Gespot 14: Het ongelukkige paard op a5
Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders.
In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.
Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.
Een goede verstandhouding tussen sommige schakers is soms ver te zoeken. Bekend is dat Karpov en Kasparov elkaar lange tijd niet hebben kunnen luchten en zien. Wat wil je ook als je zo’n 144 partijen tegen dezelfde kop zit aan te kijken. Daar is op een gegeven moment verandering in gekomen. Keerpunt was toen Kasparov in de gevangenis kwam te zitten (in verband met een protest tegen Poetin) en toen opgezocht werd door Karpov. De vijandschap veranderde in een vriendschap, zelfs zodanig dat ze zijn gaan samenwerken bij de laatste Fidepresidentsverkiezingen om Iljumzinov uit het zadel te tillen.
Van Bobby Fischer en Samuel Reshevsky was ook bekend dat hun onderlinge relatie niet al te best was. Beide waren ze in hun jeugdjaren een ‘wonderkind’. Reshevsky bleek sowieso niet zo’n gemakkelijk heerschap te zijn, van Fischer kennen ook zijn nukken. Daarbij had Reshevsky zo zijn streken, hij stond bekend als onsportief. Hij kon waarschijnlijk ook niet zo goed verkroppen dat de veel jongere Fischer hem snel aan het overvleugelen was. Een van de ergste nederlagen die hij ook leed was de volgende.
Fischer, Robert James – Reshevsky, Samuel Herman, New York 1958.
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 g6 5. Pc3 Lg7 6. Le3 Pf6 7. Lc4 O-O 8. Lb3
8… Pa5?? Een bekende fout. “Een paard aan de rand maakt je partij tot schand” is zo’n dooddoener die vaak niet opgaat. Zwart wil graag de sterke loper op b3 onschadelijk maken, maar het paard blijk bijzonder ongelukkig te staan. Waarom dat zo, zal zo dadelijk blijken. Met 8… d6 gaat zwart over naar de normale Drakenvariant. Een belangrijk alternatief is overigens 8… a5. 9. e5 Pe8 Er lijkt niet veel aan de hand voor zwart, maar… [9… Pxb3 10. exf6 Pxa1 11. fxg7 Te8 12. Dxa1 is duidelijk het voordeel van wit: hij heeft twee stukken voor een toren en een grote ontwikkelingsvoorsprong.] 10. Lxf7+!
10… Kxf7 Gedwongen. [Het is duidelijk dat wit na 10… Txf7 11. Pe6 bij de hand heeft.] In mijn database heb ik – na Reshevsky – nog elf andere spelers getraceerd die ten prooi vielen aan deze magneetcombinatie. 11. Pe6! In een partij Bastrikov-Shamkovich, 1958 werd nu opgegeven. En zo hoort het ook. Zie nu het ongelukkige paard op a5. De zwarte dame heeft geen velden! 11… dxe6 Reshevsky zag in dat hij mat zou lopen als hij het tweede stukoffer met de koning zou aannemen. Hij liet zich liever de technische fase bewijzen waarin hij slechts twee stukken voor de dame terugkrijgt. Het is eigenlijk beschamend dat hij deze stelling doorspeelt tegen iemand van het kaliber van Fischer. Maar dat had ook met de onderlinge verstandhouding te maken. [Het gaat er natuurlijk om wat er volgt op 11… Kxe6 12. Dd5+ Kf5 (zie analysediagram)
13. g4+! De zwarte koning wordt verder naar voren gedreven. 13… Kxg4 14. Tg1+ en waar de zwarte koning ook naartoe gaat, het is overal mat. 14… Kh4 [14… Kh5 15. Dd1+ Kh4 16. Dg4#] 15. De4+ Kh3 16. Dg4+ Kxh2 17. Dg2#]
12. Dxd8 Pc6 13. Dd2 Lxe5 14. O-O Pd6 15. Lf4 Pc4 16. De2 Lxf4 17. Dxc4 Kg7 18. Pe4 Lc7 19. Pc5 Tf6 20. c3 e5 21. Tad1 Pd8 22. Pd7 Tc6 23. Dh4 Te6 24. Pc5 Tf6 25. Pe4 Tf4 26. Dxe7+ Tf7 27. Da3 Pc6 28. Pd6 Lxd6 29. Txd6 Lf5 30. b4 Tff8 31. b5 Pd8 32. Td5 Pf7 33. Tc5 a6 34. b6 Le4 35. Te1 Lc6 Fischer vindt het wel mooi geweest zo. 36. Txc6 bxc6 37. b7 Tab8 38. Dxa6 [Iets nauwkeuriger is 38. Tb1] 38… Pd8 39. Tb1 Tf7 40. h3 Tfxb7 41. Txb7+ Txb7 42. Da8 En eindelijk werpt Reshevsky de handdoek in de ring. 1-0
Deze fragmenten via de viewer:
