Caruana vergroot voorsprong in Sao Paulo
Fabiano Caruana is de grote winnaar geworden van de eerste turnus van de Grand Slam Masters, gespeeld in Sao Paulo. Via een overwinning op Vallejo Pons en een gelukkige remise met Aronian kwam hij op 11 punten, 4 punten meer dan Aronian. De andere vijf partijen uit de vierde en vijfde ronde eindigden in remise. De spelers krijgen nu een ruime week pauze, maandag 8 oktober gaat het toernooi verder in het Spaanse Bilbao.
Naast de eerste plaats in het toernooi is er nog een strijd om het toernooi, namelijk om de eerste plaats van de wereldranglijst. Carlsen staat vijftien virtuele ratingpunten voor op Aronian, maar dat verschil had kleiner kunnen zijn: in de onderlinge partij beging de Noor namelijk een enorme blunder:
Wit heeft een mooi paard op e4, zwart wat vage aanvalskansen, maar er dreigt niets. Maar helemaal negeren kun je al die stukken op de koningsvleugel niet. Carlsen deed echter 27. Lf4?? en zag direct na het uitvoeren wat hij gedaan had. Tot zijn geluk speelde Aronian vrij snel 27…Lc3, maar wat had hij kunnen doen?
Caruana profiteerde door zijn voorsprong uit te bouwen met een aanvalsoverwinning op Vallejo Pons. Net op het moment dat de Spanjaard remise kon maken maakte hij een grote fout, waarna hij geen kans meer kreeg.
Een bekende stelling uit de Franse doorschuifvariant. Meestal speelt zwart hier 11…Le7 of 11…Tc8, maar de zet van Vallejo is ook wel een paar keer gespeeld.
11… g6 12. Pc3 Lijkt een normale zet, maar het is een (al dan niet bewuste) offer. Zwart kan nu namelijk met een kleine combinatie twee pionnen winnen.
12… Pxb4! 13. axb4 Lxb4 14. O-O
Ook na 14. Tc1 Tc8 wint zwart het stuk terug. Dit is zelfs een keer gespeeld: in Petukhov – Doroshkievich, Krashnodar 2003, ontstond een spannende stelling na 15. O-O Txc3 16. Txc3 Lxc3 17. Pg5 O-O 18. Pxh7 Kxh7 19. Lxg6+ fxg6 20. Txf8
14… Lxc3 15. Tc1 Tc8 16. Pg5 O-O 17. Dg4
Zwart staat twee pionnen voor, maar hij heeft weinig verdedigers op de koningsvleugel, waar wit drie stukken op gericht heeft. Het is ook niet makkelijk om er stukken bij te halen.
17… Ld2 18. Dh3 h5 19. Txc8 Lxc8 20. Df3
Dreigt zowel op f7 als op g6 te slaan. Wat kan zwart nog doen?
20… Dd8??
Dit is het niet, maar er zat nog wel een verdediging in: 20… Dc7 21. Lxg6 Lxe3+! en na b.v. 22. Dxe3 fxg6 23. Tf6 Kg7 24. Df4 De7 25. Ph7 Th8 26. Pg5 Tf8 is remise een logische uitslag.
21. Pxf7 Lxe3+
Ook nu deze truc, maar het verschil is dat er nu geen paard op g5 hangt en wit de loper daarom niet hoeft te slaan.
22. Kh1 Dh4 23. Lxg6
Maar nu dreigt de zwarte loper wel geslagen te worden. Die heeft geen goed veld.
23… Lg5
Op 23…Lxd4 wint 24.Ph6+, terwijl na 23…Ld2 24.Dd3 mat in twee dreigt.
24. Lh7+
Na 24…Kxh7 25.Pxg5+ Dxg5 26.Dxf8 raakt zwart zijn dame kwijt, en 24… Kg7 25.Dd3 is ook hopeloos. 1-0
Zo kwam Caruana op vier punten voorsprong op Aronian, maar hij moest wel in de vijfde ronde een zwartpartij tegen hem overleven. Dat lukte met veel moeite.
Wit heeft twee mooie paarden, zwart een mooie loper op d5. Het speelt iets makkelijker voor wit, maar er is niet veel aan de hand. De kwaliteit van Aronian is dat hij niet veel bijzonders doet en er dan plotseling wel iets aan de hand is. 17. b3 Tfe8
Wellicht had zwart hier voor een plan met a5 en a4 moeten kiezen.
18. f3 f6 19. Pg4 h5
Het is sinds Steinitz een standaardplan om je pionnen actief te gebruiken om het voordeel van het loperpaar te benutten, maar in deze stelling blijven de witte paarden goede velden behouden.
20. Pf2 f5 21. Lb2 Tad8 22. De3 g5
Op zoek naar tegenspel. Wit blijft echter de hele tijd wat beter staan.
23. g3 f4 24. Dxe6+ Txe6 25. gxh4 Tg6 26. Ph3 gxh4+ 27. Kf2 Tf6?
Consequent en beter was 27… Lf7! 28. Pxf4 Txd4! 29. Pxg6 Td2+ 30. Kf1 Lxb2 geweest, waarna het tegenspel gevonden zou zijn.
28. Te5
Nu is pionverlies moeilijk te voorkomen.
28… Pd7 29. Pxd7 Txd7 30. Tg1 Tff7 31. La3 Td8 32. Lc5 a5 33. Txh5 Te8 34. Txh4
En de tweede pion valt. Winst zou nu een kwestie van techniek moeten zijn, maar makkelijk is het niet.
34… Te3 35. Pg5 Tc3 36. Ke2 Td7 37. Kd2 Txc5
Een vrijwel gedwongen offer, anders wint wit ook gewoon pion f4.
38. dxc5 Lxb3+ 39. Kc1 Lxa2
Twee lopers willen wel eens (bijna) opwegen tegen toren en paard. Hier is dat niet helemaal het geval omdat wit ook nog f4 gaat winnen, maar het blijft lastig.
40. Pe4 Tb7 41. Pc3 Lb3 42. Txf4 a4 43. Pxa4
Beter was 43. Pe4 en dan bijvoorbeeld 43… a3?! 44. Pf6+ Kf8 45. Ph5+ Kg8 46. Tfg4 a2 47. Txg7+ Kf8 48. Kb2! en wint. 43… Kh7 44. Txg7+
Niet nodig, 44. Te4 Ta7 45. Tgg4 gaat net.
44… Txg7 45. Kb2 Ld5
Twee pionnen meer. Een complicerende factor is dat de witte koning ver van de vrijpionnen is, en wit daarom moet oppassen om er niet eentje kwijt te raken. In eerste instantie doet hij dat goed.
46. Pb6 Le6 47. Kc3 Tg5 48. Kb4 Kg7 49. Pc4 Tg1 50. Pe3 Tc1 51. h4 Kg6 52. Pg4 Ld5 53. Pe5+ Kg7 54. h5 Te1
55. h6+??
Dit geeft zomaar een pion weg.
55… Kxh6
Ik vermoed dat Aronian hier iets met Pxc6 en/of Tf6+ had gepland, maar zwart heeft dan Kg5. Het gevolg is dat hij nog maar 1 pion meer heeft: da’s niet genoeg.
56. Tf5 Kg7 57. f4 Tb1+ 58. Kc3 Tb3+ 59. Kd4 Tb4+ 60. Ke3 Tb3+ 61. Kf2 Tc3 62. Pd7 Kg6 63. Tf8 Ta3 64. Pb6 Le4 65. Ke2 Lf5 66. Td8 Le4 67. Pc4 Tc3 68. Td4 Ld5 69. Pe5+ Kf5 70. Pd7 Le6 71. Kd2 Tf3 72. Pb8 Ld5 73. Pa6 Txf4 1/2-1/2
Stand na vijf ronden:
1. Caruana,F 11
2. Aronian,L 7
3. Carlsen,M 6
4. Anand,V 5
5-6. Vallejo,F 3
5-6. Karjakin,S 3
