Schaaksite

Wij presenteren: De Koning

24 december 2015 22:03 Johan Hut 3

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zes recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar regelmatig een recensie te plaatsen, zo veel mogelijk op vrijdag.

Een Nederlandstalig schaakboek uitgeven bij een algemene uitgeverij, die verder bijna niets aan schaken doet, en vervolgens een serie van zes delen voltooien: dat is een prestatie. Natuurlijk moet ik andersom redeneren, ik moet vertellen wat ik van de boeken vind. Maar ik zeg het toch: dat uitgeverij Kosmos de serie ‘Wij presenteren…’ van Hans Böhm en Yochanan Afek heeft voltooid betekent dat ieder deel enthousiast is ontvangen en voldoende verkocht. Anders waren ze na een paar delen wel gestopt, zo werkt het in het boekenvak.

Maar nu over de inhoud van dit zesde deel. Daarna zal ik nog iets vertellen over de serie en over een bijzondere medewerker.

Onlangs verscheen het slotdeel ‘Wij presenteren De Koning’, met als ondertitel ‘Het machtigste stuk van het schaakspel’. Net als ieder deel begint ook dit boek met een inleiding van zeven pagina’s over de geschiedenis van het schaakspel. Niet over schakers, maar over het spel, het bord en de stukken, spelregels enzovoort. Vervolgens een hoofdstuk van acht pagina’s over de hoofdpersoon van dit deel: de koning. Een verhaal over goden en koningshuizen, diverse verre landen maar ook veranderende spelregels. Neem als voorbeeld het pat. Remise, dat weten we allemaal. Maar in het chaturanga, een voorloper van het schaakspel, verloor de speler die zo dom was de tegenstander pat te zetten.

Monument voor de oude schaakgeschiedenis

10 december 2015 20:50 Johan Hut 0

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zes recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar regelmatig een recensie te plaatsen, zo veel mogelijk op vrijdag.

Zijn er over Max Euwe niet al genoeg boeken geschreven? Dat dacht ik eigenlijk wel. Over de WK-matches in 1935 en 1937 verschenen vele boeken en in de biografie van Alexander Münninghoff uit 1976 stond toch eigenlijk alles? Nee, toch niet. Peter de Jong heeft een monumentale trilogie geschreven waarin hij niet de bekende verhalen herhaalt, maar een schat aan nieuwe informatie geeft. Deze week presenteerde hij in het Max Euwe Centrum (waar anders?) deel 2a en 2b. Vandaag eerst aandacht voor het eerste deel.

Wie is Peter de Jong? Dat is een bekende arbiter uit Friesland, maar hier gaat het toch om iemand anders. Deze Peter de Jong woont in De Meern (bij Utrecht), is misschien bij het grote schaakpubliek niet zo bekend, maar is een groot schaakhistoricus. Samen met zijn clubgenoot Robert Beekman schreef hij in 2011 het boek ‘Qui perd gagne!’, over 125 jaar schaakclub Utrecht. De Jong is een historicus die geen genoegen neemt met het doorbladeren van schaaktijdschriften.

Grandmaster Chess Strategy

3 december 2015 22:19 Johan Hut 1

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zes recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar regelmatig een recensie te plaatsen, zo veel mogelijk op vrijdag.

Het boek Grandmaster Chess Strategy, over partijen van Ulf Andersson, is in 2011 uitgegeven door New in Chess. Vanwege de goede verkoop is het onlangs herdrukt.

‘As always, Andersson plays simple and targeted chess.’ (p. 31)

Ulf Andersson (1951) behoorde vanaf begin jaren zeventig tot midden jaren tachtig tot de top tien van de wereld. Vervolgens nestelde hij zich nog jarenlang in de top vijftig, waarna hij in de jaren negentig de overstap maakte naar correspondentieschaak. In deze discipline bereikte hij zelfs de eerste plaats op de wereldranglijst. Hij staat bekend als een rustige schaker die het kleinste positionele voordeel tot winst weet uit te bouwen en die in stellingen zonder dames zijn gelijke niet kent.

Jürgen Kaufeld en Guido Kern, twee ervaren schaaktrainers die zelf ook een aardig potje kunnen schaken (ze zijn respectievelijk FIDE Meester en Internationaal Meester), leggen in hun introductie duidelijk uit waarom zij hun boek over strategische thema’s geheel en al ophangen aan partijen van Ulf Andersson:

The Lazy Man’s Sicilian – Valeri Bronznik & Steve Giddins

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zeven recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. De recensies verschijnen onregelmatig, bij voorkeur op vrijdag. Vandaag het openingsboek The Lazy Man’s Sicilian en een korte recensie van een boek over diverse soorten schaken.

Mijn tweede recensie betreft het boek ‘The Lazy Man’s Sicilian’, dat zich richt op clubschakers en gaat over een variant in het Siciliaans die ontstaat na 1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Lc5!?. Dit boek van Bronznik verscheen oorspronkelijk in het Duits in 2004. Daarna heeft Giddins de vertaling verzorgd en de theorie waar mogelijk geüpdatet tot 2015. De titel is wat provocerend en de auteurs claimen een variant tegen de Open Siciliaan te hebben waarmee zwart met relatief weinig theorie een leuke stelling kan krijgen. Soms zijn er inderdaad varianten waarin weinig bekend is en die prima speelbaar zijn, maar vaker heeft de hoofdvariant wel de beste zetten en brengt afwijken op zijn minst een klein risico met zich mee. Ik was dus benieuwd wat de auteurs te melden hadden.

