Het is weer voorbij die mooie zomer…

De titel van bovenstaand liedje is afkomstig van Gerard Cox (85) die dat zong in 1973 en waarvan de afgelopen week bekend werd dat hij ongeneeslijk ziek is. Gelukkig voor hem heeft dat liedje eeuwigheidswaarde, want als dan de hittegolf net weer achter de rug is, is de bouwvakvakantie ook ten einde en beginnen in het zuiden de scholen weer.

Een van de markten in het prachtige, zonovergoten Brugge (foto Herman Grooten)

Net terug uit het Belgische Brugge ben ik wat aan recupereren van alle vermoeienissen in dit sympathieke toernooi. Toernooidirecteur Tom Piceu en zijn uitgebreide staf van vrijwilligers hebben een prachtig toernooi met zo’n 400 deelnemers neergezet en tot een goed einde gebracht. Er werd veel aan gedaan om het de deelnemers naar de zin te maken in een goede, ontspannen sfeer waarin ook plaats was voor een hapje en een drankje tegen zeer schappelijke prijzen. Door de klimaatcrisis (Trump, luister je mee?) sloeg de hitte ongenadig toe in het Sint Lodewijks College. Daarom waren de ramen van een groot lokaal, grenzend aan een plein waar een groot schaakspel was gehuisvest, open gezet. De gang vlak aan de raamkant werd goed gebruikt door mensen die net een versnapering aan de overkant van het plein hadden gehaald en daar luid discussiërend langsliepen. Als je daar aan de andere kant van de muur zit te schaken, wordt het misschien duidelijk dat dit voor geluidoverlast zorgde. De topborden, met in het midden een rij met liveborden, keken soms verschrikt op. De wedstrijdleiding deed er de dagen na de eerste ronde van alles aan om deze storende factor onder de duim te krijgen, maar het is natuurlijk onmogelijk om spelende kinderen, verstrooide schakers die de bordjes met “Stilte a.u.b.” of iets dergelijks niet zagen, telkens tot rust te manen. Des te grappiger was het moment dat de hoogste ratinghouder, grootmeester Mikhail Gurevich, er op een gegeven moment helemaal genoeg van had. Hij liep naar het raam, boog zijn hoofd naar buiten, en riep heel luid – naar verluidt – in het Russisch enkele krachttermen en scheldwoorden naar de mensen die zich er niet van bewust waren dat hun stemmen tot achter in de zaal doorklonken. Dat hielp! Ze schrokken zich een hoedje om zo’n grote boze man met een kaal hoofd, dat ze zich snel uit de voeten maakten… Maar wat doe je als wedstrijdleider aan de situatie dat twee Chinese kinderen met elkaar (in hun moerstaal) met het grote schaakbord aan het spelen zijn en elkaar op luide toon duidelijk maken dat ze allebei aan het winnen zijn (dat heb ik er gemakshalve van gemaakt, maar mijn Chinees is nog zo goed…).

Ik was met mijn zoon Tommy neergestreken in een Bed & Breakfast aan de andere kant van de stad en dat betekende dat we dagelijks tweemaal over de kasseien van Brugge zo’n vierenhalve kilometer moesten afleggen om op tijd in de speelzaal te belanden. Google Maps gaf aan dat we dwars door het centrum moesten fietsen en dat betekende ook dat we de grote drukte van de vele markten moesten doorkruisen en soms zelfs een straatje inreden met zo’n bekend rood verkeersbord met een witte streep in het midden zonder dat er een teken stond dat (brom)fietsers hier ook in mochten. Het kon ook niet uitblijven met zoveel festiviteiten in de stad dat we aangehouden werden door een gelukkig vriendelijke agent die ons sommeerde om verder over de stoep te gaan lopen met de fiets aan de hand. Dat betekent dan soms dat je in de zaal verschijnt als de klok al is aangezet. Zoonlief houdt erg van blitz en vond dat we ons maar eens moesten inschrijven voor het blitztoernooi (speeltempo 3+2) dat op woensdagavond gehouden zou worden. Dat begon later dan gepland, ik denk dat het 20:45 uur was dat we eindelijk aan een bord onze kunsten mogen vertonen. Er waren maar liefst 11 ronden gepland dus dat werd ook in deze hitte een hele beproeving. Uiteindelijk kwamen we allebei op 8 uit 11 uit, waarbij we net buiten de prijzen vielen. Ik zat de laatste ronde nog op bord 1 om een prijs te spelen tegen IM Tim Grutter die wat handiger was dan ik en zo verdiend de eerste prijs bemachtigde. De slottabel treft u hier aan.

 

Het resultaat van Tommy klopt niet in deze tabel, hij was vergeten zijn overwinning door te geven en daarom heeft de organisatie dat als “0-0” geregistreerd en dan krijg je nog een half puntje voor de moeite…

Beeld van de kasseien op de Eiermarkt. En dit waren nog lang niet de ergste kasseien waar je met de fiets overheen moest… (foto Herman Grooten)

Het was inmiddels half een ’s nachts en er stonden nog bijna 5 kilometers op de fiets op het programma voor ons. Het was ondertussen wat gaan (mot)regenen en dat was redelijk verkwikkend bij temperaturen die overdag dik boven de 30 graden waren opgelopen maar ook (levens)gevaarlijk! Omdat we toch snel naar ons B&B wilden rijden waren we ons er niet zo van bewust dat fietsen over deze spiegelgladde kasseien wel eens heel link kon zijn. En toen we over de eerste markt gingen, een klein verhoginkje van het ene wegdeel naar het andere, kon een ongeluk ook niet uitblijven: Tommy voelde ineens zijn achterwiel onder hem uitglijden en ja hoor, dat lag hij op het canvas. Gelukkig was hij soepel van zijn fiets weten te springen, maar hij had toch pijn aan zijn been terwijl zijn fiets aan de andere kant van de weg lag. Van de schrik bekomen, vervolgden wij onze weg naar een andere markt en hier deed het spreekwoord van “de ezel en de steen” weer opgeld: dit keer ging ik onderuit op hetzelfde soort glibberig gesteente en kwam ik zelfs onder mijn fiets terecht. Met mijn linkerpols wist ik te voorkomen dat ik met mijn hoofd op de kiezels terecht kwam, maar mijn rechterbeen was terecht gekomen tussen de stang van mijn fiets en het dichtgeslagen voorwiel. Gelukkig had ik mijn zoon bij me om de fiets weg te trekken en me overeind te helpen. Mijn hele been en pols zaten onder de schaafwonden, kneuzingen en bloeduitstortingen. Uiteindelijk kwamen we over enen in onze etablissement aan, maar ik kon de slaap niet goed vatten omdat dat been toch wel erg pijnlijk bleek te zijn. En met een B & B heb je geen keuze: de tijd die je afgesproken hebt (8:30 uur) word je geacht aan het ontbijt te verschijnen. Laat ik nou toevallig die middag toch een leuke partij gespeeld te hebben (zie hieronder). Misschien heeft de koffie en de pijn mijn vermoeidheid weten te verdrijven, want het slot van deze partij is de moeite van het showen waard.
De inspiratie van deze partij kwam voornamelijk door het feit dat ik voor New in Chess bezig ben een nieuw boek over schaakstrategie in elkaar te sleutelen. Het blijft nog even een verrassing hoe ik dat ga aanpakken, maar één van de onderdelen in het boek wordt gekarakteriseerd door het op non-actief zetten van sommige stukken van de tegenstander. In de laatste dertig jaar dat ik schaaktraining heb gegeven aan talentvolle jeugd maar vooral ook aan clubschakers heb ik me bezig gehouden met hoe goed het stukkenspel van de sterkste spelers ter wereld meestal is en hoe zij soms een tegenstander in de soep kunnen spelen door ervoor te zorgen dat er soms een hele vleugel niets staat te doen. In deze partij ben ik erin geslaagd om ervoor te zorgen dat de zwarte loper op c8 zich niet kon bevrijden uit de beginstand waardoor ook de toren op a8 de hele partij niet van het initiële veld is afgekomen.

 

De partij Herman Grooten – Khoi Nguyen (foto Edith van Putten)

Grooten, Herman – Nguyen, Khoi

In dit toernooi moest ik diverse malen tegen een jeugdige opponent met een behoorlijke rating (deze had 2100). En terwijl ze van mij van alles in de database kunnen opzoeken, had ik geen idee wat ik kon verwachten.
26. Df4!
Dit was in wezen mijn idee en ik dacht dat ik nu op winst stond (hetgeen de engine ook bevestigt).
26…Da5 27. Lb4 Db6

