Met “Manneken Pis” de trein in!

In het Belgische Geraardsbergen werd van zondag 8 t/m donderdag 12 augustus een Open toernooi gehouden. Het was al weer de 36ste keer dat het toernooi gehouden werd; vanwege corona kon het evenement vorig jaar niet plaatsvinden maar voor deze zomer was de organisatie er alles aan gelegen om toch een modus te vinden zodat het veilig (coronaproof!) georganiseerd kon worden. En ik moet zeggen dat zij met vlag en wimpel zijn geslaagd door dit evenement op een goede en veilige manier te laten doorgaan waardoor veel mensen weer het nodige schaakplezier hebben kunnen beleven.


Waar traditioneel in “Het Koetshuis”, vlakbij de abdij van Geraardsbergen werd gespeeld, moesten er vanwege de covid-19 beperkingen nu op vijf verschillende locaties gespeeld worden. Men had het clublokaal van de organiserende schaakclub “Van Pion Tot Dame Geraardsbergen”, café “The Preacher” omgedoopt tot het domein van de eerste 15 borden, waaronder zes liveborden. Dus als je in deze bovenzaal zat, deed je mee om de prijzen. Op dezelfde pittoreske markt, waar dit café te vinden is, was ook het stadhuis gastheer. Uiteindelijk was Caïssa, de schaakgodin, mij ditmaal op de hand, maar daarover later meer. Dat ik met een goed gevoel dit toernooi in ging,  had onder andere te maken met de straat waar ik, vanuit het hotel, samen met mijn zoontje Tommy (die ook meespeelde) doorheen moest lopen op weg naar één van de locaties waar gespeeld zou worden (zie naambordje). Hoewel de spelling niet helemaal in orde is 🙂 konden we hier wel om lachen aangezien mijn familie in de loop van de tijd de meest rare verbasteringen van onze familienaam hebben moeten aanhoren.

Dit schilderij in het stadhuis toont de kroning van Napoleon tot Keizer (foto Armin Kohlrausch).

Terug naar het toernooi. Aangezien ik voor de tweede ronde, die zondagavond gespeeld werd, een bye had genomen, kwam ik de derde ronde  te zitten in het bovengenoemde stadhuis. Mensen uit de oudheid op prachtige schilderijen keken je tegemoet, maar helaas stond de toegangsdeur wagenwijd open (in verband met de onmisbare ventilatievoorschriften) en, behalve dat de koude invloedsfeer van die dag toch binnenkwam, leidde een ander tafereel halverwege de partij tot wat commotie. Want op het balkon meldde zich plotseling een clownesk geklede figuur met een grote koebel die het publiek op het marktplein op luide toon begon toe te spreken. Duidelijk een staaltje plaatselijke folklore waarbij de man niet wist dat er geschaakt werd en dat je dan stil moet zijn… Toen hij klaar was met zijn speech, werd hem meegedeeld dat er achter de deur een schaaktoernooi plaatsvond waarna hij zich onmiddellijk verontschuldigde. Maar een aantal blunders waren er toen al gemaakt… De schakers in het stadhuis zaten trouwens te spelen in de nissen van het grote gebouw waar aan het eind in een zaal een grote, brede tafel stond opgesteld met twee schaakborden. Die tafel was zo breed dat het niet eenvoudig was om de onderste rij te bereiken. In dezelfde ronde dat ik hier speelde, was ook mijn zoontje van 11 jaar bezig om – toevallig aan deze brede tafel – met zwart de zet 29…De1 uit te voeren in onderstaande diagramstelling. Hij moest vrijwel geheel over de tafel hangen om die zet te kunnen spelen!

Wiley, Tom – Grooten, Tommy

Er volgde 30. g4 Dc1+ 31. Kb3 Lxc4+ 32. Dxc4 Dxb1+ 33. Ka4 Kg7 34. Dxc5 Ld2??
Helaas grijpt zwart mis en loopt de d-pion door. Nu had zwart redelijk simpel remise kunnen maken met 34…Db8, maar helaas liep het uit de hand. Er volgde nog:
35. Dxc7+ Kf6 36. d6 en na een paar zetten haalde wit een dame.
1-0

 

Later begreep ik dat een ronde hiervoor twee jeugdspelers die tegen elkaar speelden het bord schuin op de hoek van de tafel hadden gezet omdat de onderste paar rijen voor beide een probleem was…

Bij aanvang treffen we aan de kop van de ranglijst de ervaren Schotse grootmeester Paul Motwani, die al sinds jaar en dag woont en werkt in België. In de eerste drie ronden bleef hij foutloos, maar toen kwam de klad wat in zijn spel. Hij eindigde het toernooi met louter remises omdat hij betere stellingen niet kon winnen maar slechtere stellingen nog wel naar remise wist te loodsen. Twee sterke staaltjes van dat laatste:

 

Schouten, Jordy – Motwani, Paul

In deze stelling speelde wit
22. Thd3!
Daarmee dekt hij niet alleen Td4 maar hij dreigt met Td2 de zwarte dame in te sluiten. Ondertussen hangt ook de loper op c6 nog. Hoe kan zwart zich uit deze netelige situatie proberen te redden?
22…Df2!?
Absoluut de enige poging om in de partij te blijven.
23. Tf3 Dg1 24. Dxc6?
Helaas kost dat een half punt.
Wit kon nu winnen met 24. Tb4! waarna de loper op c6 blijft hangen terwijl Dc8+ in de stelling blijft. Tegelijkertijd redt hij zijn eigen toren.
24…Dxd4 25. Dc8+ Ke7 26. Dxh8

Zwart staat een toren achter maar met dame plus paard tegen de kale witte koning heeft hij voldoende tegenspel. Na een dolle partij werd op zet 47 de vrede getekend.
26…Da1+ 27. Kc2 Da2+ 28. Kd1 Db1+ 29. Ke2 Db2+ 30. Ke1 Pc5 31. Da8 Pe4 32. Da7+ Ke8 33. Da8+ Ke7 34. Da7+ Ke8 35. Td3 Dc1+ 36. Ke2 Dxf4 37. Db8+ Ke7 38. Dc7+ Ke8 39. Dc8+
39…Ke7 40. Db7+ Ke8 41. Da8+ Ke7 42. Da7+ Ke8 43. De3 Dxe5 44. Ke1 Da1+ 45. Ke2 De5 46. Ke1 Da1+ 47. Ke2 ½ – ½

 

Lahaye, Rick – Motwani, Paul

Wit staat op winst. Hoe kan hij het karwei op fraaie wijze afmaken?

 

Met Rick Lahaye hebben we ook meteen de nummer twee van de ranglijst genoemd. Rick begon sterk aan het toernooi met 3 uit 3, een remise in de vierde ronde, maar daarna haalde hij de toenmalige koploper Huesmann onderuit en vervolgens ging ondergetekende er ook onderdoor bij hem. Daarmee had hij de leiding in handen, maar vervolgens kwam hij niet verder dan drie remises waardoor hij net naast de (gedeelde) toernooizege greep, maar hij pakte nog wel een mooie (gedeelde) tweede prijs.

 

Eén van die remises was tegen medekoploper, Onno Elgersma, die goed op dreef was. In de vijfde ronde wees hij een sterke Belgische speler, Arno Sterck, terug met een mooie aanvalscombinatie.

 

Sterck, Arno – Elgersma, Onno

Met zijn volgende sterke zet grijpt zwart het initiatief. Behalve dat het paard naar een slecht veld moet, komt ook veld b5 op de diagonaal van de loper van d7 beschikbaar. We gaan straks zien waarom dat belangrijk is.
21…b4 22. Pa4 Pe4 23. f3?
23…Dh4
Een mooie aanvalszet. Maar er was zelfs nog beter. Ziet u misschien ook wat dat zou kunnen zijn?

 

De grote verrassing van het toernooi was de hoge notering van Parcival Rogge die zich (ondanks zijn relatief lage rating) steeds op de hoogste borden had weten te handhaven. Maar in de slotronde moest hij toch buigen voor Elgersma die als een mes door de boter ging. Met opnieuw een aantrekkelijke combinatie sloeg hij op knappe wijze zijn slag.

 

Elgersma, Onno – Rogge, Parcival

16…Da5?
Zwart heeft de opening redelijk doorstaan maar zijn laatste zet is fout. Beter was 16…Lb5. Hoe profiteert wit?

 

Bij het ingaan van de laatste ronde waren er nog vijf spelers die het toernooi konden winnen. De paringen op de eerste borden luidden:

Omdat Lahaye niet langs Motwani kwam, kwamen uiteindelijk Onno Elgersma en schrijver dezes bovendrijven. Het was mijn eerste ‘fysieke’ toernooi sinds de intrede van corona en ik wist eigenlijk niet hoe ik ervoor stond. Het vluggeren met de zondagse Teambattles heb ik het begin nog een beetje gedaan maar behalve dat ik niet het idee heb dat mijn (strategische) spel erg tot zijn recht komt in de 3-minutenvluggertjes, kreeg ik ook last van een muisarm dus heb ik deze strijd snel gestaakt.

Het toernooi verliep na zo’n lange inactiviteit desondanks zeer voorspoedig. Daarbij had ik over enig fortuin soms niet te klagen, maar kon ik ook een paar overtuigende overwinningen neerzetten. In een paar diagrammen het verloop van mijn verrichtingen, waarin u soms actief mag meedenken:

 

Dvorsak, Hans – Grooten, Herman

Zwart heeft een pion buitgemaakt, maar wit doet zijn best om aanval tegen de zwarte koning te krijgen met zijn laatste zet 22.Tg1-g4. Met welk tactische grapje maakte zwart een einde aan zijn illusies?

 

Clemens, Adrian – Grooten, Herman

In deze partij won ik in het middenspel een stuk maar greep direct daarna vreselijk mis. De tegenstander kreeg een winnende aanval in handen, maar zag ook niet precies hoe hij dat het beste kon doen. Het was toen weer onduidelijk totdat ik me weer vergiste. Opnieuw kreeg hij de overhand maar zijn tijd was toen al dusdanig geslonken dat hij er niet was geslaagd om het om te zetten naar iets concreets. In deze stelling mist hij zijn laatste kans op een minuscuul voordeeltje (met 34.Pe4) en speelde hij in plaats daarvan
32. e4?!
Na 32. Pe4 Lxe2 33. Pd6+ Ka8 34. Te1 Tc2 staat wit nog altijd een tikje beter.
32…Lb5 33. h4
Wit begin zijn h-pion in de strijd te gooien. Maar eindelijk kom ik nu toe aan, wat ik de halve partij al had willen doen, het activeren van het miserabele paard op a6.
33…Pc7 34. h5 Db3 35. Tc1?
In tijdnood grijpt hij mis maar het was al niet makkelijk meer. 35. Te1 Dc3 36. Tc1 Dxa3-+
35…Pe6 36. Dd2
Met welke zet grijpt zwart een vol punt?
0-1

 

Grooten, Herman – Luminet

In deze chaotische stelling waarin ik zojuist op a3 mijn toren heb laten slaan, moest ik een beslissing nemen. Ik had niet al te veel tijd maar mijn tegenstander zat helemaal krap in zijn bedenktijd. Wat zou u hier doen met wit?

 

Finkenflugel – Grooten, Herman

Wit heeft zojuist 32. Dd4-d6 gespeeld. Hij staat een stuk achter maar hij hoopt een eindspel te kunnen bereiken waarin hij de kwetsbare zwarte pionnen denkt te kunnen veroveren. Er gaat evenwel tactisch iets mis bij hem. Ziet u hoe zwart kan profiteren? En welke varianten moet hij berekenen?

 

Grooten, Herman – Jansen, Bob

Wit staat uitstekend, vooral omdat zwart weinig tegenspel heeft. De sterke Benoniloper van zwart op g7 is zojuist geruild. Zwart staat klaar voor een paardsprong naar b3. Mag wit de pion op c4 verschalken?

 

Dan was het nu tijd voor de strijd aan het eerste bord met een (gedeelde) toernooiwinst als inzet. Ik speelde tegen collega IM Geert van der Stricht die tot dan steeds op de eerste borden te vinden was geweest.

 

Van Der Stricht, Geert – Grooten, Herman

In deze stelling afkomstig uit de Hübnervariant van het Nimzo-Indisch is er in de opening veel uit de hand gelopen voor zwart. Behalve dat hij zijn koningsstelling vrijwillig heeft verzwakt werken zijn stukken niet samen en kan wit met zijn prachtige paard op d5, het loperpaar en kansen tegen de koning stellen dat hij min of meer op winst staat.
22. h4
Hier was hij na afloop erg ontvreden over, maar dat lijkt mij onterecht. Wit staat nog steeds huizenhoog op winst. Hij zei dat hij 22. Tbf1 had moeten spelen, op welke zet ik 22…Tf7 had gepland. Na 23. h4 Tef8 24. Pe3 zal het zwart niet lukken om tot …f5 te komen, hetgeen veel van de druk kan wegnemen.
22…f5!?
Ik was blij dat ik eindelijk tot deze opmars kon komen want het ruilen van de witveldige lopers staat hoog op de agenda voor zwart. Pion c4 wordt nu een belangrijk aanvalsdoel! Niettemin kan wit gewoon zijn stelling blijven versterken.
23. exf5 Lxf5
24. Tbf1
Desalniettemin zou zwart van de regen in de drup komen als wit voor een andere volgorde zou kiezen: 24. Lxf5 Txf5 25. Txf5 Dxf5 26. Tf1 Dd7 en nu bijvoorbeeld 27. h5 Zelfs na 27…Pxc4 28. Lg5 zal wit de partij winnen over de verzwakte zwarte velden (allemaal het gevolg van het uiterst zwakke …g7-g6, dat in de opening is gespeeld…).
24…Lxd3
Het eerste doel is bereikt voor zwart. De witveldige lopers zijn geruild waardoor pion c4 een zorgenkindje kan worden.
25. Txf8?
Mijn tegenstander zat heel krap in zijn tijd en besluit alle torens te ruilen en daarmee doet hij zich ernstig tekort. Hier verdiende uiteraard 25. Dxd3 de voorkeur. Hij dient zoveel mogelijk stukken op het bord te houden om te proberen op de koningsvleugel door te breken.
25…Txf8 26. Txf8 Kxf8 27. Dxd3
Het gevaar is grotendeels geweken voor zwart en ik ging nu eens op mijn gemak kijken hoe ik dit varkentje zou gaan wassen. Dameruil zou mij een zeer gunstig eindspel opleveren dus:
27…Df5!? 28. De2
Na 28. Dxf5+ gxf5 29. Pe3 Pe7 [29…f4?! 30. Pf5 Pxc4 31. Lxf4 Kf7 32. Pxd6+ Pxd6 33. Lxd6 c4 staat wit een pion voor maar zwart hoeft niet te verliezen.] 30. Kf2 Kf7 31. Kf3 Kg6 en hoewel zwart de kansen heeft, zal het toch niet makkelijk zijn om vorderingen te maken. Bij een juiste verdediging van wit zal hij de stelling in evenwicht moet kunnen houden maar met zo’n loper op d2 is dat niet prettig.
28…Kf7 29. g4 De6 30. Df3+ Kg7 31. Pf4 Df6 32. De2 Kf7 33. Kg2 Pe7
Ik probeer mijn koning (achter mijn paard langs) naar de damevleugel om te spelen waar de monarch een stuk veiliger staat dan op de koningsvleugel.
34. d5
Mijn tegenstander zat bijzonder krap in zijn tijd. Hij moest telkens bijna op zijn increment van 30 seconden een zet spelen en soms tikten de seconden terug naar 5, 4 of zelfs 3… 34. Ph3 cxd4 35. Pg5+ Ke8 36. Pe4 [36. Pxh7? Dxh4∓] 36…De6 37. cxd4 d5 [37…Pxc4?! 38. d5!±] 38. cxd5 Dxd5∞
34…Ke8?
Heel riskant, maar ik zag tijdens de partij niet hoe gevaarlijk het allemaal was. Ik was oorspronkelijk 34…De5 van plan en had toch mijn gevoel achterna moeten gaan. Want na deze zet heeft zwart geen centje pijn, ook niet na 35. Df3 Df6 Vorderingen boeken is dan weer een heel ander verhaal.
35. Pe6!
Ineens staat wit weer (bijna) op winst, vooral omdat er Lg5 dreigt en sommige matbeelden met dame plus paard.
35…Kd7 36. Lg5 De5
Na het passieve 36…Df7 37. De4 kan zwart niets doen en dat was ik ook niet van plan. Bij nader inzien blijkt dat dit nog een redelijk hardnekkige verdediging is, maar een pretje is het allerminst.
37. Df3?
Dit geeft de winst weer weg en hij komt optisch flink in de problemen. Inmiddels tikten bij mij de seconden ook langzaam weg maar van de paar minuten die ik nog had gebruikte ik er een paar om de volgende combinatie voor te bereiden. Kunt u ontdekken hoe zwart nu kan spelen om zich uit de nesten te werken? Hij had 37. Dd3! moeten spelen met als belangrijkste dreiging een pion te winnen met Pf8+ en Pxh7.

