Schaaksite

Gelfand: Positional Decision-making In Chess

11 februari 2016 16:51 Johan Hut 1

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zes recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar regelmatig een recensie te plaatsen, zo veel mogelijk op dinsdag of vrijdag. Vandaag de eerste recensie van grootmeester Sipke Ernst.

Afgelopen juni verscheen Positional Decision-Making In Chess, een samenwerkingsverband tussen Jacob Aagaard en topgrootmeester Boris Gelfand. Aanvankelijk was dit boek alleen in hardcover verkrijgbaar, maar sinds deze week is het dan eindelijk ook aan te schaffen in paperback. Een goed moment voor een recensie, want die verdient het boek absoluut.

Het gebeurt namelijk niet zo vaak dat ik een schaakboek doorwerk zonder dat ik daarbij uitstapjes naar andere boeken maak. Eigenlijk lees ik de meeste schaakboeken maar voor 30% en dan meestal ook nog zonder een schaakbord te gebruiken. Een beetje plaatjes kijken zeg maar. Dit boek is daarop echter een grote uitzondering

Bologan's Ruy Lopez – Victor Bologan

31 januari 2016 19:23 Johan Hut 2

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zes recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar regelmatig een recensie te plaatsen, zo veel mogelijk op dinsdag of vrijdag.

Nadat Victor Bologan eerder al een boek voor zwart over de Open Games schreef (1.e4 e5 sidelines, dus alles behalve het Spaans), heeft hij nu een boek uitgebracht over het Spaans voor zwart. Het boek begint dus bij 3.Lb5 a6 en behandelt alle zijvarianten en als hoofdvarianten de Marshall en de Breyer voor zwart. Beide systemen staan tot op wereldtopniveau bekend als zeer betrouwbaar en daarnaast prima geschikt om op winst te spelen. Aangezien wit vaak weinig bereikt tegen de Marshall zijn diverse soorten anti-Marshalls populair geworden. Ook daar worden een aantal hoofdstukken aan besteed.

Wat meteen opvalt is de zorg die door zowel de auteur als de redactie aan het boek is besteed. Het begint met 200 diagrammen aan ‘Arsenal of Strategic Ideas’ waarin alle mogelijke pionnenstructuren, belangrijke stukkenmanoeuvres en mogelijke pionoffers langskomen. Er is speciale aandacht voor hoe je met zwart tegen de witveldige ‘Spaanse loper’ speelt. Eerlijk gezegd vind ik het onderdeel over pionnenstructuren vooral een opsomming waar in het boek deze voorkomen (en dus niet veel nut toevoegen), maar vooral de stukkenmanoeuvres vond ik erg nuttig om te zien en ook meteen in welke varianten ze van toepassing zijn. Zo leert Victor me dat onderstaande bekend staat als Steiner’s Battery. Aha.

 [FEN " 8/2q2ppp/p2p4/1pnPp3/2p1P3/2P4P/PP3PP1/8 w - - 0 1,normaal,centrum,"] 

Zo leer je nog eens wat. Het is wel flink opletten geblazen want het gaat continu over dingen als Aronian’s Bishop, Geller’s Exchange of the Petrosian Line. Dat is in het begin even wennen maar als je er op een gegeven moment achter komt dat Marat’s sacrifice vernoemd is naar IM Marat Mukhutdinov (wie kent hem niet?), dan valt alles op zijn plaats.

 [FEN " r3rbk1/1bqn1p2/p2p1np1/1p1Pp2p/2p1P3/2P1BNNP/PPB2PP1/R2QR1K1 b - - 0 1,normaal,centrum,"] 

Hier staat als typisch commentaar:

"The Steiner Battery 20…Pc5?! would allow the Yates break, 21.b4!

Met een fraai zwart doodshoofdje erbij, wat een standaard positionele of tactische valkuil aangeeft.

Winning Chess Manoeuvres

25 januari 2016 23:07 Johan Hut 0

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zes recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker.

Het boek Winning Chess Manoeuvres is geschreven door Sarhan Guliev. Guliev is een IM met een FIDE-rating van 2416. Naast dit boek heeft hij ook het boek Manual of Chess Endings, Vol. 4 geschreven. Daarnaast heeft hij nog verscheidene boeken in andere talen geschreven zoals het Russisch. Als schaker is hij de laatste tijd wat minder actief, zijn laatste toernooi voor FIDE-rating heeft hij in juli 2014 gespeeld. Naar eigen zeggen is schaaktrainer zijn hoofdbaan. Hij is ook coach geweest van het mannenteam van Iran en Turkije en het vrouwenteam van de Verenigde Arabische Emiraten.

Het boek begint met een voorwoord van Guliev zelf. Hij begint meteen met het benadrukken van de meerwaarde van het lezen van schaakboeken. Guliev is namelijk van mening dat goede schakers bijna nooit per ongeluk een winnend strategisch idee vinden. Ze vinden deze ideeën omdat ze weten

Boeken van verenigingen

1 januari 2016 16:55 Johan Hut 3

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zes recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar regelmatig een recensie te plaatsen, zo veel mogelijk op vrijdag.

Schaken is een sport waarover uitzonderlijk veel informatie op het internet wordt verspreid. Dat is mooi, maar een keerzijde is dat er steeds minder op papier verschijnt. Diverse clubs hebben al geen clubblad meer. Een ander aspect van de voortschrijdende techniek is dat jubileumboeken steeds mooier worden. In deze rubriek aandacht voor het boek over 100 jaar Eindhovense Schaakvereniging en voor het jaarboek van En Passant, dat een jaargang clubbladen vervangt.

Nieuw onderzoek

Eindhoven (zo staat ESV vooral bekend) bracht eerder twee jubileumboeken uit. In 1990 ‘Eindhoven 75 jaar’ en in 2005 ‘Het Sterrenteam’, over het team dat in 1984 landskampioen werd. Beide boeken werden geschreven door Jules Welling. Hij nam ook het nieuwe boek op zich.

Dat zou je jammer kunnen noemen, je zou hopen op iemand met frisse ideeën over hoe je een leuk boek maakt. Gelukkig is Welling zich ervan bewust dat hij niet zomaar zijn boek uit 1990 met 25 jaar kon uitbreiden. Hij heeft veel nieuw onderzoek gedaan naar de oude jaren. Het is daardoor niet alleen een uitgebreidere versie van zijn eerdere boek geworden, maar ook een nog betere versie.

Eindhoven is de oudste schaakclub die in Brabant nog zonder fusies bestaat. Twintig jaar na de oprichting had de club een opleving moeten krijgen door een WK-partij Euwe-Aljechin die in de stad werd gespeeld, twee jaar later gevolgd door een partij in de revanchematch. Welling ontdekte tot zijn verbazing dat de club zich er niet mee bezighield. Er was een nationaal ‘Euwe-comité’ en het bestuur van Eindhoven vond het geen clubactiviteit. Terwijl het verenigingsleven in Nederland een enorme vlucht nam na de eerste mach, profiteerde Eindhoven er nauwelijks van.

In het boek komen de prestaties van Louis Stumpers uitgebreid aan bod. Hij was 29 keer kampioen van de NBSB en nam vijf keer deel aan het Nederlands Kampioenschap, met als beste prestatie een vierde plaats in 1948. Ook was hij bestuurder. Stumpers was bijvoorbeeld voorzitter van Eindhoven van 1945 tot 1956.

Topschaker en bestuurder was ook Frans Kuijpers, die

Wij presenteren: De Koning

24 december 2015 22:03 Johan Hut 3

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zes recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar regelmatig een recensie te plaatsen, zo veel mogelijk op vrijdag.

Een Nederlandstalig schaakboek uitgeven bij een algemene uitgeverij, die verder bijna niets aan schaken doet, en vervolgens een serie van zes delen voltooien: dat is een prestatie. Natuurlijk moet ik andersom redeneren, ik moet vertellen wat ik van de boeken vind. Maar ik zeg het toch: dat uitgeverij Kosmos de serie ‘Wij presenteren…’ van Hans Böhm en Yochanan Afek heeft voltooid betekent dat ieder deel enthousiast is ontvangen en voldoende verkocht. Anders waren ze na een paar delen wel gestopt, zo werkt het in het boekenvak.

Maar nu over de inhoud van dit zesde deel. Daarna zal ik nog iets vertellen over de serie en over een bijzondere medewerker.

Onlangs verscheen het slotdeel ‘Wij presenteren De Koning’, met als ondertitel ‘Het machtigste stuk van het schaakspel’. Net als ieder deel begint ook dit boek met een inleiding van zeven pagina’s over de geschiedenis van het schaakspel. Niet over schakers, maar over het spel, het bord en de stukken, spelregels enzovoort. Vervolgens een hoofdstuk van acht pagina’s over de hoofdpersoon van dit deel: de koning. Een verhaal over goden en koningshuizen, diverse verre landen maar ook veranderende spelregels. Neem als voorbeeld het pat. Remise, dat weten we allemaal. Maar in het chaturanga, een voorloper van het schaakspel, verloor de speler die zo dom was de tegenstander pat te zetten.

Monument voor de oude schaakgeschiedenis

10 december 2015 20:50 Johan Hut 0

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zes recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar regelmatig een recensie te plaatsen, zo veel mogelijk op vrijdag.

