Schaaksite

Carlsen gokt op de tiebreak

28 november 2016 23:19 Herman Grooten 13

De twaalfde partij in de WK-match tussen Magnus Carlsen en Sergey Karjakin is uitgelopen op een complete anticlimax.

De zetten in deze partij werden vliegensvlug op het bord gebracht, alsof de spelers van te voren hadden afgesproken dat er geen strijd geleverd hoefde te worden. Nadat beide spelers last kregen van het ‘ruilvirus’ en in no-time vrijwel alle stukken van het bord werden geruild, werd de vrede getekend. Er stond een symmetrische pionnenstructuur met aan beide kanten zeven pionnen en een loper (van gelijke kleur) op het bord, waarin niets meer te zien viel.

Het wekt toch wat verbazing dat de wereldkampioen het met wit in deze laatste partij niet echt wilde proberen. Hij vindt kennelijk dat hij als beste snelschaker ter wereld meer kans heeft in een tiebreak. Maar daarin zou hij zich wel eens flink kunnen vergissen. Zo’n beslissingsmatch met versneld tempo kan ontaarden in een volledige tombola waarin Karjakin een van zijn belangrijkste kwaliteiten kan aanspreken: zijn onverzettelijkheid.

Vooraf zou je kunnen denken dat Carlsen met wit zijn tegenstander nog even flink aan de tand zou gaan voelen maar daar had hij kennelijk geen trek in. Vermoedelijk was hij allang blij dat hij – nadat hij drie gunstige eindspelen niet had kunnen winnen – en op ongelukkige wijze op achterstand was gekomen, de tweekamp gelijk had weten te trekken.

En als we de resultaten van Carlsen in rapid en blitz bekijken, is hij meestal heer en meester. Maar zal de Noor dat ook zijn als er zoveel druk op staat? Als de hele wereld meekijkt hoe hij die taaie Rus eronder moet zien te houden? Een speler die juist bekend staat om zijn persistentie in bedenkelijke situaties. Ook een uitstekend rekenaar hetgeen bij het snelschaken zeer zeker van pas zal komen. Carlsen zal erop gokken dat zijn inzicht en eindspeltechniek beter zijn dan Karjakin.

Elfde partij eindigt in remise

27 november 2016 0:55 Dimitri Reinderman 1

De elfde partij van de WK-match is in een relatief snelle remise geeindigd (34 zetten). Toch viel er wel het een en ander te beleven vandaag. Karjakin kwam met wit misschien met een heel licht voordeel uit de Spaanse opening, maar hij wist er niet veel van te maken. Carlsen nam het iniatief over en met een interessant pionoffer (18…c3 19.bxc3 d5!?) wist hij Karjakin een lastige keuze te geven.

Carlsen neemt Karjakin een eindspel af

25 november 2016 10:25 Herman Grooten 4

Het staat weer gelijk in de tweekamp om de wereldtitel! Magnus Carlsen gebruikte de witkleur in de tiende partij om in zijn eigen stijl op winst te spelen. Hij ging weer over van 1. d4 naar 1. e4. Op zet vier vermeed hij de uitnodiging om in te gaan op de Berlijnse Muur en koos hij voor een manoeuvreerstelling waar hij zo goed in is.

Toch was de opening bepaald geen probleem voor Sergey Karjakin. De Rus werd zelfs geprezen om zijn behandeling van de problemen die Magnus hem probeerde voor te schotelen. Wel dacht hij relatief lang na nadat ze al vrij snel op onbekend terrein waren gekomen.

Het was overigens een type stelling waar Carlsen behoorlijke wat ervaring mee heeft. Kijk eens in dit overzicht van partijen waarin de naam Carlsen voorkomt.

In het verslag van Han Schut heeft u al de eerste twee momenten kunnen zien waarop Karjakin remise kon forceren. Over het eerste moment op de twintigste zet ben ik niet helemaal zeker. Het ging om de volgende stelling:

[FEN "r4rk1/1p4p1/2pppqnp/p3p3/P3P3/2PPN1Pn/1P1NQP1P/R4R1K b - - 1 20"] 

Ik zat de partij te volgen op Chess24 en daar werd de analyse verzorgd door de grootmeesters Jan Gustafsson en Peter Svidler. Deze laatste schudde nu bliksemsnel de volgende variant uit zijn mouw: 20…Pxf2+ 21. Kg2 [ Als wit de zetherhaling uit de weg wil gaan omdat hij graag op winst moet spelen, dan moet hij dus 21. Kg1 spelen. Dat kan na 21…Ph3+ 22. Kg2 leiden tot een chaotische stelling. Zwart heeft nu een combinatie (hij moet ook wel want er hangen twee stukken van hem): 22…Phf4+ 23. gxf4 Pxf4+ 24. Txf4 exf4  (zie analysediagram)

