Recensies “She Plays to Win” en “The Best Combinations of the World Champions”
In dit artikel behandel ik twee boeken, te weten: She Plays To Win van Lorin D’Costa en The Best Combinations of the World Champions Volume 1 en 2 van Karsten Müller en Jerzy Konikowski.
She Plays To Win
“Mijn oudere zus Emma had (heeft nog steeds?) er veel plezier in mij te verslaan met golf, tennis en andere spelletjes en sporten. Ze speelde zelfs schaak, totdat ze op 11-jarige leeftijd verklaarde ‘dat het jouw ding zou kunnen zijn’. Dat was erg gul van haar 😊”. Deze woorden zijn afkomstig van de Engelse IM Lorin D’Costa, trainer/coach van vele meisjes en dames in Engeland.
Hij is al jaren bezig met “UK Girls chess project” getiteld ‘She Plays To Win’ (SPTW).
Door de coronacrisis en lockdowns die volgden, bood D’Costa online lessen aan voor Britse meisjes evenals wekelijkse meisjestoernooien op de Lichessserver. Hij doet dit gratis, ouders hebben nog nooit iets betaald om mee te doen. Elke week behandelt hij een vrouwelijke topspeelster en zo legde hij een mooie collectie van geannoteerde partijen aan. Na bijna twee jaar hebben bijna 500 meisjes in het Verenigd Koninkrijk zich ingeschreven, en nog eens 200 meisjes in ons nieuwe beginnersprogramma. En de hoop is dat dit nog maar het begin is. De inkomsten van dit boek gaan regelrecht naar de stichting SPTW.
Het boek bevat zeven delen die als volgt zijn opgebouwd:
PART I – The World Champions
PART II – Judit Polgar
PART III – National Champions & Country Leaders
PART IV – The Future
PART V – Streamers & Twitchers
Lorin D’Costa op de voorgrond, met het hoofdstuk over Judit Polgar (die achteraan aan een tafel op het terras zit)
PART VI – Best of UK
PART VII – Beth Harmon Queen’s Gambit
In totaal zijn er 83 luchtig geannoteerde partijen in het boek opgenomen. Dat Judit Polgar een “status aparte” heeft, wordt ook in dit boek onderstreept. Het aardige was dat D’Costa Belgische roots heeft (zelfs nog Nederlands spreekt!) en hij werd door uitgeverij Thinkers Publishing uitgenodigd om een presentatie over zijn nieuwe boek te geven tijdens de Belgische jeugdkampioenschappen in Blankenberge. Zelf was ik daar ’toevallig’ ook om een voordracht te houden over mijn nieuwe boek “Sleutelconcepten in het Middenspel 2 – Pionnenstructuren” en was daarom ook in de gelegenheid om Lorin te ontmoeten. Niet geheel toevallig had de organisatie ook Judit Polgar weten te strikken om – naast een training – ook een simultaan voor meisjes te verzorgen. Omdat de boeken vers van de drukpers waren gerold, kon de auteur zijn eerste exemplaar op het terras buiten in ontvangst nemen. Hij sloeg het boek open – hoe kon het ook anders – op een pagina waar Judit Polgar in vol ornaat werd getoond. Met de schrijver, het boek, deze pagina én de levensechte Polgar erachter, kon ik deze bijzondere foto maken (zie foto rechts :).
Zoals D’Costa in zijn voorwoord ook schrijft. Iedere rechtgeaarde schaker kan ook leren van deze fraaie partijen. Zo komen de fantastische zege van de vijfvoudig Nederlandse dameskampioene Anne Haast op de sterke GM Nisipeanu tegen en ook Eline Roebers ontbreekt niet in dit boek. Het gedeelte over Polgar is verreweg het grootste met vier uitvoerig geanalyseerde partijen van de beste vrouw ooit in de schaakwereld.
Al met al een erg leuk en vermakelijk boek met prachtige foto’s (waar onze webmaster Lennart Ootes voor een groot deel verantwoordelijk voor is!) en een collectie prachtige partijen.
Altijd leuk om te zien hoe de auteur een prachtige partij van de toen 12-jarige Polgar voor het voetlicht weet te brengen:
Polgar, Judit – Chilingirova, Pavlina
Judit was aged just 12 in this game! She made her debut for the Hungarian’s Women’s team at the Thessaloniki Olympiad. She scored 12 wins, one draw, no losses as she played board 2 in Hungary’s famous triumph in this Olympiad. It was games such as this against Chilingirova which really made Judit famous.
1. e4 c5
Sicilian Defence
2. Pf3
2. d4 cxd4 3. Dxd4 Pc6
2…Pc6 3. Lb5
3. d4 Open Sicilian 3…cxd4 4. Pxd4 was the way Judit normally played against the Sicilian. She did however employ the Rossolimo Variation now and then during her career (10 wins from 18 games).
3…g6 4. O-O
4. Lxc6 is the common idea in modern times. However Judit has ideas to play this in a more aggressive way, rather than this more positional approach… 4…dxc6 (zie analysediagram)
4…Lg7 5. c3
5. Pc3
5…e5
Trying to put the brakes on the d2-d4 push. 5…Pf6 is the far more popular move. 6. Te1 [6. e5 Pd5 7. d4 cxd4 8. cxd4 O-O 9. Pc3 Pxc3 10. bxc3 d6 black is fine] 6…O-O 7. d4 cxd4 [7…d5 8. e5 Pe4 is also possible] 8. cxd4 d5 9. e5 Pe4 again black makes sensible moves to reach a playable position. 5…b6 6. d4 cxd4 7. cxd4
6. d4!
6…exd4
6…Pf6 7. dxe5 Pxe4 8. Te1 [8. Dd5 f5 9. exf6 Pxf6 10. Te1+ Kf8] 8…f5 9. exf6 Lxf6 10. Txe4+
7. cxd4 Pxd4
7…cxd4 8. Lf4 Pge7 9. Ld6 O-O 10. Pbd2 Te8 11. Te1 b6 (zie analysediagram)
8. Pxd4 cxd4
8…Lxd4 9. Pc3 Pe7 10. Lh6 (zie analysediagram)
9. e5
9. Lf4 Pe7 10. Pd2 O-O 11. Ld6 was also interesting, preventing the d7 pawn from moving and disrupting the black forces.
9…Pe7
9…Lxe5 is far too risky when you haven’t castled. 10. Te1 pin 10…f6 11. f4! attack the pinned piece with a lower value piece
10. Lg5
10. Dxd4 O-O 11. Td1 Pf5 12. Dd5 d6! (zie analysediagram)
10…O-O 11. Dxd4
11. Pc3 dxc3
11…Pc6
11…Pf5 was better, as there are some tricks based on the b5 bishop after 12. Dd2 Db6 13. Pc3 d6! for example 14. exd6 Lxc3 15. Dxc3 Dxb5 the knight stands better on f5 than on c6 in the game, namely as it prevents the Bh6 idea.
12. Dh4
The queen edges closer to the black king, just as Judit likes it. 12. Lxd8 Pxd4 or 12. Lxc6 Dxg5.
12…Db6 13. Pc3 Lxe5
This obvious move is the start of serious problems, that Judit is as quick as lightning to take advantage of. 13…Pxe5 14. Le7 Te8 15. Tae1 black can barely move or develop any pieces 13…Dc7 14. Lf6 Lxf6 15. exf6; 13…d5! was best. Black needs to get developed and fast. 14. exd6 Lxc3 15. Lxc6 Lxb2 16. Ld5 Lxa1 17. Txa1 Dxd6 18. Lf6 Te8! very tactical, black seems to be holding firm here.
14. Tae1!
14…Lxc3 15. bxc3
15. Lxc6 Lxe1
15…Dxb5
Black thinks she won a bishop….
16. Dh6
16. Lf6 16…Dh5.
16…Df5
16…d6 17. Lf6 Pe5 18. Dg7# or 16…f6 17. Lxf6! (zie analysediagram)
17. Dxf8+!!
17…Kxf8 18. Lh6+ Kg8 19. Te8#
Black lost this game as she grabbed material at the cost of developing her pieces.
1-0
Titels: She Plays To Win
Auteur: Lorin D’Costa
Aantal bladzijden: 481
Uitgeverij: Thinkers Publishing
Gepubliceerd : 2022
Prijs: € 34,95
Type: Paperback
Teaser: thinkerspublishing.com/wp-content/uploads/2022/04/She-Plays-To-Win-160322.pdf
The Best Combinations of the World Champions Volume 1 en 2
Ooit sprak ik met de Sloveense grootmeester en beroemde schaaktrainer Adrian Mikhalchishin en hij vertelde me dat het bestuderen van partijen van wereldkampioenen verplichte kost was voor elke ambitieuze speler in de voormalige Sovjet-Unie. Die boodschap probeerde hij ook over te dragen op zijn schaakstudenten, toen hij zelf trainer was. Dat was pakweg zo’n 20-30 jaar geleden niet zo’n probleem, maar lijkt bij de hedendaagse jeugd toch wel een stuk moeilijker. Om in onze moderne (en vluchtige!) tijd als opdracht partijen te bekijken van spelers van soms meer dan 100 jaar geleden, wordt meestal niet op prijs gesteld. Sterker nog: als een speler zich ertoe heeft weten te zetten en hij gebruikt Stockfish om de zetten van een legende te checken, zal hij soms triomfantelijk roepen dat die vroegere wereldkampioenen ook maar “prutsers” waren…
Dit is ongeveer de strekking van het betoog dat de Roemeense grootmeester Mihai Marin houdt bij het voorwoord dat hij schreef voor het boek “The Best Combinations of the World Champions” van Karsten Müller en Jerzy Konikowski. Maar hij voegt er snel aan toe dat de auteurs erin geslaagd zijn om bovengenoemde bedenkingen weg te nemen en het materiaal dat zij in het boek aanbieden toegankelijk te maken voor de moderne generatie. Ik kan niet anders dan beamen dat deze doelstelling zonder meer gelukt is. Misschien ook wel door het moderne snufje dat Müller inmiddels ook in andere boeken heeft gepresenteerd: bij elke opgave kan met een QR-code de stelling gerepresenteerd worden op het scherm, waarbij de lezer via een link naar een Chessbase-webpagina wordt omgeleid om zo alle zetten na te spelen. Om niet de hele inhoud van het boek gratis weg te geven, zijn de analyses en het commentaar alleen op papier zichtbaar, maar kan de lezer dit nu samen met de viewer op het scherm eenvoudig volgen.
