De Volkskrant schaakrubriek 12 juni 2010
Karpov in eigen land nog niet vergeten
Twee maanden geleden schreef ik in deze rubriek over het voornemen van Anatoli Karpov om Kirsan Iljoemzjinov op te volgen als president van de wereldschaakbond FIDE. Omdat Karpov nooit aan iets begint dat wel eens zou kunnen mislukken, veronderstelde ik dat hij zeker was van zijn zaak. Natuurlijk wist hij zich gesteund door de machtige Russische bond, die nooit zou toestaan dat twee landgenoten elkaar in een lastercampagne gingen bestrijden.
Uit die analyse bleek een ernstig gebrek aan inzicht in de Russische (schaak)politiek. Karpov had zich inderdaad verzekerd van de steun van belangrijke mensen binnen de Russische bond, maar niet van de belangrijkste. Die kozen de zijde van Iljoemzjinov, met als gevolg dat een korte, felle machtstrijd uitbrak, waarbij geen middel werd geschuwd. De afloop was voorspelbaar: het Iljoemzjinov-kamp won.
Karpov heeft de moed nog niet opgegeven. Zijn ambassadeur is Gari Kasparov, die de wereld rondreist om de kandidatuur van zijn voormalige rivaal aan te bevelen. Het is mooi dat de West-Europese landen achter Karpov staan, al is die steun in het verleden altijd een garantie voor een nederlaag gebleken. Iljoemzjinov claimt intussen zelfverzekerd dat hij voldoende stemmen heeft verzameld om de verkiezing met overmacht te winnen. Ik vrees dat hij gelijk geeft.
De mislukte poging de Russische bond aan zijn zijde te krijgen betekent niet dat Karpov in eigen land vergeten is. Vorige week begon in het oliedorp Poikovsky de elfde editie van het grootmeestertoernooi dat zijn naam draagt. Karpov was eregast bij de opening, waarbij door hem en de deelnemers boompjes werden geplant.
Het toernooi in Poikovsky is vergelijkbaar met de B-groep van het Corus-toernooi. Alle deelnemers zijn sterke grootmeesters, maar net niet van het allerhoogste kaliber. Toernooien van die categorie zijn zeldzaam geworden.
Uit de derde ronde komt de volgende partij:
Sutovsky – Onischuk
Poikovsky 2010
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Lc5 6. c3 0-0 7. d4 La7 8. Lg5 h6 9. Lh4 exd4 10. cxd4 d6
Zwart zal eens de penning van het paard op f6 moeten breken met … g7-g5. Misschien was dit een goed moment. Na 10 … g5 is het offer 11. Pxg5? hxg5 12. Lxg5 Lxd4 incorrect.
11. Lxc6 bxc6 12. Pbd2 g5 13. Pxg5!
Nu werkt het offer wel.
13 … hxg5 14. Lxg5
14 … Te8
Op de website van het toernooi schrijft Sutovsky dat 14 … Lxd4 wordt beantwoord met 15. Pf3 Lxb2 16. Tb1. Het is jammer dat hij het daarbij laat, want zwart is nog lang niet verloren na 16 … Lc3 17. Tb3 Dd7! 18. Txc3 Pxe4 of 16 … Lc3 17. e5 Lxe5 18. Pxe5 dxe5 19. Dxd8 Txd8 20. Lxf6 Td2.
15. Da4!
Sterker dan 15. e5 dxe5 16. Pe4 Pxe4 17. Lxd8 Txd8, waarna zwart drie actieve stukken heeft voor de dame.
15 … Tb8
Na 15 … Te6 zou wit verder zijn gegaan met 16. e5 dxe5 17. dxe5 Txe5 18. Dh4 Te6 19. Tae1.
16. Tae1! Te6 17. e5 dxe5 18. dxe5 Txb2 19. Lxf6 Dd4
Of 19 … Dxd2 20. Dg4+ Kf8 21. Dg7+ en wint.
20. Da3 Txf6 21. exf6 Txd2 22. Te8+ Kh7 23. Th8+!
En vooral niet 23. Txc8?? Dxf2+ 24. Txf2 Td1 mat.
23 … Kg6 24. Dg3+ Kxf6 25. Txc8 Td3 26. Dg8
Ook nu zou een argeloze zwartspeler kunnen grijpen naar 26 … Dxf2+. Helaas staat zijn koning schaak na 27. Txf2+.
Zwart geeft op.
Ivan Sokolov is een van de deelnemers in Poikovsky. Hij begon matig, maar kwam sterk terug met een zege op Jakovenko. Een dag later was hij op weg naar zijn tweede overwinning tot iets verschrikkelijks gebeurde:
Riazantsev – Sokolov na 27 … Pd5-b4. Zwart staat een kwaliteit achter, maar hij heeft overweldigende compensatie. Na een damezet volgt 28 … Pfd5, gevolgd door de mars van de c-pion. In tijdnood greep wit naar een paniekmaatregel.
28. Tc5?!?
Deze zet verraste Sokolov volkomen. Hij zag dat zwart mat loopt na 28 … Pxc2? 29. Txc8+ Kh7 30. Pg5+ Kh6 31. Pxf7, maar hij miste de simpele weerlegging 28 … Dxc5! 29. dxc5 Pxc2 30. c6 Pfd5, waarna wit kan opgeven. Het werd nog erger.
28 … Txc5? 29. dxc5 Dxc5 30. Da4 Pd3? 31. Dxa5 Dxf2+ 32. Kh2 Pe4? 33. Da8+
Zwart geeft op.
