NK 2021 – vijftig procent
De helft van de finalisten aan het NK Schaken algemeen bestaat dit jaar uit leden van Schaakstad Apeldoorn en dat betekent vijftig procent. Is dit uniek, de helft uit één vereniging? Niet uniek, wel bijzonder, want slechts vijf van de 75 voorgaande officiële kampioenschappen zijn beslist via een tweekamp en dat betekent ook vijftig procent per club, minstens! Een barrage na het toernooi om tot een winnaar te komen, telt niet mee in dit opzicht.
De eerste van die vijf tweekampen vond plaats in 1913, Johannes Esser verslaat met 3½-½ Rudolf Loman, de kampioen van het jaar daarvoor. En na wereldkampioen te zijn geweest, wordt Max Euwe zo duidelijk als kampioen beschouwd, dat drie keer de uitdager komt uit een nationaal kandidatentoernooi. Euwe verslaat zijn uitdagers zonder ook maar een enkele verliespartij: Salo Landau 3½-½ in 1939, Arnold van den Hoek 8-2 in 1942 en Theo van Scheltinga met 5½-2½ in 1948. Na zestien jaar (eigenlijk 33 als we de WK-tussenperiode in 1936 niet meerekenen) wordt hij als kampioen onttroond in 1954 door Hein Donner. Twee jaar later wint Euwe ongeslagen met 7-3 de revanchematch van Donner, wat meteen zijn laatste (en veertiende) optreden in een NK is geweest. Max Euwe werd voor het eerst nationaal kampioen in 1921 en is met twaalf keer de meest succesvolle deelnemer ooit.