Müller borduurt voort op het concept dat hij samen met GM Luis Engel in zijn boek “The Human Factor” naar voren bracht: de vier archetypen naar het schaken vertaald:
- De activist
- De reflector
- De pragmaticus
- De theoreticus
In Volume 1 worden respectievelijk Steinitz, Lasker, Capablanca, Aljechin, Euwe, Botwinnik, Smyslov en Tal behandeld. Volume 2 laat Petrosian, Spassky, Fischer, Karpov, Kasparov, Kramnik, Anand en Carlsen voorbij komen. Zo zijn in vogelvlucht alle belangrijke spelers uit hun tijd onder de aandacht gebracht. We kunnen ons afvragen waarom Topalov geen podium heeft gekregen, maar hij was Fide-wereldkampioen en valt vermoedelijk daarom buiten de boot.
De boeken worden dus opnieuw opgehangen aan een andere kapstok, de wereldkampioenen. Met hun missie om de wereldkampioenen onder de aandacht van de jeugd te brengen doen Müller en zijn co-auteur Konikowksi goed werk. Want natuurlijk kan elke ambitieuze speler veel leren van de spelers die in hun tijd de beste ter wereld waren. En aan het argument dat Stockfish het soms beter weet, heb je weinig als je zelf een partij moet spelen! Uiteraard zijn de boeken ook bedoeld voor spelers uit andere generaties waarbij vele voorbeelden hen bekend zullen voorkomen.
Elk hoofdstuk is opgebouwd rondom de ware klassiekers van de desbetreffende wereldkampioen. En als u bijvoorbeeld Steinitz – Van Bardeleben, Hastings 1895 nog niet kent, is dat een nog grotere aanbeveling om deze boeken te kopen. Datzelfde geldt wellicht nog meer voor het wereldberoemde moment uit een matchpartij Botwinnik – Tal, waarin de “Tovenaar van Riga” zijn paard zomaar op veld f4 plantte. Er ging een schok door de schaakwereld dat deze formidabele zet de titelverdediger aan het wankelen had gebracht, want in tijdnood kon Botwinnik de ongelooflijke complicaties niet meer de baas worden. Objectief gezien bleek het offer later niet correct te zijn, maar dat was voor een menselijke schaker nauwelijks achter het bord te vinden. Tal kon het daarom ook niet nalaten om het volgende te beweren: “Er zijn correcte combinaties en die van mij!”
Tijd om uw eigen tactische slagkracht even te testen aan de hand van materiaal dat ik uit de boeken heb gehaald:
Steinitz, William – Von Bardeleben, Curt
Wit speelt en wint.
Botvinnik, Mikhail – Tal, Mihail
Met welke ongelooflijke zet wist Tal zijn tegenstander uit zijn evenwicht te krijgen?
Corzo y Prinzipe, Juan – Capablanca, Jose Raul
Zwart komt met een “petit combinaison” en wint. Hoe ging dat in zijn werk?
Bogoljubow, Efim – Alekhine, Alexander
Zwart speelt en wint.
Euwe, Max – Reti, Richard
Wit speelt en wint.
Boensch, Uwe – Tal, Mihail
Zwart speelt en wint.
Titels: The Best Combinations of the World Champions Volume 1 (From Steinitz to Tal)
The Best Combinations of the World Champions Volume 2 (From Petrosian to Carlsen)
Auteur: Karsten Müller
Uitgeverij: JVB Chess Books (Joachim Beyer Verlag)
Gepubliceerd: 2022
Aantal pagina’s Volume 1: 192
Aantal pagina’s Volume 2: 240
Prijs per boek: €27,80
Type: Paperback
Link naar onze recensenten.
Een blik in boek 1.
Een blik in boek 2.
Hierbij alle partijen en fragmenten via de viewer:
