Spel vol verborgen symboliek

In het maartnummer van ParaVisie staat een artikel over de symboliek van het schaken. Met toestemming van het blad wordt dit artikel ook op Schaaksite geplaatst.

‘Geen sterfelijke hand heeft deze wonderbaarlijke sport verzonnen. Door Goden uitgevonden…’, zo schreef Sir William Jones in 1763 in zijn ode aan het schaakspel. Onderzoeksjournalist Maarten Manson ging op zoek naar de mogelijk diepere betekenis van het schaakspel en legde vele symbolen bloot. Maarten: “Het schaakspel wordt ook wel het Koninklijke Spel genoemd. Waarom eigenlijk? Feit is dat de oudste betekenis van het woord schaken ‘ontvluchten’ is. Dit zou kunnen slaan op het vluchten van de vergankelijke naar de onvergankelijke natuur middels bewandeling van de ‘koninklijke weg’.” Welkom in de wonderlijke wereld van het mystieke schaakspel!

PDF-bestand “Spel vol verborgen symboliek”

21 Reacties

  1. Avatar
    De Bock 27 april 2023

    Als ik dit gezever zou willen lezen, sloeg ik er wel een horoscoop op na.

  2. Avatar
    FlatlandR 27 april 2023

    De koningin ofwel de dame mag zowel schuin als recht bewegen. Zij heeft van alle stukken de grootste actieradius. Op het hoofd heeft zij een kroon. Deze kroon heeft twaalf punten, die wellicht verwijzen naar de twaalfvoudige dierenriem.

    Twaalf punten, sja. Wellicht. Misschien ook wel heel profetisch een verwijzing naar de sterren op de vlag van Europa, of de werken van Herakles, of toch maar Flevoland.

    DE LOPER
    In het Engels heet dit stuk ‘knight’, ridder dus.

    Niets aan toe te voegen.

    • Avatar
      Bert Uneken 27 april 2023

      Tja, het hele stuk komt op mij ook over als ergerlijke flauwekul, maar dat met de “knight” zal toch alleen een foutje in de typografie zijn. Waarschijnlijk komt het kopje “DE LOPER” gewoon een regel te vroeg. Mag ik hopen, tenminste.

      • Avatar
        dirkschaak 29 april 2023

        excuses hier is inderdaad iets fout gegaan. Dit had dus onder het kopje PAARD moeten staan.

         

    • Avatar
      Frits Fritschy 28 april 2023

      Twaalf punten, dat wist ik niet. Toch even controleren: mijn schaakdame (van een goed merk) heeft er elf. Overigens heeft de koning pas sinds de negentiende eeuw een kruis op zijn kop.

      This can mean only one thing – and I don’t know what it is…

  3. Avatar
    congodomi 27 april 2023

    Misschien niet zo handig om een dergelijk stuk te publiceren op een site voor mensen die daadwerkelijk iets van schaken weten…

  4. Avatar
    HaHo 28 april 2023

    Mooi artikel, tenminste als je ‘out of the box’ durft te denken.

    • Avatar
      Frits Fritschy 28 april 2023

      Ik heb niets tegen out-of-the-boxdenken, maar dan verwacht ik nog steeds dat de schrijver enige kennis van het onderwerp heeft, in dit geval de schaakkant ervan.

        • Avatar
          Frits Fritschy 28 april 2023

          Ik vermoed dat dat van de redactie van Paravisie komt. Manson is kunstenaar en ik heb wel wat aardigs van hem gezien. Maar hij noemt zich ook filosoof, en daarmee bewijst hij noch zichzelf als de filosofie een dienst, als ik dit artikel van hem lees.

          • Avatar
            dirkschaak 29 april 2023

            bedankt voor deze positieve reactie

            heb het boek Wie leest ons DNA? geschreven.

            hopelijk spreekt de inhoud je aan.

             

          • Avatar
            dirkschaak 30 april 2023

            mag ik vragen wat voor aardigs je van mijn werk gezien hebt?

             

        • Avatar
          dirkschaak 29 april 2023

          zo noem ik mezelf niet  dit stond in het artikel in  het blad Paravisie  ik heb het maar zo gelaten

          mijn beroep is beeldend kunstenaar en auteur.

           

           

  5. Avatar
    Wim Wiegant 29 april 2023

    Ik – als 1500- speler – durf me niet in de discussies te mengen. maar ik heb een vraag voor Frits Fritschy. Waar komt het geniale citaat (als het dat is): This can only mean one thing – and I don’t know what it is… vandaan…?

  6. Avatar
    PeterGelpke 29 april 2023

    Zoveel hoofden, zoveel zinnen, dat blijkt maar weer.  In elk geval heeft deze bijdrage me, na al die jaren, enige gedachten bij het fenomeen promotie (van een pion) ontlokt. Heel veel spellen kennen een zekere jokerfunctie. Nuchter geredeneerd brengt dat extra mogelijkheden dus extra complexiteit met zich mee, wat een spel spannender maakt. In het schaakspel zelfs tot in het verre eindspel. Zo beschouwd is de promotie een briljante toevoeging. Tevens vermoed ik dat de jokerfunctie een zekere aantrekkingskracht op de mens uitoefent, vanwege het verrassingselement en een wegvallend rangverschil.  Een klein pionnetje kan aldus de beslissende rol spelen.  En wat is een maarschalk waard als die op een spion of een bom stuit (Stratego)?  Ik vind in die aantrekkingskracht ook een verklaring waarom de mensen reeds lang, tegen alle kansen in, kapitalen aan loterijen spenderen. En verder: bij een gemiddelde TV-quiz zie je dat de jokerfunctie elke ronde toeneemt.  In de eerste ronde speel je om relatief weinig, en dat neemt elke ronde wat toe. Want verrassingen moeten tot op het laatst mogelijk blijven:  “Maar in de finale kan er nog van alles gebeuren”.  Waarmee het bruggetje naar Ding en Nepo gelegd is.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.