Giri en Lanchava al kampioen!
In Amsterdam is deze week een geweldig schaakfestival van start gegaan. Maar liefst drie toernooien die door elkaar heen lopen. Naast het SPA Chess – een groot open toernooi – wordt ook het ACP Golden Classic gespeeld: zeven interessante spelers uit alle windstreken die de nostalgie terughalen door met het klassieke speeltempo van veertig zetten in tweeënhalf uur én het afbreken van de partij te gaan spelen. In de pauze mogen alle mogelijke hulpmiddelen worden ingezet, dus ook de computer.
Voor de Nederlandse schakers gaat alle aandacht uit naar het Nederlands Kampioenschap dat mocht meeliften met deze constructie van drie evenementen onder een dak, het Science Park in Amsterdam. Via deze link treft u een overzicht aan van alle toernooien die momenteel in Amsterdam plaatsvinden. Schaaksite richt zich vooral op de verslaggeving van het NK.
Na de voorlaatste ronde zijn de twee Nederlandse kampioenen al bekend. In het algemene toernooi behaalde Anish Giri een soepele overwinning op Robin van Kampen en met een prachtige score van 5½ uit 6 nam hij definitief afstand van de concurrentie. Bij de dames mocht Tea Lanchava voor het eerst in haar carrière zich tot Nederlands kampioen laten kronen. Zelf won zij relatief eenvoudig van Martine Middelveld en ondertussen zag zij dat Peng een problematisch eindspel tegen Anne Haast op het nippertje remise maken. Maar door dit halfje werd ook Lanchava onbereikbaar. Schaaksite feliciteert beide kampioenen!
 |
 |
|
Anish Giri |
Tea Lanchava |
NK Algemeen
Nadat Giri gisteren de belangrijke partij tegen zijn naaste achtervolger, Erwin l’Ami, had gewonnen leed het geen twijfel meer dat hij zijn derde titel zou gaan binnenhalen. Hij vond in zijn (voormalige) trainingsmaatje, Robin van Kampen, een gewillig slachtoffer. Die kwam in een Catalaanse opening met het typische probleem van de sterke witte loper op g2 tegen de onderontwikkelde van c8 te zitten. Ondanks de nodige ruilen kreeg Giri de stelling flink in zijn greep en Van Kampen slaagde er niet in om uit de omklemming te komen. Zelfs een pion die de zwartspeler in de aanbieding deed, werd niet genomen omdat het opvoeren van de druk door Giri als belangrijker werd ingeschat. Uiteindelijk won wit toch een pion en hoewel zwart nog een minuscuul kansje op behoud miste, kwam het volle punt toch vrij vlot binnenrollen.
De strijd om de tweede plaats is veel spannender. Erwin l’Ami pakte na zijn nederlaag van gisteren weer een vol punt. Ditmaal was Dimitri Reinderman zijn slachtoffer. Die kwam met wit al snel na de opening niet goed te staan en toen er een zwarte toren op de tweede rij verscheen en er een paar witte stukken op de damevleugel verdwaalden, werd het snel duidelijk dat hij het niet ging redden. Stukverlies kon niet meer goedgemaakt worden.
Ook Ivan Sokolov schoof op, ten koste van Robin Swinkels. Die kregen ook al een soort Catalaans op het bord, maar dan wel een zeer vreemde versie want al na vijf zetten waren beide spelers op onbekend terrein. Even leek wit goed te staan, maar Sokolov ontworstelde zich aan de druk met een kwaliteitsoffer. Dat leek allemaal wel te kloppen, maar een fikse onnauwkeurigheid van zwart had door Swinkels afgestraft kunnen worden. Toen die deze kans liet liggen, nam de zwartspeler het initiatief en zette een geweldige koningsaanval tegen de witte koning op. Daar zou ook de wereldkampioen niet tegen opgewassen zijn en Sokolov mocht zijn goed gespeelde fase met een mat besluiten.
Daarvoor was de partij tussen Sipke Ernst en Jan Smeets al abrupt beëindigd. Dat Smeets een toernooi ongelukkig speelde, wisten we al. Maar ditmaal mocht hij in slechts zeventien zetten met zwart het punt binnenhalen. Ernst greep een paar keer mis en dat kon de stelling niet hebben.
Giri, Anish – Van Kampen, Robin
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. g3
Toch weer Catalaans.
4… dxc4 5. Lg2 Lb4+ 6. Ld2
6… c5
6… a5 is de meest populaire voortzetting. Van Kampen heeft andere ideeën, zijn zet is ooit gespeeld door Aronian.
7. dxc5 Lxc5 8. Pa3
Hier is al het nieuwtje. Wit wil de pion met het paard terughalen en hij beschikt daarna over het voordeel van de sterke loper op g2 tegenover die op c8.
8… Pe4
Ziet er logisch uit: zwart verovert het loperpaar en hij slaagt er ook nog in om de witte pionnenstructuur te verminken, maar het basisprobleem (de loper op c8) wordt hiermee niet opgelost.
9. O-O Pxd2 10. Pxd2 c3 11. Pe4 Dxd1 12. Taxd1 Lxa3 13. bxa3
Op het oog lijkt de opening voor zwart een groot succes. Wit heeft een lelijke dubbelpion te incasseren gekregen en voorlopig staat zwart nog even een pionnetje voor dat wit eerst moet terughalen. Maar schijn bedriegt. Juist in dit type stellingen is de loper op g2 een geweldenaar, die van c8 zal als toeschouwer moeten toekijken.