28. g4?
Maar ondanks het feit dat ik veld g4 met tempo had vrijgemaakt om deze zet te kunnen spelen, is die op dit moment niet goed getimed en geeft de winst in één zet weer weg.
Het juiste idee was om nu verder te gaan met 28. Dd2! h6 Er is geen andere verdediging. 29. Td8+ Kh7 30. Ld3 Dreigt opnieuw een stuk te winnen met g4. 30…g6 Dit faalt nu op 31. Lxf5 exf5 (zie analysediagram)
33. Th8+!! Kxh8 34. Dxh6+ Kg8 35. Df8+ [Vooral niet 35. Lf8?? wegens 35...Dd4-+] 35...Kh7 36. Dxf7+ Kh6 37. Df8+ Kh5 [37...Kh7 38. Lc3] 38. Dh8+ Kg4 39. Dh6 en het is mat in twee. 39...Dd8 40. f3+ Kg3 41. Le1#
28...Ph4??
Gelukkig had hij het overzicht ook niet meer, omdat hij krap in zijn tijd zat. Hij had zich kunnen redden met een zet die ik (helaas) niet van tevoren had zien aankomen namelijk 28...h5!! Het is vervelend dat Lb5 hangt en dat geeft hem de kans om de aanval op zijn paard ongedaan te maken en het probleem van de onderste rij op te heffen. 29. gxf5 Dxb5 30. Td8+ Kh7 Deze stelling met ongelijke lopers (waarbij Lc8 en Ta8 nog altijd op non-actief staan, zou no goed moeten zijn voor wit maar het valt tegen. 31. f6 [Een ogenschijnlijke gemene truc (met Rh8+ gevolgd door Qh6+ en Qg7# wordt gepareerd met 31. Lc3?? Dxf5-+ en de dame kan ertussen op h7. Zwart staat inmiddels zoveel materiaal voor dat hij dit gaat winnen.] 31...Df5 Nu er zo weinig materiaal op het bord staat, kan zwart de dames ruilen en dan proberen los te komen. 32. fxg7 Dg6+ 33. Kh1 (zie analysediagram)
33...e5! [33...Db1+?? (zie analysediagram)
34. Le1!!+-] 34. Dxe5 Dc6+ 35. Kg1 Dg6+ 36. Kh1 [36. Kf1?? Lh3+ gevolgd door ...Rxd8 wint een volle toren.] [De "winstpoging" met 36. Dg3 is een verliespoging: 36...Db1+ 37. Kg2 Lh3+! 38. Kxh3 Df5+ 39. Kh4 Txd8-+] 36...Dc6+=
29. De3?!
Weer fout hoewel ik nu nog wel een winststelling kan afdwingen. Ik had gewoon beter moeten rekenen want de geforceerde variant met 29. Td6! (zie analysediagram)
29...e5!? [Op 29...Dc7 volgt het schitterende 30. Txe6!!] 30. De3! Dc7 31. Dc5 (zie analysediagram)
En dit idee had ik een tijd terug al weten te ontdekken in een paar van mijn eerdere berekeningen maar was het hier 'vergeten". Dat is dus wat long covid met je doet, je geheugenfuncties zijn danig aangetast... De grap is dat zwart na 31...De7 ook weer te grazen genomen wordt met een mooie zet: 32. Td3! [Ook hier werkt 32. Te6!? vanwege de onderste rij problemen bij zwart.] 32...Pf3+ 33. Kh1 en zwart is uitgepraat.
29...h6! 30. Dxb6 axb6 31. Td8+ Kh7
Deze stelling had ik voor ogen toen ik mijn 29e zet speelde. De loper op c8 staat in een vreselijke penning waardoor ook Ta8 op non-actief blijft staan. Het ligt dan voor de hand dat zwart de loper zal opgeven om met de toren actief te worden en dan met twee pionnen voor het stuk wit nog het leven zuur te kunnen maken.
32. a4?!±
Hier is de engine niet mee eens. Ik wilde de toren ook in zijn "hok" houden. Maar ik had even goed moeten kijken want na 32. Lc3! is zwart in de problemen. 32...Kg6 [Op dit moment is overigens 32...Ta3? een zwakke zet want na 33. Ld3+ f5 34. Txc8 staat de loper op c3 gedekt.] [Ik was een beetje bevreesd voor uitbraakpogingen zoals 32...e5!? (zie analysediagram)
omdat dan mogelijk kan proberen te profiteren van mijn wat "hangende" lopers. Dat blijkt een utopie te zijn voor zwart na 33. Ld3+! Pg6 34. f3! Nogal een ingewikkelde "engine-zet", voor de mens veel te moeilijk. Maar na 34...Lf5!? 35. Txa8 Lxd3 36. Tc8! De enige zet die wint kennelijk had ik toch een winststelling kunnen bereiken. Ga er maar aan staan.] 33. Tf8 e5 34. Lc4 f5 [34...Le6?? 35. Ld3+!+- wint een volle toren.] 35. gxf5+ Pxf5 36. Ld3 e4 (zie analysediagram)
37. Lb1!+- en ook hier kan zwart het schudden. Bijvoorbeeld: [37. Lxe4 Ta4!=] 37...b5 38. f3! b4 39. Lxb4 Ta4 40. a3 Le6 41. Lxe4+- (zie analysediagram)
Tja, een eindspel met een gelijk aantal pionnen en alleen het bezit van het loperpaar levert dan de winst op (+2.59) terwijl zwart zijn Lc8 en Ta8 uit hun benarde toestand heeft weten te behalen...
Ik overwoog ook maar dat leek me iets minder. De engine taxeert ze allebei even hoog. 32. a3
32...Pf3+ 33. Kg2 Pe5
Ineens moet ik enorm oppassen wat zwart dreigt ...Nc6 waarmee onmiddellijk groot voordeel zou verkrijgen.
34. Tf8?!
Hier was 34. Lc3 de juiste aanpak. Na 34...Pc6 35. Ld3+ f5 [35...g6 36. Th8# :).] 36. Te8 Kg6 [36...Txa4 (zie analysediagram)
lijkt nog aardig maar na 37. gxf5! exf5 38. Txc8 komt zwart toch echt een stuk achter. Vooral omdat zwart geen stuk terug kan winnen met 38...Ta3?? 39. Lxf5+ g6 40. Th8#] 37. Tg8 en tegen Rxg7 is geen kruid gewassen. 37...Kf7 38. Txg7+ Kf8 39. Tc7+- (zie analysediagram)
Nog altijd staan Lc8 en Ta8 keurig op hun beginvelden! Wit is er wederom in geslaagd ze in hun gevangenis opgesloten te houden. Voornamelijk omdat wit na 39...e5 met 40. gxf5 de loper nog altijd geen "lucht' gunt!
34...Pc6
Een betere verdediging was 34...Pg6!? 35. Te8 en nu heeft zwart weer een voor wit lastige resource met [Vooral omdat het aantrekkelijke 35. Txf7?! de winst laat glippen na 35...Kg8 36. Tc7 Pf4+ 37. Kg3 Pd5 en er gaat een belangrijk stuk van het bord: 38. Tc4 Pxb4 39. Txb4 e5!= en remise is de meest waarschijnlijke uitslag.] 35...h5! 36. g5 [36. gxh5 Pf4+ 37. Kg1 Pxh5 38. h4±] 36...f6 37. f3 fxg5 38. Kf2+- (zie analysediagram)
Wit staat vermoedelijk op winst omdat zwart zich nog altijd niet kan bevrijden maar het afdwingen van een vol punt vereist nog behoorlijk wat techniek. Een voorbeeld: 38...Pf4 39. Ld6 Pg6 40. Lc7 Ph4 41. Le5! Pg6 42. Ld6 Ph4 43. Le7 Kg6 44. Th8 e5 45. Le8+ Kf5 46. Lxh5 Ke6 47. Lxg5 g6 48. Lg4+ Pf5 49. h4+-
35. Ld6!
Dat was weer een goede keuze. De loper kan ooit met Lc7 pion b6 oppeuzelen en daarmee ook de hele zaak in de omklemming kunnen houden. De strijd aan de andere kant wint dan vanzelf als zwart alleen maar met zijn paard kan rondspringen.
35...f5
De vraag was natuurlijk hoe wit de winst had binnengehaald na een zet als 35...e5 Dan is 36. Ld3+ g6 37. Txf7+ Kg8 (zie analysediagram)
38. Tf8+ [Wit zou alles verpesten met 38. Lxg6?? Txa4=] 38...Kg7 39. f3 Pd4 40. Lc4 Pc6 41. Tf7+ Kh8 42. Ld5 en nu zwarts activiteit weer vrijwel tot nul gereduceerd is kan er gedacht worden aan een slotoffensief. Bijvoorbeeld: 42...h5 43. gxh5 gxh5 44. h4 Ta5 45. Tf8+ Kg7 46. Lxc6 bxc6 47. Txc8 en is duidelijk dat het gedaan is.
36. h3?!
Hoe kom ik erop om deze "slappe" zet te produceren. Het was meer onder het motto 'hij kan toch niets doen' maar zo moet je niet schaken. Altijd "full power" eruit persen bespaart je de nodige tijd (en energie!) om het zo snel als mogelijk is uit te maken. Dat had uiteraard 36. h4! (zie analysediagram)
moeten zijn! Waarna de winst binnengeharkt kan worden na bijvoorbeeld: 36...Kg6 [36...Pd4 37. Le8! met de dreiging h4-h5 en Be8-g6#. 37...Pc6 (37...g6 38. Le5) (De engine komt met 37...Ld7 maar dat is natuurlijk geen oplossing na 38. Lxd7 Txf8 39. Lxf8) 38. h5 g5 39. hxg6+ Kg7 40. Tf7+ Kxg6 41. Txb7+ Kf6 42. Tf7+ Kg6 43. Tc7+ Kf6 44. Lxc6] [36...e5 37. h5 g6 38. hxg6+ Kxg6 39. gxf5+ Kg5 (zie analysediagram)
40. Kg3!+- en langzaam maar zeker trekt wit het matnet dicht.] 37. f3! om de pionnen mooi bij elkaar te houden en een paar onpareerbare dreigingen te creëren. 37...Pd4 [37...fxg4 38. fxg4 Kh7 39. Ld3+ g6 40. h5 Kg7 41. Lxg6 en is duidelijk dat zwart hier ook ten onder gaat.] 38. Le8+ Kh7 39. h5 g6 40. Le5
36...Pd4
Hij springt flink rond met het paard en het zal je zomaar de kop kosten als je niet oplet. Dat rondspringen kwam ook voort dat hij rond dit moment ook onder de 30 seconden increment zat te spelen en telkens binnen dat tijdbestek en zet moest produceren en die ook nog moest noteren! De reglementen zijn hard...
37. Ld3 b5
Hij probeert in elk geval ...b7-b6 mogelijk te maken en dat is zeker niet slecht gedacht.
38. axb5 b6
Nou opletten want ...Bb7+ is in de stelling komen te zitten!
39. Tf7!
Verhindert niet alleen ...Bb7+ maar brengt ook Be5 in de stelling. Hij heeft nog altijd geen tijd om zijn loper met ...e6-e5 te kunnen bevrijden.
39...Kg8
39...e5 40. Lxe5 Pe6 helpt natuurlijk ook niet vanwege 41. gxf5+-
40. Te7
Ik wilde Re8+ in de stelling zien te houden. Mede met het oog op wat er nu ging gebeuren.
40. Tc7 was een bruikbaar alternatief.
40...e5
Die zet heeft hij al de hele partij willen spelen!
41. Lc4+!
We laten de prooi nu niet meer los.
41...Kh8 42. Lxe5
Hier had hij met een gerust hart kunnen opgeven, maar mensen in tijdnood blijven meestal zetten spelen...
42...Pe6 43. gxf5!
De allersterkste. 43. Lxe6 won ook.
43...Pc5 44. Te8+ Kh7 45. Lg8+
Opgegeven. Dan zou ik zeggen dat je het mat ook mag toelaten na 45. Lg8+ Kh8 46. Lf7+ Kh7 47. Lg6# (zie analysediagram)
Zoals duidelijk te zien in deze slotstelling hebben Lc8 en Ta8 nog altijd geen zet kunnen doen en dat was eigenlijk in het begin van het middenspel de opzet! Uiteindelijk een aardige partij, helaas met wat te veel fouten en onnauwkeurigheden na de consultatie met Stockfish17 die toch sommige "feestjes" weet te verpesten...
1-0

 

GM Mikhail Gurevich (foto Harry Gielen)

Het toernooi werd uiteindelijk gewonnen door GM Mikhail Gurevich die met twee byes (hij weigert twee partijen op één dag te spelen, dat in dit toernooi gebruikelijk is), één tegenvallende remise tegen een lagere Elohouder, maar de rest van de partijen vrij overtuigend te winnen.
In de jaren negentig was ik nog teamgenoot van hem bij De Variant in Breda (onder vele sponsornamen) en destijds heb ik hem ooit gevraagd wat zijn beste partij ooit was. Meestal kan iemand dat niet zeggen, maar hij was vrij resoluut in zijn antwoord. Dat was zijn overwinning op onze landgenoot Jan Timman (toen ook teamgenoot bij De Variant) in een vierkamp in 1990 te Rotterdam (samen met Viktor Kortchnoi en Nigel Short). Gurevich maakte me er toen op attent dat zijn witte pion op d5 (die het paard van c6 naar d8 had gejaagd) de hele partij het paard op d8 had gedomineerd. Omdat het paard niet van zijn plek is afgekomen, was de coördinatie tussen de stukken tussen de twee vleugels van zwart verstoord geraakt en dat buitte de voormalige Sovjet-gigant heel knap uit. U begrijpt dat deze partij vermoedelijk zijn weg gaat vinden in mijn nieuwe boek! Ik had nog nooit tegen hem gespeeld, maar het kwam er nu wel van en ik moet toegeven dat hij een maatje te groot voor mij was.

Tabel van de vierkamp, gewonnen door Viktor, de Verschrikkelijke!

Ik wil graag besluiten met twee fragmentjes. Eén uit de tweede ronde waarmee ik mezelf te kijk heb gezet en het tweede fragment uit de laatste ronde.

 

Grooten, Herman - Vincent, G.

