Niet normaal
Wat we in kort bestek voorbij zien trekken is ‘niet normaal’. Eerst Carlsen – Niemann. Dan Carlsen die na 1 zet opgeeft. Hij lijkt een trend te hebben gezet. Op een recent internet-toernooi van chess.com heeft Mamedov met wit na 1.e4 g5 opgegeven, kennelijk omdat hij een gebrek aan respect ervoer. Vervolgens passeert in hetzelfde toernooi een partij Nakamura – Carlsen die met 1. a3 g5 begint. En dan gisteren het tafereeltje Sevian – Niemann. Ik zie niet in waarom het niet nóg gekker zou kunnen.
Eerst maar even over het laatste gevalletje. De beelden zijn eenvoudig terug te vinden op Internet. Zo te zien treft Niemann geen blaam. Ik snap dat hij in de commentaren achteraf kiest voor een ‘downplay’; ik zou in zijn positie niet de moeilijke jongen willen uithangen. Maar als je een kapotte koning constateert, dan pak je het zeker niet op deze manier aan. De meest logische actie is om de arbiter erbij te roepen. Of Sevian spoort niet, of het is een openlijke betuiging van minachting. Kijk maar eens hoe en waar hij de koning terug op het bord zet. Zeg het maar. Ik ken Sevian niet, neig voorlopig naar het laatste.
Dan de partij Nakamura – Carlsen, beginnend met 1.a3 g5. Ook eenvoudig op Internet terug te vinden. Ik moet zeggen: best wel verfrissend! Geen Russisch afbraakschaak, toch? Carlsen neemt hier risico’s. Het gaat weliswaar niet om de 1e plaats in een groot OTB toernooi, maar hier zijn nog altijd twee wereldtoppers aan de slag.
Naadloos daarop aansluitend: Mamedov die na 1.e4 g5 opgeeft. Opa vertelt: vroeger trok Karpov – Miles (Skara 1980) de aandacht (0-1), beginnend met 1. e4 a6. Zelf ik kreeg ik ook wel eens een dergelijke openingszet voorgeschoteld, en stelde me mentaal altijd op het standpunt “toon eerst maar eens aan dat het onzin is”. Zo niet heden ten dage, waarin iets dergelijks als een belediging wordt ervaren. Is dit de moderne variant van een voorgiftpartij? Maar even verder nadenkend, er is wellicht een logische verklaring voor te vinden. Stel, Carlsen speelt gemiddeld 0.04 per zet beter dan zijn opponent. En stel dat er na 15 zetten langs gebaande paden een uitgekauwd stellingstype ontstaat, waarna zo’n 20 zetten lang 0.04 per zet verschil wordt gemaakt. Zet dat eens af tegen 34 zetten lang 0.06 verschil per zet, want in minder bekend terrein. In dit rekenvoorbeeld mag de eerste zet dan tot 1.24 kosten. In rond Nederlands: de uitdijende openingstheorie heeft in nivellering geresulteerd, ten nadele van de sterkere/sterkste spelers. Is het dan zo gek om snel van de gebaande paden af te wijken, en zelfs bewust een mindere zet te spelen, als het krachtsverschil daarmee beter tot uitdrukking komt? Wat mij betreft hoeft 1. – g5 dus niet per se op disrespect te wijzen.
Ik vind al die fratsen van de laatste tijd niet zo gek, en zie de komende periode nog wel meer koddigheden van de heren en dames voorbij gaan komen. Volgens mij moet de verklaring gezocht worden in alle spanningen op het geopolitieke toneel van de laatste jaren;
2,5 jaar ophokplicht, daarna gewapende conflicten met stress op tal van markten. Het zal wel het ‘nieuwe normaal’ zijn, om maar eens een populaire frase aan te halen.
Dan lijkt het me niet zo vreemd dat onze diersoort wat merkwaardig gedrag gaat vertonen. Alsof het laatste filtertje ‘fatsoen’ is afgedaan.
Daarnaast heeft ’s werelds sterkste schaker een vrijbrief aan zijn collega’s gegeven met die opgave na zet 1. Hij had als ambassadeur van zijn sport toch beter moeten weten. Veel talentvolle jongelui beoefenen ons edele spel en vanuit de psychologie en sociologie weten we nu eenmaal dat het kinderbrein pas rond het 25e levensjaar is volgroeid, zo niet nog veel later (ook voorbeelden te over in de schaakwereld).
Wat mij het meest stoort is dat de Fide volstrekt afwezig lijkt te zijn in wat er de laatste tijd in grote toernooien gebeurt. Dat geeft toch te denken.
Kortom, wen er maar aan.
Tsja, vroeger was alles beter. Steinitz kreeg het ooit lijfelijk aan de stok met Blackburne (zie Edward Winter), maar inderdaad, de verhalen over een in een plant urinerende Aljechin zijn lichtelijk overdreven. Net als het verhaal over Nimzowitsch die op een tafel sprong om te melden dat hij van iemand met een verstandelijke beperking had verloren. Daarentegen heb ik wel herinneringen aan een WK-match waarbij een stoel onderzocht zou moeten worden op elektronische hulpmiddelen, een parapsycholoog wiens gedachtengolven werden onderbroken door twee goeroes, en een bekertje yoghurt dat van alles kon betekenen (net als het krabben aan zijn neus door meneer Danailov). Maar dat waren natuurlijk slechts incidenten.
