records zeggen niet alles. In 1988 werd de Franse jeugdschaker Joël Lautier als 15-jarige jeugdwereldkampioen U20, toen een record. Hij eindigde voor de 19-jarige Gelfand en Ivanchuk, die later uitdager van de wereldkampioen resp. kandidaat werden. Lautier lukte dat niet en in 2005 kapte hij met het wedstrijdschaak.
Wie grootmeester wordt kan er natuurlijk wel wat van, petje af! Alleen is het totale aantal grootmeesters nu groter dan toen Karjakin het werd. Ik kan me nog herinneren dat Nederland zijn tweede grootmeester kreeg.
In 1950 benoemde de FIDE 15 actieve schakers tot grootmeester en kregen nog 12 schakers wegens verdiensten uit het verleden die titel. Euwe was bij die eerste groep. Ik neem aan dat Donner de tweede Nederlandse grootmeester was. Tegenwoordig zijn er speciale toernooi om schakers aan een grootmeester- of meestertitel te helpen. Daardoor is het mogelijk op jongere leeftijd grootmeester te worden dan vroeger voor topschakers als Spassky, Fischer en Judit Polgar mogelijk was.
Misschien is Lodewijk Prins de tweede Nederlandse grootmeester. Hij kreeg de titel weliswaar pas in 1982, maar dat was gebaseerd op resultaten uit het verleden – en wellicht waren die er al vóór Donner ze behaalde.
Erg jammer dat Donner hier niet meer op kan reageren…
Donners eerste reactie destijds was “Hij moet de titel zelf hebben aangevraagd”, wat overigens door anderen is tegengesproken.
Later schreef Donner dat er ook maar een titel ‘Olympisch Meester’ moest komen voor geen andere prestatie dan “erbij te zijn geweest”.
Prins was bij de 94 schakers, die in 1950 door de FIDE tot internationaal meester werden benoemd. Donner kreeg in 1959 de grootmeester titel, maar ik heb niets kunnen vinden over de I.M. titel. Donner was in de jaren vijftig wel in een match tegen Prins duidelijk sterker en eindigde ook iets boven Prins in het interzonale toernooi in Zweden, waar ze toen beiden aan deelnamen.
chessgames.com/perl/chess.pl?tid=83063
chessgames.com/perl/chess.pl?tid=79308
Donner, IM sinds 1952, mist in 365chess.com/game.php?gid=2528701 het fraaie 19.Pc3-b5!! maar wint het wel.
Prins werd in 1982 met terugwerkende kracht tot GM benoemd. Ik kan (nog) niet vinden op grond van welke resultaten de FIDE daartoe besloten heeft. De vraag is dus of die resultaten behaald zijn tussen 1950 (toen kreeg hij zijn IM-titel) en 1952 (toen kreeg Donner zijn GM-titel). Op chessgames.com staan wat opmerkelijke toernooiresultaten van Prins genoemd. Hij won het Hoogovenstoernooi van 1948, maar dat had voornamelijk Nederlandse deelnemers. In Venetië 1949 werd hij derde in een sterk veld. In Madrid 1951 werd hij eerste, minder sterk bezet dan Venetië, maar nog steeds met enkele GM’s. En in het zonetoernooi van Bad Pyrmont werd hij samen met Matanovic derde, ruim voor Donner.
Volgens de chessmetrics site van Jeff Sonas (www.chessmetrics.com/cm/CM2/PlayerProfile.asp?Params=199510SSSSS3S104262000000111000000000024710100) was hij in 1951 nr. 47 van de wereld met een historische rating van 2604.
Stevige aanwijzingen dus dat niet Donner, maar Prins de tweede Nederlandse grootmeester is.
Hij werd tot ‘honorary GM’ benoemd, wat niet hetzelfde scheen te zijn als een gewone grootmeestertitel. Zie en.wikipedia.org/wiki/Grandmaster_(chess)#Honorary_grandmasters
Zie en.wikipedia.org/wiki/Grandmaster_(chess)#Honorary_grandmasters: ‘Since 2007, no distinction has been made between an “honorary” grandmaster and a full grandmaster.’ De enige nog levende HGM is Jonathan Penrose, en die staat gewoon als GM op de FIDE-ratinglijst.
Het lijkt me overigens vrij duidelijk dat Prins’ organisatie van de olympiade in 1954 (Argentinië had zich teruggetrokken) en het kandidatentoernooi 1956 in Amsterdam bij het verlenen van de titel meegespeeld zal hebben. Maar dan nog: HGM met terugwerkende kracht in 1982, GM met terugwerkende kracht in 2007. Vóór Donner (tot het tegendeel bewezen is).
