Recensie: Learn from Bent Larsen
Bent Larsen wordt gerekend tot een van de bekendste en beste schakers die Scandinavië ooit heeft voortgebracht, afgezien van Magnus Carlsen. Een groot deel van de jaren zestig en zeventig gold hij, na Bobby Fischer, als de op een na sterkste speler die niet uit de Sovjet-Unie kwam. De Deense grootmeester behaalde spectaculaire resultaten, maar schaakfans waarderen nog het meest zijn onorthodoxe speelstijl en enorme vechtlust.
In het boek Learn from Bent Larsen schetst de Roemeense grootmeester Mihail Marin, die al diverse schaakboeken bij Quality Chess op zijn naam heeft staan, een helder en grondig eerbetoon aan Larsen. Aanvankelijk was het zijn plan om één hoofdstuk over Larsen te schrijven als deel van een boek dat meerdere grootmeesters zou behandelen, maar naarmate hij zich meer in Larsen begon te verdiepen, kwam Marin tot de conclusie dat Larsen zijn eigen boek verdiende. Hoewel het volgens hem onmogelijk is om alle facetten van Larsens stijl te illustreren, zijn de gebruikte voorbeelden kenmerkend en instructief genoeg voor een helder en grondig eerbetoon.
De waardering voor Larsens creatieve speelstijl wordt ook weerspiegeld door de kleurrijke boekomslag. Het warme palet aan tinten van goud en indigo vormt een waar visueel genot en belooft een boeiende en betoverende leeservaring. Laten we wat voorbeelden langsgaan om te kijken in hoeverre dit tot uiting komt.
Voorbeelden
Ik heb een fragment gekozen waarmee het boek aftrapt omdat het zeer instructief is en meteen verleidt om verder te lezen. Ook is de analyse nog relatief beperkt, waardoor ik niet te veel achterwege hoef te laten.
Een voortreffelijk voorbeeld van hoe snel de situatie kan omslaan in een onduidelijke stelling.
Ten slotte nog een van de puzzels. De volgende stelling komt uit de partij Bobby Fischer – Bent Larsen, Santa Monica 1966. Met zijn laatste zet, Dg2-h3, wil wit een aanval via de koningsvleugel lanceren. Hoe heeft Larsen aangetoond dat dit niet werkt? De oplossing vind je onderaan de pagina.
De auteur Mihail Marin.
Analyse
Het boek is geen bibliografie en een korte levensbeschrijving van Larsen is slechts als appendix bijgevoegd. Hierdoor zijn de acht hoofdstukken thematisch en niet chronologisch zijn gerangschikt, echter met uitzondering van het op een na laatste hoofdstuk, A World Title Contender’s Bibliography, dat Larsens groei als vanaf Internationaal Meester tot een gooi naar de wereldtitel behandelt.
De namen van de hoofdstukken, waaronder A Boundless Optimist en Initiative and Accuracy, zijn doorgaans echter niet heel concreet en sommige partijen zouden onder meerdere hoofdstukken ondergebracht kunnen worden. Hoewel de poging om de partijen te ordenen wat onwillekeurig aandoet, doet dit geen afbreuk aan de kracht en schoonheid van Larsens partijen. Marin werkt zijn analyses zeer gedetailleerd uit, waardoor je als lezer Larsens typerende speelstijl goed kunt doorvoelen.
Dit komt het beste in uiting in het zesde hoofdstuk, Transformations, waarin hij 70 bladzijden uittrekt voor de analyse van drie partijen. Deze partijen worden opgedeeld, bijvoorbeeld: classical opening – hypermodern middlegame – Nimzowitsch’s blockade – switching to dynamic play – attacking ideas versus dangerous passed pawn. Dergelijke opdelingen binnen de partijen zelf zijn wel krachtig omdat ze de lezer meevoeren door verschillende typen stellingen en nieuwsgierig maken naar het vervolg.
Bent Larsen (links) op het 23e Hoogovenschaaktoernooi te Beverwijk, 1961
Ter afsluiting, het boek is geschikt voor iedereen die meer over Larsen wil weten en diepgaande analyses van creatief spel zoekt, ongeacht het niveau van de lezer. Het biedt inspirerende partijen waarin je regelmatig van speelstijl moet wisselen, wat het interessant maakt voor zowel beginners als gevorderde schakers. De onorthodoxe aanpak van Marin gaat niet ten koste van de inhoud; in dat opzicht had hij geen betere gelijkenis met Larsen kunnen treffen.
➔ Bestelpagina op website van uitgever
Titel: Learn from Bent Larsen
Auteur: Mihail Marin
Uitgeverij: Quality Chess
Pagina’s: 304
Gepubliceerd: 09-11-2022
Prijs: €32,99
ISBN: 978-1-78483-151-6
Type: hardcover
Oplossing van de puzzel:
Wat leren we hiervan? Maak je niet te veel illusies en blijf feitelijk. Als het niet werkt, dan werkt het niet. Blaffende stukken bijten niet; en werkt het niet, wees dan de eerste die het ziet.
De voorbeeldpagina’s bieden uitgebreide bespreking van door Kasparov in deel IV van My Great Predecessors, blz. 197 – 201 eveneens behandelde 365chess.com/game.php?gid=2314044 alwaar 11… Lb4! aan Kasparov de lovende woorden ontlokt: “A surprise! This brilliant stroke rehabilitates the entire idea associated with the pawn sacrifice. It is such moves that constitute the beauty of chess; that was how the old masters played… However, we must also give the machine its due; it too suggest 11… Bb4! It was also possible to play 11… Bd6 12.Qa5! Bd5!? (Yussupov), but Larsen prevents the activation of the white queen – now it has to move to the kingside, which gives Black additional tempi for developing a counterattack”.
5.Ld3 zonder d2-d4 in chess24.com/en/watch/live-tournaments/global-chess-league-2023/1/3/1 wordt Millennium Attack genoemd, rechtsboven in 365chess.com/game.php?gid=798716 te activeren engine geeft het door Giri in 2021 eerder t/m 9… c5 chessgames.com/perl/chessgame?gid=2085022 gespeelde 6… Le7 als sterkste.