Het gemiste Nederlandse goud

De Verenigde Staten hebben de Olympiade gewonnen, terwijl ze eigenlijk gelijk waren geëindigd met Oekraïne. Hans Ree en Gert Ligterink vonden dat in hun krantenrubriek eigenlijk niet eerlijk. Dat ze vrijwel dezelfde rubriek schreven, daar kom ik aan het eind nog even op terug. Beiden hadden een déjà vu naar 1980, toen de strijd tussen de Sovjet-Unie en Hongarije werd beslist op een bord in een veel lagere wedstrijd.

Frans Kuijpers (hier in 1971) deed veertien uur over zijn laatste partij.

Zelf dacht ik terug aan 1976, toen Nederland in Haifa met een tweede plaats het beste resultaat in de geschiedenis haalde. De afwezigheid van Oostbloklanden speelde daarbij mee, maar het bleef een geweldig resultaat. Weliswaar eindigde Nederland een half bordpunt achter de VS en was er dus geen sprake van een gelijke eindstand, maar een overeenkomst met nu was dat de beslissing op een wel heel laat moment viel. Namelijk na de geplande sluitingsceremonie.

Welshman ziet geen winst

Nederland kwam naar Israël met wat toen de ‘grote vier’ waren: Jan Timman, Genna Sosonko, Hein Donner en Hans Ree. De ‘invallers’ Gert Ligterink en Frans Kuijpers speelden ongeveer evenveel partijen.

Met Timman als absolute uitblinker aan het eerste bord ging Nederland van de zevende tot en met de twaalfde ronde aan de leiding. Na die twaalfde ronde hadden Nederland en de VS elk 33,5 bordpunt (daar ging het om) en Engeland een halfje minder. Als ze in de dertiende en laatste ronde gelijk zouden blijven, zou Nederland goud winnen.

Tenminste, als Engeland hen niet voorbij zou streven, maar dat gebeurde niet. John Nunn blunderde tegen Oostenrijk, waarna Nederland en de VS als kanshebbers overbleven. Nederland speelde tegen Finland, de VS tegen Wales. De opgave werd zwaar, de VS kwamen op 3-0. Sosonko won, maar Ligterink speelde remise.

Lees meer >

Jorden van Foreest wil altijd winnen

In 2013 Europees kampioen tot veertien jaar, in 2014 meester, in 2015 grootmeester en in 2016 Nederlands kampioen. Zo kunnen we het schaakleven van Jorden van Foreest kernachtig samenvatten. Ter gelegenheid van zijn verrassende nationale titel duik ik ietsje verder in dat leven voor een overzicht van wat de jonge schaker tot dusver heeft bereikt.

Jorden van Foreest tijdens het NK. Foto: Harry Gielen.

 

Jorden van Foreest werd geboren op de Koninginnedag van 1999, als oudste kind van een Gronings gezin dat uiteindelijk zes kinderen zou tellen. Dat (zucht, daar hebben we ze weer) zijn betovergrootvader en diens broer in de negentiende eeuw elk drie keer kampioen van Nederland waren, was natuurlijk niet de reden dat het gezin zich massaal op het schaken stortte. Zijn ouders vonden het een leuke sport en opa was ook een verdienstelijk schaker.

 

Het basisonderwijs kregen de kinderen thuis van hun ouders. Vader Nicky zei deze maand in een radio-interview voor de regionale omroep dat daarbij meespeelde dat de kinderen zo veel mogelijk tijd aan schaakstudie konden besteden.

 

Jorden, Lucas en de kleine Machteld bleken supertalenten, de andere drie zullen we liefhebbers noemen. In datzelfde radioprogramma zei Jorden over een van zijn broertjes: “Hij vindt het leuk om op internet te schaken, maar hij studeert niet.”

Extreem zelfvertrouwen

In 2013 werd Jorden Europees kampioen tot veertien jaar. Europese jeugdkampioenen in diverse leeftijdscategorieën waren voor hem John van der Wiel, Dennis de Vreugt en Marc Erwich geweest. Die opsomming is al relativerend: supertalenten, maar het kon nog elke kant op gaan.

Het Max Euwe Centrum riep Jorden – niet verbazend – uit tot ‘talent van het jaar 2013’. Bij die gelegenheid schreef Gert Ligterink in de Volkskrant op grond van zijn eigen waarneming als teamgenoot:

Lees meer >

Jonge Nederlandse kampioenen

Jorden van Foreest werd op 17-jarige leeftijd kampioen van Nederland en was daarmee de jongste sinds Anish Giri, die het in 2009 op 15-jarige leeftijd werd. Misschien weet u ook wie na deze twee de jongste was: Max Euwe op 20-jarige leeftijd in 1921. Hans Böhm maakte het rijtje in de Telegraaf nog iets langer. Maar weet u de elf jongsten? Misschien leuk om daar eerst even over na te denken voordat u verder klikt. Allen 25 jaar of jonger.

Lees meer >

De overwinning van een ‘vieze’ jonkheer

De adellijke komaf en de betovergrootvader van Jorden van Foreest blijken voor de pers minstens zo belangrijk als wat toch het meest opmerkelijk is: kampioen van Nederland worden op zeventienjarige leeftijd. Hans Ree legt daarbij uit wat Sipke Ernst onder een ‘vieze schaker’ verstaat. En Anish Giri zou een voorbeeld mogen nemen aan Jorden. De landelijke dagbladen pakten vandaag voor schaakbegrippen groot uit.

Telegraaf

De Telegraaf hield het nog bij een bescheiden kolom. Hans Böhm begint wel met de constatering dat de leeftijd bijzonder is. Anish Giri was vijftien, “maar die had de beroemde Russische schaakschool als opleiding”. Ja, dat doen wij journalisten, een reden bedenken om de nieuwe held toch even bovenaan te zetten. Max Euwe was 20 toen hij kampioen werd, Jeroen Piket 21 en Jan Timman 22. Jorden kan zich dus tussen de allergrootsten plaatsen.

Lees meer >

De plotselinge opmars van Thomas Beerdsen

Grote verrassing in het Leiden Chess Tournament, toen Thomas Beerdsen won van Loek van Wely. Een uitschieter? Ja, dat moge duidelijk zijn, dit is nog niet normaal. Zoekend door zijn resultaten zag ik echter een opvallende ontwikkeling. De jongeman uit Apeldoorn, die probeert meester te worden, kan sinds kort gewoon grootmeesters aan.

Thomas Beerdsen schaakt net als vroeger Desiree Hamelink vaak in een Feyenoord-shirt. (Foto: Frans Peeters)

Natuurlijk, de naam Thomas Beerdsen is al heel lang bekend. Apeldoorn is een kweekvijver van talenten, er gebeuren mooie dingen op jeugdgebied. Spelers die de top bereiken, zetten zich vervolgens zelf ook in voor jeugdtraining. Soms komt er zelfs een toptrainer als Artur Joesoepov of Mark Dvoretski langs. Grootmeester Roeland Pruijssers is de sterkste speler die uit de jeugd van Apeldoorn is voortgekomen.

Lees meer >

Polgar-documentaire op tv

Wie zondagavond na middernacht nog tv wil kijken, bijvoorbeeld in afwachting van de Olympische zwemfinales, kan rond middernacht kijken naar een documentaire over de Polgar-zussen.

youtu.be/E5z9wx_rocc

 

Het gaat niet over hun periode als wereldtoppers, maar over hun jeugd. Centraal staat het experiment van hun vader, die al voor hun geboorte besloot dat ze topschakers (m/v?) zouden worden. Oud nieuws dus, misschien overbekend,

Lees meer >

Voormalige wonderkinderen naar Hoogeveen

We zitten volop in de zomertoernooien, dus het is erg vroeg om naar de herfstvakantie te verwijzen. Dat doen we toch, want het Hoogeveen Schaaktoernooi heeft vandaag een fraai deelnemersveld bekendgemaakt. Het thema van de kroongroep is ‘wonderkinderen’.

Er zullen in oktober weer vele vlaggen wapperen voor het mooie raadhuis in Hoogeveen.

De kroongroep, vroeger een dubbelrondige vierkamp, bestaat net als de laatste jaren uit twee matches van zes partijen. Dus net zoveel partijen als voorheen in de vierkamp. Toernooidirecteur Loek van Wely is weer in zijn missie geslaagd. Er zijn mensen die denken dat een toernooidirecteur het toernooi organiseert. Nee, dat is nauwelijks waar. Een toernooidirecteur moet zorgen voor een bijzonder deelnemersveld, zijn medewerkers zorgen voor de organisatie.

De matches zijn Hou Yifan-Nigel Short en Jorden van Foreest-Ivan Sokolov.

De 51-jarige Nigel Short stond in zijn jeugd wereldwijd bekend als een wonderkind.

Lees meer >

Jorden van Foreest stijgt boven zichzelf uit

Terwijl in Nederland de ogen gericht zijn op onze eigen zomertoernooien, heeft Jorden van Foreest in de Franse wintersportplaats Vaujany een van de grootste toernooizeges uit zijn schaakcarrière behaald. In het open toernooi scoorde hij 8 uit 9 en liet hij de concurrentie ruim achter zich. Hij nestelt zich daarmee stevig in de Nederlandse top tien.

Jorden van Foreest in een volle zaal in Vaujany. (Foto: toernooisite)

Van Foreest was de nummer twee op rating, achter de Franse topper Christian Bauer, maar in een open toernooi met veel onbekende tegenstanders leidt dat zeker niet altijd tot zo’n monsterscore. De Groninger begon met vijf overwinningen.

Lees meer >

Jan Timman, schaaklegende

 

Boeken van en over Jan Timman zijn er vele, toch was ik enigszins verrast toen er een boek over hem verscheen van een Hongaarse meester. Wat zou dit voor een boek zijn? Het bleek een boek met een originele invalshoek, dat een goede aanvulling is op wat er eerder over en door Timman is geschreven.

De schrijver

Tibor Károlyi (geboren in 1961) is niet meer heel actief als wedstrijdschaker, maar ik kende twee belangrijke boeken van hem.

In 2004 verscheen ‘Judit Polgar, The Princess of Chess’. Er waren al heel wat boeken over de Polgar zussen, die vooral gingen over hun jeugd, hun opmerkelijke opvoeding en hun opmars. Károlyi was de eerste die een gedegen boek schreef over Judit Polgar als wereldtopper.

In 2007 verscheen ‘Endgame Virtuoso Anatoly Karpov’. Er zijn vele boeken over Karpov, maar een apart boek over zijn eindspelen was nieuw. Károlyi schreef het boek samen met Nick Aplin.

Op de website van New in Chess zie ik dat hij meer boeken over Karpov heeft geschreven en ook over Tal en Topalov.

De serie

Károlyi heeft nu zes boeken geschreven over voormalige wereldtoppers:

Lees meer >

Een onvoorspelbaar NK

Sipke Ernst heeft zich geplaatst voor het Nederlands kampioenschap, zo was in dit verslag van Dimitri Reinderman te lezen. Maar wie zijn de andere zeven deelnemers aan het NK, dat op 22 augustus in Amsterdam weer als achtkamp begint? Uiteraard is op de toernooisite veel informatie  te vinden. Het wordt weer een onvoorspelbaar NK, met Loek van Wely als favoriet, maar in zeven ronden kan iedere misstap fataal zijn. Dat weet Van Wely als de beste, hij verloor vorig jaar in de laatste ronde van Ernst en bleef daardoor een punt achter op Anish Giri.

 

Het deelnemersveld is vergelijkbaar met dat van de laatste drie jaren. Giri is er niet bij (net als in twee van de vorige drie jaren) en er ontbreken nog een paar toppers. Dit keer zijn dat Ivan Sokolov (nummer 3 op de huidige ranglijst), Robin van Kampen (4), Jan Smeets (7) en Sergei Tiviakov (8). De sterkste deelnemers zijn dus de nummer 2 en 5 van Nederland en dat is niet helemaal bevredigend. De speler met de laagste rating is de nummer 16, dus precies de helft van de sterkste zestien is aanwezig en ook precies de helft van de top tien. Je mag het toernooi dus ook niet zwak bezet noemen. Hier volgen de acht deelnemers, met achter hun naam hun plaats op de Nederlandse ranglijst van 1 juli.

 

Loek van Wely (2)

Voor de bijna oudste deelnemer is het zijn zestiende NK. Hij werd zeven keer kampioen, namelijk van 2000 tot en met 2005 en in 2014. Met enige regelmaat gaan er verhalen

Lees meer >