“De gunstelingen van Caïssa” door Hans Meijer
In oktober 2005 vergezelde ik de leden van het KPN schaakteam naar de schaakolympiade voor bedrijven bij het Kadaster in Apeldoorn. Begin dat jaar was ik bij KPN na de zoveelste reorganisatie met een gouden handdruk vertrokken zodat ik zelf niet meespeelde. Ik beperkte mij die dag tot toekijken en het spelen van enkele simultaanpartijtjes tegen IM Sipke Ernst..lees de hele column in PDF.
Deze en andere columnisten van SV Promotie, schreven samen meer dan 1000 columns. U leest ze op onze site.
Een zeer sympathiek verhaal, dat wel een grootmeester mist, die tevens de apotheose van het verhaal had kunnen vormen: Lodewijk Prins werd in 1982 postuum door de Fide tot grootmeester benoemd. Donner heeft daar nog een mooi verslag van geschreven.
Nou, niet postuum, want dat zou betekenen dat hij in 1982 al dood was. Prins is in 1999 overleden. De titel ‘honorary grandmaster’ die hij in 1982 kreeg, bestaat niet meer. In 2007 werd bepaald dat HGM’s gewoon GM’s zijn (in die zin wel postuum), dus je hebt gelijk dat hij aan de lijst toegevoegd zou moeten worden. Hij heeft dan gelijk het record voor de schaker met de grootste afstand in jaren tussen IM- (1950) en GM-titel: 57 jaar!
Ook de naam van IM Hans Böhm mis ik. Naar ik heb begrepen zou hij in principe ook met terugwerkende kracht de IGM titel kunnen aanvragen. Maar hij wil dit niet omdat hij zichzelf geen grootmeester vindt.
En Maarten Solleveld kon ik niet vinden op de lijst, die is toch echt grootmeester geworden.
Mark, Frits, Eric en Herman, dank voor jullie reacties. Ik heb de namen van Maarten Solleveld en Lodewijk Prins aan mijn verhaal toegevoegd. Hans Böhm grootmeester! Daar kijk ik van op. Zelf vond ik Gert Ligterink de betere schaker van de twee. Twee nieuwe GMs van mijn generatie erbij dat zou mooi zijn! Het wachten is op het moment dat de webmaster van de sv Promotie Rens Minnema de nieuwe versie van mijn column plaatst. Hans Meijer.
Destijds dacht ik dat Ligterink tijdens de Donner memorial nog een GM norm zou gaan scoren, maar dat lukte helaas niet!
Hans Böhm en Gert Ligterink zijn vrijwel even oud. Zit volgens mij maar een maand tussen. Rivalen in de jeugdjaren. Böhm brak iets eerder door: beste Nederlander in de meestergroep van IBM 1974, promotie naar de grootmeestergroep van 1975, waar hij met 9 uit 15 een grootmeesternorm scoorde. Volgens mij is dat resultaat indertijd gebruikt om de meestertitel binnen te halen. Bij dat toernooi werd Ligterink beste Nederlander in de meestergroep en speelde hij het jaar erop (1976) in de grootmeestergroep.
Zo rond 1977/1978 zal Ligterink Böhm ongeveer bijgehaald hebben en zal het zo een beetje gelijk op zijn gegaan. Het werden sterke meesters, die geregeld in de buurt van een GM-norm kwamen. In 1979 werd Ligterink Nederlands kampioen in een editie waar alle nationale kanonnen present waren (dat was op zich al uitzonderlijk). Böhm was in Bonn 1979 dichtbij een GM-norm en startte in Amsterdam 1980 (IBM) heel goed, maar kon het niet doorzetten in de tweede toernooihelft. In 1984 speelde hij nog een sterk OHRA-toernooi, wat hij in de laatste ronde net niet wist te bekronen met een GM-norm. Ligterink had in 1981 een kans bij een open toernooi in Engeland: gestart met 5 uit 6 had hij nog 2 uit 3 nodig (net als Paul van der Sterren trouwens), maar het lukte net niet.
Soms moet het ook een beetje meezitten: Böhm kwam in de meestergroep van IBM 1974 slechts een halfje tekort voor zijn derde meesternorm, en daarmee de meestertitel. Dan was IBM 1975 een loepzuivere GM-norm geweest en had de wereld er wellicht anders uit gezien. Maar “Als…” bestaat niet in de sport. Het doet niets af aan wat Böhm en Ligterink hebben gepresteerd en wat ze voor het Nederlandse schaken hebben betekend!
Bij de alinea die begint met “Een apart verhaal is Hans Ree” snap ik niet waarom in de opsomming Euwe, Donner, Sosonko de naam van Timman ontbreekt. Werd Ree niet in 1980 de vijfde Nederlandse grootmeester, na dat viertal? Of wordt er iets anders bedoeld, wat mij is ontgaan?
Peter, je hebt volkomen gelijk. De naam van Timman ontbreekt in het rijtje. Ik zal dit corrigeren. Hans.