Karjakin zes maanden geschorst; Russische schaakbond waarschijnlijk in beroep
De ethische commissie van de Fide heeft vandaag een uitspraak gedaan: Sergey Karjakin is vanaf heden zes maanden geschorst. Dat betekent o.a. dat hij niet deel kan nemen aan het kandidatentoernooi. Sergei Shipov werd in dezelfde uitspraak vrijgesproken van het overtreden van de ethische code van de Fide.
Zie de volledige uitspraak hier: www.fide.com/news/1650. Opvallend is dat men de oorlog ‘military conflict’ noemt.
Inmiddels heeft Karjakin laten weten niet in beroep te gaan: “Ik zie het nut niet in om in beroep te gaan – elke rechtbank zal de kant van Europa kiezen.” Zie tass.ru/sport/14135509
Andrey Filatov, voorzitter van de Russische Schaakbond, verklaart daarentegen wel in beroep te zullen gaan.
De vervanger van Karjakin in het kandidatentoernooi (aangenomen dat het beroep afgewezen wordt) zal de speler met de hoogste rating op de ratinglijst van mei 2022 worden die nog niet geplaatst is en minstens 30 partijen in de twaalf voorafgaande maanden heeft gespeeld. Aangezien Firouzja al geplaatst is en Ding Liren inactief, geeft dat kansen aan Anish Giri, zoals uitgelegd in dit artikel: www.chessdom.com/who-can-replace-karjakin-for-the-candidates-tournament-2022/
Eerlijk gezegd vind ik het niet kunnen dat Karjakin vanwege een (politieke) mening geschorst wordt voor zijn beroep.
Hoe erg ik het ook vind wat Rusland in Oekraïne doet vind ik het veel te ver gaan om individuele Russische burgers op basis van een mening te schorsen en andere Russische burgers niet te schorsen omdat ze een andere mening hebben.
Hiermee wordt het beginsel van vrijheid van meningsuiting met voeten getreden.
Het gaat om het artikel in het FIDE Handbook dat schakers het spel niet in diskrediet mogen brengen (A08, 2.2.11: ‘Any conduct likely to injure or discredit the reputation of FIDE, its events, organizers, participants, sponsors or that will enhance the goodwill which attaches to the same.’).
Sergei Shipov verkondigde een vergelijkbare mening als Karjakin en is niet geschorst. Ik heb de woorden van Shipov niet gelezen, maar wellicht was hij wat minder grof dan Karjakin. In de uitspraak van de ethische commissie wordt de nadruk gelegd op het bereik van publieke uitspraken. Bij Karjakin was dat (via Twitter) veel groter dan bij Shipov (op een Russische website). Een topgrootmeester als Karjakin heeft internationaal ook meer invloed dan iemand als Shipov.
Vrijheid van meningsuiting is niet absoluut. Als Karjakin dergelijke uitspraken in mijn huis doet, mag ik hem de deur uit zetten. Mocht er beroep volgen, dan zal het kantelpunt zijn of een schaakgemeenschap vergelijkbaar is met bijvoorbeeld een niet-publieke, fysieke ruimte. Je zou kunnen stellen dat het grote bereik van Karjakin niet alleen zijn eigen verdienste is, maar ook verbonden is met de activiteiten van de FIDE. Daarnaast mag Karjakin rustig doorgaan met het doen van dergelijke uitspraken, alleen niet meer als lid van de schaakgemeenschap.
Ik voel wel wat voor het standpunt van de ethische commissie, maar ik ben benieuwd wat juristen ervan vinden.
Het IOC gaat een stapje verder en adviseert alle sportbonden om wereldwijd geen sporters uit Rusland en Belarus mee te laten doen aan internationale wedstrijden. Het ‘Rus zijn’ geeft dan de uitsluiting. Bij Karjakin komt er nog eens een verderfelijke mening bij. Het lijkt me in dit geval heel legitiem.
De ‘mening’ van Karjakin is wel een hele expliciete. Hij juicht een oorlog toe (“Celebrating the first day of spring. A Russian spring.” ) en verklaart dat hij als patriot achter alle Russische acties staat
Topsporters hebben een voorbeeldfunctie. Die voorbeeldfunctie mag je als sportbond zeker bewaken.
Karjakin had zijn statements ook kunnen afzwakken, maar dat hij heeft hij niet gedaan
Wat mij betreft doet het er niet toe of de mening een heel expliciete is. Dat is nog steeds maar gewoon een mening en valt wat mij betreft onder het beginsel van vrijheid van meningsuiting. Bovendien ventileert hij zijn mening waarschijnlijk niet als hij aan het schaken is. Dat een sportbond meent een schorsing te kunnen opleggen voor iets wat iemand in zijn vrije tijd doet vind ik zeer discutabel. Iemand die cheat tijdens schaken en daarvoor geschorst wordt daar heb ik geen probleem mee.
De vrijheid van meningsuiting is mij zeer dierbaar, maar zoals Frits Fritschy al zegt is deze niet absoluut. In ons land mogen we veel mening uiten, maar er zijn beperkingen (ontkenning Holocaust). En wie het met een mening niet eens is (laster, smaad) kan dat door de rechter laten toetsen.
Alle sporters uit Rusland en Belarus er op voorhand uitgooien vind ik een ongelukkig idee. Bij het schaken zou dat betekenen dat Karjakin niet mag meedoen, maar Grischuk ook niet. Een andere mogelijkheid is niet naar paspoorten kijken, maar naar individuen. Het komt er dan op neer dat je iemand vraagt om een standpunt te formuleren en aan de hand daarvan bepaalt of hij/zij mee mag doen. Ik betwijfel of je iets dergelijks mag verlangen, en ook betwijfel ik of je dan het “echte” antwoord krijgt of het gewenste. Wie in zijn hart een Putin-adept is, maar niet uitgesloten wil worden, kan zeggen dat hij de oorlog veroordeelt. Wie kenbaar maakt dat hij achter Putin staat (en daarmee zijn schaakloopbaan op het spel zet) kan uiteraard echt achter Putin staan, maar kan ook banger zijn voor de Russische autoriteiten dan voor zijn loopbaan. Dat gezegd hebbende lijkt Karjakin mij werkelijk achter Putin te staan, en Grischuk, Svidler en anderen werkelijk de oorlog te veroordelen.
Voor de goede orde: holocaustontkenning is in meerdere landen expliciet verboden, maar niet in Nederland. Er is een geval geweest van lesmateriaal waarin dit aan de hand was, en daar bepaalde de rechter dat er sprake was van groepsbelediging. Ook hier werd blijkbaar rekening gehouden met de impact van de bewering. Ik vermoed dat een rechter ook zal kijken naar de heftigheid van de bewering. Alleen vragen of het publiek meer of minder Marokkanen wil is niet zo netjes, maar na een gescandeerd antwoord ‘minder’ roepen: ‘dan gaan we daar voor zorgen’ is wat anders. Of: ‘jammer dat de holocaust nooit heeft plaatsgevonden’.
Zo zou je dus de uitspraken van Karjakin ook kunnen zien: het gebruik van een wereldomvattend medium en niet alleen politieke steun uitspreken, maar er ook vrolijk over gaan doen.
Wat een merkwaardige discussie is dit. Karjakin heeft zijn grote bekendheid in Rusland en daarbuiten te danken aan zijn schaakprestaties. Van die bekendheid maakt hij gebruik om propaganda te maken voor een misdadige oorlog. Zijn recente open brief aan Poetin is daar een weerzinwekkend staaltje van. Propaganda is geen mening, maar bewuste misleiding. Zelfs een tovenaar met woorden kan daar niet omheen.
Of moeten Jozef Goebbels soms ook zien als iemand die ook maar een mening ten beste gaf?
