Recensie: My Most Memorable Interviews

Moderne schaakgeschiedenis in 35 interviews

De afgelopen drie decennia zijn niet ongemerkt aan de schaakwereld voorbij gegaan. De langdurige strijd tussen Karpov en Kasparov, de afsplitsing van de FIDE door de laatste, twee parallelle wereldtitels, omstreden voorzitters, de opkomst van India en China als schaakgrootmachten, het oprukken van de schaakcomputer en een nieuwe superkampioen in de persoon van Magnus Carlsen. Saai was het bepaald niet.

De hoofdrolspelers waren uiteraard de topschakers. Kortchnoi, Karpov, Kasparov, Kramnik, Anand, Timman, Topalov, Giri, Carlsen, Caruana, Polgar, Hou Yifan, noem ze maar op. Zij allen waren getuige van deze ontwikkelingen, ze maakten er zelf deel van uit. En ze komen allemaal aan het woord in het interviewboek My Most Memorable Interviews van journalist Gert Devreese.
Devreese werkt sinds 1989 bij de Belgische kwaliteitskrant De Standaard. Naast het ‘gewone’ journalistieke werk kreeg hij af en toe ook de gelegenheid om over zijn hobby te schrijven: schaken. Maar hij wilde meer. In België over schaken schrijven is leuk, datzelfde in Nederland doen is een stuk interessanter. Al was het maar omdat de mogelijkheden veel groter zijn.
En dus liet Gert Devreese eind jaren negentig van de vorige eeuw aan het bondsblad Schaakmagazine weten dat hij graag interviews wilde maken. Er werden afspraken gemaakt en in maart 1999 maakte hij zijn Nederlandse debuut met Anand. Het zou het begin zijn van een serie interviews die doorliep tot het verdwijnen van Schaakmagazine in juni 2022. Devreese slaagde erin alle wereldtoppers te spreken en uiteraard kwamen ook de Nederlandse topspelers aan het woord. Naast Schaakmagazine schreef hij af en toe ook voor Schaaknieuws en uiteraard voor zijn werkgever De Standaard.

Je hebt interviews in soorten en maten. De korte gesprekken direct na de partij. Wat ging er door je heen toen je een toren weggaf? Waarom speelde je niet Pg5? De wat langere gesprekken waarin wordt teruggekeken op een toernooi of een actuele gebeurtenis. En de echt lange gesprekken waarin het niet alleen om de waan van de dag of de week draait, maar waarin wordt geprobeerd een portret van de geïnterviewde te schetsen. Gert Devreese koos bewust voor de laatste aanpak. Als iemand weinig tijd aan het gesprek wilde besteden, als het in een rumoerige perskamer moest plaatsvinden hoefde het voor hem niet.

Gert Devreese (foto Alexander Meeus – De Standaard)

Het resultaat van die werkwijze is dat veel van de interviews ook nu nog de moeite van het lezen waard zijn. Uit zijn ruime voorraad aan gesprekken koos Devreese er 35 uit die vorig jaar werden gebundeld door uitgeverij Thinkers Publishing. Wilde hij met de titel My Most Memorable Interviews verwijzen naar het legendarische My 60 Memorable Games van Bobby Fischer uit 1969? Hij ontkende het bij de presentatie van zijn boek in het Max Euwe Centrum. De titel, zei hij, was bedacht door uitgever Daniël Vanheirzeele.

Als je interviews publiceert die soms jaren oud zijn loop je het risico dat er achterhaalde passages in staan. Die valkuil is ook in dit boek niet helemaal vermeden. Daar staat tegenover dat je te lezen krijgt hoe er in jaar X door meneer Y tegen gebeurtenis Z werd aangekeken. Met de kennis van nu kan dat interessant zijn. Je ziet de recente schaakgeschiedenis zich ontwikkelen. En je krijgt de conflicten uit het verleden nog eens voorgeschoteld. Toiletgate bijvoorbeeld. Weet u het nog? Alleen al om het oprakelen van dit soort gebeurtenissen is het boek van Gert Devreese de moeite van het lezen waard. Aanbevolen dus voor liefhebbers van moderne schaakgeschiedenis.

• Titel: My Most Memorable Interviews
• Ondertitel: 35 Conversations with Chess Stars
• Auteur: Gert Devreese
• Uitgebracht eind 2022
• Aantal pagina’s: 480
• Uitgever: Thinkers Publishing
• ISBN: 9789464201628
• Voorproefje
• Prijs € 45,-
• Boek bestellen…

(De redactie van Schaaksite is gelegenheidsrecensent Minze bij de Weg, voormalig hoofdredacteur van Schaakmagazine, zeer erkentelijk voor het schrijven van deze recensie)