Eindspelfinesses

Eindspelfinesses 16: Loper van de verkeerde hoek II

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

Speciaal voor de clubschaker is dit de negende aflevering van een serie die gaat over het eindspel. In deze aflevering gaat voor de tweede maal de aandacht uit naar de loper van de verkeerde hoek. Het gaat hier om een uitzonderlijk eindspel waarin wit een loper en randpion meer heeft tegenover slechts de vijandelijke koning, maar waarin hij toch niet kan winnen omdat zijn loper niet van de kleur is van het hoekveld. Zoals we al eerder geconstateerd hebben zijn alleen de gevallen waarin de verdedigende koning de veilige hoek nog niet heeft bereikt, interessant. Vorige keer gaf ik een eindspelstudie van Herbstmann uit 1928. Het ging om de volgende stelling.

Lees meer >

Eindspelfinesses 15: Paard tegen Toren

Eindspelfinesses 15

Lees meer >

Eindspelfinesses 14: Loper van de verkeerde hoek I

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

In deze aflevering gaat de aandacht uit naar de loper van de verkeerde hoek. Het gaat hier om een uitzonderlijk eindspel waarin wit een loper en randpion meer heeft tegenover slechts de vijandelijke koning, maar waarin hij toch niet kan winnen omdat zijn loper niet van de kleur van het hoekveld is. Deze ‘oneerlijke’ situatie komt in de praktijk vaker voor dan je in eerste instantie zou vermoeden, vandaar dat enige kennis van dit eindspel en enkele aanverwante stellingen onontbeerlijk is. In het Aegontoernooi van Den Haag waarin de mens het in de jaren negentig opnam tegen sterke computerprogramma’s, kwam de bekende schrijver/schaker Tim Krabbé ooit in een hopeloze stelling terecht. Omdat de programmeur verzuimd had het beruchte eindspel op te nemen in zijn programma, evalueerde de computer de stelling verkeerd en kon Krabbé op curieuze wijze met remise ontsnappen.

Het eindspel zelf is op zichzelf niet zo interessant. Kijk eens naar de volgende stelling:

Lees meer >

Eindspelfinesses 13: Het loperpaar

Eindspelfinesses 13

Lees meer >

Eindspelfinesses 12: Matzetten met loper en paard

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

In de vorige paar afleveringen is de strijd van een stuk tegen een ander stuk van mindere waarde behandeld. In deze rubriek gaat de aandacht uit naar het matzetten met een loper en paard tegenover een koning alleen. Dat is eigenlijk een stapje terug, maar op speciaal verzoek heb ik besloten hier toch op in te gaan. Iedere clubschaker is in staat om met koning en dame of met koning en toren de tegenstander mat te zetten. Met twee lopers is al wat lastiger maar verloopt volgens hetzelfde principe. De vijandelijke koning wordt in een soort gevangenis gedreven, die door veldenbeheersing steeds kleiner gemaakt wordt. Het matzetten is op een gegeven moment niet moeilijk meer. Het schrikbeeld van de clubschaker is echter de matvoering van loper en paard versus koning, dat in de praktijk niet vaak voorkomt. “Je zult het toevallig op het bord krijgen en niet weten hoe het dan moet”, krijg ik regelmatig te horen. In vluggertjes heb ik het wel eens moeten doen, ik kan me niet herinneren dat ik het ooit op het bord heb gekregen in een gewone partij. Gezegd moet worden dat het in één van mijn partijen essentieel was dat ik dit facet van het schaakspel zou beheersen. Mijn tegenstander liet het mij overigens niet bewijzen. Dat kwam vermoedelijk meer omdat de partij al meerdere malen afgebroken was geweest en daarom heel veel energie had gekost. De analyse van het eindspel voorafgaand hieraan treft u hier aan.

Lees meer >

Eindspelfinesses 11: De strijd van stukken tegen elkaar III

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

We keken de laatste twee maal naar de strijd van een sterk stuk versus een zwakker stuk, zonder dat er pionnen op het bord staan. Eerst ging het om het eindspel van dame tegen toren, daarna van de toren tegen de loper. Nu is dan het eindspel van toren tegen paard aan de beurt.

III) De strijd van toren tegen paard

Dit eindspel is in bijna alle gevallen remise, zelfs als de koning naar de rand is gedreven. Ik herinner me dat ik het als jong broekie nog ooit probeerde te winnen van een ervaren clubschaker, maar die toonde aan dat er muziek in zit als de verdedigende partij het paard in de buurt van zijn koning houdt. Het maakt zelfs niet uit dat de koning aan de rand is afgesneden. In de diagramstelling wordt duidelijk dat wit geen vorderingen kan boeken.

Lees meer >

Eindspelfinesses 10: Door het oog van de naald

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

Lees meer >

Eindspelfinesses 9: De strijd van stukken tegen elkaar II

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

In de vorige rubriek van mijn hand bespraken we de strijd van de dame tegen de toren. Het is nu tijd om het eindspel van toren tegen loper te onderzoeken. Dit eindspel zal in de regel in remise eindigen. Als de koning van de zwakkere partij aan de rand staat, zijn er meer problemen. De kleur van de loper is dan van belang. In het volgende voorbeeld zien we hoe wit kan profiteren als de loper van de verkeerde kleur is.

Lees meer >

Eindspelfinesses 8: Spelen tegen een dubbelpion

Eindspelfinesses 8

Lees meer >

Eindspelfinesses 7: De strijd van stukken tegen elkaar I

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

Speciaal voor de clubschaker is dit de zevende aflevering van een serie die gaat over het eindspel. We kijken naar de strijd van een sterk stuk versus een zwakker stuk, zonder dat er pionnen op het bord staan. Deze eindspelen komen niet zo vaak voor, maar dienen wel tot de basiskennis van een schaker te behoren. Deze kennis is nodig om te weten of je in een bepaalde stelling mag afwikkelen (de laatste pionnen laten afruilen). Je dient dan te weten of het resterende eindspel gewonnen of remise is. Het is overigens niet nodig om deze eindspelen uitputtend te bekijken; de kans dat ze op het bord komen is niet heel groot. Mocht het toch het geval zijn dan zijn een paar ‘handgrepen’ wel handig. We kijken naar drie type eindspelen:

  • De strijd van dame tegen toren
  • De strijd van toren tegen loper
  • De strijd van toren tegen paard
Lees meer >