De schaker die afwezig is, wie zal hem beschrijven?
Geen groter gemis voor een schaker dan de afwezige tegenstander. Hij werd verwacht, maar is niet gekomen. Een lege stoel aan de overzijde van het bord is het gevolg. Zijn stukken blijven in de beginstelling staan. De afwezige wordt door de wedstrijdleider na het verstrijken van de verzuimtijd ter plekke ontmenselijkt en “N.O.” genoemd, Niet Opgekomen.
Als toernooileider van het Best of the West-toernooi blijf ik me verbazen over de afwezigen. Vooropgesteld, de meeste deelnemers zijn zich volop bewust van hun sociale verantwoordelijkheid. Zij melden zich tijdig af als ze een keer verhinderd zijn, maar sommige schakers kunnen deze belangrijke verantwoordelijkheid kennelijk niet aan. Een strenge bepaling in het toernooireglement, een herinnering per e-mail dat er een ronde aanstaande is, tirades van de toernooileider, geldboetes, lijfstraffen, economische sancties… het haalt allemaal niets uit. Elke ronde van het toernooi zijn er wel enkele deelnemers zonder bericht afwezig.
En als we achteraf al een excuus of verklaring krijgen, zijn de smoezen niet om aan te horen.
- “Mijn dochter was jarig”. Dat zie je maanden van tevoren aankomen en dan kun je je dus even afmelden. Na de herinneringsmail een week voor de ronde zou het kwartje in ieder geval moeten vallen.
- “Ik moet toch maar eens opschrijven wanneer de rondes zijn”. Werkelijk waar. Ik zal zijn naam niet noemen, maar onze eerbiedwaardige clubgenoot komt op enigszins gevorderde leeftijd tot het inzicht dat hij een agenda zou moeten bijhouden. Ik verzin dit niet. Ik leerde dat toen ik 12 was, in het eerste jaar van de middelbare school, maar kennelijk zit de competentie ‘agenda bijhouden’ niet op alle scholen in het curriculum.
- “Ik lees mijn e-mail niet”. Ik wou dat ik die optie ook had.
- “Ik dacht dat het zondag was”. Dat was het ook, de dag na de toernooironde.
- “Ik heb me verslapen”. De ronde begint om 2 uur ‘s middags, maar goed, dat kan gebeuren. Een voormalig clubgenoot gaf ooit dezelfde reden op voor afwezigheid bij de interne competitie om 8 uur ‘s avonds.
“Eighty percent of success is showing up”
– Woody Allen
Absentee Memorial
Misschien moeten we voor de afwezige schakers een apart toernooi organiseren: het Absentee Memorial. De herinneringsmails blijven ongelezen in de inboxen staan. De zaal staat vol met lege stoelen, alle stukken in de beginstand. In zijn openingspraatje herinnert de toernooileider aan het belang van tijdig afmelden. Het is aan dovemansoren gericht. “N.O. – N.O. 0-0R’ staat bij alle borden op de uitslagenlijst.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in de Patten van juli 2022, het clubblad van sv Amsterdam West.
In schaaktoernooien in de 19de eeuw werd dit probleem soms opgelost met “earnest money”, oftewel een soort waarborgsom. Het werkt eenvoudig: iedere deelnemer betaalt (naast een eventueel inschrijfgeld) een bedrag dat hij na afloop van het toernooi weer terugkrijgt, maar alleen indien hij het toernooi ordentelijk heeft afgerond.
Het moet natuurlijk wel gaan om een serieus bedrag, laten we zeggen €100 voor een toernooi. Een aanvulling op dit systeem zou kunnen zijn dat de benadeelde speler de waarborgsom krijgt uitgekeerd, ter compensatie van de geleden schade.
Oh grappig, een borgsom had ik ook bedacht als oplossing. Maar ik vind het iets teveel gedoe. Ook gaan afwezigen dan misschien overmacht zoals ziekte faken om hun borgsom terug te krijgen.
Mogen de Erinyen hem bezoeken, iedere nacht tot in lengte van dagen!
Mooi stukje, mooie titel!