Frits Böttcher: wetenschapper, bestuurder en schaakliefhebber

Frits Böttcher: wetenschapper, bestuurder en schaakliefhebber

In deze serie wil ik het rijke schaakleven beschrijven van Frits Böttcher aan de hand van het familiearchief en eigen onderzoek. Alvorens in te gaan op zijn boeiende schaakleven eerst een portret van deze markante en vooraanstaande Nederlander die in 1915 in Rotterdam werd geboren en op 93-jarige leeftijd in den Haag overleed. Grote bekendheid kreeg hij als lid en oprichter van de Club van Rome. De aanleiding voor deze serie was het volgende.

De KNSB-competitie bestaat dit jaar 100 jaar en mijn eerste twee bijdragen gingen over het landskampioenschap van Rotterdam (NRSV) in 1930/1931 waarmee de hegemonie van de Amsterdammers werd doorbroken. NRSV zou later fuseren met de Rotterdamse schoolschaakvereniging (HBS) Wilhelm Steinitz. Frits Böttcher was op 12-jarige leeftijd een van de leden van het eerste uur, samen met Pim en Karel Muhring, Ivo en Jaap Samkalden, Rocus van Yperen en Chris Vlagsma.

Prof. dr. C.J.F. Böttcher (1915 – 2008) postuum in het nieuws

Op zaterdag 22 februari verscheen er een groot artikel in de Volkskrant dat veel opzien baarde. De kop luidde: ‘De grote twijfelzwaaier of hoe Prof. dr. C.J.F. (Frits) Böttcher met steun van tientallen bedrijven de basis legde voor de klimaatscepsis in Nederland.’

Lees meer >

Carlsen vloert Ding na achterstand goed gemaakt te hebben

Hadden we gisteren al een intense halve finale tweekamp gezien in het Carlsen Invitatie toernooi dan mogen we stellen dat de tweede halve finale misschien wel net zo enerverend was als die tussen Nakamura en Caruana.

Het waren nu Magnus Carlsen zelf en zijn tegenstander Liren Ding die er een waar spektakel van wisten te maken. Van de gebruikelijke commentatoren was Jan Gustafsson (een van de mensen achter Chess24) afwezig vandaag en dus mochten Peter Svidler, Lauwrence Trent en ook een groot gedeelte Alexander Grischuk de honneurs waarnemen. Svidler bediende het analysebord en daarom vlogen de varianten werkelijk in het rond. Het is duidelijk dat hij ook nog altijd het inzicht heeft van een absolute wereldtopper; hij doet alles zonder engine, maar hij zit er niet vaak naast met zijn oordeel en zijn varianten.

De tweekamp tussen Ding en Carlsen was op voorhand pikant. Stond Magnus er niet om bekend dat hij de laatste jaren vrijwel alle belangrijke tiebreaks had gewonnen? En had de Chinees daar niet op hardhandige wijze een einde aan gemaakt? Inmiddels heeft Carlsen zelfs al drie (of zijn er vier) minitweekampjes met rapidschaak van Ding verloren, ook dit toernooi nog. Die 3-1-nederlaag zal hem niet lekker hebben gezeten…

De eerste partij werd een beetje aftasten en hoewel Carlsen een klein voordeeltje leek te krijgen, kon Ding hem in bedwang houden. Wit had een goede loper, zwart een slechte, maar die goede loper kon het verschil niet maken vanwege het gesloten karakter van de stelling. Dus eindigde de wereldkampioen maar met een klein geintje:

Wit ziet dat hij hier onmogelijk door kan komen, dus komt hij met een geintje…
43. Lxg6!?
Het maakt niets uit of hij wel of geen loper heeft. Zwart kan ook onmogelijk winnen hierna.
43…fxg6 44. Kd2 Ld7 45. Ke1 Lc6 46. Kd2 Ld7 47. Ke1 Lc6 48. Kd2 1/2-1/2

Lees meer >

Schaakstad Apeldoorn pakt titel opnieuw terug

Schaakstad Apeldoorn

De Teambattle op Lichess heeft zich sinds de eerste editie op 21 maart werkelijk ontpopt tot hét clubschaakhoogtepunt van de week. Op zondag 26 april was het alweer tijd voor zevende editie, en met inmiddels bijna 400 deelnemers stond het garant voor spanning en sensatie! Dit was alweer de vijfde keer dat team Schaakstad Apeldoorn zich meldde voor de strijd. Nadat we op 29 maart en 12 april de overwinning pakten, en afgelopen week (19 april) ons tevreden moesten stellen met een derde plaats, waren we erop gebrand om weer een eerste plaats binnen te slepen.
Lees meer >

Nakamura na intense strijd naar de finale

Vandaag werd in het Carlsen Invitatie toernooi de eerste halve finale gespeeld tussen de twee Amerikanen, Fabiano Caruana en Hikaru Nakamura.

