Veel beslissingen op het NK

Vandaag weer twee nieuwe ronden in het Nederlands Kampioenschap met de knock-out bij de heren en de achtkamp bij de dames. En zoals collega Richard Vedder ons al heeft laten smullen van zijn commentaren bij de vorige ronden, viel er vanavond ook weer van alles te beleven.

 

Nederlands Kampioenschap, derde knock-outronde

Laten we beginnen met de zeeslang tussen de clubgenoten Roeland Pruijssers en Nico Zwirs. Zij hebben het laatste jaar flink samengewerkt en een paar dvd’s uitgebracht rondom allerlei Sicilianen waarin zij voor wit wat originele bestrijdingswijzen hebben uitgevonden. Tegen elkaar kwam er een Gesloten Siciliaan op het bord die uitmondde in een lange manoeuvreerpartij. We komen erin na de 56ste zet van wit.

Pruijssers, Roeland – Zwirs, Nico

Dit diagram symboliseert ongeveer waar wit op speelt. Door in het middenspel met een pion naar f6 op te rukken is de loper op f8 voor “eeuwig” gedoemd om in een hok te verblijven. Door de dubbelpion op d4/d5 te accepteren blijft ook pion d6 ingemetseld, waardoor Lf8 ook niet via d6 kan ontsnappen. Maar kan wit er ook zaken mee doen? Misschien heeft hij gedacht met een koningsmanoeuvre naar de damevleugel binnen te kunnen komen. Maar dan moet hij iets doen aan de doorbraak ..h6-h5 waarna de loper wellicht via h6 in het spel zou kunnen komen. En ook creëert zwart daarmee een vrijpion die wel eens vervelend zou kunnen gaan doen als de koning te ver weg is. Al met al geen eenvoudige zaak. Wat gebeurt er in de partij?

56…Lb7 57. Lf5!
Pruijssers offert pardoes pion d5.
57…Lxd5+
Zwart moet hem min of meer nemen.
Want na een passieve reactie zoals 57…La6 wordt hij simpel uitgetempeerd: 58. Lf2 Kh8 59. Ke4 Lb7 60. Ld7 La6 61. Le8 Kg8 62. Le3+-
58. Le4 Le6
Uiteraard ruilt hij niet. Een lelijke fout zou 58…Lxe4+ zijn. 59. Kxe4 Kh7 60. Kf5 d5 61. Ke5 Kg6 62. Lf2 h5 63. gxh5+ Kxh5 64. Kxd5 waarna wit vrijwel beslissend voordeel heeft.
59. d5

Wat is nu het verschil met de vorige stelling? Wits dubbelpion is verdwenen maar daarvoor heeft hij veld d4 gekregen en dat kan hem helpen een doorgang te vinden in de vijandelijke gelederen.
59…Lc8
Ook 59…Ld7 helpt niet. Een mogelijk zetverloop, waarin de machteloosheid van zwart wordt onderstreept gaat dan ongeveer zo: 60. Lf5 Le8 61. Kg3 Kh8 62. Ld4 Kg8 63. Lb6 Kh8 64. Lc8 Kg8 65. Ld8 Kh8 66. Lb7 Ld7 67. Lc6 Lc8 68. Le7 Kg8 69. Lxb5+- met winst.
60. Kg3 Lb7 61. Lb6 Kh8 62. Ld8
Het idee van wit is duidelijk: hij wil gaan werken met Ld8-e7. Maar dat moet zorgvuldig voorbereid worden.
62…Kg8 63. Kf3 Lc8
64. Lf5!
Knap gezien van Roeland. Vooral niet 64. Le7? want dan zou hij zelfs verliezen: 64…Lxe7 65. fxe7 Ld7 66. Lf5 Le8-+ en tegen …f7-f6 met de dreiging …Kf7, maar ook onder omstandigheden …h6-h5 valt weinig te doen. Zwart staat hier op winst.
64…Lxf5
Hij moet wel, maar het is een heilloze missie geworden voor zwart. Het alternatief is 64…Lb7 maar dan volgt 65. Ke4 Nu dreigt wel Le7. 65…La6 66. Ld7 Kh8 67. Le7 Kg8 68. Kf3 en zwart is in tempodwang gebracht.
65. gxf5 h5 66. Le7 g4+ 67. Kg3 Lh6
Eindelijk komt de loper tot leven, maar wits d-pion gaat de hoofdrol spelen.
68. Lxd6 Lc1 69. Lb4!
Weer zo’n “no-nonsense”-zet. Hij zet zijn d-pion in beweging en met Lb4-a5 kan hij de promotie afdwingen. Pion b2 is volstrek oninteressant.
69…Kh7 70. d6 Lg5 71. d7 Lxf6 72. La5
Hier had zwart het kunnen opgeven, maar hij doet nog een ultieme poging om er iets van te maken.
72…Le5+ 73. Kg2 h4 74. d8=D h3+ 75. Kh1 g3 76. Dh4+
Een ontnuchterend antwoord.
1-0

Ondertussen was ook Casper Schoppen bezig met een creatief meesterwerk. Na een bekende variant uit de Catalaanse opening bracht hij een interessant kwaliteitsoffer.

