Hing Ting Lai naar Deloitte NK finale vierkamp, Anne Haast dameskampioene

Bij het Deloitte Nederlands Kampioenschap is de Amsterdammer Hing Ting Lai erin geslaagd om grootmeester Casper Schoppen uit te schakelen. In de noodzakelijk geworden tiebreak met versneld tempo sloeg hij met wit toe en maakte hij met zwart remise.

Bij de dames heeft Anne Haast in de laatste ronde Machteld van Foreest weten te verslaan, waarmee zij op 5 uit 7 is gekomen. De enige die op gelijke hoogte kon komen was Eline Roebers, die een gevecht op het scherp van de snede uitvocht met Maaike Keetman. Maar omdat Eline moest winnen en mede daardoor teveel moest gokken, ging ze uiteindelijk onderuit en verloor. Daarmee veroverde Anne al weer haar vijfde titel.

 

Nederlands Kampioenschap, derde knock-outronde
Gisteren waren de eerste drie finalisten bekend, maar moest een barrage nog uitwijzen wie van het tweetal Casper Schoppen en Hing Ting Lai ook nog naar de Deloitte NK-vierkamp mag. In de eerste partij was het Lai die zijn tegenstander in het middenspel onder druk wist te krijgen en die slaagde er niet in om de partij naar zijn hand te zetten. Sterker nog: zijn nadeel groeide door een paar ongelukkige beslissingen en uiteindelijk werd hij uitgeteld toen wit – behalve pionwinst – ook nog op de vijandelijke koning afging. Uiteindelijk kostte dat de zwartspeler beslissend materiaal, zodat er 1-0 op het scorebord kwam te staan.
Dat betekende dus dat Schoppen de tweede partij moest winnen. De opening leverde hem al direct een aangename stelling op en naarmate de partij vorderde werd duidelijk dat wit op winst kwam te staan. Maar op een of andere manier slaagde de witspeler er niet in om de diverse kansen die hem geboden werd te benutten. Sterker nog: na verloop van tijd had Lai de stelling helemaal genivelleerd. Maar toen liet de zwartspeler een paar steekjes vallen. Het kostte hem uiteindelijk een pion en hoewel er nu een dame-eindspel was ontstaan met twee pionnen tegen één van zwart, alles op één vleugel, was het bijzonder onaangenaam voor hem. Op een gegeven moment kon wit zomaar winnen, maar dat was een typische engine-variant die door de mens heel lastig te vinden is. Niettemin bleef wit op winst staan, maar het was duidelijk dat de stelling ze allebei boven hun hoofd gegroeid was. In de analyse heb ik de computervarianten gegeven omdat die heel instructief zijn, maar we moeten beseffen dat deze voor de mens – met zeer beperkte bedenktijd – nauwelijks te vinden zijn achter het bord. Als Casper uiteindelijk nog altijd het winstidee kan uitvoeren loopt hij in het mes. Met een mooie pattruc wist Lai de kwalificatie voor de vierkamp af te dwingen.

 

Lai, Hing Ting – Schoppen, Casper
1. d4 Pf6 2. Lg5 d5 3. e3 c5 4. Lxf6 gxf6 5. dxc5 e6 6. Pf3 Lxc5 7. Le2 Pc6 8. O-O f5 9. Pbd2 O-O
Dit is nog bekend uit een partij Fedoseev-Hnydiuk, 2020, waarin wit verder ging met c2-c4.
10. a3 Lb6 11. b4 Df6 12. c4 dxc4 13. Pxc4 Lc7 14. b5 Pe7 15. Tc1 Td8 16. Db3 Pd5 17. Tfd1 Ld7 18. Td4 Le8 19. g3 Tac8 20. Tcd1 De7 21. a4 Pf6 22. Txd8 Txd8 23. Pd4