Caruana is de nummer twee van de wereld, Nakamura is één van de beste snelschakers ter wereld. Dat belooft op voorhand een mooie confrontatie te worden. En dat werd het ook!

Het werd een intense strijd in de rapidpartijen die in 2-2 eindigde. Daarna zouden twee vluggertjes met ieder 5 minuten (+ een paar seconden increment) op de klok volgen, alvorens een Armageddon-potje tot een beslissing moeten leiden.

In de eerste partij kwam, met Caruana achter de witte stukken, de Italiaanse opening op het bord. Hij bereikte vrij weinig en de partij eindigde in een remise.

 

De tweede partij leverde Nakamura in de Ruilvariant van het Slavisch voordeel op, totdat hij in een eindspel zomaar een kwaliteit verblunderde door een paardvork te overzien. Maar hij recht de rug, verschaft zichzelf (voldoende) tegenkansen en komt met een blauw oog weg.

De derde partij probeert Caruana opnieuw het Italiaans uit, maar hij komt niet beter te staan en probeert dan ijzer met handen te breken. Dat komt hem duur te staan. Het gaat op een gegeven moment zelfs van kwaad tot erger en hij hangt op een gegeven moment in de touwen.

Lees meer >

Nederlandse jeugdkampioenschappen ABC online

De afgelopen maand werd duidelijk dat alle sportevenementen wereldwijd werden afgelast dan wel uitgesteld. Op schaakgebied zijn alle toernooien en wedstrijden waar spelers fysiek aanwezig zouden zijn geannuleerd. Ook de Nederlandse schaakbond ontkwam er niet aan en het ene na het andere evenement werd van de kalender geschrapt.

Interview van Stefan Kuipers met de kampioen bij de A-jeugd, FM Siem van Dael.

Maar de schaakbond bleek niet voor een gat gevangen. Er werd besloten dat de toernooien, in een wat aangepast formaat, doorgang zouden vinden. Zo werd op 10 april al het online jeugdkampioenschap in de E-categorie gehouden. Dat werd via het heel speelse Chesskid gespeeld. Alle kinderen kregen een speciaal account en konden ze met elkaar de strijd aangaan over zeven ronden.

Vandaag werden maar liefst alle toernooien voor de jeugd in de hogere categorieën gespeeld. Er was zelfs een behoorlijk prijzengeld in het vooruitzicht gesteld:

Prijzen

A jeugd            € 100, € 75, € 50

AB meisjes       € 100, € 75, € 50 + € 50, € 40, € 30 voor sterkste B meisjes indien buiten de top 3.

B jeugd            € 50, € 40, € 30

C jeugd            € 50, € 40, € 30

C meisjes         € 50, € 40, € 30

Lees meer >

Competitie in de oorlog

Aan niets in het Tijdschrift van den Koninklijken Nederlandschen Schaakbond van april 1940 is te merken dat de Tweede Wereldoorlog in ons land op het punt van beginnen staat. De vaste verslagen, de vaste rubrieken, de vaste vormgeving: het is business as usual. Schakend Nederland kan probleemloos aan de competitie 1940-1941 beginnen, zo lijkt het.

In het tijdschrift wordt in de rubriek ‘Nieuws uit de Onderbonden’ bij de Stichtsch-Gooische Schaakbond geschreven: ,,Zoo is de noodcompetitie dan ten einde. Hopen wij dat iets dergelijks nooit meer noodig moge zijn.’’ Dit citaat geeft aan dat er wel iets aan de hand is, maar je krijgt de indruk dat het bestuur van de Nederlandsche Schaakbond denkt dat de geschiedenis zich zal herhalen en dat ons land net als tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal zijn blijven.

Ruim een maand later ziet de wereld er heel anders uit. Door de Duitse inval is er geen meinummer van het tijdschrift verschenen en wordt dat gecombineerd met het juninummer. Op de voorpagina richt het KNSB-bestuur zich tot ‘alle schakers’. Allereerst wordt stilgestaan bij de slachtoffers van het eerste oorlogsgeweld, waarna snel de blik naar voren is gericht. ,,Wij weten wel dat in sommige onderbonden een verslapping dreigt en dat Rotterdam langen tijd noodig zal hebben om zich te herstellen en opnieuw te groepeeren. Hoe goed bedoeld ook kan een vrijstelling van een of twee maanden contributie hier niet de redding brengen.’’ Ook hoopt het bestuur dat kleine verenigingen – omdat er minder leden zijn – gaan fuseren, zodat er meer sterke clubs komen.

Lees meer >

Giri eindigt Carlsen Invitational met een overwinning

Voor Anish Giri is de Magnus Carlsen Invitational toch nog goed geëindigd. In de laatste reguliere ronde wist hij Caruana te verslaan. De Amerikaan plaatste zich wel voor de halve finale waarin hij morgen zal uitkomen tegen landgenoot Nakamura. Een dag later wordt de andere halve finale gespeeld tussen Carlsen en Liren Ding.

Omdat het de laatste ronde was werden dit keer alle matches tegelijk gespeeld, onder andere om het minder waarschijnlijk te maken dat een speler verliest om een betere paring in de halve finale te krijgen. Toch speelden verschillende spelers alsof ze niet wilden winnen. Zo speelde Carlsen o.a. 1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 h5 en zo mogelijk nog dubieuzer 1.e4 e5 2.f4 (volgens Leela zijn er 17 zetten beter dan 2.f4, merkte Gustafsson op). Het had in zoverre succes dat de wereldkampioen (nummer 1 voor vandaag) met 3-1 verloor van Ding (nummer 4 voor vandaag), maar nou moet hij toch tegen de Chinees (tegen wie hij vaak problemen heeft in rapidschaak). Nakamura miste een paar simpele combinaties tegen MVL maar won uiteindelijk toch na verlenging. En Caruana? Die speelde ook niet op zijn best tegen Giri.

De toren moet zo snel mogelijk voor de pion, maar Caruana dacht nog tijd te hebben om h5 op te halen met 38.Tc5? Zwart kreeg zijn pion op a2 met zijn toren erachter en de rest was een kwestie van techniek.

Veld c5 bleek sowieso ongelukkig voor de Amerikaan, want een partij later gebeurde dit.

Lees meer >

2 en 3 mei – Online Schaaktraining (#6)

Na het succes van afgelopen weekenden (afgelopen weekend zo’n 65 deelnemers!) biedt Pascal Losekoot (www.schaaktraining.nl) komend weekend voor de zesde keer gratis online schaaktrainingen aan: zaterdag om 11 uur en 13 uur en zondag om 14:00 uur. Onder meer over kwaliteitsoffers en wereldkampioen Capablanca. Deelname is gratis maar vooraf aanmelden is wel nodig.

Lees meer >

Over het laten glippen van de winst en onnodig verlies

Over het laten glippen van de winst gevolgd door onnodig verlies

Bij het lezen van het boek van Gerben van Manen “Hoe Grünfeld zijn been verloor” (2018), werd ik op blz. 112,113 getriggerd door het slot van de partij Van Manen-Vlam (Charlois-Philidor, 1979) en het daarbij vermelde commentaar.

Stelling
Wit: Kf2, Ld2, pi a4, b5, e3, f4, g3, h2.
Zwart: Kc4,

Lees meer >

Schaakstad Apeldoorn 21 jaar in de KNSB (II)

Schaakstad Apeldoorn

De verrichtingen van Schaakstad Apeldoorn 2 in eenentwintig seizoenen KNSB worden in deze bijdrage gepresenteerd. De publicatie op 21 april betreffende het eerste team bevat een beknopte toelichting over het ontstaan van de naam van de vereniging. De langere versie plus de ontwikkeling van het schaken in Apeldoorn door de jaren heen, kunt u vinden in de zesdelige serie Historie Schaakstad Apeldoorn.
Lees meer >