1001 Chess Endgame Exercises for Beginners

Boekenrubriek 20 januari 2023 10:37 Bram Klapwijk 0

Het Tata Steel is in volle gang. Je kijkt naar de partijen, en denkt: “Tjonge, dat wil ik ook kunnen”. Nou, dan is hier je eerste boek op weg naar het hoofdtoernooi van Wijk aan Zee.

Thomas Willemze heeft weer een boek uitgebracht, na in 2018 ‘The Chess Toolbox’ uit te hebben gebracht en vervolgens in 2021 een uitstapje maakte naar de opening met zijn boek ‘The Scandinavian for Club Players’ is hij nu bij het eindspel aangekomen. En, zoals de titel doet vermoeden, gericht op beginners.

Wat is een beginner?

De hamvraag voor mij voordat ik het boek kocht was eigenlijk hoe ‘de beginner’ wordt gedefinieerd. Is dat de echte beginner die net de stukken aanraakt, of zit er wat rek in dit begrip? Ik besloot het te testen door zelf wat opgaven te doen en wat opgaven te geven aan een leerling. Dit is een jeugdspeler met grofweg een 800-rating. Geen beginner meer en bovendien een jeugdspeler, die staan doorgaans bekend om hun sterke tactische radar. Dit kwam er uit:

Voor mijzelf, tja, ik ben geen beginner meer en dus verwachtte ik alles in een oogopslag op te kunnen lossen. Dit lukte…meestal?! Er zaten zowaar opgaven bij waar ik een paar keer moest knipperen. Eén opgave heeft er toe geleid dat ik weer wat meer tactiek ga oefenen. Maar oké, uiteindelijk was het duidelijk dat dit boek niet voor mij geschreven is.

Dan mijn leerling. Die had er meer moeite mee. Op één bladzijde staan 6 opgaven, en per bladzijde was deze leerling ongeveer 15 minuten bezig. De snelle rekensom zegt dat dit 2,5 minuut per opgave is. Aantal fouten? 2 per bladzijde. Het begrip ‘beginner’ krijgt hiermee dus duidelijk al wat rek.

Maar is het boek dan wel voor de echte beginner? Jazeker, daarover nu meer:

Hoe is het boek opgebouwd?

Het boek bestaat uit 6 hoofdstukken en dus 6 opgaven per bladzijde. Op het eind schuift Willemze nog wat, waardoor het mooie ronde getal van 1001 ontstaat. De 6 hoofdstukken zijn opgedeeld in 3 delen en elk hoofdstuk heeft een eigen focus.

Deel 1: “Basic tactical patterns”

Hoofdstuk 1: “Mate in one move”
Hoofdstuk 2: “Win a piece in two moves”

Deel 2: “The preparatory move”

Hoofdstuk 3: “Mate in two moves”
Hoofdstuk 4: “Win a piece in three moves”

Deel 3: “Defend”

Hoofdstuk 5: “Defend your king”
Hoofdstuk 6: “Defend your pieces”

Je ziet een duidelijk thema terug, namelijk de focus op mat (hoofdstukken 1,3 & 5) en de focus op stukwinst (hoofdstukken 2, 4 & 6).

Je ziet nog iets terug: opbouw in moeilijkheidsgraad. En dat komt constant terug door het hele boek. Door het hele boek heen wordt eerst begonnen met de meest simpele vorm, bijvoorbeeld mat met een dame. Vervolgens komen er stukken bij, moeten de stukken samenwerken, worden er tactische motieven toegevoegd, etc. Ik ben behoorlijk onder de indruk hoe in 1 boek zoveel verschillende vormen van opbouw (zoals ik het nu maar even noem) worden gebruikt. En dit maakt dat het boek zowel voor de echte beginner, als de speler net na beginner is.

Dus even voor de duidelijkheid: je krijgt in dit boek 1001 opgaven, maar alle opgaven zijn op een of andere manier qua thema al uitgelegd in het boek. De hoeveelheid instructie is niet super veel, in vergelijking met sommige andere methodes, maar absoluut niet te weinig. Elk thema dat terugkomt in de opgaven, krijgt ook aandacht in de uitleg.

Maar waarom het eindspel?

Die vraag beantwoordt Willemze zelf: “With enough space and minimal distraction from other pieces, the ending is the perfect environment for learning tactical patterns and extending your calculation horizon. Once you have mastered the tactics in endings, you will become unstoppable in all phases of the game.”

Deze visie is vol uitgewerkt in het boek, want je ziet opgaven ‘zonder al te veel afleiding’ en gericht op stukken die moeten samenwerken. Dus als het gaat om een toren en loper, dan zijn dat de stukken die je ziet. Gaat het om een dame en paard samen, dan zie je die. Geen afleiding.

Maar voor wie is dit boek nou echt?

Een tipje van de sluier wordt achterin het boek hierover opgelicht door Willemze zelf. Dit is eigenlijk het 4^e deel van het boek, maar bestaat slechts uit twee bladzijden: “Chess endgame exercises for Club Players”. Aha! Dus dat is de volgende stap na beginner. In dat hoofdstuk wordt de ‘Club Player’ ingeschat op rating 1500-2000.

Met die kennis, zou je dus kunnen zeggen dat dit boek voor spelers zonder rating tot spelers met ongeveer 1500 is. Aangezien ik al een aantal sluwe opgaven ben tegengekomen, denk ik dat dit aardig klopt.

Is dit een goed boek?

Als je het antwoord op deze vraag niet al verwacht, dan heb je de rest van de recensie niet gelezen 😉. Ja het is een goed boek. Ik geef hem zelfs meteen vandaag de leerling die mij heeft geholpen dit boek te testen.

Los er zelf een paar op!