Machteld van Foreest: jongste dameskampioene ooit!
De Nederlandse Kampioenschappen zitten er weer op. Net voor de jaarwisseling werden de laatste partijen gespeeld. Met dank aan de organisatie van het Groninger schaakfestival konden de kampioenschappen gehuisvest worden tijdens dit toernooi dat na de coronacrisis de draad weer heeft opgepakt. Het NK dat vorig jaar met Deloitte nog een goede sponsor had, maakt de laatste jaren een “zwervend bestaan” door. Gelukkig dat er dit jaar een prachtig toernooi met interessante toernooiformules kon worden gehouden. In het algemene toernooi werd een knock-outsysteem gehouden; bij de dames was de gang van zaken nog origineler. Na een enkelrondige zeskamp zouden de dames daarna in korte matches, met eventuele tiebreaks, gaan uitmaken hoe de eindklassering eruit zou zien. Daarbij zouden de nummers één en twee strijden om de titel, de nummers drie en vier en vijf en zes om de bijbehorende plaatsen.
ZESKAMP
In zo’n kort toernooi over vijf ronden kan elke nederlaag al meteen fataal zijn en is het dus zaak om niet te verliezen. In de eerste ronde waren het alleen Machteld van Foreest en Anne Haast die tot een puntendeling kwamen, debutante Robin Duson gaf direct haar visitekaartje af door Maaike Keetman te kloppen, terwijl Eline Roebers het hoofd koel hield na een felle aanvalspartij van Anna-Maja Kazarian. Onze YouTuber (Anna-Maja dus) slaagde er niet in om de grote favoriet voor de eindzege omver te krijgen terwijl ze een heel eind op weg was, getuige de volgende analyse:
Anna-Maja Kazarian (foto Harry Gielen)
Kazarian – Roebers
De tweede ronde was het Anne Haast die met de eerste verrassing voor de dag kwam door met 1.f2-f4 te openen. Het maakte duidelijk dat Haast – die een baan in het onderwijs heeft en ook nog acht maanden zwanger achter het bord zat – geen zin had om haar gebruikelijke 1.e2-e4 te spelen, waar een tot de tanden voorbereide tegenstander haar te lijf zou gaan. Roebers probeerde haar opponent op haar beurt te verrassen door het From’s Gambiet op de tegenstander los te laten, maar Anne bleek op de hoogte van de theorie. En zelfs meer dan dat, want ze had een sterk nieuwtje voorbereid: 14.Kd1! Dit zal de zwartspeelster misschien rauw op haar dak zijn gevallen. Niettemin blijft het een scherpe stelling waarin een ongelukje in een klein hoekje kan zitten. Eerst mist wit een grote kans op de overwinning, een paar zetten later, gaat ze echter de fout in en is het Eline die op winst komt te staan. Maar ook zij grijpt mis en de partij kabbelt plotseling naar een zetherhaling. Beide komen dus goed weg, maar als Eline even opgelet had aan het eind, had ze nu op 2 uit 2 gestaan.
Haast – Roebers
Op de andere borden slaat Keetman terug door Kazarian te kloppen en gaat Van Foreest onverstoorbaar verder door tegenstander Duson een pionnetje te ontfutselen. Dat blijkt genoeg voor de winst; opvallend is de goede eindspeltechniek van de jonge Machteld die het toreneindspel moeiteloos naar winst voert.
In de derde ronde is het Anna-Maja die Machteld haar eerste halfje weet te ontfutselen. Het blijkt een vreselijk wisselvallige manoeuvreerpartij te zijn waarin aanvankelijk zwart goed komt te staan en dan met een fraaie doorbraak in het centrum kan winnen:
Ze speelde hier 32… Dc7? Met een fraaie doorbraak door het centrum (32…d4! 33.exd4 e5!) had zwart de winst voor het grijpen gehad. Niet eenvoudig te zien overigens.
Het tweede diagram toont ons hoe het beeld van de partij volkomen is omgeslagen:
Ineens heeft wit het initiatief overgenomen (want na b4 en Txa3 komen de zware stukken van wit in actie) en zij komt even later ook op winst te staan. Dat mocht echter niet baten en misschien is daarom de remise wel de meest rechtvaardige uitslag.
Robin Duson (foto Harry Gielen)
De volgende partij tussen Robin Duson en Anne Haast kunnen we misschien in één diagram samenvatten. Haast heeft nu op 1.d4 met 1…f5 geantwoord (in analogie van haar 1.f4) maar dat blijkt geen onverdeeld genoegen te worden voor haar. Duson pakt de stelling voortvarend aan en komt huizenhoog gewonnen te staan. Nog één goede zet rest haar van een vol punt tegen de vijfvoudige titelhoudster:
Verlaten van alle goede geesten speelt zij echter 46.Te5?? Hier is bijvoorbeeld 46.Td4! de meest eenvoudige weg naar de winst.
Eline Roebers (foto Harry Gielen)
Eline Roebers verslaat ondertussen Maaike Keetman in een goede partij en maakt zich daarmee op voor het topduel met haar medekoploopster, Machteld van Foreest.
Dat staat gepland voor de vierde ronde waarin Machteld redelijk verrassend opent met 1.d2-d4. Dus liet Eline zich ook niet onbetuigd door te antwoorden met de Benoni. Die werd dan weer gecounterd met de hyperscherpe vierpionnenaanval. Zo hoort het dames, op het scherp van de snede! Het is duidelijk dat de nieuwe generatie van wanten weet!
Ook hier blijkt de stelling soms de moeilijk voor stervelingen van vlees en bloed. Beide speelsters wisselen briljante zetten met missers af. Uiteindelijk trekt Machteld aan het langste eind en heeft Eline haar eerste nul te pakken.
Maaike Keetman (foto Harry Gielen)
Titelverdedigster Anne Haast, die gisteren nog Vrouwe Fortuna aan haar zijde had, ging nu toch wel onderuit, ditmaal tegen Maaike Keetman. De 1.f4-opening blijkt toch niet helemaal haar ding te zijn. In een wisselvallige partij wordt ze in het eindspel te grazen genomen.
Zwart won fraai door hier 36…Txd4! te spelen.
Daarmee lijkt Anne uitgeschakeld voor de titel te zijn.
De laatste ronde kan beginnen met de volgende tussenstand:
1/2. Machteld van Foreest, Eline Roebers 2½
3/4. Anne Haast, Maaike Keetman 2
5. Anna-Maja Kazarian 1½
6. Robin Duson 1
Met op het programma de volgende partijen voor de laatste ronde:
- Keetman – Van Foreest
- Roebers – Duson
- Kazarian – Haast
De prognose is dat Eline van Robin wint en dat Machteld nog wel eens een zware dobber met zwart aan Maaike kan hebben. Anne ook met zwart tegen Anna-Maja kan op voorhand ook alle kanten op.
Maar het ongelooflijke gebeurt: Robin wint met zwart van Eline!
In een Siciliaan grijpt de witspeelster mis en wordt geconfronteerd met een mooie combinatie die zwart materiaal oplevert. Duson laat haar prooi niet meer glippen en daarmee heeft Eline haar eigen ruiten voor een eventuele titel ingegooid. Wat zal zij zich vreselijk hebben gevoeld…
Dat biedt dus plotselinge kansen voor de vijfvoudige kampioene, Anne Haast. Die hield zich vast aan de laatste strohalm door in een goed gespeelde partij Anna-Maja in het eindspel eronder te houden.
Anne Haast (foto Harry Gielen)
Daarmee kwam zij op 3 punten en is het wachten op de partij Keetman-Van Foreest. De witspeelster staat in het middenspel lange tijd, op een gegeven moment zelfs op winst. Maar uiteindelijk komt zij niet verder dan een toreneindspel van drie tegen twee op één vleugel. Dat houdt Machteld keurig binnen de remisemarge en dan mogen we het volgende concluderen:
MATCHES
- Tweekamp om de titel: Van Foreest – Haast
- Tweekamp om de 3e/4e plaats: Roebers – Keetman
- Tweekamp om de 5e/6e plaats: Duson – Kazarian
Je zou zeggen dat de speler die als het ware uit de dood is opgestaan, Anne Haast – die zich al uitgeschakelde waande – nu licht favoriet zou zijn voor de titel. Die veronderstelling heeft zij geen moment kunnen waarmaken. Machteld speelde gewoon heel sterk in deze finale. In haar witpartij tegen Anne, kwam zij goed uit de opening, won materiaal en speelde het eindspel soeverein naar winst.
Ook in de tweede partij, waarin Anne terugviel op haar vertrouwde 1.e4 kwam zij niet in de buurt van een goed resultaat. Ze haalde weinig tot niets uit de opening, verloor ergens materiaal en kwam niet meer terug in de partij. Ook hier schoof Machteld het eindspel keurig uit naar winst. Met deze 2-0-overwinning behaalde zij haar eerste vrouwentitel, op 15-jarige leeftijd een unicum. Zij was de enige die ongeslagen bleef in dit toernooi.
De nieuwe kampioene Machteld van Foreest (foto Harry Gielen)
Eline Roebers was kennelijk zo boos over haar optreden in de zeskamp dat zij met 2-0 won van Maaike Keetman.
De match om de laatste twee plaatsen, bleef onbeslist en de dames hadden geen zin meer in een tiebreak waardoor die twee plekken werden gedeeld.
Het was een mooi en spannend toernooi waar tot op de laatste dag hard gestreden is. Met dank aan de fantastische organisatie van het Schaakfestival Groningen!
De einduitslag werd:
- Machteld van Foreest
- Anne Haast
- Eline Roebers
- Maaike Keetman
5/6. Robin Duson, Anna-Maja Kazarian
Alle partijen, waarvan sommige door mij becommentarieerd:
(Dit verslag kwam tot stand uit een samenwerkingsverband tussen de KNSB en Schaaksite.)
