Firouzja wint Grand Swiss, plusscore Jorden van Foreest
In Riga werd de afgelopen anderhalf week de Grand Swiss gehouden. Dit is zoals de naam suggereert een groot Zwitsers toernooi: niet per se qua aantal deelnemers (108), maar wel qua bezetting met een gemiddelde rating van 2639! Dat had (allebei) nog iets hoger kunnen zijn, maar verschillende spelers (o.a. Grischuk en Nakamura) besloten op het laatste moment niet mee te doen vanwege de coronasituatie. Letland ging namelijk vlak voor het begin van het toernooi in lockdown. Omdat voor het toernooi een uitzondering gemaakt werd kon het toernooi toch doorgaan, waarbij de spelers wel in een bubbel moesten zitten en de bewegingsruimte werd beperkt tot hotel en speelzaal. Sightseeing zat er even niet in. Dat zal ook komen omdat de Grand Swiss een belangrijk toernooi is waarbij twee plekken voor het kandidatentoernooi te verdienen zijn. En daarom deden er ook veel sterke grootmeesters mee.
Firouzja stond het hele toernooi gedeeld of ongedeeld bovenaan en was uiteindelijk ook de terechte winnaar van het toernooi. Zelfs na zijn nederlaag in de 9e ronde tegen Caruana stond hij nog (gedeeld) bovenaan! De Fransman pakte vervolgens nog anderhalf punt in de laatste twee ronden, Caruana maar één. Dat was wel genoeg voor een gedeeld tweede plek met de relatief onbekende grootmeester Grigoriy Oparin (2654). Op basis van weerstandspunten (zonder de laagst scorende tegenstander) gaat de kandidatenplek naar de Amerikaan. Hij zou zich waarschijnlijk toch wel plaatsen, maar het is toch fijn om ‘m alvast binnen te hebben.
Er deden twee Nederlandse deelnemers mee: Lucas en Jorden van Foreest. Je eerste terugtrekken van het NK vanwege de coronamaatregelen en dan vervolgens naar de lockdown gaan in Letland zoals Lucas deed, is dat niet raar? Niet per se: bij de Grand Swiss werd iedereen getest, en dus was Lucas als ongevaccineerde niet in het nadeel ten opzichte van andere deelnemers. Of misschien ook wel, want zijn resultaat was nogal matig: met 3 uit 11 liet onze nationale kampioen (voor even nog) alleen Rakotomaharo uit Madagascar achter zich.
Jorden in Riga, foto door Lennart Ootes
Beter deed Tata-winnaar Jorden van Foreest het, al zal hij ook niet tevreden zijn met zijn toernooi. Lange tijd ging het echt slecht: na 7 ronden had hij slechts 2.5 punten. Met een eindsprint wist hij toch nog op 6 uit 11 te komen, een plusscore dus en slechts een klein ratingverlies (6 punten). Opvallend is dat al zijn tegenstanders 2600+ hadden, maar niet veel plus: alleen de tegenstander in de laatste ronde, Ivan Saric, zat er met 2644 een eindje boven. Ook viel me op hoe hij bepaalde varianten voor een bepaalde tegenstander leek te gebruiken, met soms alpha-zero-achtige pionoffers. Een mooi voorbeeld is de volgende partij, waarvan ik me moeilijk kan voorstellen dat die in de vorige eeuw gespeeld had kunnen worden. Al zat er ook een moment in waarin Jorden een moderne en ook heel sterke voortzetting miste…
Ik vond het leuk on de partijen van Firouzja op Internet te volgen. Er was altijd wel leven in de brouwerij. Met 18 jaar en ruim 4 maanden is hij één van de jongste grootmeesters die zich voor het kandidatentoernooi plaatste. Carlsen en Fischer waren 15 jaar. Spasski was 18 jaar en ruim 8 maanden. Kasparov was 19 jaar, evenals Kamsky. Natuurlijk waren in het verleden voor plaatsing via een zonetoernooi en een interzonaal toernooi veel meer partijen nodig dan in de Grand Swiss. Toch is de plaatsing van Firouzja opmerkelijk, want er deden echt wel een aantal sterke topgrootmeesters mee. En good old Shirov, die ooit in de jaren ’90 net niet het kandidatentoernooi haalde, kwam ook nog heel ver.
Overigens kan Firouzja niet meer de jongste wereldkampioen ooit worden, want dat was Ponomariov met 18 jaar en twee maanden.
@Wim, Carlsen plaatste zich in 2005 als één van de 16 spelers voor de kandidatenmatches. Dat was een eenmalige voorloper van het WK-toernooi, maar niet echt een kandidatentoernooi (klassiek format kandidatentoernooi: 8 spelers in een toernooi: winnaar wordt uitdager wereldkampioen). Carlsen verloor de eerste ronde al van Aronian. 4 andere spelers plaatsten zich wel uit die matches en voegden zich bij 4 eerder geplaatsten. Destijds hoorde Carlsen dus bij de laatste 20, Firouzja hoort nu bij de laatste 8 (9 incl. de WK zelf). Carlsen plaatste zich in 2011 voor het eerst voor de laatste 8 -hij was toen 20 jaar, maar trok zich terug. Firouzja loopt dus wat dit betreft iets voor op Carlsen.
Fischer was inderdaad 15 toen hij zich voor een kandidatentoernooi klassieke stijl plaatste. Absolute recordhouder, met afstand. Hij kon in het toernooi zelf geen potten breken en werd als 16-jarige 6e van de 8. Dat moet Firouzja beter kunnen, zeker als het kandidatentoernooi pas halverwege 2022 wordt verspeeld. Overigens kwam Vincent Keymer vandaag als 16-jarige totaal onverwacht nog heel dichtbij dat record van Fischer. Had hij in de laatste ronde zijn eindspel gewonnen, was hij gelijk geeindigd met Caruana (en op SB net aan verloren)
Inderdaad is de WK-cyclus door de jaren heen nogal aan veranderingen onderhevig geweest, waardoor het vergelijken van de prestaties niet helemaal opgaat. Ook in 1985 waren er 16 schakers in het kandidatentoernooi, waarvan de winnaar Andrei Sokolov een match speelde tegen Karpov, maar die verloor. Karpov werd de uitdager van wereldkampioen Kasparov. In 1988 en 1991 waren er 14 schakers in het kandidatentoernooi en voegde Karpov zich daar in de kwartfinales bij. In de cyclus van 1988 verloor Timman de finale van Karpov en in de cyclus van 1991 verloor hij de finale van Short. Dat was niet alleen heel jammer voor het Nederlandse schaak, maar ook voor de FIDE, want Kasparov en Short speelden hun WK-match voor de door hen opgerichte afgescheiden PCA. Later heeft Kasparov ronduit toegegeven dat dat een grote fout was. En daardoor blijven vergelijkingen ook altijd manco’s vertonen.
Frits, het ging hier om plaatsing voor het kandidatentoernooi en dat deed Ponomariov pas in 2005, dus drie jaar na het winnen van die Word Cup in 2002 met als titel FIDE wereldkampioen.
His second-place finish in the Chess World Cup 2005 qualified him for the 2007 Candidates tournament. Ponomariov lost in the first round, in a six-game match against Sergei Rublevsky, and thus did not qualify for the 2007 World Championship tournament. As of 2021, this is his only appearance at a Candidates tournament.
Klopt, maar het behalen van het wereldkampioenschap zou ik toch iets hoger inschatten dan het winnen van een kandidatentoernooi. In het bewuste toernooi deed de hele wereldtop mee, behalve Kasparov en Kramnik. Voor wie om die reden niet wil spreken van een ‘echt’ wereldkampioenschap: dat is toch wel te vergelijken met een kandidatentoernooi.
Ponomariov was in dat World Cup toernooi rond de jaarwisseling van 2001 op 2002 wel in grootse vorm, daar heb je gelijk in. Overwinningen tegen topgrootmeesters uit die tijd: Morozevich, Bareev, Svidler en in de finale Ivanchuk, wat niemand verwacht had. Voor een achttienjarige een heel opmerkelijk prestatie. Er was ook sprake van een match tussen Kasparov en Ponomariov om te bepalen wie Kramnik in een WK-match zou uitdagen, maar dat is er niet van gekomen.
@ Wim: Ik denk dat de verwarring is, dat je het toernooi van 2002 een World Cup toernooi noemt, terwijl het ging om het (FIDE) wereldkampioenschap. Dat wereldkampioenschap werd in 1998, 1999, 2000, 2002 en 2004 verspeeld volgens het knock-out systeem met minimatches, wat we zo goed kennen van de recente World Cups. Eerst (1998) was de winnaar (Anand) de uitdager van de wereldkampioen (Karpov). Dat zou je dus nog een kandidatentoernooi kunnen noemen. Bij de latere edities was de winnaar van het knock-out toernooi meteen de wereldkampioen. In dat format heeft Ponomariov het toernooi gewonnen en was daarmee wereldkampioen.
Op 14.g2-g4 ben ik nog niet uitgekeken. Ook als de claim dat het wint overdreven is, blijft het te fantastisch om waar te zijn!!
Maar er was wel een wereldkampioen die in deze variant het actieve 7. d4 speelde. Dat was Tal tegen Sosonko in het Hoogovenstoernooi van 1976 en die partij wist Tal te winnen.
www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1127552