Om het positiespel te leren heb ik hele generaties jonge talenten vertrouwd gemaakt met het eindspel van een "goed paard tegen een slechte loper". Hoe meer pionnen op de verkeerde kleur zijn vastgelegd op de kleur van de loper hoe funest dat voor de loperpartij kan zijn. Dat ik er in mijn eigen partijen ook een hobby van gemaakt heb om dit eindspel op het bord te krijgen en meestal ook met een vol punt op zak aan het eind, leidde bij sommige jongeren tot hilariteit als ze weer eens zagen dat ik het weer eens voor elkaar krijg. Er is natuurlijk wel één belangrijke voorwaarde om het eindspel te kunnen winnen en dat is dat de eigen koning binnen kan komen. In deze stelling is de koning al duidelijk "op bezoek" bij de tegenstander. Ik maakte me geen enkele zorgen dat ik dit niet zou kunnen winnen en omdat er buiten wat geluidoverlast was, speelde ik even wat rond met mijn paard en koning. Hoe stom kun je zijn. Ik zag hem al een paar maal op zijn notatiebiljet kijken maar rook geen onraad. Ik zou geen ruzie krijgen met de 50-zetten regel want daar had ik nog ruim voldoende zetten voor. Maar wat schetst mijn verbazing toen hij op zet 69 plotseling de klok stilzette en remise door herhaling van zetten claimde; dit had ik door mijn onverschilligheid even niet in de gaten gehad en het voelde alsof ik door de grond kon zakken...
41. Pf3?
Erg suf, hoewel het de winst niet weggeeft. Zijn claim ging over driemaal dezelfde stelling (zet 59, zet 63 en 69 en dat betekende een vervelend einde van deze verder wel aardig gespeelde partij.
Na deze paardzet had ik mijn tegenstander simpel kunnen uit temperen want het pionneneindspel na ...Lf8 verliest onmiddellijk. 41. Pf5! Er is nu namelijk een veredeld pionneneindspel op het bord gekomen dat zwart niet kan redden. Als u dan ook nog weet dat Stockfish17 hier na enig "nadenken" een evaluatie geeft van +11.37 dan heeft u wellicht een idee hoe ik me na afloop van deze partij voelde. Een voorbeeld: 41...Kf6 42. Kh4 Kg6 43. Kg4 b6 Het reserve tempo is hij nu kwijt! 44. Kh4 Kf6 45. Kh5 Kf7 46. Kg5 en het is gedaan. Na bijvoorbeeld: 46...Le7+ [Relatief beter maar ook kansloos is 46...Lg7 47. Pxd6+ Kg8 48. Kg6 Lf8 49. Pc8 en d5-d5-d7-d8D valt niet tegen te houden.] 47. Pxe7 Kxe7 48. Kg6 wint wit eenvoudig met 48...Ke8 49. Kf6 Kd7 50. Kf7 Kd8 51. Ke6 Kc7 52. Ke7 Kc8 53. Kxd6 en de rest is triviaal.
½ - ½

 

De partij tegen Kobe Smeets was een heel wisselvallige. Hij had voor een nieuwe aanpak tegen mijn Siciliaan gekozen; een blik in de database leerde mij na afloop dat zich toch al redelijk wat sterke spelers met deze speelwijze bemoeien. Hoewel ik met een paardzet in de voetsporen van Garry Kasparov begaf, bleek deze zet dubieus. Desondanks slaagde ik erin op de been te blijven en even later sloeg de “Stockfish-meter” mijn kant op. Ik laat alleen het fragment zien waarin ik een vrijwel gewonnen stelling had kunnen bereiken. Mijn tegenstander mag uiteraard ook de stellingen tonen waarin hij groot tot beslissend voordeel had kunnen pakken! Ik daag hem hierbij uit om dat ook voor Schaaksite te doen 😉.

 

Smeets, Kobe - Grooten, Herman

Ik ken Kobe Smeets al aardig wat jaartjes en heb zelfs nog even het genoegen gehad om twee jaar op rij training aan hem te mogen geven in een groepje in Utrecht dat destijds was georganiseerd door de vader van Kobe's clubgenoot, Mees de Heij, die ooit pupillenkampioen t/m 9 jaar was. Kobe heeft zich de jaren erna sterk ontwikkeld, zijn rating liep al even tegen de 2400 aan, de FM-titel is hij meer dan waard en ik schat zijn speelsterkte zo langzamerhand ook als een volwaardige IM in. In deze breekbare Siciliaanse stelling lijkt het duidelijk dat zwart wat meer vorderingen op de damevleugel heeft gemaakt dan wit op de koningsvleugel. Daarbij is het voor wit lastig om een vuist te maken met g2-g4, h2-h4 enzovoort tegen de onverzwakte zwarte koningsstelling, terwijl wit met a2-a3 aan aanknopingspunt voor zwart heeft gezorgd. Mijn volgende zet is eigenlijk niet de geijkte zet die zwart zou moeten spelen.
17...Ld7?!
Niet alleen een waardeloze zet omdat de loper hier misplaatst staat, maar het mist ook een grote kans op de winst, die ik wel had moeten vinden. Zeker ook omdat ik ernaar gekeken had. De belangrijkste reden waarom de loper op d7 in de weg staat, is dat na e4-e5 het paard na ruil op e5 het paard van f6 telkens naar d7 kan waarna pion e5 dodelijk zwak is geworden. De andere reden is dat zwart haast moet maken met acties op de damevleugel omdat hij op dit moment de lijnen kan openen die hij nodig heeft voor een aanval.
Veel beter was het eigenlijk geplande 17...a4! 18. Pc1 en nu was ik bang dat hij veld b4 zou kunnen vastleggen. Maar... 18...b4! moet dan natuurlijk het vervolg zijn. Ik keek er even naar maar gooide de variant weg omdat ik dacht dat de tactiek in mijn nadeel zou werken na 19. axb4 [Dit was ook één van de redenen om ...Ld7 te spelen maar ik hoef deze variant niet te vrezen. Sterker nog: na 19. Pxa4 Ld7! nu wel! 20. b3 Lxa4 21. bxa4 bxa3+ 22. Pb3 a2+! 23. Kb2 Ld4+ 24. Lc3 a1=D+! 25. Txa1 Tfc8 kan wit ophouden.] 19...Txb4 want hier gaat 20. Pd5? (zie analysediagram)