Beste Wim (nog steeds),
Dit is wat mij betreft een vrij essentiële discussie: vrijheid van meningsuiting is een groot goed en het afbakenen van de grenzen daarvan is daarom belangrijk. Ik vind het terecht dat ’tovenaar’ die discussie start, en daar moet je een zo goed mogelijk antwoord op proberen te geven, al is het alleen maar om de hier helaas ook af en toe aanwezige onderbuikgevoelens geen kans te geven.
Dag Wim, Tovenaar heeft gelijk en je vergelijk met Goebels zorgt er inderdaad voor dat ‘deze discussie’ steeds merkwaardiger begint te worden. Ik denk dat de Fide blij mag zijn dat Karjakin het er bij laat, een beetje advocaat zou hier zo korte metten mee maken. Artikel zus of zo van het Fide handboek wel of niet. Maar bedenkelijk zijn de uitspraken van Karjakin wel.
Nou, LD, ik heb mijn pleidooi gehouden. Wat zijn jouw tegenargumenten?
Dag Frits,
Ik heb geen tegenargumenten want ik ben het met Tovenaar eens, en dus ook in grote lijnen met jouw standpunt(-en) in deze. Maar mijn begrijpend lezen is met het verstrijken der jaren aan erosie onderhevig, dus wellicht dat ik iets heb gemist. Praat me in dat geval nog even bij wil je. 🙂
‘Een advocaat zou er korte metten mee maken’: daar heb ik dus mijn twijfels over. Ik heb argumenten gegeven waarom de schorsing ook voor een gewone rechter houdbaar is.
Dag Frits, die opmerking maakte ik vooral omdat ik enigzins thuis ben in de advocatuur en weet dat een hoop van die jongens en meisjes altijd wel een gaatje weten te vinden. Heeft verder niets van doen met mijn standpunt inzake de geldigheid van die schorsing. Maar wellicht dat je dacht dat dit dus ook automatisch mijn standpunt betreft. Nee dus. 🙂
Een onprettige discussie dit. Vrijheid van meningsuiting betekent niet dat alles zo maar gezegd kan worden, en we praten hier over heftige onderwerpen als “war crimes” en genocide. Karjakin is nota bene geboren in Crimea en is jaren geleden naar Rusland vertrokken omdat de schaakbond in Ukraine hem niet voldoende zou kunnen ondersteunen.
Bij deze een commentaar van GM Mamedov (web link) die Karjakin wat beter kent dan wij waarschijnlijk :
Dit is een merkwaardige discussie omdat er appels en peren door elkaar worden gehaald. Karjakin’s statement zou tegen de Nederlandse wet zomaar toelaatbaar kunnen zijn, met het oog op de vrijheid van meningsuiting. Maar als hij aan een toernooi van de FIDE wil deelnemen, dan krijgt hij met de regels van de FIDE te maken – en op die basis is nu een uitspraak gedaan. Die ik gezien de belangen van de FIDE begrijpelijk vind. Tenslotte is er nog de individuele weging. Ook ik zou Karjakin de deur uit zetten. Ik vermoed dat een Oostenrijkse schaker die in 1938 openlijk achter de Anschluss stond in ons land op weinig bijval kon rekenen – laat staan een uitnodiging voor een toptoernooi.
Een gewone rechter kan wel degelijk uitspraken doen over interne regels van sportbonden. Denk bijvoorbeeld aan het Bosman-arrest. Een rechter kan het maatschappelijk belang hoger achten dan de belangen van een organisatie. Vrijheid van meningsuiting is, in andere landen dan dat waar Karjakin woont, zo’n zwaarwegend belang. Het kan niet zo zijn dat een organisatie willekeurig kan besluiten welke meningen al of niet acceptabel zijn. Er moet dus getoetst kunnen worden (en de Russische schaakbond gaat inderdaad in beroep). In het onderhavige geval zou een rechter ook kunnen kijken of de bewuste uitspraken schade berokkenen aan de FIDE, of alleen aan Karjakin zelf. Aangezien wij wél in een rechtstaat leven, vind ik het commentaar van Tovenaar relevant, al ben ik het niet met hem eens.