The Powerful Catalan

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zeven recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar op dinsdag en vrijdag een recensie te plaatsen.

Het boek The Powerful Catalan is geschreven door Victor Bologan, een sterke grootmeester met een rating van ongeveer 2600. Bologan schrijft eigenlijk alleen maar openingsboeken. Zo heeft hij bijvoorbeeld al een boek geschreven over de Ruy Lopez. Daarnaast zijn er meerdere dvd’s van hem te koop over bijvoorbeeld The Berlin Wall en de Chebanenko Slav.

Het boek begint met een inleiding van de auteur zelf, waar hij kort uitweidt over het ontstaan van de opening en de spelers ervan. Een prima inleiding naar mijn mening, mede door het feit dat hij aangeeft dat voor verder studiemateriaal het boek Grandmaster Repertoire for White with 1.d2-d4 van Avrukh nuttig kan zijn. Daarmee laat hij zien dat hij niet als bedoeling heeft een alles uitputtend boek over het Catalaans te schrijven maar meer een fundering voor een verdere bestudering van deze opening.

Voor wie zijn schaakboeken geschreven?

Wat zijn goede schaakboeken en wie kan dat het beste beoordelen?

Kaufman voor zwart en wit

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zeven recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar op dinsdag en vrijdag een recensie te plaatsen.

(Noot van de redactie: uitgeverij New in Chess heeft recentelijk van enkele boeken opnieuw een oplage laten drukken. Uiteraard zijn dit boeken die goed zijn verkocht. De uitgever laat desgevraagd weten dat het hier besproken boek van Kaufman een van de bestsellers van de afgelopen jaren was. Hieronder de recensie door Robert Krouwel.)

Het eerste boek dat ik ontving om een recensie over te schrijven was ‘The Larry Kaufman repertoire for black & white’. Een boek met een compleet openingsrepertoire voor wit en als je het boek omdraait heb je een compleet openingsrepertoire voor zwart. Het geeft een boek een twist waar ik wel gecharmeerd van ben.

Larry Kaufman in het kort:

Waarom deze recensenten?

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zeven recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar op dinsdag en vrijdag een recensie te plaatsen.

De lezers kunnen het al hebben gezien: twee weken geleden begonnen we met onze boekenrubriek. Robin Swinkels en Peter Ypma bespraken ieder een boek. Daarmee noem ik al twee schakers van verschillende sterkte. We hebben momenteel twee grootmeesters, vier spelers met een rating tussen 2000 en 2300 en één met een rating onder de 2000. Wie dat zijn, kunnen we u hopelijk de komende weken laten zien.

Zijn de lezers het beste af met een recensie van een grootmeester?

Basic Chess Openings for Kids

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zeven recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar op dinsdag en vrijdag een recensie te plaatsen.

Veel jeugdschakers zijn geïnteresseerd in openingen. Zij willen hier meer over leren dan er in de lessen wordt behandeld. Aan zulke jeugdspelers leen ik vaak een schaakboek over openingen uit, zoals een boek van Bouwmeester, Euwe, Van der Sterren of Van der Tak. Deze boeken hebben als nadeel dat ze niet speciaal voor kinderen geschreven zijn. De boeken richten zich op een ander niveau spelers en vooral de boekjes van Bouwmeester en Euwe worden erg duf gevonden. De Amerikaanse FIDE Meester en schaaktrainer Chess Hertan probeert daar met zijn boek Basic Chess Openings for Kids verandering in te brengen.

Dit doet Hertan onder meer door specifiek op fouten van kinderen in te gaan in het hoofdstuk `The Five Biggest Mistakes Kids Make in the Opening’. Verder komen er personages langs die kinderen zullen aanspreken

Risk & Bluff in Chess – Vladimir Tukmakov

Vladimir Tukmakov was vroeger zelf een erg sterke speler, maar is tegenwoordig vooral bekend als coach van Anish Giri. Tussendoor schrijft hij blijkbaar ook boeken, waarbij de doelgroep hier clubschakers en hoger is. Een interessant onderwerp, waar niet veel over wordt geschreven.

Het begint met een hoofdstuk over, wie anders, Tal. Tal offert er rustig op los, regelmatig incorrect, maar wint vaak toch omdat de tegenstanders gewoon de fout in gaan. Af en toe is dat logisch, gezien de complexiteit van de stelling, maar soms ook verbazingwekkend:

Portisch – Tal Amsterdam 1964

 [FEN "6k1/3bppbp/pp1pq1p1/8/1P1Bn1P1/N1r2P2/P1N1P2P/R2QR1K1 z - - 0 1,normaal,centrum,"] 

Een ongetwijfeld legendarische partij van Tal, die ik nog niet kende. Wit is een heel sterke, solide en ‘correcte’ speler. Tal speelde hier ijskoud 25…h5!? Nu stond zwart al slecht maar dit gaat wel echt te ver… Portisch kan gewoon alles pakken, maar was blijkbaar toch nogal onder de indruk van de zetten van Tal, die door Tukmakov als ‘chess hooliganism’ worden beschreven.