Giri beslist duel met L'Ami
In Amsterdam is deze week een geweldig schaakfestival van start gegaan. Maar liefst drie toernooien die door elkaar heen lopen. Naast het SPA Chess – een groot open toernooi – wordt ook het ACP Golden Classic gespeeld: zeven interessante spelers uit alle windstreken die de nostalgie terughalen door met het klassieke speeltempo van veertig zetten in tweeënhalf uur én het afbreken van de partij te gaan spelen. In de pauze mogen alle mogelijke hulpmiddelen worden ingezet, dus ook de computer.
Voor de Nederlandse schakers gaat alle aandacht uit naar het Nederlands Kampioenschap dat mocht meeliften met deze constructie van drie evenementen onder één dak, het Science Park in Amsterdam. Via deze link treft u een overzicht aan van alle toernooien die momenteel in Amsterdam plaatsvinden. Schaaksite richt zich vooral op de verslaggeving van het NK.
NK Algemeen
Het toernooi lijkt beslist. Na zijn zege op zijn naaste concurrent Erwin l’Ami stevent Anish Giri af op zijn derde kampioenstitel. De cruciale partij tussen de nummers een en twee van de ranglijst eindigde in een nachtmerrie voor L’Ami. Hij kwam met wit al snel in een onprettige stelling terecht en daarin verrekende hij zich deerlijk. De pion die hij in de aanbieding had gedaan zag hij na een venijnig loperzetje van zijn tegenstander niet meer terug en omdat die het loperpaar in een open stelling had verworven, liet het einde niet lang op zich wachten. Al op zet 32 moest de witspeler zijn koning omleggen.
Met 4½ uit 5 en een drietal achtervolgers op anderhalf punt achterstand, kan de eindzege de pas 18-jarige niet meer ontgaan. Onder dit drietal bevindt zich – naast L’Ami – in elk geval Ivan Sokolov die met zwart Jan Smeets een problematisch eindspel afnam. De voormalige tweevoudig kampioen zit nu echt in de hoek waar de klappen vallen, want hij staat pas op 1 punt. Sokolov slaagde erin in een Spaanse ruilvariant al snel een comfortabele stelling te krijgen. En die werd steeds beter door wat planloos spel van de witspeler. Toen het scherp werd, bleek Smeets ineens taaier dan gedacht, want hij slaagde erin om een tijdlang steeds de beste verdediging te vinden. Net toen hij remise binnen handbereik had, ging het alsnog mis. Een verdwaald wit paard werd door Sokolov omsingeld en veroverd.
De overige twee partijen eindigden in remise. Dimitri Reinderman zocht Robin Swinkels nogmaals op in de Tarraschverdediging (nadat Swinkels tegen Giri eerder dit toernooi hard onderuit was gegaan), maar hij liep op een muur en voordat hij in het nadeel dreigde te komen, gaf hij maar meteen remise.
Tussen Robin van Kampen en Sipke Ernst werd wel de nodige strijd geleverd. In een open Spaans golfde het spel op en neer, totdat een afwikkeling naar een stelling met ongelijke lopers de nodige remisetendensen liet opdoemen. Die puntendeling kwam er ook toen alle muziek uit de stelling was gehaald.
L’Ami, Erwin – Giri, Anish
1. Pf3 d5 2. d4 Pf6 3. c4 e6 4. Pc3 Lb4
De Ragozinvariant van het Damegambiet. Deze opening stond jarenlang op het repertoire van grootmeester Genna Sosonko. Het is een scherp systeem waarmee zwart tegen 1. d4-openingen op winst kan spelen.
5. Lg5 h6 6. Lxf6 Dxf6 7. e3 O-O 8. Tc1 dxc4 9. Lxc4 c5 10. O-O cxd4 11. exd4 Td8
[11… Pc6 is bekend uit een partij Aronian-Kramnik, 2009, die door zwart werd gewonnen.]
12. Pe4 De7 13. De2 Ld7
Giri probeert met een zetverwisseling een eerdere partij te verbeteren. De loper kan onder bepaalde omstandigheden eerst naar c6 en naar d5 om het ‘stopveld’ op d5 onder controle te krijgen. [Bekend is hier 13… Pc6 14. Tfd1 Ld7 zoals in een partij Mamedyravov-Wang Hao, 2010 gespeeld werd.]
14. Pe5
Dit is nieuwe zet en hij lijkt volstrekt logisch. Toch blijkt dat wit al snel in moeilijkheden is. [14. a3 is nog bekend uit de partijen Tregubov-Aleksandrov, 2001 en Winants-Ehlvest, 2002.]
14… Pc6 15. Tfd1
[Het terugwinnen van het loperpaar met 15. Pxd7 loopt niet goed af na 15… Txd7 en pion d4 gaat verloren.]
15… Le8
Zo heeft zwart een stelling waarin hij het loperpaar heeft verworven, terwijl wit daar weinig tegenover kan stellen.
16. De3 Pxe5 17. dxe5 Txd1+ 18. Txd1 Td8
De strategie die zwart volgt is simpel maar doeltreffend. Hij ruilt de zware stukken waarna zijn loperpaar in het eindspel voelbaar zal worden.
19. Td4 Lc6 20. Ld3 a6 21. a3 La5 22. Txd8+
[Wit kon proberen te vissen in troebel water met 22. Pf6+ maar na 22… Kf8 is hij alleen maar van de regen in de drup gekomen. [22… gxf6?? 23. Dxh6 f5 24. Tg4+ fxg4 25. Dh7+ Kf8 26. Dh8#]]
22… Dxd8 23. Pd6 Lc7 24. Dd4
Taaier was 24. Df4 De7 en zwart mag nog altijd bogen op het bovengenoemde voordeeltje. Niet 24… f5? vanwege 25. Lc4 en ineens krijgt wit de overhand.
24… Dg5!
De zwarte dame wordt ineens heel actief.
25. Lf1 Dc1 26. Pc4 Lb5
In aanmerking komt ook sterk 26… De1!? en wit ondervindt moeilijkheden met pion e5.
27. a4?
Dit kan het natuurlijk niet zijn; het gaat nu snel bergafwaarts. L’Ami gaf na afloop aan dat het nog wel mee zou zijn gevallen als hij 27. b3 had gespeeld. Daar moet ik hem gelijk in geven, maar het zwarte loperpaar blijft een factor van belang.
27… Lxa4 28. Dc5 Lc6 29. De7
Wellicht heeft hij gedacht dat zwarts loper op c7 in de problemen was. Maar Giri blijkt daar een lumineuze oplossing voor te hebben bedacht.
29… Lb6!
Verrassend genoeg kan hij naar dit veld, anders zou hij inderdaad in de problemen zijn.
30. h3
Nu gaat 30. Pxb6 mis vanwege 30… Lb5 en wit moet zijn stuk teruggeven, waarbij hij nog meer verliest: 31. h3 Dxf1+ 32. Kh2 Dxf2 met winst.
30… La7
De loper staat nu op een heel mooie diagonaal.
31. Dd8+ Kh7 32. g3
Nu is het meteen uit. [Na 32. Dd3+ g6 hoeft wit zich ook geen illusies meer te maken.]
32… Ld5
[Na 32… Ld5 33. Pd6 [33. Pb6 kost een stuk 33… Lxb6 34. Dxb6 Lc4] 33… De1 gaat geforceerd mat.]
0-1
Smeets, Jan – Sokolov, Ivan
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. Lxc6 dxc6 5. O-O Df6
Een op het oog vreemde variant, maar onder andere Carlsen heeft het eerder gespeeld.
6. d4 exd4 7. Lg5 Dd6 8. Pxd4
8… Le7
Een van de wetten van deze stelling is dat zwart een lelijke dubbelpion accepteert in ruil voor het loperpaar. Des te vreemder is dat zwart zich bedient van deze zet, maar behalve Carlsen hebben ook andere sterke spelers het zo gespeeld.
9. Lxe7 Pxe7 10. Pc3 O-O
[10… Ld7 kwam voor in de partij Vachier Lagrave tegen Carlsen, 2010. Die werd echter wel door wit gewonnen.]
11. Pde2
[11. Pb3 was nog ooit in Ibarra Jerez-Sokolov, 2007 op het bord geweest. Vermoedelijk heeft Smeets deze partij in zijn voorbereiding bekeken en hij heeft gemeend met de tekstzet een verbetering van het witte spel te hebben.]
11… Db4
Een nieuwtje. [11… Td8 kwam voor in Magem Badals-Adams, 1997.]
12. Dc1
Nogal passief. [Volgens mij kan wit beter verdergaan met 12. Dd4 omdat wit het zou moeten hebben van het eindspel, waarin hij virtueel een pion voor staat. 12… Dxb2 Wit moet dan wel heel scherp rekenen want het slaan op b2 is erg lastig door te rekenen, wit wint echter materiaal als hij een paar probleemzetten kan vinden. 13. Dc5! Pg6 14. Tab1 Dxc2 15. Tfd1! is dan de juiste zet. Tegen de dreiging Pd4 valt niets meer te verzinnen.]
12… f5 13. Df4 Db6
[13… Dxb2 14. Dxc7]
14. b3 Pg6 15. De3 Dxe3 16. fxe3 fxe4 17. Txf8+ Pxf8 18. Pg3 b6 19. Td1 Le6 20. Pcxe4
De hele afwikkeling is niet in wits voordeel verlopen. De ‘virtuele’ pion meer heeft hij nog altijd, maar zijn zwakke e-pion is meer een zorgenkind dan dat hij wit van pas komt.
20… h6 21. Pc3 Te8 22. Kf2 Pd7 23. Pge2
In deze fase is het niet duidelijk wat wits plan is.
23… Pf6 24. h3 Lf7 25. Pd4 c5 26. Pde2 b5 27. Pg3 h5!
Zwart vergroot zijn ruimtevoordeel.
28. a3 h4 29. Pf1 Lg6
Langzaam maar zeker worden de witte stukken teruggedrongen en zwart kan doen wat hij wil.
30. Tc1 Lf5
Zeer sterk was ook 30… Tf8 31. Kg1 Td8.
31. Pd2 g5 32. Ke2
Het was hoog tijd om de pion weg te geven om zijn stukken te activeren. Na 32. e4 Pxe4+ 33. Pcxe4 Lxe4 34. Pxe4 Txe4 35. Td1 zal wit wel remise kunnen maken.
32… Kg7 33. b4
Dit lost zwarts dubbelpion op en daarmee heeft zwart sowieso positioneel voordeel.
33… cxb4 34. axb4
34… c5!?
Zeer actief gespeeld.
35. bxc5 b4 36. Pd1 Tc8 37. Pb3 Pe4 38. Ta1
38… Pg3+
Aantrekkelijk lijkt ook 38… Pxc5 maar na 39. Ta5! [39. Pxc5? Txc5 wint voor zwart.] 39… Pxb3 40. cxb3 Le6 41. e4 zal wit het wel houden.
39. Kd2 Le4 40. Pf2 Lxg2 41. Txa6 Tf8 42. Ke1 Te8 43. Pd4 Txe3+ 44. Kd2 Pf1+ 45. Kc1 Te1+ 46. Kb2 Pd2
47. c4
Smeets heeft uitstekend verdedigd en het halve punt ligt voor het oprapen. Met de tekstzet lijkt het echter uit zijn vingers te glippen. [Wit kon vermoedelijk remise maken met 47. c6 Tb1+ 48. Ka2 Ld5+ 49. Pb3 Tf1 50. Pd3 en ik zie geen winst voor zwart.]
47… Pxc4+ 48. Kb3 Pe5 49. Pe6+ Kg8 50. Pxg5 Pc6
51. Pg4?
Na deze zet lijkt het erop dat wit definitief de mist is in gegaan. Interessant was nu om een van de twee paarden op e4 te planten om er een toreneindspel van te maken. De slechtste van de twee is 51. Pge4? Te3+ 52. Kb2 Pe5! en zwart staat op winst.] [51. Pfe4!? Te3+ 52. Kb2 Txe4 [52… Lxe4 53. Pxe4 Txe4 54. Txc6 is remise.] 53. Pxe4 Lxe4 54. Ta1! en ik denk dat wit het wel zal houden.
51… Ld5+ 52. Kb2
52… Kg7!
Sokolov speelt het allemaal heel sterk nu.
53. Ta8 Te2+ 54. Kb1 Kg6
en omdat het paard geen velden heeft en verder ook niet meer gered kan worden, gaf Smeets zich gewonnen.
0-1
De uitslagen:
De tussenstand na vijf ronden is:
Alle partijen, voorzien van analyses en aantekeningen, in de viewer:
NK Dames
Tea Lanchava lijkt op een zetel naar haar eerste titel te gaan. Het zit haar bepaald niet tegen, want in de eerste ronde van de tweede turnus kroop zij tegen Anne Haast door het oog van de naald.
Na een wat nonchalant openingsspel, ging Lanchava opzichtig de fout in. Een vervelende penning kostte haar een pion en als Anne goed was verdergegaan, zou zij een zware dobber voor de boeg hebben gehad. Maar na een paar kleine aarzelingen aan wits zijde, kwam er een afwikkeling naar een toreneindspel op het bord dat theoretisch gezien remise is. Het ging namelijk om een eindspel van drie tegen twee pionnen op een vleugel. In een dubbeltoreneindspel is het natuurlijk legitiem om te proberen daar nog iets van te maken, maar Lanchava slaagde er door gepointeerd spel in om een stel torens te ruilen, waarna er een ‘dooie’ remisestelling ontstond. Die moet dan nog wel remise gemaakt worden en dat gaat meestal het best met ‘niets doen’. Dat leek niet aan de zwartspeelster besteed, want zij verdedigde de stelling op een hoogst merkwaardige manier. Niettemin was de remise binnen handbereik, tot zij vreselijk blunderde. En Haast, die over de nodige eindspeltechniek beschikt, antwoordde heel sterk. Nadat zij een paar probleemzetten allemaal had weten te vinden, had zij het punt voor het oprapen. Maar op het moment suprême liet zij zich de kaas van het brood eten. Waar zij 73. h7! had moeten spelen, met onmiddellijke winst, liet zij 73. Tg7 met onmiddellijke remise uit haar handen glippen. Hoe zou het toernooi zijn verlopen als zij daadwerkelijk had gewonnen?
Zij had dan niet alleen zelf voor haar eigen kansen kunnen gaan, maar ook was Zhaoqin Peng heel dichtbij gekomen. Die staat nu nog altijd op een punt achterstand, hoewel zij wel iets van de achterstand wist af te knabbelen door zelf van Martine Middelveld te winnen. In een soort Benonistelling, waarin zwart op de damevleugel goed leek te staan maar op de andere kant van het bord wat weinig verdedigers had staan, werd Middelveld overrompeld. Met een elegant paardoffer op g7, profiteerde Peng fraai van de kwetsbare zwarte koningsstelling. Een mooie aanvalspartij van de regerende kampioene, die nog alles op alles zal willen zetten om in elk geval een barrage uit het vuur te slepen. Maar eerst mag zij morgen proberen de onberekenbare Anne Haast te verslaan.
Aan een hele afwikkeling heeft wit een pluspion overgehouden. Met drie tegen twee pionnen op een vleugel valt in een toreneindspel in principe geen winst te behalen. In een dubbeltoreneindspel is het legitiem om een poging te doen, maar nadat een stel torens van het bord waren gegaan, is het in principe niets meer voor wit. Anne Haast blijft het echter proberen en zie wat er gebeurt…
40… Kf6 41. Ta1 Td6 42. g4 h6 43. Ta5 g5 44. h5 Tb6 45. Ta7 Ke5 46. Kg3 Tb3+ 47. f3 Tb6 48. Tf7 Ta6 49. Tb7 Tc6 50. Tb5+ Ke6 51. Tb3 Kf6 52. f4 gxf4+ 53. Kxf4 Tc4+ 54. Kg3 Tc6 55. Tb7 Ta6 56. Th7 Ke5
57. Tf7
Nu is 57. g5 hxg5 58. Kg4 Ta4+ 59. Kxg5 Ta1 ook remise.
57… Ta1 58. Te7+ Kf6 59. Th7 Tg1+ 60. Kf3 Kg5 61. Tg7+ Kh4 62. Tg6 Tg3+ 63. Kf4 Tg1 64. Kf5 Tf1+ 65. Ke5
Lanchava heeft het nogal merkwaardig verdedigd, maar het lijkt erop dat wit hier ook niets heeft.
65… Kh3 66. Tf6
En het doorzettingsvermogen wordt zowaar nog (bijna) beloond.
66… Tg1??
Een verschrikkelijke fout, waarna wit geforceerd kan winnen. Met 66… Ta1 67. Kf5 Ta5+ 68. Kg6 Kxg4 kon zwart nog altijd de veilig remisehaven binnenvaren.
67. Txh6 Txg4 68. Tg6!
Daarmee verbetert wit de toren en daarna beslist de witte h-pion.
68… Ta4 69. h6 Ta5+ 70. Kf6 Ta6+ 71. Kg7 Ta7+
72. Kh8!
Het juiste veld voor de koning! Hier kan wit uit de schaakjes ontsnappen en tegelijkertijd wordt de h-pion ondersteund.
72… Kh4
73. Tg7?
Maar Anne revancheert zich. Ze laat Lanchava toch nog met een half puntje wegkomen. Haast kon de winst binnenhalen met 73. h7! Het is van het grootste belang om eerst de pion zover mogelijk naar voren te zetten en dan te proberen de koning te bevrijden. De winstvoering zou als volgt kunnen verlopen: 73… Kh5 74. Te6! Het beste veld voor de toren. Hij snijdt de zwarte koning over de zesde rij af (zonder dat hij weggepest kan worden) en hij maakt mogelijk dat hij er zo dadelijk tussengeplaatst kan worden. 74… Kg5 75. Kg8 Dreigt h8D. 75… Ta8+ [75… Kf5 76. Te8] 76. Kf7 Wit dreigt nu Te8. 76… Ta7+ [Op 76… Th8 wint 77. Kg7] 77. Te7 Ta8 78. Te8 Ta7+ 79. Kg8 en de pion loopt door. Hoe zou het toernooi er dan uit gezien hebben?
73… Ta6 74. h7 Kh5 75. Kg8 Ta8+ 76. Kf7 Kh6 77. Tg1 Ta7+ 78. Kg8 Ta8+ 79. Kf7 Ta7+ 80. Kf6 Kxh7 81. Th1+ ½ – ½
26. Pxg7!
Knap gezien! Met zo weinig verdedigers bij de zwarte koning moest er wel ergens een klap inzitten. Peng legt het meest kwetsbare punt bloot. [26. Lxh6 gxh6 27. Dd2 Dd8 28. Dxh6 Pe8 houdt nog net voor zwart.]
26… Kxg7
Tja, wat moest zwart. Deze verliest ook. [Na 26… Ld4 27. P7f5 Lxb2 28. Pxh6+ Kf8 29. Pgf5 grijpen er meer aanvalsstukken in, terwijl de zwarte koning nog altijd niet in veiligheid kan komen.]
27. Pf5+ Kh7
[Ook 27… Kf8 28. Dg3 Ke8 29. Dg7 gaat helemaal mis voor zwart.]
28. Dh4 Pg8 29. Lxh6 f6
30. Lf4+
Een mooi matbeeld was ontstaan na 30. Lg7+ Kg6 31. Dg4+ Kf7 32. Dh5#.
30… Kg6 31. Dg3+ Kh7 32. Dh3+ Kg6 33. Dg4+
Opgegeven want na 33. Dg4+ Kf7 34. Dg7+ Ke8 35. Dxg8+ Kd7 36. Df7+ Kd8 37. Df8+ Kd7 38. De7# is het ook mat.
1-0
De uitslagen:
De tussenstand na vier ronden is:
Alle partijen, voorzien van analyses en aantekeningen, in de viewer:
(foto’s genomen van de toernooiwebsite)
