(update) Ronde 9: Opnieuw een halve ijsjesscore: 3½-½ en ½-3½

Laat ik vandaag met een belangrijk statement beginnen. Ik ben me terdege bewust van de veelzijdige problematiek rond gender binnen de schaakwereld. Dit noopte Tex de Wit tot het opgooien van een balletje in zijn podcast “Zo, Opgelost”. Vrouwen zijn zwaar in de minderheid, maar het is allerminst nuttig om te doen alsof vrouwen helemaal niet kunnen schaken. Ik heb me altijd tegen dit chauvinistische mannensentiment uitgesproken. En ik draag de vrijheid van meningsuiting een warm hart toe (ook al ben ik het in alles pertinent met iemand oneens), maar Teletekst gaat naar mijn mening toch wel heel erg ver:

Vrouwen kunnen óók schakers zijn.

Vandaag was het opnieuw een ijsjesscore voor een van de twee teams. Wederom zal ik hier eerst een kort verslag van de partijen geven en dit de volgende dag aanvullen met meer uitgebreide analyses. Helaas heb ik daar de tijd voor: de openingsronde van de KNSB-competitie gaat voor mijn team niet door in verband met een sterfgeval bij de tegenpartij; vanaf deze plek wens ik de familie, vrienden, clubgenoten en andere nabestaanden veel sterkte toe.

 

Open

Voor het Open-team was de match tegen Brazilië er een om door een ringetje te halen. Benjamin Bok en Anish Giri hadden beide de vis voor de tijdcontrole op het droge. Jorden van Foreest schreef later het derde punt bij en Max behaalde remise na er een lange dag voor te hebben gevochten.

Benjamin Bok (Zwart, bord 4) opende de score tegen Lucas do Valle Cardoso. In een ingewikkelde theoretische variant van de Najdorf offerde Wit twee torens en een stuk voor de dame en een hele trits aan damevleugelpionnen. Kennelijk zat deze variant bij beide spelers in het repertoire: de eerste 22 zetten waren in 22 minuten op het bord verschenen. Toen echter begon het nadenken, waarbij Wit beduidend minder bekwaam speelde. Zijn koningsveiligheid kwam in het geding, en drie stukken zijn dan toch echt meer stukken dan één stuk. Wits aanval stokte terwijl zijn eigen koning mat ging.

Anish Giri (Wit, bord 1) volgde ook kort voor de tijdcontrole met een overwinning op Luis Paulo Supi. Toen Zwart zijn ontwikkeling had afgemaakt, had Wit al behoorlijke vorderingen geboekt, met de beheersing van de open d-lijn en druk tegen pion f7. Zwart hield de stelling nog een tijd bijeen en wist veel van de aanvallers te ruilen, maar hier stond tegenover dat Wit beide torens op de zevende rij kon positioneren, en na het ophalen van pion f7 ontstonden er permanent matdreigingen rond Zwarts koning. Zwarts vrije a-pion was op geen enkel moment een factor van betekenis, en toen Wit had uitgeplozen dat hij met Tf5, e4-e5 en Tff7 de lange diagonaal kon dichtstoppen en de matdreigingen met vernieuwde kracht kon herintroduceren, hield Zwart het voor gezien.

Jorden van Foreest (Zwart, bord 2) hield probleemloos stand in een Berlijnse Muur tegen Alexandr Fier, die overigens regelmatig op Nederlandse toernooien te vinden is. Beiden misten dat Zwart met 25…Ph4! een winststelling had kunnen bereiken, maar Zwart had op dat moment al wel licht voordeel bereikt. Van Foreest won een pion en verkreeg daarna een vrijpion op e3 die een blijvende doorn in Wits oog was. Wit zag met elke zet zijn stelling verslechteren, en toen er ook nog een tweede pion af ging en het poppetje op e2 een blijvende handenbinder zou worden, gaf Wit zich gewonnen.

Max Warmerdam (Wit, bord 3) besloot voor een opstelling met 6.Dd3 tegen de Najdorf (het blijft me verbazen hoe belachelijk veel zetten voor Wit tegen de Najdorf gewoon speelbaar blijken te zijn; 6.Tg1 is bijvoorbeeld ook prima te doen). Tegenstander Renato Quintiliano bereikte echter gelijkspel zonder daar bergen voor te hoeven verzetten. Klinisch zou je kunnen zeggen dat de stelling min of meer in evenwicht bleef tot op zet 89 de vrede getekend werd omdat de engine nergens een groter voordeel voor een van de partijen gaf dan -0,7. Praktisch echter gebeurt er een hele hoop, en is het naspelen van een dergelijk eindspel en het zoeken naar mogelijkheden om de tegenstander voor problemen te plaatsen absoluut de moeite waard.

 

Dames

Voor ons damesteam, dat speelde tegen Spanje, was het helaas een dag om snel te vergeten. Drie van de vier partijen waren klaar voor de tijdcontrole, en toen stond het team al achter met 2½-½. Alleen Machteld van Foreest was toen nog bezig en had een lastige stelling te verdedigen.

Op bord 4 was het Georgië tegen Georgië. Anna-Maja Kazarian (Zwart, bord 4), met Georgische roots, speelde tegen Ana Matnadze Bujiashvili, die tot 2012 nog voor Georgië speelde. Wit speelde 1.b3 en kreeg later veld e5 kortstondig in handen, maar Zwart zette een muur van pionnen op de zwarte velden. Hoewel Wit minder ruimte had, had ze wel een voorsprong in ontwikkeling en mogelijkheden om Zwarts stelling met een paar pionzetten aan te vallen. Zwart zat al snel op haar increment te spelen, wat haar Twitch-publiek niet zal verbaasd hebben. Het levert vaak spektakel op, maar hier resulteerde het in een verkeerde keuze in de verdediging. Wit bracht haar h-pion naar h7 en won in de aanval een stuk, waarna Zwart het wel mooi geweest vond.

Eline Roebers (Wit, bord 1) speelde tegen Sara Khadem, die veel media-aandacht heeft gekregen vanwege haar steun aan de protesten in haar geboorteland Iran en dat land heeft moeten ontvluchten. In een Lb7-Spanjaard offerde Wit een pion voor wat open lijnen op de damevleugel. Bij geofferde pionnen is het altijd de vraag wat je ervoor terugziet, en of je de poppetjes ooit nog terugkrijgt. Dat bleek in deze partij een lastig verhaal: Zwart pakte een tweede en een derde pion, kwam zelf geen moment in de problemen, en toen Wit er een terugnam op a6 geraakte ze onmiddellijk in een penning waar ze niet meer uitkwam. Roebers wachtte het oordeel van de jury niet meer af en streek de vlag een zet voor de tijdcontrole.

Zhaoqin Peng (Zwart, bord 2) speelde tegen Marta García Martín de Steinitz-variant van het Frans. Het werd een klassieke ketenstrijd waarin Wit op de koningsvleugel speelt en Zwart op de damevleugel. Zwart wist de punten f7 en e6 afdoende te dekken, kwam tot ruil van haar lopers voor Wits paarden en pakte zelfs nog wat extra ruimte op de damevleugel. Het was echter vooral Wit die in staat was om iets te ondernemen. Toen zij dat echter niet deed, schoof Zwart de stelling definitief op slot en was het ruimtevoordeel en de vaag uitziende opstelling van Zwarts torens slechts een kanttekening in de geschiedenis van het spel. Op zet 33 konden de stukken terug naar hun aanvangsveld.

Machteld van Foreest (Wit, bord 3) speelde een Maroczy-Bind tegen de versnelde draak van Sabrina Vega Gutiérrez. Na ruil van enkele stukken bleef een stelling over waarin Zwart niets meer te vrezen had. Vooral Wits witveldige loper was minder sterk dan het paard, en Van Foreest zal blij geweest zijn om dit stuk te hebben kunnen ruilen. Er ontstond hierdoor echter een dame-eindspel waarin Zwart het initiatief had, die dit om wist te zetten in materiaalwinst. Zwarts koning bleef veiliger dan die van Wit, en na verloop van tijd verdwenen er nog meer pionnen van het bord. In de slotstelling had Zwart zelfs drie pionnen meer zonder dat Wit nog iets kon uitrichten.

 

Stand

Het Open team staat wederom op de 16e plaats met 13 matchpunten. Gezien de hoeveelheid landen die er nog boven staan, lijkt een medaille inmiddels buiten bereik. India staat nog altijd ongenaakbaar op de eerste plaats en heeft slecht eenmaal een 2-2 afgegeven (vandaag tegen Oezbekistan).

Voor de Dames is een medaille ook een vervlogen droom: ze staan op de 29e plaats met 12 matchpunten. Bovenin heeft Kazachstan de leiding overigens overgenomen.

