de Volkskrant schaakrubriek 1 oktober 2011

Gert Ligterink

Hikaru Nakamura in Sao Paulo dicht bij mijlpaal

Oud-wereldkampioen Michail Botwinnik gaf topgrootmeesters de raad niet meer dan vijftig partijen per jaar te spelen. Meer zou een te zware aanslag op het zenuwgestel zijn met alle gevolgen van dien. Zijn advies heeft geen wortel geschoten. Viktor Kortchnoi vond dat hij minstens tachtig partijen nodig had om in vorm te blijven en voor Michail Tal was 150 partijen per jaar (en liever nog een paar meer) geen probleem.

Ook tegenwoordig houdt niemand zich meer aan Botwinniks raad. Na een maand ploeteren in het World Cup toernooi in Khanty Mansyisk zijn de vier halve finalisten al weer vertrokken naar nieuwe bestemmingen. Drie van hen, Svidler, Grischuk en Ponomariov, zijn neergestreken in het Sloveense kuuroord Rogaska Slatina, waar om de Europacup voor clubteams wordt gespeeld. Het is een ontspannen toernooi, waar beperkte inspanningen van hen worden verlangd.

De vierde halve finalist heeft het moeilijker. Vassili Ivanchuk, de junkie onder de topspelers met dit jaar al ruim honderd partijen achter zijn naam, is na de lange overlevingstocht in Siberië vertrokken naar Sao Paulo voor het eerste deel van de Grand Slam finale. Het is een dubbelrondige zeskamp waarvoor de winnaars van de grote toernooien van het afgelopen jaar zijn uitgenodigd. Na vijf ronden verhuist het gezelschap naar Bilbao voor het tweede deel.

Omdat het toernooi net is begonnen, valt nog weinig over de vorm van de spelers te zeggen. Duidelijk is wel dat de Spanjaard Francisco Vallejo als kop-van-jut zal fungeren. Geruisloos verloor hij zijn twee eerste partijen van Aronian en de onvermoeibare Ivanchuk.

Voor Hikaru Nakamura is de Grand Slam finale een kans op revanche. Na zijn overwinning in het Tata Steel toernooi is het de Amerikaan niet gelukt aan te tonen dat hij definitief een plaats in de wereldtop heeft verworven. In elitetoernooien in Medias en Dortmund eindigde hij tweemaal in de min.

In de tweede ronde in Sao Paulo was Nakamura dichtbij een mijlpaal in zijn carrière. Hij bracht Anand naar de rand van de afgrond, maar de wereldkampioen hield op formidabele wijze net stand.

Nakamura – Anand

Sao Paulo 2011

1. c4 c6 2. d4 d5 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 e6 5. Lg5 h6 6. Lh4 dxc4 7. e4 g5 8. Lg3 b5 9. Pe5

Een populaire gambietvariant onder topgrootmeesters. Zwarts volgende zet wordt zelden gekozen.

9 … Pbd7 10. Pxc6 Db6 11. d5 Lb7 12. a4 a6 13. Le2 Lxc6

Een riskant nieuwtje. Twee jaar geleden won Gelfand (met zwart) een partij van Kasimdzhanov na 13 … Lg7 14. dxe6 Lxc6 15, exd7+ Pxd7.

14. dxc6 Dxc6 15. axb5 axb5 16. Txa8+ Dxa8 17. 0-0

Niet 17. Pxb5 Lb4+.

17 … Dc6 18. e5 Pd5 19. Pxd5 Dxd5 20. Da1!

Wits pionoffer heeft zich uitbetaald, want zwarts koning is in groot gevaar. Fataal is nu 20 … Pxe5? 21. Td1 Pd3 22. b3 e5 23. bxc4 bxc4 24. Da6 e4 25. Tb1.

20 … Lg7 21. Td1 Dc5 22. Da8+ Ke7 23. Db7 Td8 24. Lf3 Lxe5

Een praktische beslissing. Om aan de druk te ontsnappen offert Anand een stuk. Na 24 … Dc8 25. Dxb5 Dc7 heeft wit mogelijkheden als 26. h4 of 26. Kh1 Pxe5 27. Te1.

25. Lxe5

Sterker is onmiddellijk 25. Lc6. Ook dan wint wit een stuk, maar zwarts dame krijgt niet het prachtige veld e5.

25 … Dxe5 26. Lc6 Kf6 27. Lxd7 Dxb2 28. Tf1

Om met f2-f4 de jacht op de koning te heropenen.

28 … c3 29. Dc7 Ta8

Misschien ging zelfs 29 … Txd7 30. Dxd7 c2 31. Dd2 b4 32.f4 Kg6 33. fxg5 hxg5 34. Dd7 f6. Met een toren meer moet wit dan genoegen nemen met remise door eeuwig schaak.

30. Lxe6

Hij legt zich neer bij remise. Spannender is 30. f4 Ta1 31. fxg5 Kg6! 32. Lxb5 Txf1+ 33. Lxf1 hxg5, waarna wit het zonder veel kans op succes nog even kan proberen. Als hij de dames ruilt zal op den duur het remise-eindspel koning tegen witte loper en h-pion ontstaan.

30 … fxe6 31. f4 Ta1

32. fxg5+ Kxg5 33. Dg7+ Kh5 34. Df7+

Of 34. g4+ Kh4 35. Dxh6+ Kxg4 36. Dg6+ met remise.

34 … Kg5 35. Df6+ Kh5 36. Df7+ Kg5 37. Dg7+ Kh5 38. Df7+

Remise.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.