Mooie zetten en Bloopers

Gespot 76: Blunders van wereldkampioenen

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.


Bij het zien van partijen van jeugdige schakertjes valt op dat ze vaak moeite hebben met bepaald type zetten. En zij niet alleen. Heel horden clubschakers, goede en minder goede, vallen soms ten prooi aan een horizontale damezet, een lange loperzet, een paard dat ook terug kan slaan enzovoort. Deze geometrische effecten, zoals ik maar even noem, zijn voor mensen vaak lastig. Computers hebben dat probleem helemaal niet, wij mensen van vlees en bloed des te meer. Ik zag onlangs een jeugdspelertje dat zijn dame op veld d6 plaatste, terwijl er een zwart paard op f5 stond. De dame werd overigens niet geslagen, de partij ging gewoon verder!

Dit deed me onwillekeurig denken aan het beroemde voorbeeld Petrosian – Bronstein waarin de (ex-)wereldkampioen zijn dame ook op d6 had staan. Naar verluidt was tegenstander, die compleet was overspeeld, in vliegende tijdnood terwijl Petrosian even een wandelingetje aan het maken was.

Lees meer >

Actuele puzzels 14: WK-jeugd

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

Het WK jeugd dat in het Griekse Porto Carras, Halkidiki werd gehouden is voorbij. Nederland werd vertegenwoordigd door slechts zeven spelers. Dat waren Hing Ting Lai (Open t/m 18 jaar), Max Warmerdam (Open t/m 16 jaar), Liam Vrolijk (Open t/m 14 jaar), Eelke de Boer (Open t/m 12 jaar), Alexander Rutten (Open t/m 10 jaar), Catheleijne Sanders (Meisjes t/m 18 jaar) en Maaike Keetman (Meisjes t/m 16 jaar).

De scores van de Nederlandse deelnemers zagen er zo uit:

Lees meer >

Actuele puzzels 13: Haarlemse Meesters

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

De Haarlemse Meesters spelen een beetje in de schaduw van het toernooi in Hoogeveen. Maar dat hoeft niet te zeggen dat er minder gebeurt daar…

Op de website staat het volgende te lezen:

“Tienmaal organiseerde HWP Haarlem het BDO Chess Tournament. Met het wegvallen van de hoofdsponsor leek het toernooi niet voortgezet te kunnen worden, maar ondanks een bescheidener budget wordt een doorstart gemaakt onder de naam HWP Haarlemse Meesters!”

Het is prijzenswaardig dat Schaakvereniging Het Witte Paard het initiatief heeft genomen om dit prachtige toernooi te continueren. Dat zal zonder de hoofdsponsor BDO niet gemakkelijk worden, maar desalniettemin is men erin geslaagd om dezelfde formule te handhaven.

Na vier ronden staat Manuel Bosboom uit de Zaanstreek bovenaan. Er moet gezegd worden dat het hem bepaald niet tegenzat. Nadat hij in de eerste ronde de hoogstgeplaatste speler, IM Klekowski uit Polen, had verslagen, zat het hem heel erg mee in zijn partij Barry Brink. Iets te frivool spel van de Zaankanter werd aanvankelijk goed bestreden. Maar Bosboom had een onverwachte wending in de stelling gevlochten die door Brink – vermoedelijk in opperste tijdnood – niet werd opgemerkt.

De tussenstand na 4 ronden:

Lees meer >

Actuele puzzels 12: Alexander Grischuk onttroont Magnus Carlsen als blitzkoning

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

Zoals eerder deze week in Berlijn plaatsvond, is naast het wereldkampioenschap rapid de laatste twee dagen het Wereldkampioenschap Snelschaken gehouden. Dit toernooi kende een wat andere bezetting dan eerder bij het WK rapid. Nog meer deelnemers meldden zich aan de start, waaronder onze landgenoten Benjamin Bok, Sipke Ernst en Jorden van Foreest.

Het werd een bijzonder spannende race waarin verschillende kandidaten met elkaar van stuivertje wisselden om de koppositie. Zo stond na 15 ronden de Fransman Vachier-Lagrave bovenaan. In de achttiende ronde kwamen echter drie heren langszij: Yuri Vovk (Oekraïne), Vladimir Kramnik en Alexander Grischuk allemaal met 13½ punt. Magnus Carlsen stond daar slechts een halfje achter.

De negentiende ronde kwam Carlsen niet verder dan remise tegen Vovk, terwijl de naar voren geschoven Ivanchuk van Vachier-Lagrave won. Grischuk en Kramnik deelden het punt en kwamen zo met zijn tweeën bovenaan. In de voorlaatste (20ste) ronde ging Carlsen zowaar onderuit tegen Ivanchuk en pakten Kramnik en Grischuk een vol punt. Kramnik versloeg Vovk en Grischuk versloeg met zwart Tomashevsky. Alles kwam dus aan op de laatste ronde. Daar sloeg Grischuk zijn slag. Hij klopte, opnieuw met zwart, Gelfand en zag ondertussen dat Kramnik tegen Ivanchuk niet verder kwam dan remise. Carlsen won nog wel van Tomashevsky maar hij kon Grischuk niet meer van de titel afhouden. De Noor werd slechts zesde terwijl de Rus met 15½ de wereldtitel blitz greep.

De eindstand aan de kop van de ranglijst werd uiteindelijk:

Lees meer >

Actuele puzzels 11: Magnus Carlsen behoudt wereldtitel rapid

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

In Berlijn is de afgelopen drie dagen het Wereldkampioenschap Rapid gehouden. Het toernooi was bijzonder sterk bezet, ondanks de afwezigheid van drie belangrijke Amerikanen (Nakamura, Caruana en So), die momenteel deelnemen aan de ‘Millionaire Open’ in Las Vegas.

Wereldkampioen in drie disciplines, Magnus Carlsen, is naar Berlijn gekomen om zijn tweede wereldtitel met versneld tempo te verdedigen. Dat deed hij met verve. In 15 ronden Zwitsers bleef hij ongeslagen en scoorde een zeer respectabele 11½ punten. Daarmee bleef hij het trio Ian Nepomniatchi (Rusland), Teimour Radjabov (Azerbeidzjan) en Leinier Dominguez Perez (Cuba) een vol punt voor. De enige Nederlander in het gezelschap, Loek van Wely, kon helaas geen rol van betekenis spelen. Hij eindigde op 7 punten.

De eindstand aan de kop van de ranglijst werd uiteindelijk:

Lees meer >

Gespot 75: Geheim, hoezo geheim?

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.


Ons bestaan wordt tegenwoordig steeds meer bedreigd door cyberaanvallen. Het valt bijna niet bij te benen wat cybercriminelen allemaal bedenken om de beschikking te krijgen over gevoelige gegevens. Het ene waarschuwende vingertje is nog niet geheven of het volgende staat al weer klaar. Dat was eind jaren ’70 en begin jaren ’80 wel anders. Toen sleepten schakers met grote koffers naar toernooien waarin diverse belangrijke schaakboeken waren opgeborgen. De informatievoorziening verliep vooral via het schrift nog nauwelijks via de ether.

De belangrijkste Nederlandse speler die een gooi naar de wereldtitel kon doen was in die tijd Jan Timman. Hij had zich inmiddels al vele malen bewezen maar nu moest het er dan eindelijk maar eens van komen dat hij in een WK-cyclus daadwerkelijk vuist zou gaan maken. In afwachting van het Interzonale toernooi in Rio de Janeiro, waar hij zich zou kunnen kwalificeren voor de WK-kwalificatiematches, stak het verzekeringsconcern Interpolis hem de helpende hand toe. Volledig in het geheim werd Timman in de gelegenheid gesteld om een tweekamp te spelen over acht partijen met een andere WK-kandidaat, de Rus Lev Polugaevsky.

Jan Timman
Lev Polugaevsky
Lees meer >

Actuele puzzels 10: Benjamin Bok in Biel

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

In het Open grootmeestertoernooi te Biel (in Zwitserland) treffen we slechts één Nederlandse deelnemer aan: Benjamin Bok. Maar hij staat na vijf ronden wel gedeeld bovenaan! Het toernooi, waar een soort kroongroep met zes wereldtoppers bezig is, is overigens bijzonder sterk bezet. Grootmeesters als Moiseenko (2710), Gharamian (2649), Fridman (2639), Fier (2628), Adhiban (2627), Sutovsky (2619) zijn ervaren rotten in het vak.

Uit het tot dusver beschikbare partijmateriaal van Benjamin heb ik twee fragmenten gehaald, waarin hij tegen sterke oppositie kleine strategische voordelen weet om te zetten in winst. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Gespot 74: Het ‘Panno-paard’

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.


Dat er schakers zijn die hun naam ontlenen aan een openingsvariant is bekend. Maar zijn er ook schakers waarvan de naam gekoppeld kan worden aan een stuk? Het enige stuk dat ik kan bedenken is het zogenaamde ‘Panno-paard’. Dit is een zwart paard aan de rand op a5 dat genoemd is naar de Argentijnse topspeler Oscar Panno, die vooral in de jaren ’60 en ’70 een vooraanstaand schaker was.

Oscar Panno (achter) kijkt in 1963 toe hoe Tigran Petrosian analyseert met Paul Keres.
Lees meer >

Actuele puzzels 9: Aljechin Memorial

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

In het Russische Voronezh wordt momenteel het 19th Voronezh International Chess Festival gespeeld. Dit toernooi staat beter bekend als het Aljechin Memorial dat dit jaar van 10 t/m 21 juni wordt gehouden. Op de deelnemerslijst prijken vijf grootmeesters met een rating van boven de 2600. In de eerste ronde viel al meteen een daverende sensatie te noteren omdat de nummer één geplaatste speler, Ivan Bukavshin op geniale wijze van het bord werd gezet door de mij onbekende grootheid FM Semen Lomasov (2305).

Uit het tot dusver beschikbare partijmateriaal heb ik dit fragment gehaald. Tevens nog een tweede aardig moment uit een andere partij. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Actuele puzzels 8: Sardinië

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

Het vakantiegevoel begint al een beetje te komen. Enkele Nederlandse schakers lopen hier al een beetje op vooruit door in een zonovergoten Sardinië deel te nemen aan een open toernooi dat van 6 – 13 juni wordt gehouden in Capo d’Orso . We zien het echtpaar Jan-Willem en Bianca de Jong evenals het koppel Stefan Kuipers/Anne Haast zich onder de deelnemers bevinden. Zelf ben ik er in 2007 samen met mijn vriendin Petra Schuurman geweest en de combinatie van mooi weer, zee en schaaktoernooi is ons goed bevallen.

(Foto Anne Haast door Frans Peeters)

De hoogst genoteerde speler, de Duitser Jan Gustafsson (2640) doet het niet geweldig. Hij staat na 7 ronden op slechts 3½ punten. De verrichtingen van alle Nederlanders worden op Schaaksite ook bijgehouden via deze link.

De tussenstand na 6 ronden is momenteel:

Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik van onze Nederlandse dameskampioen een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >