Geef nooit op!
Zeg eens eerlijk: als jij een schaakpuzzel oplost, hoe lang blijf je dan zoeken naar het antwoord? En wanneer blader je door naar de oplossingen achterin, of klik je op ‘Solution’? Ik moet bekennen… zelf geef ik geen goed voorbeeld.
Want sommige van die opgaven zie ik meteen, andere na een paar minuten, en een derde categorie zie ik nooit. En met ‘nooit’ bedoel ik: echt nooit – ook niet als je me 10 jaar opsluit in een isoleercel.
Dus geef ik het op. Het is een hobby. Toch?
Kijkervragen
Maar daar kom ik niet mee weg. Althans, niet bij Maurice Ashley en Yasser Seirawan. Zij verzorgen al jarenlang prachtige schaakverslagen uit Saint Louis, onder andere van de Amerikaanse kampioenschappen, en tussendoor beantwoorden ze ook vragen van kijkers. Zoals: hoe lang moet ik nadenken over een schaakpuzzel? En wanneer klik ik op het antwoord? Wanneer geef ik het op?
Normaal kunnen de kijkers rekenen op veel vriendelijkheid en welwillendheid – maar in dit geval was het antwoord knorriger. Opgeven?? Klikken op het antwoord??! Nee, dat was niet aan de orde. Neem je jezelf of het spel maar een beetje serieus? Dan ga je gewoon door! Net zo lang tot je het antwoord wél ziet!
Dat voelde als incasseren. Zelfs op veilige afstand, met mijn koffie en appeltaart, begon ik onrustig te schuifelen op mijn stoel. Want hun strenge blikken en priemende vingers… die waren gericht op mij.
Zelfdiscipline
Een leermoment noemen we dat in goeroe-taal, en ik nam de les ter harte. Niet langer zou ik naar een puzzel kijken zoals naar een film op Netflix. Vanaf nu greep ik mijn kans, de kans om me te harden, om mijn zelfdiscipline te trainen, om me te bewijzen aan de wereld – zodra die appeltaart op was.
Met die mindset begon ik aan de volgende opgave, uit de Stappenmethode. Wit aan zet.
En ik zag hem niet. Niet meteen, en ook niet na vijf minuten. Hoe kun je dit nou winnen? Er is geen mat te bedenken of materiaalwinst te bekennen… Echt, ik had geen idee. Zou ik tóch niet even…?
Maar zelfs op 7100 km afstand voelde ik de afkeuring van het hele Saint Louis-productieteam. Nee, ik zou al die jeugdspelers laten zien: dit is het staal waaruit LSG-spelers worden gesmeed. Hier zie je die schokbetonnen boomer-mentaliteit, die aan de basis ligt van onze welvaartsstaat en die….
Maar toch… die opgave… Hoe kon ik nou…?
Want hoe lang ik ook naar de stelling staarde, nieuwe ideeën borrelden er niet op. Zou er dan misschien een foutje inzitten? Stond die dame misschien toch…? Maar ik drukte die gedachte weg. Er stond nooit een fout in de Stappenmethode. Cor van Wijgerden is een nauwkeurige man.
Impact
Zo begon een nieuwe fase in mijn leven. Ja, ik schreef gewoon mijn wekelijkse artikelen, maar als ik zo’n HR-manager interviewde over de ideale strategie voor onboarding, of de beste voorbereiding voor een medewerkerstevredenheidsonderzoek, bleef die puzzel geprojecteerd op mijn netvlies. En steeds was er maar één vraag die ik werkelijk wilde stellen: hoe kun je nou winnen als je paard gepend staat en g7 stevig verdedigd?
En toen mijn vriendin op een avond vroeg of ik de aardbeienyoghurt wilde of de bosbessenvla, had ik mijn antwoord al klaar: “Nee, er is niks! Waarom zou er wat zijn?? ER IS HELEMAAL NIKS!!”
Ken je die vaste jongens op hun bankje in het park, met hun grijs-groen-bruine outfit? Omringd door heel veel bier en boodschappenkarretjes? Dat waren ooit hotte high potentials – voordat ze begonnen aan de Stappenmethode.
Oplossing
Dus deed ik een concessie. Het was midden in de nacht en pikkedonker. Yasser en Maurice konden me niet zien, en ik zou alleen kijken naar de eerste zet, niet naar het vervolg. Ik voelde hun vingers prikken, ik zag hun afkeuring branden, maar ik had nog andere plannen voor de laatste 25 jaar van mijn leven. Dus pakte ik mijn telefoon, surfte naar de Stappenmethode en keek naar het antwoord.
En daar stond het: 1. Tf8+, Tf8: 2. Tf8:+, Kf8: 3. Df7+, Kf7: pat.
Hoi Peter,
Weet je wat? Verstand komt met de jaren. Volgens mij vinden we het spelletje na pakweg zestig jaar nog allebei leuk. En ons speelniveau wordt niet zo heel veel minder. Het rekenen gaat wat slechter, het stellingsgevoel blijft en wordt misschien zelfs nog wel ietsje beter. In ieder geval bij mij (ook wat betreft dat rekenen).
Waarom zou je nog een hoop moeite gaan doen om honderd elopuntjes te winnen? Als een gek zo’n hoog mogelijke score proberen te halen met ‘puzzeltjes’ op te lossen? Alle bekroonde ‘schaakzelfhulpboeken’ bestellen vanwege de gouden bergen die ze beloven?
Ik mag me graag verdiepen in eindspelstudies. Niet omdat ik daar van beter ga schaken, maar gewoon omdat ze me plezier geven. Soms probeer ik zelf de oplossing te vinden, soms beleef ik ook al genoeg lol aan het naspelen van de oplossing. Ik vermoed dat Henk Smout hetzelfde heeft met zijn openingsanalyses. Wanneer krijgt hij ze nog op het bord? Is dat van belang?