[FEN "r4rk1/1p4p1/2pppq1p/p7/P3Pp2/2PPN3/1P1NQ1KP/R7 w - - 0 25"] 

De engine vindt dit iets beter voor zwart maar ik twijfel eraan. Materieel gezien staat het ongeveer gelijk, maar de paarden kunnen wel eens sterker zijn dan een toren en twee pionnen. De belangrijkste reden is dat het hier gaat om een gesloten formatie waarin de zwarte torens geen open lijnen hebben, terwijl de paarden genoeg steunpunten kunnen vinden. Ik vermoed dat Carlsen deze strijd wel aan wilde gaan.]

21…Ph4+!? 22. Kg1 [ 22. gxh4? kan niet vanwege het uiterst vervelende schaakje met 22…Dg6+!] 22…Ph3+ 23. Kh1 Pf2+ met remise door herhaling van zetten.

Karjakin laat Carlsen ontsnappen

24 november 2016 11:10 Dimitri Reinderman 0

Sergey Karjakin heeft vannacht een grote kans laten liggen op een ‘vorentscheidung’.  Nadat hij de hele partij al wat voordeel had gehad, kon hij op zet 39 toeslaan. Het was echter een lastige variant en er was ook een andere variant die er aantrekkelijk uitzag, en uiteindelijk koos de uitdager daarvoor. Ook dat gaf winstkansen, maar Carlsen wist het eindspel met drie tegen twee op een vleugel goed te verdedigen en zo een benauwde remise te verkrijgen.

Magnus Carlsen schokt schaakwereld

Sensatie: Karjakin klopt de wereldkampioen!

22 november 2016 10:28 Herman Grooten 10

De ban is eindelijk gebroken. De achtste partij in de WK-tweekamp tussen Magnus Carlsen en Sergey Karjakin is door de zwartspeler op sensationele wijze gewonnen. In de slotstelling combineert de uitdager een verre vrijpion op de damevleugel met een koningsaanval aan de andere kant van het bord. De zwarte dame en het paard grijpen beslissend in. In de slotstelling volgt er heel fraai

[FEN "8/6k1/4Q3/2q1n2p/4P2P/p5P1/6BK/8 b - - 0 52"] 

52… a2! om de witte dame weg te lokken zodat zwart na 53. Dxa2 zet zwart een mataanval op touw kan zetten met 53…Pg4+ 54. Kh3 [ 54. Kh1 Dc1+ 55. Lf1 Dxf1#] 54…Dg1. De rest van de analyse krijgt u zo dadelijk van mij.

Gisternacht rond 1.15 floepte bovenstaand diagram op mijn smartphone tevoorschijn toen ik thuis kwam van een bekerwedstrijd in Nijmegen tussen UVS en De Stukkenjagers. Nadat het 2-2 was geworden tussen deze twee rivalen in de eerste klasse B, moest er gevluggerd worden wie er door zou gaan naar de tweede ronde. Het lukte ons team om de benodigde 2½ punten uit deze blitzmatch bij elkaar te sprokkelen.

Terug naar de tweekamp die nu eindelijk ontbrand is. Nadat Karjakin al het sein had gegeven dat er een einde moest komen aan die Spaans/Italiaanse stellingen, koos nu ook Carlsen voor de openingszet met de damepion. Dat had hij in de eerste partij ook al gedaan, maar de Trompovsky leverde hem toen niet zoveel op. Ditmaal ook geen ‘mainstream’ openingsvarianten maar het Collesysteem met 2. Pf3 en 3. e3.

Er ontstond een stelling met een bijna symmetrische pionnenstructuur waarin wit ietsje prettiger stond. Carlsen koos daarin voor een nogal surrealistisch plan met 17. De1!?  Het ontlokte Susan Polgar op Twitter de volgende zin: “All kidding aside, I have absolutely no idea why Qe1 :)”

Even later volgde weer een wat verrassende keuze van de wereldkampioen. Na 23… Txc4 was de volgende stelling ontstaan:

Carlsen houdt eindspel met minuspion remise

21 november 2016 1:19 Dimitri Reinderman 1

In de zevende partij van de WK-match probeerde Sergey Karjakin iets nieuws. In zijn eerste drie witpartijen had hij nog met 1.e4 geopend, ditmaal koos hij voor 1.d4. Het Spaans van Carlsen is lastig te kraken, hoe zit het met het Slavisch? Dat zullen we niet weten, want hoewel de partij begon met 1.d4 d5 2.c4 c6 onstond uiteindelijk via zetverwisseling een Aangenomen Damegambiet. En wat gebeurde er? In plaats van een gecompliceerd middenspel koos Karjakin voor een eindspel, een opmerkelijke strategie. Carlsen bleek echter (weer) beter voorbereid: na 10…Pc6 ging de uitdager nadenken en zijn reactie was niet zo geweldig. Zwart kon al op voordeel gaan spelen, maar Carlsen ging niet goed met die luxe om: sterker nog, hij blunderde. Nu heb je blunders waarbij je meteen kunt opgeven, en blunders waarbij je denkt, “Zucht, dom, nou ja, even kijken hoe ik de schade kan beperken” en die schade nog meevalt. Dit was er zo eentje. Carlsen koos ervoor om een pion te verliezen in plaats van een stelling met gelijk materiaal waarbij wit meer activiteit zou hebben. Dat bleek een goede beslissing: het eindspel met torens en ongelijke lopers koos hij voor een opstelling die wit geen kansen gaf. En dus kwam met een handgebaar een remiseaanbod van de Rus:

Daniel King: Analyse 3e t/m 6e ronde match Carlsen-Karjakin

Wedstrijd nr. 3

Probleemloze remise voor Carlsen

18 november 2016 22:56 Dimitri Reinderman 1

De zesde partij van de WK-match is vrij snel remise geworden. Na 32 zetten was de stelling dermate gelijk dat verder doorspelen ook voor het publiek niet interessant zou zijn. Voor Carlsen was dat ok, hij had zwart en moest bovendien even bijkomen van de schrik van gisteren; voor Karjakin was het ook ok, toch weer een partij dichter bij de tiebreak waarin van alles kan gebeuren.

De openingszet werd vandaag gedaan door Ken Rogoff (foto: WorldChess), professor aan Harvard en GM in ruste (zie hier zijn verhaal). Karjakin koos weer voor zijn gebruikelijke 1.e4 en net als in zijn eerdere witpartijen kwam er een gesloten Spaans met d3 op het bord. Dit keer koos Carlsen voor een opzet in de stijl van het Marshallgambiet met het pionoffer d5. Dat kon in theorie voor een spannende partij zorgen: wit had een pion meer, zwart had activiteit, wat zou belangrijker zijn? Een foute zet zou ervoor kunnen zorgen dat de balans de ene of de andere kant zou opslaan. Die fout kwam echter niet: Carlsen was waarschijnlijk goed voorbereid (na afloop nog 1:16 op zijn klok), Karjakin vond alles achter het bord en na een afwikkeling had zwart zijn achterstand in materiaal goedgemaakt, maar was hij zijn voorsprong in activiteit kwijt. En er stonden ook nog ongelijke lopers op het bord, niet die van het soort die een mataanval geven, maar die van het soort die tot remise leiden. En dat werd het dus ook snel.

Toch waren er wel enkele interessante varianten mogelijk in de partij, daarvan kunt u in de analyse hieronder genieten.

Manoeuvreren op de vierkante centimeter in vijfde partij

17 november 2016 23:58 Herman Grooten 2

De vijfde partij in de WK-tweekamp tussen Magnus Carlsen en Sergey Karjakin is momenteel in volle gang. De wereldkampioen bediende zich ditmaal van het Italiaans. Hij speelde een wat ongebruikelijk systeempje maar hij leek toch een licht voordeeltje te hebben bereikt. Karjakin zag op de 13^de zet zijn kans schoon om via een schijnoffer in het centrum de nodige stukken van het bord te halen. De pionnenstructuur werd hierdoor rigoureus veranderd en zwart had het loperpaar veroverd. Op de 20^ste zet zag de zwartspeler zich genoodzaakt om een van zijn lopers voor een wit paard te geven en toen de laatste paarden van het bord gingen, resteerde er een eindspel met zware stukken en ongelijke lopers. In dat eindspel heeft Magnus een mobiele meerderheid op de koningsvleugel, terwijl die van zwart lamgelegd is.

In tegenstelling tot onze andere verslaggever (Dimitri Reinderman) die er de vorige keer een nachtelijke analyse van maakte, laat ik de stelling zoals die nu is. Ze hebben nu 40 zetten gespeeld en ik zal u alvast deelgenoot maken van mijn bevindingen tot dusver.

Op dit moment lijkt het erop dat alleen Carlsen ergens op kan spelen, zwart moet wachten hoe wit denkt er doorheen te kunnen gaan. De zwarte stelling is echter stevig en als het openkomt, kan ook de witte koning in gevaar komen. De engines hebben moeite met het taxeren van deze stelling omdat het hier gaat over heel lange termijn plannen.

Ik ben benieuwd en zal u morgen in de ochtend bijpraten! Inmiddels is de partij beëindigd en is het weer remise geworden.