De stelling is volkomen gelijk. Zwart staat wat gedrongen maar hij heeft het loperpaar dat op lange termijn een factor kan worden.
23…Pe4 24. Lf3 Ld7 25. Dc2 Pc5 26. a5
Inmiddels heeft wit een plusje, hoewel niet duidelijk is wat zwart beter had kunnen doen.
26…b6 27. axb6 Lxb6
Ook 27…axb6.
28. Kg2 Tc8
29. Pc6!
Met een paard op dit veld, beginnen de problemen zichtbaar te worden. Ook 29. Pxb6 axb6 30. Pc6 kwam in aanmerking.
29…Df6 30. Da2 Lxc6 31. bxc6
Het paard is verdwenen maar er staat nu wel een vrijpion op c6.
31…De7 32. Pxb6 axb6 33. Db2
33…e5
Hij wilde geen 33…Dc7 spelen, vermoedelijk vanwege 34. Df6! 33…Tb8 is ook geen lolletje na 34. Db4! met de dreiging Td7. Dan volgt op 34…Kf8 35. h3 (met de bedoeling g3-g4) waarna wit diverse mogelijkheden heeft op zijn voordeel uit te bouwen.
34. Dxb6
Wit heeft een gezonde pion meer en zwart is nog niet uit de omklemming.
34…e4 35. Le2 Pe6 36. Td5 Df6 37. Da5
Hij laat pion c6 even in de steek omdat hij f5 belangrijker vindt.
37…Txc6 38. Txf5 Dc3 39. Da8+ Pf8
Wit heeft nog altijd een pion meer maar de zwarte koningsstelling is uiterst wankel. Voeg daaraan toe dat pion e4 ook een zorgenkindje is, dan is duidelijk dat Lai op winst staat hier.
40. Lh5 Tf6 41. Tg5+
Opgegeven.
1-0

Schoppen, Casper – Lai, Hing Ting
1. e4 c6 2. Pf3 d5 3. Pc3 Lg4 4. h3 Lxf3 5. Dxf3 e6 6. Le2 g6 7. d4 Lg7 8. Lf4
8. Le3 wordt vaker gespeeld.
8…Pe7
Na deze zet zitten we al in een onbekende stelling. 8…Pf6
9. O-O-O Pd7 10. h4 h5
11. Kb1 Db6 12. Dg3
Dreigt Lc7. Ook meteen 12. Ld6 was een goed idee. Na 12…dxe4 13. Pxe4 Pf5 14. c3 heeft wit een substantieel voordeel.
12…Tc8 13. Ld6 Dd8 14. Df4 dxe4 15. Pxe4 Pf5 16. g4!
Schoppen speelt tot dusver heel sterk.
16…hxg4 17. Lxg4 Pf6 18. Lxf5
Wit kon nu 18. Pxf6+ spelen dat na 18…Lxf6 [Ook 18…Dxf6 19. Le5 De7 20. Lxf5 Lxe5 21. dxe5! (21. Dxe5 Th5!=) 21…exf5 22. h5 leidt tot een zeer voordelige stelling voor wit.] 19. Lxf5 gxf5 20. h5 groot voordeel oplevert.
18…gxf5 19. Pxf6+ Lxf6 20. h5 Da5

21. Le5
Geen slecht idee. Hij wil alle mogelijke verdedigers rondom de zwarte koning ruilen waarna het eindspel met zware stukken heel gunstig voor hem is. Maar hij kon ook direct zijn vrijpion gebruiken: dus “push pawn”, zoals de Britten zeggen. 21. h6! De engine beoordeelt deze stelling als gewonnen voor wit (+2.71).
21…Dd8 22. Thg1
Dat is een wat vreemde beslissing. De toren stond uitstekend achter zijn eigen vrijpion. Niettemin blijft wit goed tot gewonnen staan.
22…Kd7
De koning gaat op de vlucht, maar dat had niet mogen baten.
23. d5?!
Het goede idee in de verkeerde uitvoering. De voorbereidende zet 23. c4! met de bedoeling d4-d5 had wit hoogst waarschijnlijk de overwinning opgeleverd.
23…cxd5 24. Txd5+
Spectaculair, maar het voordeel dat hij hierna krijgt is aardig geslonken ten opzichte van een paar zetten geleden. Hij kon ook 24. Lxf6 Dxf6 25. c4 spelen en ook dat was kansrijk maar de beslissende klap is uitgebleven…
24…exd5 25. Dxf5+ Kc6 26. Lxf6 Txh5!
Als er tactiek aan te pas moet komen is Lai op zijn post.
27. Df3
27. Dxh5 Dxf6 is ietsje beter voor wit maar het mooie is er vanaf.
27…Dd6 28. Dxh5 Dxf6 29. Td1
Nog altijd heeft wit voordeel, maar het is nu slechts marginaal. Daarbij had de witspeler zeeën van tijd verbruikt, dus dat maakt het er voor hem allemaal niet makkelijker op. Maar Schoppen is uit het goede hout gesneden en hij rechtte de rug en ging onverstoorbaar verder.
29…Td8 30. De2 Kc7 31. a3 a6 32. Td3 Td6 33. Tf3 De6 34. Dd2 d4 35. Td3 De5 36. b3 Kb8 37. Kb2 Ka7 38. Db4 Tf6 39. f3 Dd5?!
Hij geeft tijdelijk een pionnetje hoewel dat niet nodig was. 39…Tf4 kon ook.
40. Txd4 De5 41. Ka2 Txf3
Zwart heeft de pion terug.
42. Td7 Db5 43. Dd4+ Db6 44. Dc4 f5?!
Dit is bloedlink want wit gooit nu alles op een aanval tegen de zwarte koning. 44…Db5⩲
45. Dc8! Tf2 46. Tf7
46. a4! was sterk! 46. Td8? Txc2+ 47. Dxc2 Dxd8=
46…Td2 47. Txf5 Td8 48. Dc4
Inmiddels heeft wit weer een pluspion en kan hij het eindeloos gaan proberen.
48…Td7 49. Tc5 Dd6 50. Tc8 Td8 51. Txd8 Dxd8 52. Dc3 Ka8 53. Kb2 Df8 54. De5 Dg8 55. a4 Df8 56. Dd4 De8 57. Df6 Dg8 58. b4 De8 59. Kb3 Dg8+ 60. Ka3 De8 61. Dd4 Dg8 62. b5 Df8+ 63. Kb3 axb5 64. axb5
Nog altijd een onaangenaam eindspel om te verdedigen voor zwart, maar strikt genomen zou het remise moeten zijn.
64…Df7+ 65. Kb4 De7+ 66. Ka4 De8 67. Ka5 Df8
68. Kb6?
Het lijkt erop dat wit het nodige bereikt heeft. De engine geeft overigens 68. b6!! en claimt dat wit op winst staat. Het plan lijkt me duidelijk: de dame dreigt via de a-lijn en de springplank op a7 binnen te komen. Maar de winstvoering is verre van triviaal. Ik geef de zetten van Stockfish14 om te laten zien hoe dat in zijn werk gaat. Het lijkt me voor de mens vrijwel onmogelijk om dit tegen de beste verdediging te vinden, maar anderzijds lijkt het me ook vrijwel onmogelijk om in een praktische partij de beste verdediging te vinden. Zou Casper dan toch hebben gewonnen? We zullen het nooit weten… 68…Kb8 69. De5+ Ka8 en nu wint er maar één zet: 70. Dc3!! Kb8 71. Ka4 De koning probeert weg te manoeuvreren van de a-lijn om uit de schaakjes te geraken. 71…De8+ 72. Ka3 De7+ 73. Kb2 Dd8 74. Dc5 Df6+ 75. Kb3 Df3+ 76. Dc3 Dd5+ 77. Dc4 Df3+ 78. Ka2 Df8 79. Dc7+ Ka8 (zie analysediagram)
80. Dg3!! Weer zo’n probleemzet! Er dreigt Da3+! 80…Df7+ 81. Db3 en eindelijk, eindelijk kan de dame vanaf nu via de a-lijn op bezoek komen. 81…De8 (zie analysediagram)
82. Da3+ Kb8 83. Da7+ Kc8 84. Da8+ Kd7 85. Dxb7+ Kd6 86. Dc7+ Kd5 met een winststelling.
68…Dh6+?
Hier kon hij met een pattruc de remise forceren! 68…Dd6+ Beide spelers zagen dat hier vermoedelijk over het hoofd.
69. Kc7 Dh7+ 70. Kb6 Dh6+ 71. Ka5
71. Kc5 bood meer praktische kansen.
71…Df8 72. Ka4 Dg8 73. c4 De8
De stelling blijft nog altijd gewonnen voor wit.
74. Ka5?
Hij wil veld b6 voor de koning behouden, maar dat blijkt niet de juiste methode te zijn. Nog altijd kon wit een gewonnen stelling bereiken door de pion op b6 te zetten. Dat had hij kunnen afdwingen na bijvoorbeeld 74. Kb3 gevolgd door b5-b6.
74…Df8??
Een enorme blunder waardoor wit alsnog kan winnen. Maar dat is allemaal computerwerk… Lai had zich nu moeten verdedigen met 74…De1+ 75. Kb6 De6+ waarna wit niet verder kan komen.
75. Kb6??
Met 75. c5 Dg8 en nu wél 76. Kb6! had wit geforceerd mat afgedwongen.
75…Dd6+!
Nu ziet hij de pattruc wel en daarmee plaatst hij zich voor de Finale van het NK. Een geweldige prestatie van Hing Ting, de enige IM in het gezelschap.
76. Dxd6 ½ – ½

 

NK dames

In de partij tussen Anne Haast en Machteld van Foreest kwam vanuit het Siciliaans een “egelstelling” op het bord (U kunt hier de recensie van Michel Hoetmer op deze site lezen). Het werd een beetje typische “egel”, want zwart speelde het damepaard naar c6 en de dameloper naar d7, terwijl zwart die over het algemeen liever op respectievelijk d7 en b7 heeft staan. In elk geval kwam wit ietsje beter te staan maar toen zwart iets te voortvarend te werk ging, werd dat voordeel allengs groter. Sterker nog: op een gegeven moment had wit beslissend voordeel in handen (hoewel dat niet zo eenvoudig te zien was) en gaf een groot gedeelte van haar voordeel weer prijs door een slordigheid. De zwartspeelster profiteerde echter niet en toen was Anne Haast er als de kippen bij om een vol punt te incasseren en daarmee haar vijfde titel.

Het wachten was toen op de partij tussen Maaike Keetman en Eline Roebers. Eline wist inmiddels al dat ze moest winnen om in elk geval een tiebreak af te dwingen en daarom nam ze ook ongekend veel risico. Het zag er even dreigend uit wat ze voor initiatief op de koningsvleugel had weten te ontwikkelen, maar daarvoor had ze wel alle schepen achter zich verbrand. Maaike bleef kalm en verdedigde zich heel geschikt en toen de storm was gaan liggen, liep een witte pion op de damevleugel naar de overkant. Een nul dus voor Eline, die ongetwijfeld gedesillusioneerd zal zijn door deze laatste ronde, maar ze heeft haar visitekaartje voor de toekomst dubbel en dwars afgegeven!

