Wei Yi wint Tata Steel Chess via tiebreakmatches
In mijn vorige verslag kon u lezen hoe na dertien ronden er vier spelers op de gedeelde eerste plaats geëindigd waren: Giri, Wei Yi, Gukesh en Abdusattorov. En dat betekende: snelschaken! Je kunt dat een beetje vergelijken met strafschoppen met voetbal, ook geen loterij, maar toeval speelt wel meer een rol, en daarnaast: het is belangrijk of je blij bent het gehaald te hebben of niet. Als je de laatste ronde ingaat met een punt voorsprong en dan door verlies een tiebreak moet spelen, da’s toch anders dan dat het een onverwachte bonus is. Maar vandaag denk ik dat alle vier de spelers blij waren met de gedeeld eerste plaats. Giri had het voordeel dat hij vorig jaar won en daarom net iets minder zenuwachtig was. Wei Yi daarentegen, de Haimar Zubeldia van het schaken, die wint (bijna) nooit iets, maar zou dat extra druk geven of was het toernooi sowieso al een groot succes voor hem? En wie is de beste snelschaker? Abdusattorov heeft goede resultaten gehaald in snelschaaktoernooien, maar een heel grote rol bleek dat niet te spelen. Ik ga de snelschaakpotjes niet uitgebreid analyseren, maar zal wel wat diagrammen van kritieke momenten laten zien.
Giri – Gukesh
Giri was riskant bezig met zwart en in de diagramstelling wint 52.T3d2! f6 53.g3 voor wit die met schaak op d5 gaat slaan. Na 52.Td4? f6! was 53.Txd5 nog reddend geweest. Na 53.Tb1? fxe5 verloor wit een stuk en de partij.
Remise met wit was daarna dus genoeg en wellicht had dat gelukt als hij in de diagramstelling 20.e4 had gespeeld. Hij liet zich in plaats daarvan trucen:
20. h3? e4 21. Pxe4 Lf5 22. Pfd2 cxd5 23. cxd5 Pxd5 24. g4 Pc3 25. Pxc3 Ld3 26. Df3 Lxc3 27. Tb3 Lb4 28. Pe4 Lc2 29. Txd8+ Txd8 30. Pf6+ Kg7 31. Pd5 De5 32. Txb4 axb4 33. e4 Lb1 0-1
In het derde potje werd Giri door Gukesh overspeeld en daarmee plaatste de laatste zich voor de finale.
Abdusattorov – Wei Yi
De Oezbeek stond in het eerste potje met zwart al heel lang gewonnen, maar hier moet hij het nauwkeurig doen.
50…c1D 51.Txc1 Dxc1?
Want dit geeft de winst weg. Schaak op e2, dan op e5 en dan Txc1 had gewonnen. Nu gaf wit schaak op e6 en bleek de zwarte koning eeuwig schaak niet te kunnen vermijden.
In de tweede partij stond wit eerst goed, maar inmiddels moet hij remise maken door de dame tussen f1 en e2 heen en weer te spelen (zwart kan ook niet goed afwijken).
37.Df1 Dh5 38.Lc7? f4! en toen was het uit: zwart pakt op g3 en wint het huis. Wei Yi naar de finale.
Gukesh – Wei Yi
In de eerste partij werd veel geruild. Er ontstond een toreneindspel vier tegen vier, niets aan de hand. Het was wachten op het moment dat het remise gegeven zou worden. Ik denk dat Gukesh zich ook bij remise had neergelegd, want een zet voor het einde miste hij een kans.
Wit sloeg en passant op g6, maar na 47.g4! (of eventueel eerst een schaak op g4) wint wit een pion. Het zal daarna nog steeds remise zijn, maar het is vervelend om zoiets te moeten verdedigen met zwart als er eerst niets aan de hand is en of dat goed gelukt was?
En zoals een oude voetbalwet zegt: als je zelf niet scoort, dan doet de tegenstander dat wel. En dat deed Wei Yi!
Wit staat iets beter vanwege zijn pluspion, maar na 49…Ted6 is het moeilijk voor wit om verder te komen. Gukesh zag echter een dubbele aanval.
49…Pf5 50.Kc3 Pd6 51.Txc6 kan niet en na 51.Tc5 Pxe4+ staat het gelijk. Wit heeft echter beter: 51.Lxc6! en na 51…Tf7 52.Tc5 stond hij twee pionnen voor, 1-0 in 59 zetten.
En zo wint Wei Yi voor het eerst (zover ik zie) buiten eigen land een toptoernooi. Wordt dit zijn doorbraak naar de wereldtop?
Foto door Jurriaan Hoefsmit
Eerste getoonde partij moet zijn Gukesh – Giri, niet andersom…
Ik blijf het toch jammer vinden, dat gesnelschaak om maar aan een winnaar te komen. Op het fraaie winnaarsbord in De Moriaan zag je dat dit lang niet altijd zo is geweest: gedeelde winnaars waren heel gebruikelijk.
Kennelijk moest het toernooi mee in de vaart der volkeren, en dan kan je niets anders doen dan vluggerpotjes, maar is het nu echt zo erg om een titel te delen? Reden van dit oudemannengemopper is dat ik wel benieuwd ben hoe anderen dat zien.
Niet met je eens JJJ. Ik heb met het bord op schoot de livestream zitten bekijken. Mijn echtgenote luisterde (Hess en Naroditsky waren goed op dreef) met plezier mee. Ook tijdens het afgelopen NK, toen Giri wél een succesvolle tiebreak speelde, was de belangstelling groot. Ik vind het persoonlijk een mooie afsluiter en ook van de spelers zelf heb ik de indruk dat dit in goede aarde valt. Dat het de sport populairder maakt bij het ‘corona’ publiek blijkt wel uit het feit dat twintigers en dertigers die op de basisschool hebben geschaakt, tijdens de lock-downs het spel weer opgepakt hebben, zich nu aanmelden bij de plaatselijke schaakclub (in ieder geval in Amersfoort).
Hoi Jan Jaap, het publiek wil een winnaar zien. Eén moet de “primus inter pares” zijn, de eerste onder de gelijken. Over de snelschaakpotjes wordt gezegd: het is alsof op de finish bij de marathon niet duidelijk is wie heeft gewonnen dus dan doen we aansluitend maar een 100 meter sprint om de winnaar te bepalen.
Ik ben het hier niet mee eens, want snel rekenen doe je ook in een gewone partij. Je ziet ook dat de wereldkampioen snelschaken bijna altijd een wereldtopper is in het gewone schaak, zie Carlsen en vroeger Kasparov, Tal, Fischer.
Overigens erg jammer dat Giri niet een goede snelschaker is. Voor de derde keer verliest hij een Tata play-off, eerder tegen Carlsen en Jorden. Tegen de laatste was het wel erg bar en boos: hij verloor een gewonnen stelling in het beslissende potje.
Des te meer bewondering voor het feit dat hij zich tot in de puntjes op dit toernooi voorbereidt en alles geeft. Soms zit wel of niet winnen in details die zo klein zijn dat ze zelfs met een microscoop niet zijn waar te nemen. Of noemen we dat geluk/pech?
Of het is alsof je schaatsers vlak voor de finish van de elfstedentocht laat sprinten om de overwinning (1985) in plaats van ze alle vijf de overwinning te laten geven (1940). In die van 1985 deed Wim Westerveld het trouwens goed 😉
Bij het TSCT hebben de schaatsers de Elfstedentocht al volbracht, maar de jury kon op de finishlijn geen winnaar aanwijzen. De schaatsers kregen toen 30 minuten rust om naar Thialf af te reizen en daar een 500 meter af te werken. Wie daar de snelste tijd had, bleek de winnaar van de Elfstedentocht.
Door spelers die na twee weken en 13 speelronden in een schaaktoernooi met “klassiek” speeltempo gelijk op de eerste plaats zijn geëindigd tegen elkaar te laten vluggeren wordt niet winnaar van het (klassieke) toernooi bepaald, maar wie van die spelers de beste (of gelukkigste) vluggeraar was.
Ergo: Klassiek, Rapid en Blitz zijn geen verschillende takken van sport, maar wel verschillende disciplines. Wat mij betreft snel afschaffen deze tie-break.
Dus we hebben eigenlijk met 2 kampioenen te maken:
Gukesh D is de beste klassieker
en
Wei Yi is de beste all-rounder
Wie de beste klassieker of de beste allrounder is vind ik alleen relevant als er drie toernooien worden georganiseerd, te weten een klassiek, een rapid en een blitz toernooi. En (voor de “allrounder”) daarna nog een algemeen klassement over alle drie die toernooien.
Na de laatste ronde van het TSCT zijn er vier spelers bovenaan geëindigd. Daarmee kent het reguliere toernooi met klassiek speeltempo een eindstand met vier co-winnaars.
Daarna is er nog een vluggertoernooi gehouden, waar die vier aan mee mochten doen. Dat vluggertoernooi is door Wei Yi gewonnen. Sommige volgers vonden dat leuk, anderen hechten er geen waarde aan.
De Elfstedentocht van 1956 had geen winnaar, omdat de vijf koplopers weigerden te sprinten en gezamenlijk over de finish kwamen…
Ja dat was wat, maar zoiets kun je niet altijd blijven doen. Nog afgezien van de vorderende leeftijd, want klimaatverandering werkt ook al niet mee. Schaken kun je gelukkig tot aan je dood blijven spelen. Ik heb nooit begrepen wat mijn goede kennis Peter Gelpke me eens zei: “Ik ging me zo ergeren aan mijn saaie zetten dat ik helemaal gestopt ben met schaken en nu alleen nog maar backgammon speel met mijn goede vriend Hans Böhm.”
Met zijn vieren als gedeeld winnaar vind ik niet interessant: er moet een winnaar zijn. De snelschaakpartijen vond ik boeiend.
Ik heb geen bezwaar tegen tiebreaks, zolang het niet om het prijzengeld gaat. En dat wordt bij Tata gedeeld.
Volgens mij is het Sonneborn-Bergersysteem hiervoor bedacht. Dus geen tie-break nodig tenzij je ook op een gelijke SB-score uitkomt. Maar dat is natuurlijk minder leuk voor het publiek.
Het SB-systeem beloont goede prestaties tegen sterkere tegenstanders, maar straft niet voor slechte prestaties tegen zwakkere tegenstanders. Dat is een nogal willekeurige keuze. Dan liever tiebreaks.
Nou dat vind ik wel kort door de bocht. Het is moeilijker om van ’n sterke tegenstander te winnen dan van ’n zwakke te verliezen.
Maar het is ook dommer om van een zwakke te verliezen dan van een sterke. Zo werkt het ook met rating: je wint punten door van een sterke te winnen en je verliest punten door van een zwakke te verliezen. Een reden om als je echt geen tiebreaks wilt, naar prestatierating te kijken: als je meer boven verwachting hebt gespeeld dan de andere nummers één, dan zegt dat écht wat.
Dat zegt dat je voorheen slechter hebt gepresteerd dan de andere nummers één.
Om die reden ben ik ooit niet naar een WK jeugd gestuurd. Als ik 150 ratingpunten minder had gehad, dan had ik wel gemogen (want dan was mijn TPR hoger geweest dan die van de andere nummer één op het NK jeugd, die dezelfde tegenstanders had gehad).
Ja, Dimitri, maar het gaat bij een toernooi niet om een oeuvreprijs, maar om een prijs voor één specifieke prestatie. En bij een privaat toernooi gaat het niet om plaatsing voor andere toernooien. Maar oké, ik heb ook liever tiebreaks.
Het Is waar dat het voor het publiek sprankelender is.
Echter voor de verliezers Is het zeer zuur om op een andere discipline dan klassiek te worden afgerekend.Je bent net kampioen geworden en na een blitzpotje weet niemand dat meer na een paar jaar..
Het lijkt mij wel dat rapid veel dichterbij klassiek aanschuift dan snelschaak.
Met 4 deelnemers hadden ze ook kunnen kiezen voor loten en daarna meteen rapid Armageddon waar zwart iets meer tijd en remise genoeg Is.
Dan had het wat langer geduurd maar hoe erg had het ‘echte’ schakerspubliek dat gevonden?
Je bent niet net kampioen geworden. Je hebt je plaatste voor de play-offs. Dat gebeurd bij meerdere sporten.
Aan Rini:wat ik bedoelde is :in plaats van play-offs was je in vroegere edities/ toernooien wel gedeeld kampioen.
4 mensen hebben 8 1/2 punt die beschouw ik gevoelsmatig allemaal als gedeeld kampioen.
Vervolgens zijn er play-offs om er 1 ongedeelde kampioen van te maken .. en de drie anderen worden snel vergeten.
Gukesh D is de kampioen want staat bovenaan!
Dank voor alle reacties! De verhouding voorstanders – tegenstanders lijkt ongeveer zoals ik hem verwachtte. Ik had ook niet de illusie dat er veel tegenstanders zouden zijn. De nieuwe tijd, net wat u zegt.
Overigens heb ik ook niets tegen events die veel publiek trekken, integendeel. Maar dat zou ik liever naast het hoofdtoernooi zien, niet als afsluiting ervan. Dat vluggertoernooi van jaren her, met Kasparov – Bosboom 0-1, was toch veel mooier dan dat overhaaste gedoe van zondag? (ik moet eerlijk toegeven dat ik niet heb gekeken, maar zelfs dan)
Het blijft mij trouwens puzzelen waarom elk toernooi één winnaar moet hebben. Dat wordt hierboven een paar keer betoogd, en ook in mijn kennissenkring wordt dit als een natuurwet gebracht, maar zonder dat iemand dat uit kan leggen. Er zal mij iets ontgaan…
Waarschijnlijk is het brein selectief . We herinneren ons de allersterkste het beste en niet de gedeeld sterksten.Mensen praten over de kampioen met meer respect dan over de gedeelde kampioen..
‘ I’m the strongest, I’m still the strongest and again the strongest ‘ . Wie zei dat ook alweer?
Het publiek smulde ervan..
Wie dat ook alweer zei? The Greatest natuurlijk…
Leuk blog Sake Jan, Bedankt!