Gespot 57: Schaakblindheid
Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.
Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.
Dezer dagen stroomt Schaaksite vol met verslagen van KNSB-wedstrijden. Het een nog leuker dan het ander. De zelfspot bij sommige auteurs is vaak heel komisch. Zeer vermakelijke verhalen komen vrijwel altijd uit de pen van Henk van Putten, ooit een van de vaste krachten van het Leidse LSG. Nu is hij (kennelijk) naar het Noorden van het land verhuisd, waar hij uitkomt voor de Spassky’s. Zijn laatste verslag mag er weer wezen. Ik heb vooral moeten lachen om de zinsnede ”Een mol met staar had op dat moment meer weerstand geboden”.
En dat riep meteen associaties op met de meest afschuwelijke blunders die ik zelf ooit begaan had. Eén daarvan wil ik bezoekers van Schaaksite niet onthouden, hoewel het volgende fragment nog steeds nachtmerries oproept.
Ik was destijds als Eindhovense student lid geworden van de Eindhovense schaakvereniging waar ik me probeerde te meten met de hoofdklassespelers die daar intern meespeelden. Eén daarvan, de ervaren rot René Moonen, had een tijdlang het derde bord bemand en daar zeker niet onverdienstelijk gescoord.
1. Lh7+!
Onder de partij wist ik niet waarom ik dit schaakje gaf; achteraf blijkt het heel goed te zijn.
1…Kf8 2. Dg4 Dxf2+??
Deze zet werd met zo’n enorme klap uitgedeeld dat ik bijna letterlijk van mijn stoel viel. Maar ook in figuurlijke zin ging ik onderuit want deze wending kwam zo onverwachts dat ik pardoes opgaf! Ik was zo geschrokken dat ik deze simpele combinatie 3. Txf2 Tc1+ en mat overzien had, dat ik mijn tegenstander maar een hand gaf.
Om daarna tot de verschrikkelijk ontdekking te komen dat ik in plaats daarvan beter de dame had kunnen nemen (met schaak!!) waarna zwart had kunnen opgeven! Zo zout heb ik het daarna nooit meer gegeten…
0-1
Later merkte nog iemand doodleuk – over het schaakje dat ik op h7 gaf- op: “Je bent geniaal, alleen weet je zelf niet waarom!” Daar kun je het dan mee doen…
Gelukkig worden ook grootmeesters niet gevrijwaard van de meest vreselijke fouten. Zo komt ook de volgende idiote blunder onmiddellijk in mijn herinnering naar boven.
In deze scherpe stelling gaat wit opzichtig de fout in.
35. Lxf7+? Na 35. Tg1 Le5 komt zwart hooguit een pion voor maar door de aanwezigheid van ongelijke lopers is remise het meest voor de hand liggende resultaat.
35…Kf8 36. Da8+
Daar had wit zijn zinnen op gezet.
36…Lb8!
De ontnuchterende weerlegging. Vooral niet 36…Kxf7 37. De8+ Kf6 38. Dg6#
37. Txc1
Hier schreef de toenmalige schaakjournalist Jules Welling uit Best een aardig stukje over. De strekking was ongeveer als volgt: hij hing over de railing te kijken naar het demonstratiebord en dacht: "Ben ik nou gek, maar dreigt zwart niet gewoon mat in één? En de witspeler laat het gewoon toe."
37…Dxc1+??
Maar het wordt nog gekker: de andere grootmeester verzuimt om mat in één te geven! Sterker nog: hij geeft zelfs de winst weg door deze toren van het bord te nemen.
38. Kg2 Dc7 39. Le6
Wit redt zijn loper en is zelfs een pion voor gekomen, maar meer dan remise zit er voor hem niet in. Dat zou ook wel wat veel zijn geweest…
39…Dh2+ 40. Kf1 Dxh3+ 41. Ke2 Dg4+ 42. Df3 Dxf3+ 43. Kxf3 Ke7 44. Lb3 h5 ½ – ½
In mijn (schaak)boekenkast prijkt een klein boekje getiteld ’Blunders & Brilliancies’ van Ian Muller en Moe Moss. Daar heb ik de volgende twee ook bijzonder vermakelijke blunders uit gehaald.