Zijn er over Max Euwe niet al genoeg boeken geschreven? Dat dacht ik eigenlijk wel. Over de WK-matches in 1935 en 1937 verschenen vele boeken en in de biografie van Alexander Münninghoff uit 1976 stond toch eigenlijk alles? Nee, toch niet. Peter de Jong heeft een monumentale trilogie geschreven waarin hij niet de bekende verhalen herhaalt, maar een schat aan nieuwe informatie geeft. Deze week presenteerde hij in het Max Euwe Centrum (waar anders?) deel 2a en 2b. Vandaag eerst aandacht voor het eerste deel.

Wie is Peter de Jong? Dat is een bekende arbiter uit Friesland, maar hier gaat het toch om iemand anders. Deze Peter de Jong woont in De Meern (bij Utrecht), is misschien bij het grote schaakpubliek niet zo bekend, maar is een groot schaakhistoricus. Samen met zijn clubgenoot Robert Beekman schreef hij in 2011 het boek ‘Qui perd gagne!’, over 125 jaar schaakclub Utrecht. De Jong is een historicus die geen genoegen neemt met het doorbladeren van schaaktijdschriften.

Grandmaster Chess Strategy

3 december 2015 22:19 Johan Hut 1

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zes recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar regelmatig een recensie te plaatsen, zo veel mogelijk op vrijdag.

Het boek Grandmaster Chess Strategy, over partijen van Ulf Andersson, is in 2011 uitgegeven door New in Chess. Vanwege de goede verkoop is het onlangs herdrukt.

‘As always, Andersson plays simple and targeted chess.’ (p. 31)

Ulf Andersson (1951) behoorde vanaf begin jaren zeventig tot midden jaren tachtig tot de top tien van de wereld. Vervolgens nestelde hij zich nog jarenlang in de top vijftig, waarna hij in de jaren negentig de overstap maakte naar correspondentieschaak. In deze discipline bereikte hij zelfs de eerste plaats op de wereldranglijst. Hij staat bekend als een rustige schaker die het kleinste positionele voordeel tot winst weet uit te bouwen en die in stellingen zonder dames zijn gelijke niet kent.

Jürgen Kaufeld en Guido Kern, twee ervaren schaaktrainers die zelf ook een aardig potje kunnen schaken (ze zijn respectievelijk FIDE Meester en Internationaal Meester), leggen in hun introductie duidelijk uit waarom zij hun boek over strategische thema’s geheel en al ophangen aan partijen van Ulf Andersson:

The Lazy Man’s Sicilian – Valeri Bronznik & Steve Giddins

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zeven recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. De recensies verschijnen onregelmatig, bij voorkeur op vrijdag. Vandaag het openingsboek The Lazy Man’s Sicilian en een korte recensie van een boek over diverse soorten schaken.

Mijn tweede recensie betreft het boek ‘The Lazy Man’s Sicilian’, dat zich richt op clubschakers en gaat over een variant in het Siciliaans die ontstaat na 1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Lc5!?. Dit boek van Bronznik verscheen oorspronkelijk in het Duits in 2004. Daarna heeft Giddins de vertaling verzorgd en de theorie waar mogelijk geüpdatet tot 2015. De titel is wat provocerend en de auteurs claimen een variant tegen de Open Siciliaan te hebben waarmee zwart met relatief weinig theorie een leuke stelling kan krijgen. Soms zijn er inderdaad varianten waarin weinig bekend is en die prima speelbaar zijn, maar vaker heeft de hoofdvariant wel de beste zetten en brengt afwijken op zijn minst een klein risico met zich mee. Ik was dus benieuwd wat de auteurs te melden hadden.

The Powerful Catalan

Schaaksite besteedt graag aandacht aan boeken. Daarvoor hebben wij op dit moment zeven recensenten, van uiteenlopende speelsterkte. Bij het ene boek zijn we blij als dat wordt gerecenseerd door een grootmeester, bij het andere boek zijn we blij als het wordt gerecenseerd door een modale clubschaker. Wij streven ernaar op dinsdag en vrijdag een recensie te plaatsen.

Het boek The Powerful Catalan is geschreven door Victor Bologan, een sterke grootmeester met een rating van ongeveer 2600. Bologan schrijft eigenlijk alleen maar openingsboeken. Zo heeft hij bijvoorbeeld al een boek geschreven over de Ruy Lopez. Daarnaast zijn er meerdere dvd’s van hem te koop over bijvoorbeeld The Berlin Wall en de Chebanenko Slav.

Het boek begint met een inleiding van de auteur zelf, waar hij kort uitweidt over het ontstaan van de opening en de spelers ervan. Een prima inleiding naar mijn mening, mede door het feit dat hij aangeeft dat voor verder studiemateriaal het boek Grandmaster Repertoire for White with 1.d2-d4 van Avrukh nuttig kan zijn. Daarmee laat hij zien dat hij niet als bedoeling heeft een alles uitputtend boek over het Catalaans te schrijven maar meer een fundering voor een verdere bestudering van deze opening.

Voor wie zijn schaakboeken geschreven?

Wat zijn goede schaakboeken en wie kan dat het beste beoordelen?