niet. Deze standaardmogelijkheid zit voortdurend in de stelling maar heel vaak gaat die vlieger niet op. In dit geval heb ik een uitstekende mogelijkheid voor handen die mij de zege had kunnen opleveren: 20...Txb2+!! Wat stom dat ik niet verder heb gekeken want ik sta 'slechts' een kwal achter terwijl zijn koning helemaal open ligt. 21. Kxb2 exd5 (zie analysediagram)
Wit is hier danig in de problemen geraakt. Zwart dreigt zich nu in no time met de meeste van zijn stukken op de witte koning te storten, terwijl ook de situatie in het centrum om aandacht vraagt bij wit. 22. Lb4 [22. exd5 Te8 23. Df1 (23. La5 Lb6-+) 23...Lf5-+] [22. Pa2 dxe4 23. Le2 Le6 en is duidelijk dat wit deze stelling niet droog gaat houden.] 22...dxe4 23. Lxd6 Db7+ 24. Db4 exf3 25. Dxb7 Lxb7 26. Lxf8 Pxf8 (zie analysediagram)
met een winststelling voor zwart (-3.77). Het meest voor de hand ligt 17...b4 18. axb4 axb4 19. Pa2 maar dat kost pion b4. Het is dan niet direct duidelijk hoe zwart moet vervolgen. Mede daarom speelde ik het om meerdere redenen het zwakke 17...Ld7. Ik wilde de onderste rij schoonvegen om de torens te verbinden en eventueel acties over de a-lijn te ensceneren.
18. Pe2?
Een ernstige fout die ik niet zo ingeschat had. Wit had een tikje beter kunnen komen te staan. 18. e5! dxe5 19. fxe5 en ik dacht tijdens de partij dat ik in de problemen zou zijn. 19...Dxe5 De engine geeft deze mogelijkheid omdat het eindspel met kwal voor een pion speelbaar is voor zwart na [19...Pxe5?! gaat niet zo goed vanwege 20. Dg3! met de dreiging Lf4. Na 20...Pe8 21. Lf4 f6 22. The1+- staat wit zelfs op winst.] 20. Dxe5?! [Iets beter voor wit is 20. Pe4! Pd5 21. Pec5 Dxe1 22. Thxe1 Lxc5 23. Pxc5 Lc6 24. Lxa5⩲] 20...Pxe5 21. Lf4 Pxf3 22. Lxb8 Txb8 23. gxf3 b4 24. axb4 axb4 25. Pe4 Pd5⩱ Met ruime compensatie vanwege de mooie velden en het loperpaar. Zwart staat beter.
18...Tfc8?
Jammer, laat een grote kans op een vol punt liggen. Met 18...b4! ligt de tent open bij wit. Maar het is wel lastig om te vinden hoe het dan moet voor zwart. De engine geeft de wat ondoorzichtige variant 19. axb4 Tfc8! 20. Tc1 [20. Pa1 axb4 21. Lxb4 Lc5 22. Lxc5 dxc5-+ en zwart wint over de open a-lijn.] 20...axb4 21. Lxb4 Le3 22. Ld2 (zie analysediagram)
22...Lc5! Dat is niet een zet die ik zo snel zou overwegen maar na 23. Pxc5 Dxc5 24. Lc3 Da3 25. g3 Lc6 26. Pd4 e5 27. Pb3 Da4 28. Td1 Lxe4-+ is het duidelijk dat zwart op winst staat.
19. Lxa5□
Na het slaan van deze pion is het gevaar geweken voor wit omdat hij een blokkade op veld b4 heeft bewerkstelligd. In het vervolg gebeurde er nog van alles en uiteindelijk ging ik in wederzijdse tijdnood - waarin mijn tegenstander uitstekend speelde – ten onder.
19. Tc1? b4!-+
19...Dxc2+ 20. Ka2 Dc6
Hier keek ik naar een dameoffer: 20...e5 21. Tc1 [De voorkeur verdient 21. f5 Pe7! 22. Tc1 Dd3 23. Lc7 b4! 24. Dd1! Db5 25. Lxb8 Txb8 26. Dxd6 Pc6 27. Thd1 Le3 28. Txc6 Lxc6 29. Dxb4 Dxb4 30. axb4 Txb4⩲ met een minimaal voordeeltje voor wit.] 21. Lb4=
Het staat weer gelijk, maar ik raakte al snel de draad kwijt vanaf hier...
Later 1-0

 

De eindstand aan kop van het toernooi:

Cl. Aanw Naam Voornaam Geslacht Land FIDE-ID EloUsed F-Elo Titel Clubnaam PtnTot. Perf
1 a (2,5) M bel

200930 2570 2570 GM Boitsfort 7.5 2658
2 M bel

203882 2400 2400 GM Wachtebeke 7.0 2440
3 M nor

1532359 2372 2372 FM 7.0 2450
4 M bel

250511 2278 2278 FM Geraardsbergen 7.0 2408
5 a (1) M ned

1008439 2476 2476 GM KBSK Brugge 7.0 2493
6 M ned

1070215 2266 2266 7.0 2345
7 M bel

249262 2301 2301 KGSRL Gent 6.5 2418
8 M ned

1057472 2402 2402 IM Wachtebeke 6.5 2384
9 M fra

26093820 2371 2371 IM 6.5 2383
10 M ned

1063910 2354 2354 FM Borgerhout 6.5 2358
11 M bel

248690 2202 2202 KGSRL Gent 6.5 2344
12 M bel

472824 2402 2402 FM KGSRL Gent 6.5 2316
13 a (3,6) M fra

666190 2182 2182 6.5 2379
14 M bel

268844 2239 2239 Aalst 6.5 2309
15 M bel

200700 2271 2271 FM 2 Fous Diogène 6.5 2302
16 a (2) M bel

234990 2239 2239 LSV-Chesspirant 6.5 2367
17 a (1) M ned

1004670 2359 2359 IM Wetteren 6.5 2306
18 M swe

1700553 2278 2278 FM 6.5 2304
19 M bel

203602 2257 2257 FM Deurne 6.5 2307
20 M bel

45197148 2197 2197 2 Fous Diogène 6.5 2286
21 a (5) M ger

4605462 2292 2292 FM 6.5 2220
22 M bel

203670 2110 2110 FM KBSK Brugge 6.5 2266
23 M bel

202274 2167 2167 FM Monti'Chess Club 6.5 2221

Website van het toernooi: Brugse Meesters

Foto's Edith van Putten via deze link.

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

7 Reacties

  1. Avatar
    Wim Weehuizen 17 augustus 2025

    Een boeiend verslag. De valpartijen op de kasseien in Brugge riepen het naoorlogse Eindhoven uit de jaren ’50 en ’60 in de herinnering. Er lagen toen nog veel klinkers in de oude stad en daar om heen. Dat zal allemaal nu wel geasfalteerd zijn. Maar je moest wel uitkijken, als je door zulke straten fietste op weg naar school. Ik denk dat we dat intussen verleerd zijn.

     

  2. Avatar
    Herman Grooten 18 augustus 2025

    Bedankt voor het compliment Wim. In Eindhoven zijn er nog redelijk wat stratenmakers bezig geweest om stenen in de grond te stoppen, lang niet alles is asfalt. Maar het valt niet te vergelijken met Brugge dat een mooie en heel oude stad is met vermoedelijk nog de authentieke kasseien. Ik begin steeds meer bewondering te vinden voor die wielrenners die daarover moeten bij de bekende klassiekers zoals Luik-Bastenaken-Luik.

    • Avatar
      Richard Vedder 18 augustus 2025

      Da’s in de Ardennen, Herman. De kasseien worden bedwongen in de Vlaamse klassiekers 🙂 En in Parijs – Roubaix natuurlijk!

    • Avatar
      Wim Weehuizen 19 augustus 2025

      Ik bedoelde eigenlijk die ouderwetse, wat bolle kinderkopjes, zoals die op de Grote Markt lagen.

  3. Avatar
    Caesar64 18 augustus 2025

    Welke Nederlandse speler heeft deze zomer de meeste partijen gespeeld? Wie heeft de meeste elo gewonnen en wie het meest verloren? Wat was het leukste toernooi? Wellicht tijd voor een enquête?

    • Avatar
      Jan Jaap Janse 19 augustus 2025

      Voor die eerste vraag lijkt Koen Leenhouts me een goede kanshebber, zie zijn verrichtingen op De lange rokade | Koen Leenhouts | Substack. Dat waren in elk geval 26 partijen in een krappe maand.

      Verder wil ik me graag aansluiten bij Herman voor wat betreft de complimenten aan de organisatie van Brugse Meesters! Een strakke organisatie, en het eerste toernooi waarbij ik de toernooidirecteur zelf het toilet zag boenen ;). Het spanningsveld hitte – geluid vond ik -binnen de beperkingen die zo’n ruimte nu eenmaal heeft- ook best goed aangepakt, en ik zag dat de organisatie daar ook alles aan deed.

  4. Avatar
    Herman Grooten 19 augustus 2025

    @Richard Vedder: ach ja, ik volg het wielrennen niet helemaal. Maar met die kasseien heb ik nu nadrukkelijk kennis gemaakt!

    @Caesar64: misschien moeten we in de ratinglijsten kijken om daar een beeld van te krijgen? Van een leuk toernooi is Schaaksite natuurlijk hét platform om daar een verslag van te schrijven!

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.