Giri naar de tiebreak, Van Foreest helaas naar huis
In het Russische Sochi zijn gisteren en vandaag twee partijen uit de derde knock-outronde van de wereldbeker gespeeld. Van de Nederlandse deelname moeten vanaf nu alle ogen gericht worden op Anish Giri. Jorden van Foreest verloor zondag met wit de eerste partij, waarbij hij lange tijd op weg leek naar een klinkende overwinning. Erg zuur en het viel niet mee om met zwart ijzer met handen te breken. Dat lukte vandaag dus ook niet, de krampachtige remise noopt hem om zijn koffers te pakken.
Giri had in de Oezbeekse jongeling Abdusattorov een zeer taaie tegenstander. In de partijen met het reguliere tempo heeft onze landgenoot geen enkel zicht op een overwinning gehad. Met zwart moest hij in het eindspel opboksen tegen het loperpaar en een verre vrijpion. Groot nadeel zou je zeggen, maar door zijn stukken heel actief in het centrum te plaatsen, wist Giri alle gevaar goed te neutraliseren. Ook hier heb ik geen concrete winstkansen voor de tegenstander kunnen waarnemen, een terechte remise dus.
Foto Anastasiia Korolkova
In de tweede partij was het niet anders. Hij bereikte niets tegen de Franse Verdediging. Een symmetrische pionnenstructuur, meteen de nodige stukken die geruild werden en in een eindspel voor elke speler het loperpaar viel er niets bijzonders te halen en daarom trok Giri er maar de stekker uit en nam hij genoegen met een half punt. Dan moet het maar gebeuren in de tiebreak, maar in partijen met versneld tempo weet de “underdog” soms de op papier sterkere speler te verrassen. Laten we hopen dat het Giri niet overkomt en dat hij in elk geval iets weet te vinden tegen het Frans!
In de eerste partij van Jorden van Foreest kwam onze landgenoot na een gunstig verlopen opening in een middenspel waar hij groot tot beslissend voordeel in handen kreeg. De tegenstander zat met een zeer slechte loper op f6 en wit had substantieel voordeel op de damevleugel. Laten we er eens een paar momenten uitpikken:
Van Foreest, Jorden – Piorun, Kacper
Stelling uit de beroemde partij Karpov-Unzicker, 1974
7. Db3
Ik was een beetje verbaasd toen ik zag dat Jorden deze zet speelde. Mijn eerste reactie voor wit, toen ik deze zet zag, was om hier 17. b4! te spelen. Het paard op b7 staat afschuwelijk op dit troosteloze veld, zoals we weten uit een fraaie modelpartij Karpov-Unzicker, Nice 1974 (zie diagram). Het paard is er in die partij niet meer in geslaagd om activiteit te ontwikkelen. Aljechin gaf het principe al eens aan. Als wit een paard op g3 heeft, zet dan een zwarte pion op g6 zodat het paard in zijn activiteit wordt belemmerd. Hetzelfde natuurlijk met het paard op b7. De pion op b4 ontneemt het de meest cruciale velden. In de partij deed zwart zijn best om het paard via d8 en zelfs veld f7 toekomst te geven, maar dat kwam totaal niet uit de verf.
Maar zelfs met een pion op b4 zal Jordens tegenstander, Piorun, het paard misschien wel op betere velden krijgen dan Unzicker destijds. Eenvoudig is het echter niet zoals blijkt uit 17…Dd7 18. Db3 Pd8 om het paard via c6 om te spelen naar d4. Dat lukt echter niet na 19. Tfc1! want nu verliest 19…Pc6?? onmiddellijk: 20. Da4 Pb8 21. Dxd7 Pxd7 22. Txc7 en wit staat nagenoeg op winst.
17…Pc5 18. Dc4 Dd7 19. b4 Pa4
Het paard staat hier aanzienlijk beter dan op b7, maar echt actief is het natuurlijk niet.
Foto Anastasiia Korolkova
Na een tijdje staat het zo.
Een logische gedachte. Hij wil het schaakje op e2 sowieso uit de stelling halen zodat er ooit Tc1 mogelijk wordt. Er bestond hier een agressieve mogelijkheid om groot voordeel te verwerven namelijk met 28. g4!? Wit dreigt de loper te verdrijven gevolgd door Pxe5. Na 28…g6 29. Kg2 is de koning ook uit het schaakje op e2 gegaan waarna Tc1 (of zelfs Ta5) veelbelovende mogelijkheden worden.
En dan ontstaat na nog een aantal zetten dit moment.
Helaas, vlak voor de tijdcontrole blijkt de stelling toch te moeilijk te zijn om volledig te doorgronden. Allereerst mag wit zich niet vergrijpen aan pion e5: 37. Pxe5+? Kg8 38. f4 en nu wint zwart met 38…Df2 materiaal. Het ligt voor de hand om pion c2 onschadelijk te maken met 37. Dxc2± maar wat heb ik dan na 37…Dxb5 moet Jorden gedacht hebben. Zwart heeft een mooie vrijpion gekregen en verder lijkt zijn stelling heel stevig (ondanks de slechte loper). Er blijkt wel degelijk iets te zijn voor wit. 38. Dc7+ Kg6 39. Dd6! (zie analysediagram)
37…Db1!
38. Pd2
Tijdens de live-uitzending dacht ik aanvankelijk dat deze paardzet niet zo handig was. Zelf keek ik naar 38. Pe1 Txa6! 39. Pxc2 Txa1 40. Pxa1 en dat levert een stelling op waarin wit in elk geval niets te vrezen heeft (maar ook niets te winnen helaas…). De beste poging is 38. a7 en dan moet zwarts koning uit het schaak (om …Txa7 voor te bereiden) met bijvoorbeeld 38…Kg6 Wit kan dan verder gaan met 39. De1 Dxe1 40. Txe1 Txa7 41. Tc1 Ta2 42. g3 gevolgd door Pe1 en c2 wordt opgepeuzeld. Allemaal wel wat riskant op het eerste gezicht, maar het lukt net.
38…Dd1
Uiteraard blijft hij met de dame aan de pion hangen.
39. Pb3 Lxh4
40. Dxe5?
Helaas is deze zet niet goed en daarmee geeft wit een zeker halfje uit handen. Het was nu de hoogste tijd om uit te zien naar het onschadelijk maken van c2. Dat moest nu gebeuren met 40. Tc1! maar ik kan me voorstellen dat je precies op de laatste zet voor de tijdcontrole dit niet allemaal meer scherp kunt overzien. 40…Lxf2 41. Dxc2
40…Lxf2 41. Df4+ Kg8 42. Dxf2
42…Dxa1! 43. Pxa1 c1=D
Een paard tegen een toren, dat is bijna altijd kansloos. Hier helaas ook. Op de 59ste zet moest Jorden zijn koning omleggen.
0-1
Dit was een heel bittere pil die hij te slikken kreeg. Want hoe herstel je van zoiets? De dag erna – met zwart – móét er gewonnen worden. Dat is vaak niet te doen. En de tegenstander blijkt te solide om in gevaar te brengen. Helaas moest Jorden zich schikken in het halve punt voordat hij de partij ook nog zou verliezen…
Het toernooi valt verder te volgen op diverse sites.
Via Chess24.com:
chess24.com/en/watch/live-tournaments/sochi-fide-world-cup-2021/3/1/2
Via: Chessbase.com:
Open: live.chessbase.com/en/Watch?id=FIDE-World-Cup-2021
Dames: live.chessbase.com/en/Watch?id=FIDE-Womens-World-Cup-2021
Via Chess.com:
Open: www.chess.com/events/2021-fide-world-cup
Dames: www.chess.com/events/2021-fide-womens-world-cup
Ten slotte…
Op de tiebreakdagen zal IM Stefan Kuipers op het twitch-kanaal van de schaakbond schaaktechnisch terugblikken op de verrichtingen van de Nederlanders in de afgelopen ronde, in ieder geval zo lang als er Nederlanders in het toernooi zijn! De uitzendingen starten in de avond om 20.00 uur. De volgende is dus morgen 20 juli, daarna op 24 juli enzovoort, volgens het speelschema.