In vroeger tijden was zeker niet alles beter, al denk ik wel dat we over de schaakincidenten die jij noemt wat makkelijker ‘heenstapten’. Tegenwoordig heeft iedereen overal een mening over. Dat was voor de komst van bijvoorbeeld internet ook al het geval maar dan had je er geen hinder van omdat je al die meninkjes nergens zag. En juist het feit dat iedereen overal tegenwoordig een mening over heeft is volgens mij weer een gevolg van wat ik in mijn 1e opmerking schreef.
Je vergat trouwens Te Kolste die zich een oor afsneed.
In deze veranderende onzekere wereld helpt de muziek van Frank Zappa mij! Vooral “You Are What You is”. Het genie van Zappa wordt duidelijk doordat wat hij 40 jaar geleden schreef nu nog steeds actueel is. Alleen humor kan ons redden.
Je hebt helemaal gelijk met je laatste zin Pieter! Het zou een hoop lieden uit onze kudde goed doen eens hartelijk om het eigen menselijk falen hard te lachen. Maar in plaats daarvan verzanden we in monologen en het onvermogen naar elkaar te luisteren. En dan laat ik gemakshalve die Woke & Cancel-kudde maar even buiten beschouwing.
Neil Young hier trouwens.
Gelukkig, er zijn nog beschouwelijke mensen! Eens met je gedachte. En vanuit daar kan je dan weer kijken wat jezelf kan bijdragen als lid van de kudde :-).
Als je tegenstander een ‘gekke’ zet doet en je dan meteen opgeeft, vertelt me iets over de persoon die er dan de brui aan geeft. Zwak karakter of teer zieltje. Als sterke grootmeester moet je dan toch juist denken:
“Oké je denkt dat je me op die manier op het verkeerde been kan zetten? Nou dat zullen we nog wel eens zien!”
Carlsen heeft zich van een zeer slechte kant laten zien. Hij heeft geen enkel bewijs dat Niemann ook in on the board de kluit heeft belazerd. En zolang je geen duidelijk bewijs hebt, moet je als speler je mond houden en gewoon spelen. Wat hem mogelijk dwarszit is dat in die eerste partij in St Louis. Daarin pakte Niemann hem aan in de stijl waarop Magnus vaak partijen gewonnen heeft. Dat was natuurlijk een beetje pijnlijk.
Dan het incident met de koning. De arbiter had moeten ingrijpen en Sevian een straf moeten geven. Wat de zwaarte van de straf is, durf ik niet te zeggen. Maar ik neig er naar de partij voor hem verloren te verklaren.
Carlsen heeft persoonlijk de knuppel in het hoenderhok gegooid, jazeker, maar hij is duidelijk niet de enige die zijn twijfels heeft; kennelijk circuleren de geruchten al langer en breder in de top. Ik kan me best voorstellen dat een grootmeester die met hard werken de 2700 grens gepasseerd is, en twijfelt, zich narrig tegenover Niemann gaat gedragen. Je kunt vaststellen dat Niemann nu inderdaad erg zwaar op (onbetwiste) online misstappen uit het verleden wordt afgerekend, maar er is ook een groot belang om de schaaksport schoon te houden. Oftewel: de sfeer was al goed verziekt, dat kun je niet alleen Carlsen aanwrijven.
Het gaat niet om de twijfels Peter. Carlsen had beter moeten weten. Hij is de grootste meneer in die tak van sport en dan moet hij zich niet door emotie laten leiden. En dan heb ik het over dat potje waarbij hij na zet 1 opgaf. Zijn gedrag werkt precedentwerking in de hand en daar gaan we de komende tijd vrees ik nu meer voorbeelden van zien. Een groot kampioen staat zich niet voor op zijn gedrag of zoiets.
Uiteindelijk denk ik dat de actie van Carlsen schadelijker is voor het aanzien van de sport dan dat valsspelen van die Niemann. Die valt of viel vanzelf wel een keer door de mand. Net zoals al die andere valsspelers.
Hoe vaak heeft Michael Basman niet de Grob (1 g4) en de Borg (1 … g5) gespeeld? En hebben zijn tegenstanders toen massaal de koning omgelegd, omdat ze zich beledigd voelden? Volgens mij niet. En anders is het een geweldige manier om je partijen te winnen, toernooizeges te behalen en je een weg omhoog te banen op de wereldranglijst.
En Nakamura en Carlsen hebben nog een double bongcloud geschiedenis (www.youtube.com/watch?v=zVCst6vyV80), waar ze vrolijk om zaten te ginnegappen, dus zo verschrikkelijk zal het toch allemaal niet zijn.
Hans Niemann gaat in de tegenaanval! en.chessbase.com/post/breaking-news-hans-niemann-is-suing?fbclid=IwAR2mu0Ok8I-Iu2qwcR3dcFlvy7mbFwMwIROuCCYNDsqbpUrfYlVI6LyaGf4
storage.courtlistener.com/recap/gov.uscourts.moed.198608/gov.uscourts.moed.198608.1.0.pdf