Lai, Hing Ting – Schoppen, Casper

15…Td5!?
Een interessant kwaliteitsoffer dat al ooit op het bord is gekomen in een partij Malakhatko-Yeritsyan, 2019. De zwartspeler verloor die partij, maar dat zegt niets over de kwaliteit van dit idee. Ik ‘verdenk’ Schoppen ervan dat hij het achter het bord heeft bedacht!
16. Lxd5 cxd5
Wat heeft zwart als compensatie? Het belangrijkste is dat zijn totaal verminkte pionnenstructuur enorm is opgeknapt. En in feite heeft hij minimaal één pion voor de kwaliteit, ervan uitgaande dat a7 hem gestolen kan worden. Zijn machtige pionnencentrum en beweeglijke paard geven hem mooi spel.
17. Tfd1 h5 18. Lxa7 Ta8 19. Lc5 Lb7 20. Db5 Pe4 21. Tdb1 La6 22. Db4 e5!
Uiteraard! Zwart probeert de pionnenfalanx naar voren te krijgen, ook naar de voor hem goede kleur. Want op het moment dat hij bijvoorbeeld pionnen op d4 en c3 zou krijgen, komt zijn loper ook tot leven. En laten we niet vergeten dat ook de dame bevrijd wordt van haar passieve rol op c8.
23. f3
Het is moeilijk voor wit om tegen bovengenoemd plan iets te ondernemen. Maar hiermee verzwakt hij zijn koningsstelling.
23…Pg5 24. Dd2 Dd8 25. h4 Pe6 26. Lf2 d4 27. Td1 Dd5 28. Tab1 Td8
Hier was zelfs 28…c3 mogelijk omdat na 29. Dxc3 Lxe2! heel sterk is. Maar ik kan me voorstellen dat de zwartspeler zo’n mooie pion op c3 niet kwijt wil.
29. Dc2 d3
Ook nu is 29…c3 sterk.
30. Dd2 f5
Zwart heeft nog meer pionnen die naar voren komen!
31. exd3 cxd3 32. Te1 c5 33. Tb6 Lc4 34. Kg2 e4
De stoomwals komt onweerstaanbaar naar voren.
35. fxe4 fxe4 36. Le3
De pionnen zijn weliswaar op de verkeerde kleur vastgelegd, maar ze staan zover naar voren dat deze macht niet meer te stoppen valt. Mede door het paard komt er vanzelf beweging in.
36…Pd4 37. Td1 Df7 38. Tf1 Pf3 39. Dc3 d2
En ja hoor, de voorste mag weer naar voren!
40. Td1 Td3
Wit gaf zich gewonnen.
0-1

De andere twee partijen, tussen Swinkels en Van der Lende en Erik van den Doel en Max Warmerdam, eindigden – na harde strijd – in remise. Morgen mogen de heren allemaal in de herhaling maar dan met de andere kleur.

 

Dameskampioenschap
Bij de dames is het hele veld weer lekker flink door elkaar geschud. Maar liefst drie partijen kwamen tot een beslissing en de enige remise werd ook tot op bot afgekloven. Vooral opvallend was de nederlaag die veelvoudig kampioene, Zhaoqin Peng, met wit leed tegen de nieuwe ster, de 15-jarige Eline Roebers. In een Hollandse opening had wit niet veel bereikt en toen er wat complicaties ontstonden raakte de grootmeester ergens de draad kwijt.

 

 

Peng, Zhaoqin – Roebers, Eline

23. Lxd5+?!
Na 23. Dxg5 was er weinig aan de hand: 23…Lxh3 24. Lxd5+ cxd5 25. Dxd5+ en het is totaal gelijk.
23…cxd5 24. Dxg5 Lf3!
Dit is het verschil! Zwarts loper staat hier beresterk. Er zitten nu matbeelden in.
25. g4
25. Dh4 Tf7 is ook geen pretje meer voor wit.
25…Tf7 26. Lc1 Tbf8 27. Dh4 Le4 28. Lh6 Tc8
29. Txe4?!
In haar nood probeert Peng zich los te werken met een kwaliteitsoffer maar het pakt faliekant verkeerd uit.

29. Dg5∓
29…dxe4 30. d5 Db7 31. Txe4 Dxd5
Zo mag wit nog even doormodderen. Veel sterker was 31…Tc2! waarna zwart al vrijwel op winst staat.
32. Txe7 g5 33. Dxg5+ Dxg5 34. Lxg5 Txe7 35. Lxe7
Twee pionnen voor de kwaliteit is vaak voldoende. Maar een toren alleen is veel sterker dan een loper als er geen andere stukken op het bord staan.
35…d5 36. b4 Tc2 37. Lc5

37…a5!
Dat is technisch uitstekend gespeeld van Eline.
38. a3 a4
Die pion op a4 is uiterst belangrijk.
39. Ld6 d4
Wit heeft haar handen vol aan die gevaarlijke d-pion in combinatie met de potentiël gevaarlijke a-pion.
40. Kf1 d3 41. Ke1 Kf7
Nu was 41…Te2+! 42. Kd1 [42. Kf1 Te4! en de dreiging …d3-d2 valt niet te pareren.] 42…Txf2 technisch het meest eenvoudig.
42. f4 Ke6 43. Lf8 Kd5 44. f5 Kc4 45. b5
Wit heeft nauwelijks nog keus.
45…Tb2 46. Lg7 Txb5 47. Kd2 Tb1 48. Lc3 Th1
Eline wikkelt vanaf nu vlekkeloos af naar winst.
49. Lb4 Txh3 50. f6 Tf3 51. g5 Kd4 52. Lc3+ Ke4 53. Lb4 Tf2+ 54. Kd1 Kd5 55. Le1 Tf5 56. Lb4 Ke6 57. Ld2 Tf1+ 58. Le1 Tg1 0-1

 

Anne Haast en Rosa Ratsma hebben redelijk wat robbertjes tegen elkaar afgewerkt en deze nieuwe confrontatie mocht er ook wezen. Een tumultueuze opening resulteerde in een heel merkwaardig middenspel dat ook snel in een eindspel overging. Er was voor de zwartspeelster in feite niet veel aan de hand maar na een paar onnauwkeurigheden van Rosa kwam wit toch bovendrijven.

 

Haast, Anne – Ratsma, Rosa

35…Tc8?!
Vanaf hier begint de zwartspeelster wat passief te spelen. Na het actieve 35…Th4! was er weinig aan de hand voor zwart.
36. Kf2 Tc7?! 37. Kg2 Thc6
Maar nu staan beide zwarte torens op non-actief.
38. Td5!
Dreigt Pe5+.
38…Tf6
39. Txd4!
Ja, als er een truc in de stelling zit, vindt Anne hem meestal wel.
39…cxd4 40. Pe5+ Kf8 41. Txc7
Wit heeft een stuk gewonnen en daarmee de partij.
41…Txf5 42. Kf3 g5 43. Pd3 gxf4 44. Pxf4 Ta5 45. Txh7 Txa2 46. d3 1-0

 

In de derde partij die tot een beslissing kwam, tussen Tea Lanchava en Maaike Keetman was de stelling zo ingewikkeld dat de computerwaardering als een soort sinusoïde op en neer ging. Uiteindelijk was het toch Tea die aan het langste eind trok, maar net daarvoor had Maaike de overwinning op haar schoen…

In de partij tussen Anna-Maja Kazarian en Machteld van Foreest kwam na een flinke slagenwisseling een toreneindspel op het bord waarin wit een pionnetje meer had. Maar met drie tegen drie pionnen op de koningsvleugel en voor wit een extra d-pion is algemeen bekend dat zwart dit moet kunnen houden. En Machteld bewees inderdaad dat dit oordeel klopt.

De stand na vijf ronden:

Nr	Naam	Score	M/V	Rating	TPR	W-We	1	2	3	4	5
1	WGM Haast, Anne	3.0	V	2318	2334	+0.13	½	0	½	1	1
2	Roebers, Eline	3.0	V	2297	2320	+0.18	1	0	1	0	1
3	IM Lanchava, Tea	3.0	V	2214	2286	+0.49	0	1	0	1	1
4	GM Peng, Zhaoqin	2.5	V	2359	2219	-0.91	½	1	1	0	0
5	WIM Ratsma, Rosa	2.5	V	2306	2202	-0.68	½	1	½	½	0
6	WFM Keetman, Maaike	2.5	V	2136	2264	+0.83	½	½	½	1	0
7	FM Kazarian, Anna-Maja	2.5	V	2125	2217	+0.62	1	½	0	½	½
8	Van Foreest, Machteld	1.0	V	2132	2020	-0.66	0	0	½	0	½