105e geboortedag van Drs. P.: schrijver en schaakbewonderaar
Een stuk over dichter/zanger/copywriter Drs. P., die graag in het Amsterdamse schaakcafé Het Gambiet kwam – maar in de opvolger cafe De Laurierboom niet? Zag hem daar nooit, maar ‘Je mist meer dan je meemaakt’ (Vaandrager?)
Lees het hier
Drs P. leefde van 1919 tot 2015 en zou vandaag 105 zijn geworden.
Drs. P. was een bijzonder man die graag wat spottend zong en dichtte. En ook wel populair was bij wat ouderen in de schaakwereld….
Een typische copywriter: zich zeer bewust van het effect van zijn woorden.
Een schaker met woorden?
Mijn eerste klant als zelfstandig boekenmaker (niet -schrijver!), dertig jaar geleden, was de Amsterdamse uitgever van computerboeken Pim Oets. Die vertelde me dat hij wekelijks een potje schaak met de doctorandus speelde.
Hij en/of Ivo hebben ook ollebollekes over schaken gemaakt. Ik ook, heel lang geleden:
Op naar de wereldtop!
Dimitri Reinderman
Dat is toch zo een
geweldig talent.
Dat liet hij zien op het
Hoogovensschaaktoernooi.
Kwestie van tijd voor
Kasparov hem kent.
Geinig gedicht Dimitri, en zo vol waarheid!
Welke Ivo dichtte ollebollekes? Stork, Wantola, Ivo de Wijs of een heel andere?
De Wijs. Ik herinner me nu dat ik het olbolboekje van hem heb gekregen (met goedkeuring van mijn olbol), zijn dochter was een collega van me.
P noemde het Hoogovensschaaktoernooi ook zelf:
Er is een olleke bolleke van P waarin de zetten van het gekkenmat worden opgesomd. Ik kan het zo snel even niet vinden. Het eindigt volgens mijn geheugen met
Narren- of gekkenmat / een opening die op het / Hoogovensschaaktoernooi /slechts zelden of nooit / in praktijk wordt gebracht.
En er is een Onzijn (elfregelig gedicht in 3-3-2) van hem:
U weet met welk ontzag men van me spreekt / ‘De mooiste man op heel dit werelddeel! / Je valt op hem, alleen al door zijn ogen / Hij zingt fantastisch, speelt ook knap toneel / En is geblinddoekt naar New York gevlogen / Een solovlucht, de snelste ooit gemaakt / Voorts heeft hij een onmetelijk vermogen / (En tegen Karpov meesterlijk geschaakt)’ / Ik word benijd. Hoewel me niets ontbreekt / Ik ben jaloers op hen, dus heb verdriet / Zij hebben afgunst, en die heb ik niet
Uit de bundel “Toenemend feestgedruis” Nijgh & van Ditmar blz 262
f3 e5 g4 is de eerste regel, narren- of gekkenmat de tweede (traditioneel het onderwerp) en daarna iets als ‘zwart speelt Dh4 met grote kracht (maar dan 3x dactylus klemtoon).
[https://www.schrijversinfo.nl/schaken.html]
Zeer korte schaakpartij:
Narren of gekkenmat
f3,e5,(eerste zet,
Wit begint),
Apocalyptische
Meesterzet: Dh4.Mat.
Zwart wint.
Noot ter verheldering: dit type opening
wordt door zwarts antwoord afdoende ontkracht,
zodat het tijdens het ‘Hoogovenschaaktoernooi’
zelden of nooit in praktijk wordt gebracht.
(Pieter Nieuwint, in Vic van de Reijt, Ik wou dat ik twee hondjes was, blz. 135)
De bron zou zijn: Peter Nieuwint, Drs. P en Ivo de Wijs, Ollekebollekes.
Toch verkeerd onthouden. Dat ollekebollekeboekje heb ik inderdaad thuis.
Mooi artikel “Anarchist in maatpak” op de site van het literatuurmuseum:
literatuurmuseum.nl/nl/ontdek-online/literatuurlab/artikelen/drs-p-was-een-anarchist-in-maatpak
Des vondelings wraak, prachtig omslag! Van wie?
Staat me bij dat de Doctorandus bij een aflevering van KRO’s ‘Man en Paard” nog een nummer over het schaakspel heeft gespeeld maar nooit kunnen traceren helaas. Zelfs op Het Heen- en Weerschap (www. drsp.nl) is niets te vinden.
IM Gerard Welling laat mij via een e-mail het volgende weten: ‘Ik zie een ingezonden reactie over Drs.P en iemand (Gonzofoon1 -HG) die meent dat de Drs. ooit over schaken heeft gezongen. Maar hij kan het niet traceren’. Volgens Gerard is dat geweest bij de opening van een KRO tweekamp van Timman (hij meent tegen Spassky), en dat Drs. P toen met een aangepaste tekst op de Dodenrit (je weet wel van de trojka waar de kinderen een voor een overboord gaan) het verloop van een schaakpartij beschreef… Gerard schrijft verder nog: ‘Ik heb dat op TV gezien en herinner me ook de verbaasde blik van de gast (Spassky) toen Drs.P optrad. Dat is nog eens wat anders dan Vladimir Visotsky en zijn paarden!’