Columns

Sport en politiek

Dat sport en politiek van elkaar gescheiden zouden moeten blijven, is nooit meer dan een vrome wens van ‘de sport’ geweest. ‘De politiek’ heeft zich daar zelden iets van aangetrokken.

De eerste brutale en veelomvattende toe-eigening van sportbeoefening en de positieve uitstraling daarvan vond in 1936 plaats toen Hitler-Duitsland gastheer was van de Olympische Zomerspelen. Leni Riefenstahl kreeg opdracht van het Naziregime om daarvan voor propagandadoeleinden een film te maken.

Lees meer >

schaakstukje

Opgeven

Je geeft een partij of wedstrijd op als je zeker weet dat je verloren staat of bent. Een judoka geeft op door met zijn hand op de vloer te tikken. Een schaker door de klok in te drukken, de koning om te leggen of op het vlaggetje te klikken bij Lichess. Een bokser als zijn team de handdoek in de ring gooit.

Als ik tijdens een spelletje Barricade met mijn vrouw (ze kan niet schaken!) opgeef in een hopeloze stelling dan vindt ze dat onsportief.

Lees meer >

Gens insana sumus

Donderdag 24 februari 2022 zal de geschiedenis ingaan als de dag waarop de wereld zoals wij die meenden te kennen ophield te bestaan. De krankzinnige agressie van de Russische president Poetin heeft niet alleen Oekraïne, maar de hele westerse wereld in een afgrond gestort waarvan niemand weet wat ons op de bodem ervan te wachten staat. Poetin heeft zijn jarenlang zorgvuldig gehuichelde masker afgezet en toont ons nu zijn ware gezicht, waarop naakte wreedheid en een onverzadigbare machtswellust de enige emoties zijn.

De gevolgen hiervan zullen ook binnen de schaakwereld enorm zijn, zowel voor individuele spelers als voor organisaties. Oud-wereldkampioen Anatoli Karpov heeft in de Doema hoogstpersoonlijk zijn handtekening onder het besluit tot de invasie van Oekraïne gezet. Sergej Karjakin, Carlsens uitdager van 2016, heeft die invasie fanatiek verdedigd. Zij hebben zich hiermee welbewust en onherroepelijk aan de verkeerde kant van de geschiedenis geplaatst en kunnen hun schaakcarrière verder wel vergeten. Ook andere Russen zullen, uit overtuiging of genoodzaakt door overwegingen van lijfsbehoud, de kant van Poetin kiezen. Dat kan niet zonder gevolgen blijven. Maar ook en vooral de Russen die helemaal niet pro-Poetin zijn gaan sombere tijden tegemoet. Zijn zij nog wél welkom in onze westerse toernooien? Zijn ze als Russische staatsburgers überhaupt nog ergens welkom?

Lees meer >

“De baksteen” door Manuel Nepveu

Op zondag 13 februari keek ik naar de uitzending van Buitenhof waarin het boek ‘De zeven vinkjes’ van Joris Luyendijk werd besproken. Aan tafel zaten gespreksleider Twan Huys, Joris, Sylvana Simons en Neelie Kroes. De zeven vinkjes? Lees de hele column in PDF.

Deze en andere columnisten van SV Promotie, schreven samen meer dan 1000 columns. U leest ze op onze site.

Olympiade

Schaken is populair in Rusland en het land kan bogen op een indrukwekkende geschiedenis en traditie. Grootmeesters worden gekoesterd als iconen van hun cultuur.

Op een enkele uitzondering na verzetten die grootmeesters zich nu openlijk tegen de agressie van hun land tegen buurland Oekraïne. Dat is moedig en vanwege hun status zal dat effect hebben op de steun die Poetin onder de bevolking ondervindt voor zijn krankzinnige agressie.

Lees meer >

Metafoor

Het schaakspel is een metafoor in zichzelf, ontstaan als het is uit het nabootsen van oorlog. Een metafoor voor krijgskunst, maar het verband met oorlogsgeweld wordt tegenwoordig niet vaak meer gelegd.

Hooguit om iemand als Poetin te duiden die, ouderwets als in de negentiende eeuw, met zijn legers schuift en aan landjepik doet.

Lange tijd was schaken niet alleen een metafoor voor iets benijdenswaardigs zoals weloverwogen vooruitdenken, maar het werd ook gebruikt om iets als saai te bestempelen. Banken en verzekeringsmaatschappijen leenden de voortreffelijkheid van het schaakspel voor de reclame voor hun diensten. Sportjournalisten daarentegen lieten zich bij een voetbalwedstrijd die niet om aan te zien was, steevast ontvallen dat het wel schaken leek.

Misschien verbeeld ik het me, maar het lijkt wel of de negatieve connotatie inmiddels tot het verleden behoort. Je hoort dergelijke raillerende geluiden niet of nauwelijks meer. Zou het beeld van oude, lusteloos met houtjes schuivende mannen inderdaad verdwenen zijn?

Lees meer >

schaakstukje

Geluk

In mijn jonge jaren biljartte ik veel. Mijn maat en ik gingen eens naar een eredivisie wedstrijd driebanden kijken in het oosten van het land. In het zalencomplex was ook een cafégedeelte waar een biljart stond. We waren mooi op tijd en dus konden we nog wel een keutje leggen. Toen we goed en wel bezig waren stond plotseling zesvoudig wereldkampioen driebanden Torbjörn Blomdahl naar ons te kijken.

Lees meer >

“De Schaakverzamelaar” door Hans Meijer

Wie wil er geen lid zijn van een club van schaakverzamelaars waar je op een van hun veilingen voor vijf pond een schaakstuk koopt dat een Lewis chessman blijkt te zijn. De werkelijke waarde? Zevenhonderdvijfendertigduizend pond na het veilen bij Sotheby’s (SK162 – zie de voetnoot). Lees de hele column in PDF.

Deze en andere columnisten van SV Promotie, schreven samen meer dan 1000 columns.

Lees meer >

Open brief

Beste lezers, waarde redactie van Schaaksite,

‘Homo ludens’ staat voor een mensbeeld waar het wezen van de mens in spelen ligt en leren aan spelen verbonden is. Wij schakers zullen, naar ik denk, niet twijfelen aan de juistheid van zo’n mensbeeld. Maar wat beklijft er van alles wat je leert? Van slechts tien procent heb je later regelmatig plezier, las ik ergens. Alleen zul je niet van tevoren weten welke tien procent dat zal zijn.

Toen compagniescommandant, de kapitein Choufoer, mij op een gezegende dag met groot verlof stuurde, deed hij dat met de woorden: “Je hebt hier dingen geleerd waar je je leven lang profijt van zult hebben.” Dat leek me sterk, gezien mijn bescheiden carrière als hofmeester en schrijver in de Julianakazerne te Den Haag.

Lees meer >

schaakstukje

Olympisch schaak

Onlangs zag ik tijdens de olympische spelen op tv een rare skivariant. Skiën over zgn. moguls (hobbels). Tietskiën lijkt me een toepasselijker naam. Een belachelijk misbaksel en nog olympisch ook. Ook bij het snowboarden hebben ze een paar halfbakken varianten bedacht die het label olympisch verdienen. Houd de sport puur, zou ik zeggen.

Wat wel een doorbraak lijkt te worden is het padel,

Lees meer >