Hoe stop je een vrijpion?

Zie jij hoe wit wint in deze stelling? Ik kwam hem tegen op een van de vele puzzelsites, en moet heel eerlijk zeggen… ik zag het niet. Natuurlijk je kunt slaan op e6, maar dan komt 1…, h3 en hoe houd je die vrijpion dan tegen? Dat vind ik altijd heel lastig, vrijpionnen stoppen, en ik stond op het punt om het op te geven.

Dat ik de oplossing uiteindelijk toch vond, was alleen te danken aan die ene man. Met zijn pak vla.

Die man stond voor me in de rij voor de kassa van de supermarkt. En die vla was in de aanbieding – althans, dat dacht die man. Want toen hij de kassabon bestudeerde, sloeg hij een kreet van ontzetting. ‘De bonus. De bonus! Die vla was in de bonus. Maar de bonus is er niet afgetrokken!’

Principe
Nu moet je weten, onze rij strekte zich uit tot ver in het gangpad, en alle zelfscankassa’s waren bezet. Dus de stemming om me heen sloeg heel snel om. ‘Hoeveel is die korting?, vroeg de vrouw voor me. Zij had alleen een halfje volkoren. ’35 cent? Dan heeft u hier een euro. Kunnen we dan een beetje opschieten?’

Maar daar wilde de man niets van weten. ‘Dat is niet waar het om gaat. Ik wil de manager spreken! Het gaat om het principe!’

Principiële medemensen. Je vindt ze vaak tijdens demonstraties en achter spandoeken – maar vooral bij de kassa van de supermarkt. Er voer een rilling door de rij: gezucht, gesteun, gemompel. Mensen beseften dat ze minstens 30 minuten moesten aftrekken van hun totale quality-adjusted life years. Sommigen gingen erbij zitten, anderen weken uit naar een langere rij. Maar ik had gelukkig mijn mobiel bij me, met het schaakprobleem.

En daarmee zijn we terug bij deze stelling:

Wat was er ook alweer tegen 1. Te6:? O ja, 1…, h3. Dan moest ik die h-pion tegenhouden, en daar ben ik verschrikkelijk slecht in. De afgelopen 40 jaar heb ik honderden vrijpionnen tegen gekregen, en daarvan liep een hoog percentage ongehinderd door. Ik kan me zelfs herinneren dat ik ooit eens wit had in een stelling zoals hieronder,

en dat een paar van mijn vrolijkste teamgenoten alvast een zwarte dame naast het bord zetten. ‘Dan hoeft hij dadelijk niet zo te zoeken.’

Nog een keer dan; ik heb toch niets beters te doen. Wat doe ik na 1. Te6:, h3? Dan kan ik natuurlijk 2. Pg6: spelen, maar dan doet hij h2. Heb ik dan ergens een schaakje? Ja, 3. Pe7+, maar daarmee houd ik die h-pion niet tegen. 1. Te6: dus, en dan…

Oplossing
Onze rij reikte inmiddels tot ver in de vleeswarenafdeling. En de bestuursvoorzitter van Ahold was ingevlogen om uit te leggen dat de bosbessenyoghurt in de bonus was, maar de vlierbessenvla helaas niet. Maar ik, ik besefte nu dat dit allemaal was voorbestemd.

Want opeens, na een half uur piekeren, zag ik hem. De manier om die pion tegen te houden. Inderdaad: 1.Te6: h3 2.Pg6: h2 en dan…

3. Pe7+! Kh7 4. Th6+!. Slaat zwart die Toren, dan komt 5. Pf5+ en Pg3: en h1 staat gedekt.

Dankwoord
Een stevig gestopte vrijpion dus. Ja, dank je, ik had het zelf ook niet meer verwacht. Maar tegelijk moet ik bescheiden blijven, want in mijn eentje was het me nooit gelukt.

Je moet weten: de wereldgeschiedenis zit vol met mannen en vrouwen die ver boven zichzelf uitstegen en hun doel bereikten, door pure volharding. Omdat het vaderland hen nodig had, hun kinderen moesten worden gered, of omdat ze streefden naar een betere wereld voor ons allen. Kortom: vanwege een ideaal dat groter was dan zijzelf.

Maar ik heb dat allemaal niet nodig. Ik heb genoeg aan die rij in de supermarkt. En aan die ene man. Met z’n pak vla.