 

De eindstand van het toernooi aan kop werd:

(Voor de volledige eindstand en meer tabellen klik op het plaatje)

 

(Foto Tommy Grooten)

Op de foto links met het (loodzware) beeld van ‘Manneken Pis’ en Onno Elgersma, die het beeld zojuist heeft ontvangen. Deze zware replica moest de trein in voor een ongeveer 5-urende reis waarin andere treinreizigers wel opgekeken zullen hebben!

Alle bovengenoemde schaakfragmenten via de viewer:

Link naar de toernooisite: vanpiontotdame.wixsite.com/vptd
Verslag op de site van Stukkenjagers vanuit het clubperspectief: stukkenjagers.nl/toernooien/toernooizege-voor-herman-grooten/

 

 

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

9 Reacties

  1. Avatar
    Frits Fritschy 13 augustus 2021

    Tom Wiley: heeft die niet, pakweg 35 jaar terug, bij LSG gespeeld?

  2. Avatar
    -de Zetter- 14 augustus 2021

    Dank voor dit (wederom) inspirerende verslag, Herman. Het doet me (bijna) weer besluiten om te starten met “fysiek schaken”, na een aantal jaren enkel (eigen keus) online onze sport beoefend te hebben (8146 partijen C24 Blitz). Je bent een ware ambassadeur. gro(o)te klasse!!!

  3. Avatar
    Lucien Deschuyteneer 14 augustus 2021

    Dank voor dit mooie verslag. Ondanks de zware inspanning van Geert Van der Stricht is het deze keer wel Oranje boven ! 😉

    36° Open 2021 | VPTD (wixsite.com)

    Foto : de winnaars zijn omringd door leden van het Broederschap van het Manneken Pis met in het midden schepen van cultuur, Ann Panis.

  4. Avatar
    Lucien Deschuyteneer 14 augustus 2021

    Er hangt in het stadhuis onder andere ook een schilderij van Madou (vandaar het Madouplein in Brussel).

    De tafels waren dus breed genoeg (coronaproof) 😉

  5. Avatar
    Lucien Deschuyteneer 14 augustus 2021

    De clownesk geklede figuur wordt de belleman genoemd. Hij belde en verkondigde het nieuws aan de bevolking. Vandaar de talrijke Bellemans.

     

  6. Avatar
    Jeroen Schuil 16 augustus 2021

    Schilderijen én Dvorsak in één verslag! Ik hoor in gedachten de Schilderijententoonstelling voorbij komen. Prachtig stuk dat past bij dit mooie en uitgebreide verslag.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.