Wit heeft zojuist met drie stukken de zwarte loper op d4 aangevallen en die wordt slechts tweemaal gedekt. Omdat de zwartspeler niet zag, wat hij verder kon doen tegen stukverlies, gaf hij zich hier maar gewonnen. Later wees iemand hem er fijntjes op dat hij had kunnen winnen met
1…Lg1!
Zwart dreigt plotseling mat op h2 en tegelijkertijd hangt de witte dame. Na
2. Dh3
om het mat te pareren volgt natuurlijk Ook 2. Txg1 Txd3 3. Lxd3 biedt geen soelaas na 3…Lxe4 4. Lxe4 Dxe4 en zwart materiele overwicht is genoeg voor het punt.
2…Txd1 1-0
En deze, tussen toenmalige subwereldtoppers, mag er ook wezen:
In deze stelling staat wit er erg goed voor.
20. Pf6+
Niet gek, maar nog het wint niet direct iets. 20. Lxg7 Kxg7 21. Pxc5 is waarschijnlijk het sterkst.
20…Lxf6??
Een vreselijke fout voor een sterke grootmeester. Na 20…Kh8 vervolgt wit met 21. De4 Tc8 22. Tfd1 met aanhoudende druk.
21. Lxf6??
En deze mag er ook wezen! Na Na 21. Dxg6+ had zwart de stukken direct in de doos terug kunnen doen.
21…Lxd5 22. cxd5 Dd6 23. Dc3?! Sterker was 23. Lg5 Dxd5 24. Tfd1 De6 25. Lh6 Te8 26. Db2 f6 27. Lf4 Tc8 28. Td6 met goed spel voor wit.
23…Dxd5 24. Tfd1 Df5 25. e4 De6 26. Lg7 b6 27. Lxf8 Kxf8
kwamen de spelers remise overeen.
½ – ½
Hebt u zelf geblunderd, of uw tegenstander? En was die blunder misschien dermate komisch dat u die aan een groter publiek wilt voorleggen? Of had u een geniale combinatie die u met ons wilt delen? Stuur dan een e-mail naar auteur dezes (hgrooten@xs4all.nl) of ons redactieadres (redactieschaaksite@gmail.com), dan zullen we die hier voor het voetlicht brengen. Het woord is aan u!
De analyses van deze fragmenten via de viewer:
Beste Herman,
Dank voor je compliment!….waarin je een klassieke vcergissing maakt. Ik heb namelijk een naamgenoot die ongeveer even sterk schaakt als ik (onze ratings cirkelen al jaren stabiel rond de 2100). Voor zover ik weet woont en speelt hij nog altijd in Leiden.
Ik heb voor het clubbad van SC Groningen over deze naamgenoot ooit dit verhaal geschreven, dat Wim Daniëls met toestemming overnam in zijn boek Dubbelgangers (2008)
Ha,ha, dat wist ik inderdaad niet. En ook grappig dat jullie allebei van die humoristen zijn met hetzelfde onderkoelde gevoel voor humor.
Herman, de stelling tussen Szabo en Reshevsky herbergt een taktisch geintje dat al heel lang bekend is: 27.Lh6! f6 28.Dg3! en wit wint. Overigens is het ook opmerkelijk dat wit remise gaf in de slotstelling.
Volgens Szabo zelf was het geen schaakblindheid, maar iets anders. Hij had het mat 21.Dxg6+ juist geplánd. Het verklaart ook het vervolg van de partij en het slot.
Zie www.chessgames.com/perl/kibitzing?kid=G1136792&reply=11
@ Henk: mijn goede schaakvriend jouw naamgenoot speelt sinds mensenheugenis bij LSG maar woont in Kwintsheul.
Ah, onlangs nog langsgekomen…zonder dit te weten.
Was in verband met een familiegelegenheid in het Westland. We overnachtten in het Carlton in Naaldwijk.
Toeval bestaat natuurlijk ook niet.