Uit de oude doos: Sosonko, Ree, Donner, Krabbé, Pam
Tegenwoordig wordt nogal eens gedacht dat schaken eeeeeerrrug belangrijk is in de wereld.
In de hele wereld.
We hebben toch chess.com, de Botez-zussen, Queens Gambit, reclames met schaken, Carlsen in een kledingcampagne, en nerds zijn (zogenaamd, haha) sexy. Want Big Bang Theory ofzo.
Iedereen kickt toch op schaken?
Een ingezonden brievenschrijver in de Volkskrant was onlangs gekrenkt dat er geen aandacht was voor het NK schaken, want Van Foreest, Van Foreest kampioen, zo uniek, broer en zus.
Men vergeet wel eens dat schaken, ondanks de borstklopperij, van weinig waarde is in het leven van niet-schakers. In het leven van normale mensen, wilde ik bijna zeggen.
In 1982 werd op de radio – toen een belangrijk medium – bijna 2 uur gesproken over schaken. Theoretische verhalen, maar ook interessant voor de niet-schaker. Sosonko, Ree, Donner, Krabbé, Pam spraken met de destijds beroemde journalist Joop van Tijn.
Schakers werden er niet alleen maar neergezet als totale gekken, zoals tegenwoordig als ze in mainstreammedia verschijnen en ze moeten praten over gekte en anale kralen.
Van Tijn zette ze wel neer als iets andere gekken 😉
Link om te luisteren: https://www.vpro.nl/speel~POMS_VPRO_470049~schakers-rust-zacht~.html
Tim Krabbé legt in dit radioprogramma het verband tussen schaken en een slecht karakter. Stelt over zijn eigen spel: ‘Ik had de neiging tot epateren, ik deed een stukoffer als er mensen bij mijn bord stonden.’ En meldt dat het gevoel van verliezen bij schaken en bij gokken hetzelfde is.
Hein Donner zit veel te geinen. ‘Een echte schaker heeft geen gevoelens’, stelt hij. Meent hij het?
Genna Sosonko zegt: ‘Je moet op topniveau alleen maar schaken, niet de media volgen, de nieuwste films kennen, niet schrijven. ALLEEN MAAR SCHAKEN.’ De klacht van deze jaren – schakers zijn geen bohemiens meer – weerklonk dus in 1982 al.
Hans Ree bevestigt dit: “Een toernooi waarin ik veel lees, en ook goede boeken, speel ik niet goed.”
Enzovoorts enzovoorts. Die 2 uur radio over schaken is feitelijk een soort podcast.
Alleen dan voor een groter publiek.
Ja, Renzo, vroeger was alles beter en vooral goedkoper, met minder concurrentie van commerciĕle partijen. Alle programma’s op radio en tv met een wat kleiner publiek (dat het apparaat niet heeft aan staan als achtergondgeluid) hebben het moeilijk.
Overigens heeft de Volkskrant een bijkomend probleem met al die brievenschrijvers die worden ingezonden. Kun je dáar niet eens iets aan doen?
Hahaa, Frits. Eigenlijk snap ik geen bal van je antwoord. Het zal wel ironie zijn, maar geen geestige.
Nee hoor, vroeger was schaken namelijk ook al niet belangrijk. Men deed meer alsof. Oude schakers denken het ook vaak, overschatten die rol vh spel vroeger ook.
Blijft leuk programmaatje wat ik linkte.
Daar gaat het om.
Waar moet en kan ik iets aan doen? (Ja, je maakt een enorme witz)
Nee hoor, Renzo, geen ironie: ik geef wat redenen aan waarom we niet meer van dit soort programma’s kunnen genieten, iets wat ik ook betreur, maar waar weinig tegen te doen is – het enige wat overblijft is proberen zelf iets met enige kwaliteit te maken. Dat kan best met losse associaties (zoals jij doet), al is dat geen reden om slordig te worden met spellingregels.
De Volkskrant wordt steeds minder gelezen, maar blijkbaar zijn er nog steeds mensen die er brieven naar schrijven. Hoe zou dat gaan? Een handgeschreven of uitgetypte brief? En dan in een envelop met postzegel? Of komen e-mails ook in de rubriek van ingezonden brieven?
Het schaken is wereldwijd nog steeds erg populair. Volgens Peter Doggers in zijn boek zelfs populairder dan ooit. Schakers hebben hun eigen media, zoals ook deze site, en hebben de oude langzame papieren kranten helemaal niet nodig.
Van het radioprogramma heb ik een stuk geluisterd. Wat mij opviel was de merkwaardige stem van Donner.
DE SCHAAKREVOLUTIE
Eric César wijst terecht op het boek De Schaakrevolutie, waarin Peter Doggers op voortreffelijke wijze uitlegt voor iedereen (schakers en niet-schakers) wat de maatschappelijke relevantie is van ons spel. Cultureel, historisch, wetenschappelijk en sportief. Onder meer voor de ontwikkeling van AI en gender-onderzoek – in brede zin, wat betreft verschillen, overeenkomsten, talenten en wat dies meer zij.
Bovendien spelen vandaag de dag naar schatting (Doggers licht dit toe) zo’n 600 miljoen mensen regelmatig schaak.
Ik vind dat elke onderbond en iedere schaakclub met een bibliotheek, daar een exemplaar in moet hebben staan van De Schaakrevolutie (liefst óók van de Engelse en Spaanse versie). Want elk argument dat je nodig hebt om de ledenwerving kracht bij te zetten of subsidie aan te vragen voor een evenement, je vindt het in Doggers’ boek.
In aanvulling & ter relativering.
Voetbal: dat speelt een rol in de samenleving. Grote aantallen leven mee, mensen gaan eerder naar huis, het ontwricht werk, het ontwricht samenlevingen met hooliganisme. Schaken doet dat allemaal niet.
Schaken heeft ook een rolletje in de maatschappij, maar we moeten die rol niet overdrijven en niet te belangrijk maken. Dat is mijn stelling die ik wel kan verdedigen.
En ja, schaken is voor bep. personen wel superbelangrijk en voor de mini-samenleving die schaken heet ook. Is dat niet voldoende?
Schaken is prachtig. Beter gezegd: schaken kan prachtig zijn!