 

Haast, Anne – Van Foreest, Machteld
1. e4 c5 2. Pf3 a6 3. c4 e6 4. Pc3 Dc7 5. a3

5…Pc6
Als zwart een “egel” wil spelen, kan ze beter hier 5…d6 spelen. Het damepaard hoort in principe op d7 te staan, beter niet op c6.
6. d4 cxd4 7. Pxd4 Pf6 8. Le3 Le7 9. Tc1 O-O 10. Le2 d6
Er is nu bijna een egelstelling op het bord verschenen.
11. O-O Ld7
De loper moet nu naar d7, terwijl die liever op b7 staat. Hier is 11…b6? fout vanwege 12. Pd5!
12. f3
Wit kon telkens met 12. Pd5!? werken. Na 12…exd5 13. cxd5 staat wit beter. Dat is een belangrijk nadeel van het paard op c6.
12…Tac8
In een “egel” staan er vier pionnen op de zesde rij, maar deze zet is hier niet nodig. 12…b6.
13. b4
Nu mag 13. Pd5? niet vanwege 13…exd5 14. cxd5 (zie analysediagram)
14…Pxd4! 15. Txc7 Pxe2+ 16. Dxe2 Txc7 en met een toren en twee stukken voor de dame staat zwart duidelijk beter.
13…Db8 14. Pb3 Pe5 15. c5 Pg6 16. f4 Tfd8
17. De1
We kunnen ons afvragen wat er mis is met 17. cxd6 Lxd6 18. e5 Daarop had Machteld ongetwijfeld 18…Pxe5! op klaarliggen. Na 19. fxe5 Lxe5 20. De1 Lxh2+ heeft zwart voldoende compensatie voor het stuk.
17…dxc5?!
Beter is 17…e5!?
18. e5!
Hierdoor raakt zwart in de problemen.
18…Pd5 19. Pxd5 exd5 20. Lxc5 Lxc5+ 21. Pxc5 Lc6 22. Df2
In deze stelling heeft wit groot voordeel. De pionnenstructuur is heel gunstig voor wit. 22. Lg4! Tc7 23. a4 zou wit groot voordeel geven.
22…d4
Ook 22…Lb5 om van de loper af te komen stuit op bezwaren.
23. Tcd1 b6 24. Pxa6 Da8 25. b5 d3
Ik weet niet precies wat ze heeft overzien, maar dit werkt niet. 25…Le4 verdiende de voorkeur maar na 26. Pb4 Dxa3 27. Txd4 blijft wit beter staan.
26. Txd3 Le4
26…Lxb5? verliest materiaal. 27. Txd8+ Txd8 28. Lxb5.
27. Txd8+ Txd8
28. Lc4?!
Niet de beste. Wit kon op b6 nemen: 28. Dxb6?! Lxg2 29. Tf2 Lh3+- 30. Dc6 en staat dan gewonnen. Ook sterk was 28. e6.
28…Pe7?
Na deze nieuwe onnauwkeurigheid gaat het snel mis voor zwart. Met 28…Dc8 29. Da2 Dd7 was het nog een partij geworden.
29. Te1 h6 30. h3 Pf5
31. e6!
Sterk gespeeld van Anne.
31…Td4
31…fxe6 32. Lxe6+ Kh8 33. Lxf5 Lxf5 34. Dxb6+-
32. exf7+ Kf8 33. Pc7
En zwart gaf het op.
1-0

 

De eindstand na zeven ronden:

Nr	Naam	Score	M/V	Rating	TPR	W-We	1	2	3	4	5	6	7
1	WGM Haast, Anne	5.0	V	2318	2382	+0.64	½	0	½	1	1	1	1
2	GM Peng, Zhaoqin	4.0	V	2359	2268	-0.77	½	1	1	0	0	1	½
3	Roebers, Eline	4.0	V	2297	2277	-0.14	1	0	1	0	1	1	0
4	WIM Ratsma, Rosa	3.5	V	2306	2226	-0.74	½	1	½	½	0	0	1
5	WFM Keetman, Maaike	3.5	V	2136	2250	+1.03	½	½	½	1	0	0	1
6	IM Lanchava, Tea	3.0	V	2214	2189	-0.27	0	1	0	1	1	0	0
7	FM Kazarian, Anna-Maja	3.0	V	2125	2202	+0.66	1	½	0	½	½	0	½
8	Van Foreest, Machteld	2.0	V	2132	2093	-0.41	0	0	½	0	½	1	0