Prins speelde na 1955 vooral Olympiades, maar ook het Nederlands kampioenschap van 1965 dat hij won. Nadat Prins in 1950 tot IM benoemd werd, speelde hij in 1951 erg goed in het zonale toernooi van Bad Pyrmont. Hij werd gedeeld derde met 9,5 uit 14 en plaatste zich tussen de grootmeesters voor het interzonale toernooi. Dat zal wel een grootmeester resultaat zijn geweest en daarin zal hij dan eerder dan Donner zijn geweest. In dat interzonale toernooi van 1952 in Stockholm eindigde Prins echter met 4,5 uit 20 gedeeld laatste. Donner deed niet mee, want was in Bad Pyrmont als gedeeld 8e geëindigd, 3 punten achter Prins. Donner werd wel in 1952 IM en later in 1959 GM.
Zoals bekend zijn er drie problemen als je ouder wordt: je oren, je ogen en het derde ben ik even vergeten. Bij mij zijn het blijkbaar (ook) de ogen. Maar dat Donner dus niet in 1952 maar pas in 1959 begrootmeesterd werd, geeft weer extra ruimte voor mijn theorie. Donner deed het in het interzonetoernooi van 1955 trouwens niet veel beter met 5,5 uit 20.
Om onbegrijpelijke redenen begint het animatiefilmpje in 1950, en noemt Bondarevsky (boven de 40) en Kotov (37) als eerste “jongste grootmeester” ooit, gevolgd door een hele rij anderen waarbij de leeftijd steeds daalt.
Maar in 1914, toen het instituut “Grootmeester” door de Russische Tsaar na het toernooi in St. Petersburg in het leven werd geroepen, waren vier van de vijf toen benoemden Marshall (37), Rubinstein (34), Capablanca (26) en Aljechin (22) jonger.
De vijfde, Lasker, was toen 46 en toen de oudste ooit die tot grootmeester benoemd werd. De oudst benoemde grootmeester aller tijden is Enrico Paoli, die op zijn 88ste tot grootmeester werd benoemd, evenals Prins met terugwerkende kracht.
Tot slot: wat de FIDE grootmeesters betreft zijn er nu bijna 1700 en voorlopig zal Abhimanyu Mishra nog wel de jongste blijven.
Het zijn er momenteel over de 1700. Tel de overledenen en trek dat aantal af van de 1939 op en.wikipedia.org/wiki/List_of_chess_grandmasters
Over het verhaal van het instituut ‘grootmeester’ in connectie tot St Petersburg 1914 en zeker de connectie met de Russische tsaar zijn gerede twijfels – er lijken voor die theorie nauwelijks contemporaine bronnen te zijn. In mijn ogen is het startpunt 1950 zeer goed te verdedigen. De eerste ‘jongste’ IGM is derhalve David Bronstein.
Het betrekkelijk korte lijstje ziet er voor zo ver mijn informatie strekt als volgt uit (tussen haakjes jj-mm-dd, sortering vindt dus plaats vanaf het moment dat aan de eisen voldaan is, niet de formele titelverlening):
1950 – David Bronstein URS (26)
1952 – Tigran Petrosian URS (23)
1955 – Boris Spassky URS (18)
1958 – Robert Fischer USA (15-6-1)
1991 – Judit Polgar HUN (15-4-28)
1994 – Peter Leko HUN (14-4-22)
1997 – Etienne Bacrot FRA (14-2-0)
1997 – Ruslan Ponomariov UKR (14-0-17)
1999 – Bu Xiangzhi CHN (13-10-13)
2002 – Sergey Karjakin UKR (12-7-0)
Aanvulling op mijn FISCHER-lijst in Ecce Homo Ludens XXXVII op de HMC-website: Leon Luke Mendonca hoort op de 32e plaats te staan op mijn lijst met 14 jaar, 9 maanden en 17 dagen. En nu dus Abhimanyu Mishra op 1… met de cijfers 2021 – USA (12-4-25)
Dank voor je reactie. Interessant. Ik zie ook dat Edward Winter al veel hierover heeft geschreven in www.chesshistory.com/winter/extra/grandmasters.html.
Ook blijkt me dat ik net als anderen voor mij foutief Rubinstein als een van de eerste grootmeesters heb genoemd in plaats van Tarrasch. Tarrasch was 52 in 1914, ouder dan Lasker.