Klopt. Als je je eigen regels niet goed volgt, dan kun je naar de rechter. Zoals ze bij Volt onlangs ervaren hebben. Maar in dit geval verwacht ik dat de Zwitserse rechtbank terughoudend zal zijn, en de FIDE niet op de vingers zal tikken.
Tovenaar schrijft:
Dit klopt niet. Karjakin wordt niet “voor zijn beroep geschorst”. Hij wordt slechts geschorst voor deelname aan door de FIDE georganiseerde evenementen.
Het staat Karjakin geheel vrij zijn beroep elders uit te oefenen. Hij kan bijvoorbeeld simultaanvoorstellingen geven, zich laten betalen voor deelname aan de Russische competitie, meedoen in een andere schaakbond zoals de ACO, enzovoorts.
De wereldkampioen had ook een door een Russisch bombardement gedode Oekraïner kunnen zijn. Dan Karjakin die positief tweet over die Russische aanval laten meespelen voor de vacante titel zou ongepast zijn vind ik.
Karjakin had 8 jaar geleden al wel aangepakt mogen worden, toen stond hij ook al te dansen in verband met de Russische inval in het oosten. Er woei toen wel een wat minder frisse wind door de FIDE. Lijkt me verder een normale maatregel. Karpov mogen ze voor zijn actieve rol in het geheel ook wel strippen van zijn wk-titels, dan kan hij later altijd nog proberen aan te tonen dat hij onder zware druk met deze barbaren instemde.
Voor de duidelijkheid: De Fide wil Karpov alleen zijn ‘FIDE ambassadorship for life’ ontnemen. Dat kan alleen door de Algemene Vergadering gebeuren. Karpov ontkent overigens in een e-mail aan Europe Echecs (www.europe-echecs.com/art/guerre-en-ukraine-8748.html) voor de oorlog tegen Ukraine gestemd te hebben (hij gebruikt overigens het verboden woord ‘oorlog’) Dat klopt op zich; de bewuste stemming ging alleen over erkennen van de onafhankelijkheid van de Donbas-regio. Hoofdredacteur Georges Bertola reageert door te vragen waarom Karpov het in zijn mail wel heeft over burgerslachtoffers in de Donbas, en niet over de slachtoffers van de oorlog in de rest van Ukraine. Maar Bertola houdt de mogelijkheid open dat Karpov wellicht geen keus heeft.
@ Hendrik,
Karpov de wk-titels afnemen?
Gaan we dan ook de wk titels voetbal van Italie uit 1934 en 1938 afnemen vanwege hun rol in de tweede wereldoorlog?
En het Amerikaanse basketbal “dream team” met o.a. Michael Jordan de olympische titel van 1992 vanwege de onrechtmatige inval in Irak door Bush jr.?
De wk titel voetbal van Engeland uit 1966? Ook maar schrappen i.v.m. hun dubieuze rol in de Falklandoorlog?
En… “onze” EK titel van 1988? Zullen we die dan ook teruggeven vanwege onze misdragingen in het koloniale verleden? En aangezien we toen van de Sovjet-Unie wonnen, zou die uiteindelijk toch naar de Duitsers gaan…
Ik vind het prima, maar laten we dan wel consequent 1 lijn trekken…
en om het nog leuker te maken… wat doen we dan met Bobby Fischer???
Geen idee wat je daarmee wilt bereiken. Vind je het consequent om bijvoorbeeld in de toekomst nog te verkrijgen titels te strippen, zoals de EK-titel? Karpov mocht kennelijk voor of tegen de inval stemmen en heeft daar voor gestemd.
Verder had ik het prima gevonden als Italie van de wk-titels was gestript, maar vind ik het wat vreemd om dat nu nog te doen. Datzelfde geldt eigenlijk voor al je andere voorbeelden. Het is niet een consequente lijn en ook wat zinloos om daar tig jaar na dato mee te komen.
Dag Erwin, omdat we ons juist van de juicy-sites willen onderscheiden hebben we min of meer de afspraak gemaakt (stilzwijgend) dat er wel een raakvlak met schaken dient te zijn. Met andere woorden, Fischer oke, maar al die andere voorbeelden juist niet. 🙂 En verder ben ik het overigens wel met je eens. En je vergat er nog eentje; hebben we niet in 89 een olympiade of anderzins landentoernooi gewonnen. Met toen nog Rini Kuijf o.a. in de gelederen, een van de bekende roeptoeters van zo’n juicy-site.
@ Hendrik:
Ik ben blij dat je mijn punt bevestigt. “Het is compleet onzinnig om daar tig jaar na dato mee te komen”… dat geldt dus ook voor het schrappen van de titels van Karpov. Wat de man nu al dan niet vrijwillig heeft gekozen staat volkomen los van de prestaties uit het verleden.
@ LD:
Dat raakvlak met schaken is er gewoon, het gaat om de titels van Karpov. Daar kun je voor of tegen zijn, maar als het gaat om onderbouwing van een mening met voorbeelden (niet alleen dit onderwerp overigens, maar in het algemeen) dan horen daar m.i. ook voorbeelden van buiten de schaaksport gewoon bij. Dat heeft niks met een “juicy-site” te maken.
Ik bevestig jouw punt niet. Je had helemaal geen punt.
Ik raak de draad kwijt. Natuurlijk zijn er verschillende contexten, instanties, maatregelen en mensen. Voor mij is het simpel. Karjakin is te prijzen dat hij zijn mening geeft, dat is moedig en duidelijk. Die mening daarentegen is uitmate verwerpelijk. Iemand met een goed verstand en voldoende informatie is voor een oorlog, waarbij vele onschuldige mensen de dood vinden. Daar kan ik niet bij. Op een of andere manier spoort Karjakin niet, maar goed hij zal er zelf mee moeten leven en ook met de consequenties. Dat er sancties zijn vind ik prima. Wie ze oplegt of wat ze zijn maakt me niet uit. Zelf zou ik hem vier weken werkstraf geven in een ziekenhuis in Oekraïne en dan vragen of zijn mening veranderd is.
Grotendeels eens Pieter. Moed is het zeker, maar moed alleen is niet prijzenwaardig. En zeker niet als het gepaard gaat aan iets oneerbaars.
Door droevige omstandigheden was ik vanavond even kort op een schaakvereniging in 030. Ik heb daar niemand over Karjakin gehoord, of over het wel en wee van schakers van Russische en/of Oekrainse afkomst. Het lijkt allemaal niet heel erg te leven, hier in 030 centrum.
Enige observatie mijnerzijds deed mij de indruk wekken dat er;
– door geen enkele zwartspeler Russisch is gespeeld.
– Geen varianten of sub varianten vernoemd naar Russische naamgevers.
– geen Leningrader ook gezien.
Moedig voorwaarts! ( maar waarheen?).
Inmiddels is er ook in de internationale damwereld een soortgelijk geval bekend geworden.
De Russische Tamara Tansykkuzhina, zevenvoudig én huidig wereldkampioen bij de dames, heeft publiekelijk haar steun betuigd aan de oorlog in Oekraïne. Er is een petitie gestart om haar opvatting te veroordelen en om haar de deelname aan toernooien van de FMJD (werelddambond) te ontzeggen. Een stukje uit deze petitie vertaald is:
Een petitie starten lijkt me toch wat anders dan iemand schorsen. Of is er in het geval van Karjakin ook begonnen met een petitie en is de Fide daarna pas in ‘beweging’ gekomen?