De tijger is terug!
Anand heeft in de derde partij van de match Carlsen verslagen. Carlsen speelde het damegambiet, maar Anand had dit erg goed voorbereid. De spelers volgden lange tijd de partij van Aronian tegen Adams, Bilbao 2013, tot de 20e zet waar Anand een verbetering had gevonden. Carlsen kwam in een onplezierige stelling terecht, en in tijdnood maakte hij de beslissende fout. De tussenstand is nu 1.5-1.5 en de match ligt weer helemaal open!
Vishy Anand – Magnus Carlsen
1.d4 Nf6 2.c4 e6 3.Nf3 d5 4.Nc3 Be7 5.Bf4 0-0 6.e3 Nbd7 7.c5 c6 8.Bd3 b6 9.b4 a5 10.a3 Ba6
Dit is het plan achter de zwarte opzet. Zwart ruilt zijn slechte witveldige loper en hoewel wit groot voordeel heeft op de damevleugel, hoopt zwart dit later te blokkeren, en het witte ruimtevoordeel te neutraliseren.
11.Bxa6 Rxa6 12.b5!
Wit opent de stelling en krijgt een ijzersterke vrijpion op c7. Dit is allemaal al eerder gespeeld.
12…cxb5 13.c6 Qc8 14.c7 b4
Magnus creëert nu ook een vrijpion op de damevleugel, maar de witte is een stuk sterker. [14…Bxa3 is een grappig zetje dat nog nooit eerder is gespeeld dus er zal wel iets mis mee zijn, hoewel ik het niet direct kan vinden. 15.Nxb5 (15.Rxa3 b4 16.Rb3 bxc3 17.Rxc3 Ne4 is ook niet duidelijk.) 15…Bb4+ 16.Ke2 Ne4 Lijkt op de partijstelling, maar het lijkt mij dat de witte koning toch wat onveiliger staat op e2.]
15.Nb5 a4 16.Rc1 Ne4 17.Ng5
Hier moest Magnus voor het eerst lang nadenken. Wit wil graag het sterke zwarte paard afruilen en toegang krijgen tot het d6 veld voor zijn stukken.
17…Ndf6
[17…Bxg5 18.Bxg5 Ra5 (18…Nxg5 verliest want nu komt het witte paard naar d6 waarna zwart de c-pion alleen kan stoppen op straffe van dameverlies. 19.Nd6 Ne4 20.Nxc8 Rxc8) 19.axb4! Rxb5 20.Qxa4 De toren is ingesloten! 20…Nxg5 21.Qxb5 Het materiaal is hier gelijk, maar de witte c-pion legt vrijwel de hele zwarte stelling lam.]
18.Nxe4 Nxe4?!
Dit lijkt mij een onnauwkeurigheid, Carlsen komt nu in een vervelende stelling terecht. [18…dxe4!? Lijkt mij beter. Zwart verzwakt zijn pionnenstructuur maar zijn paard krijgt nu wel toegang tot het d5-veld waar het de c7 pion onder schot neemt. 19.Nd6 Bxd6 20.Bxd6 b3!? (20…Re8 21.Bxb4 is goed voor wit. Zwart staat passief en kan de c-pion niet elimineren.) 21.Bxf8 Kxf8 Zwart heeft een kwaliteit geofferd, maar heeft daarvoor terug een gedekte vrijpion op b3 gekregen, en hij gaat de witte c-pion ophalen met …Pd5 en …Ta7.]
19.f3 Ra5 20.fxe4
Dit is pas de eerste nieuwe zet in de partij! In Aronian-Adams, 2013 deed wit 20.De2 waarna remise het uiteindelijke resultaat was. Het was ook duidelijk dat Anand hier nog in zijn voorbereiding zat, terwijl Carlsen alles moest vinden achter het bord.
20…Rxb5 21.Qxa4 Ra5 22.Qc6 bxa3
Zwart verkrijgt ook een mooie vrijpion op c3, maar de witte is een stuk sterker. Vooral omdat de witte vrijpion door de zwarte dame moet worden gestopt terwijl de zwarte vrijpion veel makkelijker is te stoppen.
23.exd5 Rxd5
Zwart houdt zijn pionnenstructuur compact, maar aan de andere kant ondersteunt de toren niet meer de a-pion.
24.Qxb6 Qd7 25.0-0
[25.Qa6 Is misschien beter waarna de zwarte dame wordt geforceerd terug te gaan naar c8, maar met de zet van Anand is ook niet veel mis. Hij brengt zijn koning in veiligheid en is van plan Tb1-b8 te spelen. 25…Qc8 (25…Rc8 26.Rb1 waarna zwart vanwege de dreiging 27. Tb8 een kwaliteit moet offeren met erg goede winstkansen voor wit.) 26.Qa4 en het is erg moeilijk voor zwart om tegenspel te vinden.]
25…Rc8 26.Rc6
Wit had hier al veel goede keuzes. Hiermee houdt Anand de zwarte stelling helemaal vast, en het wordt al erg moeilijk om een enigszins normale zet te vinden voor Carlsen. Het is grappig dat deze stelling ook was bereikt in Tomashevsky-Riantzev, 2008 met het verschil dat de pion van h2 daar op h3 stond.
26…g5
Dit is natuurlijk niet een zet die je graag wilt spelen, maar het was al moeilijk iets beters voor te stellen. Nu krijgt zwart in ieder geval een luchtgat voor zijn koning.
27.Bg3
[27.Be5 was ook interessant geweest, met het plan dat wit nu na 27…Lf4 28.Dxb4! heeft. 27…Bb4 28.Qxb4 Qxc6 29.Qe7 En de zwarte koning is in groot gevaar.]
27…Bb4
Carlsen probeert tegenspel te creëren. Hij heeft nu soms de optie tot …Ld2 of …La5. [27…Ra5 was nog een interessante poging. Als wit 28.Dxa5 speelt, speelt zwart 28… Dxc6 waarna hij zijn duidelijk slechtere toren op d5 heeft geruild voor de sterke witte op c6. Wit heeft echter een truc tot zijn beschikking: 28.Rxe6. Wit pakt eerst even een pionnetje mee voordat hij de zwarte toren slaat, 28…Qxe6 29.Qxa5 Qxe3+ 30.Kh1. Zwart is nu weliswaar aan zet, maar de witte dreiging 31.Df4 is erg moeilijk te stoppen. Ook is de vrije d-pion van wit plotseling erg gevaarlijk (27…h5 28.Qa6 (28.Qb7 h4 29.Rb6) 28…h4 29.Rb6)
28.Ra1
Hiermee haalt Anand …Ld2 uit de stelling vanwege Txa3 en de e3-pion is gedekt. De computer wil hier al zetten als 28…g4 doen. Daar word je nou ook niet bepaald vrolijk van als zwartspeler.
28…Ba5?
Een menselijke zet, maar wel de beslissende fout. Na 28…f5 was de strijd nog lang niet gestreden, hoewel het duidelijk is dat Anand degene is die voor de winst speelt.
29.Qa6
Wit dreigt nu e4 en de tekstzet verliest ook direct.
29…Bxc7
[29…Bb4 30.Qxc8+ Qxc8 31.Rb6 Ra5 32.Rxb4 had ook niet geholpen. Op de volgende zet speelt wit Tb8 en de c-pion loopt door.]
30.Qc4
Zwart heeft eindelijk de witte c-pion geëlimineerd, maar verliest nu een kwaliteit vanwege de penning op de loper. 30…e5 31.Bxe5 Rxe5 32.dxe5
Anand heeft een kwaliteit meer, terwijl zwart nog steeds gepend is. De strijd is gestreden.
32…Qe7 33.e6 Kf8 34.Rc1
1-0
Veel dank voor deze verhelderende analyse. Het blijkt toch wel belangrijk actuele openingsvarianten goed door te nemen. Misschien is het aardig te weten dat in de partij Tomashevsky tegen Riantzev in 2008 (vanuit praktisch dezelfde stelling, die via een wat andere zetvolgorde tot stand kwam) Riantzev 26 ..h6 speelde, maar op de 36e zet de strijd staakte, omdat dankzij het goede spel van Tomashevsky de witte pion op c7 alleen door ruil tegen de zwarte loper van promotie kon worden afgehouden.
Het eerste WK-verlies van Carlsen. Hij is dus toch niet onverslaanbaar! Dat is goed nieuws voor het schaakspel. Hij krijgt het niet cadeau en zal er voor moeten werken. Hoe de omstandigheden daar ter plaatse zijn, weet ik niet. Zou dit nog een rol hebben gespeeld? De vraag is nu hoe deze opsteker voor Anand verder uitpakt.