Fantastisch dameoffer van Jorden

Schaaksite heeft grootmeester Roeland Pruijssers bereid gevonden om een opmerkelijke partij te analyseren uit de onlangs gehouden “Chesskid Cup”. Hij bespreekt het fantastische dameoffer van Jorden van Foreest tegen de Amerikaanse topspeler Hikaru Nakamura.

 

Terwijl onze Anish Giri aan het strijden is in de Norway Cup, met onder andere Magnus Carlsen en Hikaru Nakamura, heeft Jorden van Foreest recentelijk ook een mooie prestatie geleverd. En dat leek me wel waard om hem even in het zonnetje te zetten! We hebben het over zijn prestatie in de Chesskid Cup. Een groot online toernooi dat begon met een kwalificatie die open was voor alle grootmeesters. De beste acht spelers van die grote groep GM’s werden geselecteerd om in de zogenoemde eerste divisie te spelen. Jorden speelde uitstekend en had stiekem toch ook een beetje mazzel omdat drie spelers afhaakten voor een ander groot toernooi. Daardoor mocht hij inschuiven in de eerste divisie. Anders was Jorden in de tweede divisie ingedeeld, waar overigens ook mooie prijzen te verdienen waren. Het was een knock-outsysteem met een “losers-bracket”. De acht spelers zouden dus tegen elkaar worden ingedeeld en diegene die de match won, zou doorgaan naar de volgende ronde, terwijl de verliezer een tweede kans zou krijgen in de losers-bracket. In de eerste ronde moest Jorden tegen Hikaru Nakamura die eerste stond in de algemene ranglijst van de ChampionsTour. De Chesskid Cup is onderdeel van zes grote toernooien verdeeld over het jaar 2023. De eerste twee toernooien had Nakamura het heel goed gedaan. Nakamura won de Chessable Masters en in de Airthings Masters haalde hij de finale waarin hij verloor van de toen nog wereldkampioen Magnus Carlsen. In hun onderlinge match wist Jorden op sensationele wijze Nakamura te verslaan. Hierna versloeg hij de Duitser Dimitry Kollars. Hierdoor haalde hij de finale van de winners-bracket en mocht hij het opnemen tegen Nodirbek Abdusattorov, de jonge sensatie uit Oezbekistan. Die match verloor hij helaas waardoor hij genoegen moest nemen met de derde plaats. Abdusattorov zou om de toernooiwinst gaan strijden met de winnaar van de losers-bracket, Fabiano Caruana. Abdusattorov wist die match uiteindelijk te winnen. Door deze derde plek vergaarde Jorden 75 punten in de Champions Tour, 15.000 dollar, en ging naar plaats zes in de stand van deze Champions Tour. Leuk om te weten is dat er een riant prijzenfonds is van twee miljoen dollar verdeeld over de zes toernooien. Voor meer informatie verwijs ik door naar de officiële website: championschesstour.com/. In zijn match tegen Nakamura speelde Jorden een waanzinnig dame-offer. Het speeltempo was 15 minuten plus 5 seconden increment per zet.

Links Hikaru Nakamura, rechts Jorden van Foreest (foto’s Harry Gielen)

 

Nakamura, Hikaru – Van Foreest, Jorden

1. Pf3 d5 2. d4 Pf6 3. Lf4 c5 4. e3 e6!?
Een slimme zetvolgorde van Jorden. 4…Pc6 5. Pbd2 Db6 6. dxc5 Dxb2 Een theoretische variant met heel wat ingewikkelde varianten.
5. Pbd2 Db6 6. Tb1
Een zet die wit liever niet speelt. Het is echter geen ramp en vanaf nu volgt een positionele partij. 6. dxc5 In vergelijking met 4…Pc6 kan zwart deze pion nu terugpakken met de loper op f8. 6…Lxc5
6. c4!? Een agressief pionoffer.
6…cxd4 7. exd4

7…Ld7!
Een manoeuvre om de witveldige lopers af te ruilen. Die van wit is op lange termijn een stuk sterker dan die van zwart.
8. Le2 Lb5 9. O-O Lxe2 10. Dxe2 Pc6 11. c3 Le7
De stelling is in evenwicht. Zonder de wit-veldige lopers is het moeilijk voor wit om iets te creëren. Zwart kan proberen op de damevleugel wat ruimte te pakken en eventueel op lange termijn door te breken.
12. Pe1
De paard verhuist naar d3 waar het wat meer mogelijkheden heeft. Ook maakt het de weg vrij om een keer f4-f5 te proberen.
12…O-O 13. Pd3 a5
Zwart pakt wat ruimte op de damevleugel.
14. a4 Da6
“Pins are awesome”, zwart pent het paard op d3.
15. Tfe1 Tfe8 16. h3
Gaatje maken voor het geval dat.
16…Pd7 17. Pf1 Pb6 18. Ta1 Pc4 19. b3 Pb6
Vanwege het rustige karakter van de stelling heeft Jorden het ervoor over om zijn paard heen en weer te spelen. Wat hij terug krijgt zijn zwaktes op c3 en b3 die op lange termijn aangevallen kunnen worden met bijvoorbeeld torens op de c- en/of b-lijn met vervolgens de break …b5.
20. Pg3 Pd7 21. Ted1 g6
Wit laat geen grote plannen zien en dus vindt Jorden het prima om zijn stelling nog licht te verbeteren. Een zet waar voortdurend naar gekeken wordt is …b5. Meteen 21…b5? zou een blunder zijn geweest. 22. Pc5! Pxc5 23. axb5 Db7 24. dxc5 En wit wint een pion met twee overweldigende vrijpionnen.
22. Le3 Ld6 23. f4?!
Enigszins verzwakkend. Op dit moment prima, maar op de lange termijn kan dit problemen opleveren.
23. Tac1 e5? Dit werkt dus niet. 24. dxe5 Pcxe5 25. Pxe5 Dxe2 [25…Txe5 26. Df3] 26. Pxe2 Txe5 27. Pf4 En met of zonder dameruil is het niet mogelijk voor zwart om de d5-pion te behouden. Wit komt een pion voor te staan.
23…Pf6
Het paard kan op sommige momenten mooi naar e4 springen.
24. Lf2 Tac8
24…Tab8!? 25. Tab1 b5 was ook zeker een idee geweest. Jorden neemt rustig de tijd.
25. Tac1 Pe7 26. c4!?
Een zet waar Jorden vast op gerekend had. Nakamura had niet veel andere actieve plannen en probeert te breken in het centrum. Wit krijgt nu de zogenaamd “hangende pionnen” op c4 en d4.
26…dxc4
26…b6!? Niet ruilen op c4 kan ook zijn voordelen hebben.
27. bxc4 Pf5
Zwart had hier al het dameoffer toe kunnen passen, maar Jorden kiest ervoor om zijn paard te verbeteren.
28. Pf1?
De inleiding van grote problemen. Nakamura dacht dat c4 tactisch gedekt stond. 28. Da2 Met of zonder ruil op f5 was het sowieso een goed idee geweest om de c4-pion te dekken.
28…Txc4!
Jorden gaat ervoor! 28…Le7? 29. Pe5 En het is wit die langzaam naar voren kan drukken met g4 en c5/d5.
29. Pc5
De tactiek waar Nakamura op hoopte. Het paard valt de dame aan op a6 en tegelijkertijd hangt de toren op c4.
29…Txc5!
Wit moet nu de dame pakken op a6.
30. Dxa6
30…Txc1!
Zwart krijgt nu een toren+paard+pion voor een dame en daarnaast enorm veel positionele mogelijkheden!
31. Dd3 Tec8
Beide torens op de open lijn, keurig gespeeld.
32. g3?
Nakamura verdedigt de f4-pion, maar verzwakt zijn stelling nog meer. 32. Txc1 Wit moest actief blijven en dit is de manier. 32…Txc1 33. g4! Een geforceerde variant dat wit een pion of activiteit oplevert. 33…Pe7 34. Dd2! Dubbele aanval op a5 en c1. 34…Tb1 [34…Tc8 35. Dxa5 Lxf4 Zwart wint de pion terug, maar de zwarte toren staat nu passief op c8 in plaats van actief op c1.] 35. Dxa5 Dit had de stelling meer tweesnijdig gemaakt. En wit wint een pion doordat f4 niet gepakt kan worden. Er dreigt een dubbele aanval met Dd8. 35…Lxf4? 36. Dd8+.
32…T1c3!
Tijd voor een reeks actieve zetten van zwart.
33. Db5 h5!
Zwart probeert de witte koningstelling nog meer te verzwakken met een goed getimed …h4. De damevleugel maakt niet uit.
34. Dxb7 Pd5
Twee fantastische paarden op f5 en d5. Daartegenover staat het witte paard op stal op f1.
35. Le1 Tc2 36. Lxa5
Wit speelt alles of niets en pakt een tweede pion. Maar zwart heeft heel wat dreigingen richting de witte koning.
36…h4!
f4 wordt nu heel zwak.
37. Le1 hxg3 38. Pxg3 Ph4!
Uitstekend gespeeld, er dreigt …Pf3+ en mat op de volgende zet.
39. Lf2 Pxf4
De dreigingen blijven maar komen. Nu dreigt …Pxh3 en stukwinst.
40. Pe4
Dekt de loper op f2 en valt die op d6 aan.
40…Pf3+!?
Op lange termijn kan de witte a-pion vervelend worden, dus blijft Jorden actief spelen om de partij zo snel mogelijk te beslissen. Hier zit wel een risico aan verbonden en dat is dat zwart op een gegeven moment enige zetten moet vinden. 40…Pxh3+ 41. Kf1 Pf5 Dit was ook een prima geweest en wellicht wat veiliger. De zwarte aanval blijft doorgaan.
41. Kh1 Pxh3
Met deze pion heeft zwart het materiaal weer gelijk getrokken. En de aanval is nog steeds gaande.
42. Tf1
De loper kan niet bewegen vanwege mat met 42…Th2. Daarom dekt wit de loper met de toren. 42. Pxd6? Dit is nog erger dan de partij. Zwart wint materiaal terug. 42…Pxf2+ 43. Kg2 Pxd1+ 44. Kxf3 T8c3+ En met de komende schaakjes kan wit nagenoeg opgeven.
42…Kg7??
En hier gaat Jorden dan toch nog de mist in. Nu krijgt wit de kans om de stelling weer recht te trekken.
Met de volgende prachtige aanvalszet 42…T8c3! had Jorden een fantastisch mat kunnen afdwingen, dat zo in de boekjes kan. 43. Pxc3 [Wit kan het negeren met 43. a5 maar ook dan slaat zwart toe. 43…Pxf2+ 44. Txf2 (44. Pxf2 Pxd4 En wit kan de dreigingen niet pareren. …Th3 zit er soms in en anders is …Pf5-Pg3 dodelijk.) 44…Tc1+ 45. Kg2 Ph4# (zie analysediagram)
Deze mag er ook zeker zijn!] 43…Pxf2+ 44. Kg2 [44. Txf2 Txf2 En wit moet de dame geven tegen het paard om mat op h2 te voorkomen.] 44…Ph4+! 45. Kg1 Ph3+! (zie analysediagram)
Een plaatje! 42…Lf4 Dit was de veiligere optie. Nu is het idee om rustig een paard terug te spelen naar g5. 43. Kg2 Pfg5 44. Pxg5 Pxg5 En zwart staat nog steeds veel beter. De a-pion is gevaarlijk, maar niet onhandelbaar.
43. Pxd6?
Maar ook voor wit blijft de stelling moeilijk, zeker met seconden op de klok. Na 43. Kg2! moet zwart stukken ruilen om geen materiaal te verliezen. Bijvoorbeeld: 43…Pxf2 [43…Phg5? 44. Pxd6 Verliest de loper voor zwart.] 44. Txf2 Ph4+ 45. Kf1 Tc1+ 46. Ke2 En de witte koning ontsnapt naar het veiligere centrum.
43…Pxf2+
44. Kg2
44. Txf2 Txf2 45. Dxf7+ Zwart loopt uit de schaakjes uiteindelijk. 45…Kh6 46. Df4+ g5 47. Df6+ Kh5 48. Df7+ Kh4 49. Dh7+ Kg4 50. De4+ Kg3 En zwart wint.
44…Pe4+ 45. Kxf3 Pxd6
Er zijn wat stukken geruild, maar de witte koning blijft nu in de hoek waar een matnet geproduceerd kan worden.
46. Db1 T8c3+ 47. Kf4 f6
Jorden ziet er niks op tegen om mat te gaan zetten.
48. Tg1 Tf2+ 49. Kg4
En wit geeft op vanwege het geforceerde mat: 49. Kg4 f5+ 50. Kh4 Th2+ 51. Kg5 Pf7+ 52. Kf4 Tf2# (zie analysediagram)
Met mat! Een uitstekende partij van Jorden, die daarmee de toon zette voor een mooi eindresultaat!
0-1

 

Analyse via de viewer: