Schaaksite

Jan Timman 65. Aflevering 5: Liefhebber van het paard

13 december 2016 9:16 Herman Grooten 0

Niet veel mensen weten dat Jan Timman in 1982 tweede stond op de wereldranglijst. Hij had de ‘pech’ dat hij in die periode een groot kampioen, Anatoly Karpov, voor zich moest dulden. Toen Karpov zijn wereldtitel kwijtraakte aan Gary Kasparov was er zelfs een nog groter geweldenaar opgestaan.

Anatoly Karpov (foto Jos Sutmuller)

Gary Kasparov (foto Jos Sutmuller)

Timman heeft zijn weg naar de top veelvuldig beschreven in diverse tijdschriften en boeken. Daarvan was het revolutionaire Schaakbulletin zo’n beetje het eerste tijdschrift waar hij zijn ervaringen tijdens toernooien en analyses prijsgaf. Dit alles naar aanleiding van een advies van oud-wereldkampioen Mikhail Botwinnik.  Zoals in het vorige artikel van Johan Hut had Botwinnik ooit gezegd dat als je beter wilde worden je je analyses aan een groot publiek zou moeten voorleggen. De gedachte was dat er altijd wel iemand zou opstaan die een fout zou kunnen vinden in een analyse. Dat advies heeft Timman zich ter harte genomen. Bij mij prijkt nog altijd het Groot Analyseboek in mijn boekenkast. Daar wijdt Timman vaak bladzijden lang uit over een stelling waarvan hij de problematiek op zeer instructieve wijze verbaal uitlegt. Als opkomend speler heb ik indertijd veel gehad aan deze wijze van het doorgronden van de stellingsproblemen. In tegenstelling tot wat mijn collega in bovengenoemd stuk schrijft, weet ik dat er indertijd de nodige onnauwkeurigheden, omissies en zelfs pertinente foutjes werden gevonden.

IM Leon Pliester (helaas al overleden) gaf ooit een serie trainingen aan sterke clubschakers en dat deed hij grotendeels uit het Groot Analyseboek. Ik meen me te herinneren dat hij een hele lijst had opgesteld en ook aan Timman heeft gegeven.

Jan Timman 65. Aflevering 4: Timman de grote analyticus

12 december 2016 22:55 Johan Hut 3

Kan iemand uitzoeken wie er voor het eerst een analysediagram plaatste? Als ik zeg dat het Jan Timman was, is dat misschien wel omdat we hem deze week eren vanwege zijn 65e verjaardag. Maar het zou me niets verbazen als het zo is. In deze aflevering aandacht voor een meesterwerk in zijn oeuvre als schrijver: Het groot analyseboek. Het was een van zijn eerste boeken.

In een analyse moet je niet alleen varianten geven,

Jan Timman 65. Aflevering 3: Bij Max met een studie

12 december 2016 11:20 Dimitri Reinderman 0

 [FEN "7k/p4b1p/PP4pK/P5P1/8/3B3p/pp5P/8 w - - 0 1"] 

Jan Timman is vooral bekend geworden door zijn schaakpartijen, maar hij is ook componist van eindspelstudies. In 2012 mocht hij bij Tijd voor Max (in een aflevering die helemaal aan hem gewijd was) een van zijn studies laten zien (op zijn eigen oude schaakbord). De heer Terpstra uit Zwolle wist de oplossing te vinden, u ook?

Naast de oplossing van de studie kunt u in de uitzending ook beelden zien uit 1974 van de rommelige woning van de jonge Timman,  Dehlia en Arthur Timman leggen uit dat hun vader soms wat onbesuisd is, de wk-match met Karpov wordt besproken, alsook wat schaken nou mooi maakt. En als u net als musicalster Willemijn Verkaik zou willen weten wat Timman zou toveren als hij het kon, kijkt u dan vooral door tot het einde.

Jan Timman 65. Aflevering 2: Jan en Judit

11 december 2016 23:16 Johan Hut 0

Komende woensdag, 14 december, wordt Jan Timman 65 jaar. Als hommage pakken wij deze week lukraak een aantal leuke foto’s en verhalen uit de grote grabbelton die er in ruim vijftig jaar is gevormd over de grand-old man van het Nederlandse schaak. Vandaag de goede verhouding waarin hij staat tot Judit Polgar.

Van de schaakfoto’s die ik zelf heb gemaakt, is deze mijn favoriet. Dat zal niemand verbazen. Ik maakte hem in 1999 in Hoogeveen. In de beginjaren van dat toernooi werden voor de kroonvierkamp steevast de hoogst gerate Nederlander en de sterkste vrouw ter wereld uitgenodigd. De sterkste vrouw was natuurlijk altijd Judit Polgar. De sterkste Nederlanders waren om de beurt Jan Timman en Loek van Wely. In de Canon van het Nederlandse schaak kunt u meer lezen over het toernooi in Hoogeveen.

Jan Timman 65. Aflevering 1: Timman en Dik Bruynesteyn

10 december 2016 23:48 Johan Hut 2

Komende woensdag, 14 december, wordt Jan Timman 65 jaar. Misschien vindt hij dat niet eens leuk, ouder worden is niet altijd een feest. Maar wij van Schaaksite feliciteren hem natuurlijk van harte en gaan er een Timman-week van maken. Een doorwrocht verhaal gaan we niet schrijven, een uitputtende biografie ook niet. Ik zou niet weten waar ik zou moeten beginnen. Al ruim vijftig jaar lang is Jan Timman op velerlei manieren prominent in onze schaakwereld aanwezig. De talloze documenten over hem vormen een grabbelton waar we deze week wat uit halen.

Hans Ree bracht ons op het idee, hij wijdde vandaag zijn rubriek in NRC Handelsblad aan een vrolijk probleem dat Timman heeft gecomponeerd. Zoals altijd kunt u zijn rubriek vanaf woensdag op onze site lezen. Ook ik begin met een vrolijk onderwerp en wel met mijn favoriete tekenaar, wijlen Dik Bruynesteyn.

Eerder schreef ik iets over De Schaakkoerier, het tijdschrift van de Motiefgroep Schaken. Daarbij plaatste ik ook twee tekeningen van Dik Bruynesteyn, maar er stonden er meer in dat tijdschrift. Naar aanleiding van dat verhaal wees Hans Böhm me erop dat de tekenaar ook eens bij een van de KRO-matches in Hilversum was geweest. Het kostte me niet veel moeite uit te vinden welke editie het was. Het was de match Timman-Tal in 1988, door Tal gewonnen met 3,5-2,5.