Gespot 35: Teamleider wordt Teamlijder…

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.


Stel: je vereniging heeft een eerste tiental dat in een hoge klasse van de KNSB-competitie meespeelt. Voor de club is het belangrijk dat meerdere teams aansluiting vinden bij het eerste team. Het tweede speelt een klasse lager, maar is in degradatiegevaar. Maar in de laatste ronde kan het vege lijf gered worden met een mager gelijkspelletje. Bij een nederlaag valt het doek. De wedstrijd verloopt niet helemaal voorspoedig, maar gelukkig voor de club vallen er wat gunstige uitslagen te noteren en bij een stand van 3½ – 3½ is het alleen de teamleider van het tweede team die nog aan zijn bord gekluisterd zit. Hij heeft van te voren zijn teamgenoten nog zo gewaarschuwd om geen onnodige risico’s te nemen en nu mag hij het halve punt binnentikken, waardoor het lijfsbehoud weer voor een heel seizoen wordt gegarandeerd. De toekomst ziet er dan zonnig uit, want er zijn wellicht wat sterke spelers die aansluiting willen krijgen en misschien kan het jaar erop met een vernieuwd team meegedraaid worden in de top van de competitie in plaats van wat nu het geval was, aan de staart van de ranglijst.

Na een zware strijd waarin de teamleider met wit alle risico’s steeds keurig heeft weten te vermijden, heeft hij een gunstig paardeindspel bereikt, waarin hij twee pionnen meer heeft. De stelling was op een gegeven moment zo:

Wit staat weliswaar twee pionnen voor, maar hier is toch sprake van een ‘dode’ remisestelling. Wit kan niet echt op winst spelen en dat is gezien de situatie op de ranglijst helemaal niet nodig. Zijn teamgenoten stoten hem aan: geef maar remise, dan kan de champagnefles opengetrokken worden. Maar de teamleider hoont dit commentaar weg. “Ik kan deze stelling onmogelijk verliezen! Mijn tegenstander heeft nog maar één pion en die heb ik nog wel met een dubbelpion goed geblokkeerd”, zo lacht hij de kritiek weg. “En omdat ik persoonlijk zo’n slechte score heb dit seizoen, wil ik daar nog iets van goedmaken door in elk geval deze stelling te winnen”. Vervolgens keert hij terug achter de tafel en hij smijt het volgende paardoffer op het bord.

1. Pf5?!

Gezien het vervolg wellicht de enige praktische kans om er iets van te maken, maar objectief gezien stelt deze zet niets voor. Zwart kan simpel remise maken met 1… Pxg5 waarna er niets bijzonders meer te zien valt. De enige zet om op winst te spelen lijkt 1. Kh4 maar die levert ook niets op als zwart ‘niets’ doet. Na 1… Ke5 2. Pe8 Kf4 3. Pc7 volgt 3… Ke5! en wit komt geen sikkepit verder. Dat moet zwart dan allemaal wel vinden, hij kan hier van alles fout doen. In de partij gebeuren echter zeer merkwaardige dingen…

1… gxf5??

Zwart helpt een handje mee. En niet zo’n beetje ook! De aanname van het paardoffer is niet alleen onnodig, hij is ook direct verliezend! Zoals gezegd was het na 1… Pxg5! het meteen remise.

2. g6!

We weten allemaal dat in het algemeen twee verbonden vrijpionnen op de zesde rij sterker zijn dan een toren, laat staan een paard. Hier ook, hoewel…

2… f4+

Een wanhoopsdaad, het schaak der wrake. Waarschijnlijk was de zwartspeler er nu achter gekomen wat voor verschrikkelijks hij gedaan had en in zijn nood komt hij met dit wanhoopsschaakje. Nu de huiskamervraag, geef uzelf maximaal drie minuten. Naar welk veld moet de witte koning?

  • A) 3. Kf2
  • B) 3. Kg2
  • C) 3. Kh2
  • D) 3. Kh3
  • E) 3. Kh4

De ontreddering was niet alleen bij de teamleider, die hiermee meteen tot ‘teamlijder’ werd gebombardeerd, zichtbaar. Het hele team stond met de handen voor de ogen en niemand kon geloven welk drama hier plaatsgevonden had. Eerste tientalspelers kwamen zelfs zout in de wonden strooien door doodleuk op te merken dat wit juist IN het schaakje van de pion had moeten gaan staan! Het was een hard gelag dezelfde avond en vooral de volgende dag nog.

Want in het huis van de teamleider werd op de zondag na de KNSB-ronde traditiegetrouw het clubblad door een paar fanatiekelingen in elkaar gezet. Dat waren altijd zeer gezellige en onderhoudende sessies die afgesloten werden met een vorstelijk maal waarna het vaak tot in de kleine uurtjes doorging. Maar nu was het allemaal anders. De teamleider had wel de deur geopend om de mensen in zijn huis toe te laten, maar hij liet zich de hele dag niet zien.

Toen een van de redacteuren toch eens ging informeren of hij nog in staat was een verslag van de wedstrijd in te leveren, zoals hij altijd op gevatte wijze wist te doen, bleef de deur hermetisch gesloten. Wel werd er een A4-tje onder de deur geschoven met daarop de volgende tekst:

DE TEAMLEIDER VAN HET TWEEDE HEEFT BESLOTEN EEN REIS TE GAAN MAKEN NAAR EEN KLOOSTER IN TIBET ALWAAR HIJ ZICH GAAT BEZINNEN OP DE ZIN VAN HET LEVEN.

Deze filosofische woorden werden dan het ‘verslag’ van het tweede. Het diagram met de bijbehorende zetten is door een hatelijke redacteur nog wel afgedrukt. En dat heeft de teamleider nog jaren achtervolgd… Niet zo raar dat hij zijn functie aan het eind van het seizoen ter beschikking heeft gesteld.

(Elke gelijkenis met bestaande gebeurtenissen en of personen berust op louter toeval. Daarbij huldigt de vereniging het principe dat de waarheid een mooi verhaal nooit in de weg mag staan!)

Dit fragment via de viewer:

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

1 Reactie

  1. Avatar
    pieterpriems 04 april 2012

    Tsja, woorden schieten me te kort. Alleen eenzame bezinning kan hier helpen.

    Het is wel een troost voor een aantal blunders die ik zelf heb gemaakt.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.