De Telegraaf schaakrubriek 28 april 2012
Hans Böhm
Het is niet ongebruikelijk om in de voorbereiding op een belangrijk evenement wat oefenpartijen te spelen tegen een sterke tegenstander. Men hoeft zich dan geen zorgen te maken om het verlies van ratingpunten en er kan vrijelijk geëxperimenteerd worden. Het is dan wel gebruikelijk dat die voorbereiding geheim blijft, zodat het geoefende later ook in praktijk kan worden gebracht. Daar zijn vele voorbeelden van. Maar nu hebben de topspelers Levon Aronian (Armenië) en Vladimir Kramnik (Rusland) daar een eigen draai aan gegeven. Zij spelen een officiële (!) oefentweekamp in Zürich van zes partijen in het klassieke speeltempo en dat is gewoon live te volgen. Het gaat hier dus wel om te winnen ratingpunten, de eer en, niet op de laatste plaats, het prijzengeld. De rating biedt een aardige bijkomende inzet, want de actuele ranglijst is 1.Magnus Carlsen 2835 2.Levon Aronian 2820 3.Vladimir Kramnik 2801. Van alle grootmeesters is de categorie boven de 2700 al bijzonder, dat zijn de beste vijftig, en in die supercategorie van boven de 2800 staan maar drie spelers.
De volgende tweekamp om de wereldtitel zal gaan tussen Viswanathan Anand uit India en uitdager Boris Gelfand uit Israël (dat begint al op 10 mei aanstaande in Moskou). Dus wat men in Zürich doet, moet zijn effect krijgen op de lange termijn.
V. Kramnik – L. Aronian, partij 1 na 22…Ta-e8
Er is iets fout gegaan vanuit de opening want wit moet oppassen. De loper is in deze open stelling veel sterker dan het paard en als zwart zijn pionnen op f5 en e4 krijgt, wordt het stellingvoordeel groot. Toch is de positie nog binnen de remisemarge en een Kramnik in zijn element vindt de juiste weg wel. Maar het gaat snel mis.
23.g4! Kh7 24.g5?!
Dat lijkt niet de meest praktische methode. Waarom niet die actieve Td5 geruild met 24.T3-e2 f5 25.gxf5 gxf5 26.Td2 Txd2 27.Pxd2 Tc8 28.b3 Tc2 29.Pc4 en de gevaarlijkste pionnen gaan van het bord.
24…hxg5 25.Pxg5+ Kg8 26.f4?
Maar dit is echt niet goed. Nog steeds houdt wit controle met 26.Ta3 a5 27.Tb3 of 26.Ta3 Te7 27.Tb3 en wit heeft ook zo zijn dreigingen over de zevende of achtste rij. De tekstzet geeft zwart de mogelijkheid om al zijn stukken actief te maken.
26…Tb8! 27.fxe5 Txb2 28.Pf3 Txa2 29.e6 fxe6 30.Txe6 Tf5
Die ijzersterke a-pion (met het gedekte promotieveld) zal de beslissing brengen. Wit rommelt nog wat maar het ziet er nu verloren uit.
31.Ph4 Tf4 32.T6-e4
Want 32.Pxg6 Tg4+ 33.Kh1 Tg-g2 is kansloos. De witte koning zit meer in een matnet dan de zwarte.
32…Tf6 33.Tg4 Kf7 34.Tc1 Lh6 35.Tc7+ Ke8 36.Te4+ Kd8 37.Th7 Lf8 38.Td4+ Kc8 39.Tc5+ Kb8 40.Td7 g5 41.Pg6 Ld6 en wit geeft op, het paard gaat verloren.
Het enige dat Kramnik van deze partij geleerd heeft, is dat zijn openingsbehandeling niet goed was.
L. Aronian – V. Kramnik, partij 2, na 23.a4-a5.
Weer zijn al snel de dames geruild en weer staat Aronian wat prettiger. Kramnik heeft niet de uitgelezen gelegenheid aangegrepen om eens wat anders te spelen dan de Berlijnse muur, waar Kasparov zich op stuk liep in 2000. Inmiddels weet wit waar de haken en ogen zitten om over de muur te klauteren.
De meest voor de hand liggende verdediging lijkt 23…Txd1 24.Txd1 Lf5 25.Pe4 Lxe4 26.fxe4 bxa5 27.Lc5 Pg6 28.Td7+ Kg8 29.Tc7 Pe5 30.Ld4 a4 en Tb8 komt eraan. Zwart gaat een ander pad op, dat op het oog slechter lijkt maar minstens zo goed is.
23…c5!? 24.Pb5 Pc6 25.Txd8 Txd8 26.axb6 axb6 27.Ta6 Td1+ 28.Kh2 Td2 29.Txb6 Txc2 30.Pd6+ Ke7 31.Pe4 Pd4 32.Tb7+ Kf8 33.Tc7 Txb2 34.Txc5 Pf5 35.Pg3 Txf2 36.Pxf5 Lxf5 37.Txf5 en remise.
In de volgende partij kwam er eindelijk een boeiende opening op het bord. Daaruit kwam een geweldig gevecht voort.
V. Kramnik – L. Aronian, partij 3.
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Pc3 Pf6 4.d4 exd4 5.Pxd4 Lc5 6.Le3 Lb6 7.Dd2 0-0 8.0-0-0 Te8 9.f3 d5!? 10.exd5 Pxd5 11.Lg5 Pxc3!?
Een unieke stelling op dit niveau. Toch bleven de spelers nog enkele zetten snel spelen, dat kan bluffen zijn of het resultaat van extreme voorbereiding.
12.Lxd8 Pxd1 13.Lxc7 Lxc7 14.Pxc6 Pe3!? 15.Lb5 bxc6?!
Fantastische stelling met mooi spel voor beide partijen. Beide spelers gebruikten nu zeeën van tijd en in de lange tijdnoodfase die volgde bleef veel mogelijk.
16.Lxc6 Pc4 17.Dd4 Le6 18.Lxa8 Lb6 19.Dd3 Txa8 20.Te1 Td8 21.De4 g5?! 22.c3 Lc5 23.Te2 h6 24.g3 a5 25.f4 a4 26.f5 Ld5 27.Dd3 Lb6 28.b3 axb3 29.axb3 Pa5 30.Te8+!? Txe8 31.Dxd5 Td8 32.Db5 Td6 33.Kc2 Kg7 34.b4 Pb7 35.c4 Tf6 36.g4 Pd8 37.c5 Lc7 38.Dd7 Pc6 39.b5 Pa7 40.Dxc7 Pxb5
41.De5 Pa7 42.Kd3 en zwart gaf op, het is hopeloos. Dit is een oefenpartij waar spelers en publiek wat aan hebben!
