Carlsen wint de tweede partij
Magnus Carlsen heeft de tweede partij in de match om het wereldkampioenschap gewonnen. In een voor wit gunstige stelling blunderde uitdager Vishy Anand. Hij miste een witte damezet en kon vervolgens meteen opgeven. Titelverdediger Carlsen leidt nu met 1.5-0.5.
Carlsen koos in zijn eerste witpartij voor 1.e4. Op zich geen opmerkelijke keuze, maar in de vorige match koos hij in zijn eerste witpartij voor een rustige Réti om een theoretische discussie te vermijden. Dat bleek toen geen goed idee, want vlak na de opening moest hij remise door zetherhaling toestaan. Maar heel theoretisch werd het dit keer ook niet, ondanks dat Anand zich met het populaire Berlijns verdedigde: op zet 6 speelde de Noor al een nieuwe zet, in een overbekende stelling nog wel! Voordeel bereikte hij er niet mee, maar dat hoeft ook niet per se voor hem. Hij koos vervolgens voor een interessant plan waarin de dametoren via a3 naar g3 ging en het koningspaard naar f5. Dat klinkt gevaarlijk, maar bij de beste verdediging voor zwart had het niet veel opgeleverd. Een paar onnauwkeurigheden van zwart leverden een stelling op waarin wit de e-lijn domineerde en zwart zwaar in de verdediging gedrongen werd. Dat was sowieso lastig en waarschijnlijk had wit ook zonder Anands blunder wel gewonnen.
Overigens is het pas de eerste keer dat Carlsen het Berlijns van Anand weet te kraken, en dat op de dag dat herdacht wordt dat 25 jaar geleden de Berlijnse muur viel!
Magnus Carlsen – Vishy Anand
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6 4. d3
Carlsen gaat vrijwel nooit in op het Berlijnse eindspel met wit. Meestal kiest hij of 4.d3 of 4.0-0 Pxe4 5.Te1 Pd6 6.Pxe5. Tegen Anand heeft hij beide varianten een aantal malen geprobeerd, maar nooit wist hij te winnen.
4… Lc5 5. O-O
Ook 5.Pc3 en 5.Pbd2 heeft Carlsen tegen Anand geprobeerd.
5… d6
5… Pd4 6. La4 Pxf3+ 7. Dxf3 O-O 8. Dg3 d6 9. Lg5 c6 10. Lb3 Ph5 11. Dh4 Pf6 was een rapidpartij tussen beide kemphanen in Moskou 2011. Anand won die partij (al had dat niet met de opening te maken).
6. Te1
Een nieuwtje op zet 6! Er zijn veel zetten gespeeld in deze stelling, maar deze nog nooit (ik tel het Griekse meisjeskampioenschap onder 12 jaar even niet mee). De bedoeling van de zet is dat eh, ik weet het eigenlijk ook niet precies, e4 staat gedekt als wit d4 doet? In ieder geval blijkt op zet 23 de toren uitstekend te staan op e1! Dat heeft Carlsen toch maar goed gezien.
6… O-O 7. Lxc6 bxc6 8. h3
Ook dit plan (slaan op c6) is ongebruikelijk, hoewel wel eerder gespeeld. Pion a7 is nu een latente zwakte; en later in de partij zal de pion inderdaad kwetsbaar blijken! Al speelt het geen grote rol.
8… Te8
Voorkomt dat wit d4 speelt en maakt f8 vrij voor het paard. Zwart zet nu wel een plan met f5 uit het hoofd, 8…Pe8 (met dat idee) ziet er ook interessant uit.
9. Pbd2 Pd7 10. Pc4 Lb6
Zwart voorkomt Pa5 en ook dat c3 en d4 met tempowinst komt, maar 10…a5 lijkt me nauwkeuriger. Op 11.c3 heeft zwart 11… Pb6! en 11.Ld2 Lb6 12.Pxb6 cxb6 is een iets gunstigere versie van de partij (Ld2 is niet zo’n nuttige zet).
11. a4!
Wit wil op b6 slaan zonder dat zwart naar het centrum kan slaan.
11… a5 12. Pxb6 cxb6
Ongelijke lopers! Maar dat is op dit moment niet zo belangrijk.
13. d4 Dc7
Zwart staat solide hier. Zijn pionnenstelling van a5 t/m e5 is wat apart, maar het is nauwelijks mogelijk voor wit om daar aanvalsdoelen van te maken. Maar wat dan wel? Carlsen vindt iets.
14. Ta3!?
In eerste instantie dacht ik: "die toren gaat naar d3" maar de Noor heeft iets anders in gedachten: de toren gaat naar g3, wit gaat een koningsaanval beginnen! Objectief gezien zou het geen voordeel moeten geven, maar het geeft zwart wel problemen op te lossen. Of zoals Giri het beschrijft:
14… Pf8 15. dxe5
Stockfish keurt dit af en geeft de voorkeur aan 15.Ta1 😉
15… dxe5 16. Ph4 Td8 17. Dh5 f6 18. Pf5
18…Le6?!
Dit ontwikkelt, maar verdedigend doet de loper niet zo veel. De vraag is wat wit na 18… Pe6 19. Tg3 Kh8 kan doen. Behalve niets doen/afwachten zie ik niet zo veel anders als 20. Tg4 om h7 aan te vallen, maar zwart kan zich daar goed tegen verdedigen. Twee opties:
* 20… Tg8 21. Dg6!? Pf8 22. Dh5 Pe6 (22… g6 23. Dh4) is een grappige zetherhaling.
* 20…Ta7 21. Th4 Pf8 en dit is een goed moment om het nieuwe boek van John Nunn te citeren: "Alle stukken richten op de vijandelijke koning houdt vaak in dat ze niet meer centraal staan en hun posities kunnen ineffectief blijken als de aanval mislukt."
19. Tg3 Pg6
20. h4
Wit had hier een interessante optie: 20. Lh6!? gxh6 21. Txg6+ hxg6 22. Dxg6+ Kf8 23. Dxf6+ Df7 24. Dxh6+ Ke8 25. Dh8+ Kd7 26. Td1+ Kc7 27. Dxe5+ Kb7 28. Txd8 Txd8 29. Pd6+ Txd6 30. Dxd6 met vier pionnen voor het stuk! Nu dreigt 21.Lh6 overigens nog meer omdat wit na aanname van het offer Dxh6 en h5 heeft.
20… Lxf5?!
Dat zal de reden geweest zijn dat Anand het paard sloeg. Maar er is beter: 20… Kh8! met de pointe 21. Txg6 Df7! Wit kan dan 21.Pxg7 of 21.Th6 proberen maar meer dan een gelijke stelling levert dit niet op. Kritiek is 22. Lh6 gxh6 23. Txh6 met een pion meer, maar na 23… Dxh5 24. Txh5 Td2 is het Nunn-citaat weer relevant.
21. exf5 Pf4
21… Pf8 22. Lh6 Td7 ziet er niet heel prettig uit voor zwart, maar misschien valt het mee.
22. Lxf4 exf4 23. Tc3
Wit staat nu beter: de e-lijn is belangrijker dan de d-lijn en f4 is zwakker dan f5.
23… c5 24. Te6 Tab8 25. Tc4 Dd7 26. Kh2 Tf8
Zwart had torens kunnen ruilen met 26…Te8. Het nadeel is dat wit dan een vrijpion kan krijgen op e6, maar er zijn dan wel minder problemen op de zevende rij.
27. Tce4 Tb7 28. De2
Voorlopig zal zwart geen kans meer krijgen torens te ruilen op de e-lijn!
28… b5 29. b3
De computer zegt dat wit gewonnen staat na 29. Te7 Dd6 30. f3 Txe7 31. Txe7 bxa4 32. De4 en dat zal vast waar zijn.
29… bxa4 30. bxa4
Op dit moment bekeken Van Wely, Van den Doel, Timman en ik de stelling en we telden allemaal het punt al voor Carlsen. Als zwart al niet gewoon een pion op f4 verloor, dan zou hij wel mat gaan op g7. Dat hadden we best goed gezien 🙂
30… Tb4 31. Te7
We probeerden eerst 31.c3, maar zagen geen duidelijk vervolg na 31…Txa4. Toen suggereerde ik 31. c4 en Timman oordeelde meteen dat dat een goede zet moest zijn, slaan op a4 kan zwart zich niet veroorloven. De zet van Carlsen is ook goed overigens.
31… Dd6
Zwart moet op zijn onderste rij letten: 31…Dxf5? 32.Txb4 cxb4 33.Dc4+ Kh8 34.Df7 Tg8 35.Te8 en mat.
32. Df3
Die had ik ook gedaan, maar de computer geeft de voorkeur aan 32. f3 en haalt vervolgens a5 op! En wij mensen maar denken dat wit in de aanval wil winnen…
32… Txe4 33. Dxe4 f3+ 34. g3
34…h5??
Een blunder, maar niet een die uit de lucht kwam vallen: Anand had weinig tijd en stond onder druk. Het is ook een nuttige zet, het maakt een luchtgat, en de weerlegging is niet zo overduidelijk: commentator Svidler had pas nadat Anand opgegeven had door dat 34…h5 een blunder is. Er zijn overigens meer zetten die snel verliezen, b.v. 34… Tf7 35. Te8+ Tf8 36. Dc4+ Kh8 37. Df7 Met 34…Dd2! 35.Dxf3 Dxc2 had zwart nog weerstand kunnen bieden, al had Carlsen dan waarschijnlijk ook wel gewonnen.
35. Db7 1-0 Het mat op g7 is alleen met groot materiaalverlies te voorkomen.
Voor de nauwkeurigheid: om 6 Te1 een nieuwtje te noemen, terwijl er (via verwisseling van zetten) toch 90 partijen in mijn database zitten van de stelling na 6 .. 0-0, gaat wel ver. Het echte nieuwtje is pas 7 Lxc6.
Niet dat het relevant is voor het wel of niet nieuw zijn van 6.Te1, maar wat voor database is het dan? De online database van Chessbase houdt het op negen partijen, en dat zijn partijen van ratinglozen en kleine kinderen.
Na 6..0-0 heeft wit oa de mogelijkheid
7 c3 en die stelling is uit 59 partijen bekend.
Als je die 59 partijen optelt bij de andere bekende mogelijkheden op de 7e zet van wit kom je op 90.
Wat is tegenwoordig nog de relevantie van een nieuwtje? Ik vind het pas echt een nieuwtje als iets (flink) uitgedokterd is. Niet als iets ‘per ongeluk’ achter het bord bedacht is. Of dat de partij zodanig zetten heeft dat elke zet een nieuwe zet is.
Het is blijkbaar hoe je het bekijkt. GM Alejandro Ramirez gaf als zijn commentaar bij 6. Te1: ‘White has tried basically everything under the sun, but this peculiar move-order has yet to be employed. Normally they start with the move c3 or Pbd2.’
Fijne analyse om te lezen !. Wel mis ik een beetje de variant met: 34.. Dd2 35. De6 Kh8 36. Df7+ Dxf2+ 37. Kh3 Df1+ 38. Kg4 h5+! 39. Dxh5+ Kg8 40. Dg6 Dc4+ 41. Kh5 Tf7.
Ja, met die scherpe variant was Peter Svidler als live commentator bezig, toen hij volkomen verrast werd door 34..h5. Ik keek ook naar de variant die Reinderman aangeeft met 34..Dd2 en 35. Dxf3 en Dxc2. Dat leek nog een hele winstgang voor wit. Totale verbazing dus bij iedereen dat het zo plotseling helemaal uit was. Hopelijk blijft het bij deze ene keer, want anders wordt het geen spannende WK match.
Bedankt voor de analyses. Ik blijf erbij dat Ik het terecht vind dat Aanand volgens de spelregels recht heeft om de uitdager te zijn van Carlsen, echter acht ik hem volstrekt kansloos. Al zou Carlsen er een of twee verliezen, heeft Anand verder niets om uit de kast te trekken.
Carlsen is door de afgelopen jaar duidelijk veel sterker dan Anand gebleven. Gewoon in spel is anand zwakker op bijna alle fronten.
Mocht Anand winnen is dat puur dat Carlsen ‘ziek’ is of andere instabiliteit waardoor Anand met mazzel wint.
Interessanter was Caruana of Grischuk tegen Carlsen, maar die verprutsen het weer in de voorfase.
Ik ben nog steeds voorstander van dubbelrondig 6-8 kamp of een 12 kamp.
Het WK is nu eigenlijk al gespeeld. Anand moet op winst gaan spelen wil ie nog wat en dan gaat helemaal mis bij hem.
Betreft de partij zet 20 LH6 was voor een van de twee dramatisch geëindigd. Hopelijk gaat Carlsen nu die uitdagingen aan nu hij in de lead is.
Jemig, wat lijkt Magnus veel op z’n zus.
@TheBlackKnight, je glazen bol is toch niet zo heel zuiver, blijkt na de derde partij…
Wat is (schaak-)theorie? Op mijn blog haalde ik dit thema ook eens aan: schaken-brabo.blogspot.be/2014/03/theorie.html