 

Mijn favoriete niet-Nederlandse participant heeft vandaag verloren. Wie er veel van raadseltjes houdt: er zit een hint in dit bericht wie het is.

11 Reacties

  1. Avatar
    Bram Klapwijk 21 september 2024

    Ik zat met een leerling de partij van Bok te analyseren toen die begon. Ze zaten duidelijk lang in de theorie, maar wij keken ernaar zonder database of engine. Erg interessante variant. Mijn leerling stelde ipv 15.Lxb5 voor eerst met het paard te slaan. Dat levert ook interessante varianten op. Uiteraard is het allemaal al lang geanalyseerd, maar zonder de computer nog steeds erg leuk om zelf te doen.

  2. Avatar
    Frits Fritschy 21 september 2024

    Ik wordt een beetje weemoedig van partijen zoals die van Bok. In de tijd dat alles beter was, verzonnen mensen als Tal zetten als Pxe6 en Lxb5 achter het bord, wat verbluffend was. Nu zie je die zetten al aankomen, en weet je eigenlijk al dat ze waarschijnlijk al vele malen eerder in die stelling gespeeld zijn. En dat het erop volgende eindspel door Bok thuis beter is geanalyseerd dan door zijn tegenstander.

  3. Avatar
    Wim Weehuizen 21 september 2024

    Ja, dat was een ongelooflijke mooie periode in het schaken. Tal met zijn verbijsterende stukoffers. Fischer die zeer scherp positioneel speelde en met 6-0 kandidatenmatches won. In de jaren ’50 kwam het Sicilaans met al zijn hyperscherpe varianten in de mode. Spasski die mede wereldkampioen werd door verrassend het gesloten Siciliaans te spelen. En Larsen die met zijn openingszet 1.b3 ook veel schakers wist te verschalken.

  4. Avatar
    Dimitri Reinderman 21 september 2024

    Welke kop had jij op Teletekst gezet, Michaël? Ik heb het ChatGPT gevraagd.

    Eerste poging: Mannenteam schakers wint, vrouwenteam verliest”

    Da’s feitelijk onjuist.

    Toen kwam het met “Open schakers winnen, vrouwen verliezen”

    Dat past echter niet.

    De derde poging: “Schakers winnen, vrouwen verliezen.”

    Daar was het heel tevreden over: “Het is kort, duidelijk en geeft de essentie van het nieuws weer zonder onnodige complicaties. Het voldoet ook aan de karakterlimiet van Teletekst.”

    “Winst en verlies schaakteams” zou kunnen maar is iets minder informatief.

    • Avatar
      GeisoleerdeTriplepion 21 september 2024

      Persoonlijk denk ik dat iets als “schaken: winst open, verlies vrouwen” al goed is. Als we het om zouden keren en op Teletekst zouden zetten “schakers verliezen, open team wint” zou dat ook vreemd zijn. Met “schakers winnen, vrouwen verliezen” impliceer je dat deze vrouwen geen schakers zijn. Bovendien laat je het ook lijken alsof alle “schaak”teams hebben gewonnen, wat (net als de eerste poging van ChatGPT) feitelijk onjuist is, omdat het vrouwenteam verloren heeft.

      • Avatar
        FlatlandR 22 september 2024

        “Schaken: winst open, verlies vrou” staat niet zo fraai. Vrouwen vervangen door dames (mag dat nog?) en spatie weghalen had gekund.

        Maar er was – dit keer – voldoende ruimte om er 2 zinnen van te maken.

        Olympiade schaken: winst open
        Olympiade schaken: verlies dames

        Meestal komt Frits met een suggestie, maar zijn account is blijkbaar gehackt. (Ik wordt…)

         

        • Avatar
          Frits Fritschy 22 september 2024

          O jee, heb ik het weer gedaan? En ik was al zo blij dat niemand ‘Te1 vermijd dat’ had opgemerkt. Dat worden strafregels van Richard. Nou ja, één t te weinig, één t te veel. Dat heft mekaar op.

          Met ‘winst mannen, verlies vrouwen’ lijkt me niets mis, tot een vrouw zich voor het open team plaatst.

  5. Avatar
    Joop Gijsbers 22 september 2024

    Ben nog wel nieuwsgierig naar je favoriet. Ik dacht even Jobava Baadur, maar dat klopte niet met de resultaten die je aangaf, afaik.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.