13… Ke7 14. Pxc3 Pc6 15. Tb1
Door de dubbelpion heeft wit de open b-lijn en zo kan hij de ontwikkeling van zwart tegengaan.
15… Td8 16. Tfc1
16… Td2
Wat is wijsheid? Zwart wil actief worden, maar in werkelijkheid verslechtert zijn stelling. Het gaat er natuurlijk om hoe hij zijn damevleugel kan ontwikkelen om zo onder de druk uit te komen. Om wellicht met … Ta7 pion b7 extra dekking te geven, helpt niet. 16… a6 Na bijvoorbeeld 17. Lxc6 [Wit kan ook de druk handhaven en zijn ruimtevoordeel vergroten met 17. f4 om vervolgens zijn koning te activeren.] 17… bxc6 18. Tb6 Ld7 19. Pe4 Le8 is zwart ook in een onaangenaam eindspel gemanoeuvreerd.
17. Kf1 Pd8
Dat was de bedoeling.
18. Ke1 Td7
maar inmiddels staan de zwarte stukken elkaar allemaal in de weg.
19. Pb5 a6
Goede raad is duur.
20. Pc7
20… Tb8
Na 20… Ta7 21. Pxe6! Pxe6 22. Txc8 b5 heeft zwart zijn damevleugel ‘ontwikkeld’, maar daarvoor heeft hij een pion moeten inleveren. Nu is de dubbelpion niet heel geweldig, maar vermoedelijk kan wit die oplossen en dan wordt het wel een echte pluspion. Daarbij is de loper superieur aan het paard, dus ook in dit eindspel acht ik zwarts kansen op behoud gering.
21. Tb6
Giri speelt in de stijl van Petrosian: hij zet de tegenstander helemaal pat totdat die geen vin meer kan verroeren en gaat dan op zoek naar een rijke oogst. [Met 21. Pxa6 Ta8 22. Pb4 Td6 23. Pd3 viel ook een pion te verdienen, maar de zwarte stukken lijken wat meer lucht te krijgen na deze afwikkeling.]
21… Td6 22. Txd6!?
Wit wil graag een andere pion veroveren. [Ook hier kon 22. Pxa6 maar opnieuw had Giri geen zin om de zwarte tot leven te wekken.]
22… Kxd6 23. Pe8+
Het paard begint aan dollemansrit door de zwarte stelling.
23… Ke7 24. Pxg7 Ld7
Eindelijk heeft de ongelukkige loper een zet kunnen doen.
25. Ph5 e5
Van Kampen wil graag het witte paard zijn terugtocht belemmeren. Als je de hele tijd zo’n sterke loper op g2 tegenover je hebt, zou je toch zeggen dat de neiging om die te neutraliseren zich opdringt. 25… Lc6 26. Pf4 Lxg2 27. Pxg2 Pc6 is een eindspel met een pluspion voor wit, maar mede door de dubbelpion nog verre van eenvoudig om te winnen.
26. f4 f6
Het in het oog springende 26… Lg4 wordt sterk beantwoord met 27. Tc5!
27. fxe5 fxe5 28. Tc5
28… Pf7?
Na deze nieuwe onnauwkeurigheid gaat het ineens snel bergafwaarts. [Dit was waarschijnlijk het moment voor 28… Lc6! 29. Lxc6 Pxc6 en zwart leeft nog.]
29. Tc7 Pd8?
Na deze zet is het meteen uit. [Zwart kon nog spartelen met 29… Kd6 30. Txb7 Txb7 31. Lxb7 Ke7! en het witte paard is nog altijd hulpbehoevend.]
30. Pf6!
Opgegeven omdat de stelling na 30. Pf6 Kxf6 31. Txd7 h6 32. Td6+ Kg7 33. Le4 Pf7 34. Tg6+ Kf8 35. Ld5 volkomen uitzichtloos is. Zwart komt tenminste twee pionnen achter.
1-0
Ernst, Sipke – Smeets, Jan
1. c4 c6 2. Pf3 d5 3. e3 Pf6 4. Pc3 e6 5. b3 Ld6 6. Lb2 Pbd7 7. d4 O-O 8. Ld3 Te8 9. Dc2
[9. O-O is hier de hoofdvariant.]
9… e5 10. cxd5 cxd5 11. dxe5 Pxe5 12. Pxe5 Lxe5
13. Pb5?!
Zou het toch kloppen wat Giri eerder dit toernooi zei over het spel van Ernst? Namelijk dat hij nauwelijks rekent. Dan krijgt hij nu de rekening gepresenteerd. [13. Pe2 is nog bekend uit veel partijen, waaronder een klassieke (Polugaevsky-Mecking, 1971).]
13… d4! 14. O-O?!
Deze maakt het erger. [Ook 14. O-O-O Ld7 is goed voor zwart.]
14… dxe3 15. Tad1?!
En nu stapelen de problemen zich nog meer op. Na 15. Lxe5 Txe5 16. Dc7 exf2+ 17. Txf2 Dxc7 18. Pxc7 Tb8 was wit alleen maar een pion achter gekomen.
15… Db6! 16. Lxe5 Txe5
En na deze nieuwe blunder kunnen de stukken meteen in de doos.
17. Lc4?
17… Pe4!
Wit gaf het op omdat hij na 17… Pe4 18. fxe3 [De enige zet zou 18. Pd4 zijn, maar dan staat zwart gewoon twee pionnen voor na 18… Pxf2] 18… Dxe3+ 19. Kh1 Pg3+ 20. hxg3 Th5# fraai mat gezet wordt.
0-1
Swinkels, Robin – Sokolov, Ivan
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pf3 Pd7 4. g3 dxc4 5. