Recensie: Endgame Labyrinths
Over de auteurs
Steffen Nielsen is de huidige wereldkampioen in eindspelcompositie, hoewel zijn FIDE-rating van bijna 2200 bescheiden is voor de gemiddelde auteur van een schaakboek. Grootmeester Jacob Aagaard is een van de toonaangevende schrijvers en trainers op het gebied van schaken van zijn generatie. Zijn leerlingen hebben op succesvolle wijze geschaakt op alle niveaus en blijven dat doen. Zijn boeken worden over de hele wereld gebruikt, zowel door topspelers als door amateurs.
Structuur en voorbeeld
Het boek is overzichtelijk opgebouwd. In het begin zijn er enkele kortere hoofdstukken, waarin de auteurs hun leerfilosofie, selectieafwegingen en werkwijze uitleggen. Zo zijn ongeveer duizend studies in het boek opgenomen, waarvan eerst het dubbele daarvan met de computer is nageanalyseerd, wat soms tot verrassende ontdekkingen heeft geleid. Een voorbeeld is de volgende studie van de voormalig wereldkampioen Vasily Smyslov:
De lezer hoeft zich echter geen zorgen te maken: de overige duizend opgaven zijn correct. De studie van Smyslov hebben ze toegelicht om aan te tonen dat zelfs als een studie achteraf niet blijkt te werken, die alsnog het bestuderen waard kan zijn. Het vergt immers behoorlijk wat rekenkracht om te zien waarom. Bovendien zijn het idee van pat opheffen en de slotstelling niet ondenkbaar in een daadwerkelijk gespeelde partij.
Analyse
Dit boek is een eindspelstudieboek. Allicht denkt de lezer: waarom een boek over studies? Hoe ga je beter leren schaken door puzzeltjes op te lossen in het eindspel – een fase die de partij toch niet bereikt? In een schaaktijdperk waarin openingkennis een steeds prominentere rol speelt en je niet meer over straat kunt als je niet minstens dertig zetten theorie kent, zou je bijna vergeten dat je beter wordt door je hersens uit te dagen in plaats van iets uit je hoofd te leren wat anderen al voor je hebben uitgedacht. Zoals Aagaard zegt (naar Mark Dvoretsky): de beste training is training.
Bij ‘studies’ denk je vaak aan obscure stellingen met onrealistische materiaalverhoudingen en een oplossing die in de eerste plaats ‘mooi’ moet lijken, maar die weinig praktische waarde hebben. Hoewel een esthetisch element niet uitgesloten is, hebben de auteurs vooral studies gekozen die zo ‘realistisch’ mogelijk lijken. Hierbij vallen stellingen af waarbij beide kleuren geen pionnen meer hebben of waarbij reeds vanuit het middenspel mooie en geforceerde, maar onwaarschijnlijke afwikkelingen plaatsvinden. Daarbij komt dat de auteurs ervoor hebben gekozen om relatief veel studies met toreneindspelen op te nemen omdat deze in partijen statistisch gezien vaker voorkomen.
Zodoende heeft het boek overtuigend weten aan te tonen dat het bestuderen van eindspelstudies en op een praktische manier je spel willen verbeteren elkaar niet hoeven uit te sluiten. Immers, het verbetert je gevoel in het eindspel, het potentieel van stukken op een vrijwel leeg bord, alsook je rekenvaardigheden in het geheel. En om het boek nog toegankelijker te maken, is bij iedere opgave de moeilijkheidsgraad is aangegeven, zodat spelers van alle niveaus hiervan kunnen leren. Kortom, voor ieder wat wils!
Titel: Endgame Labyrinths
Auteurs: Steffen Nielsen & Jacob Aagaard
Uitgeverij: Quality Chess
Pagina’s: 424
Gepubliceerd: 27-09-2023
Prijs: €32,99
ISBN: 978-1-78483-153-0
Type: hardcover
Bestelpagina op de website van de uitgever:
Inkijk (pdf):
www.qualitychess.co.uk/ebooks/EndgameLabyrinthsOnlineExcerpt.pdf
Volg Jan Timman op Twitter en je krijgt elke week een fantastische eindspelstudie voorgeschoteld.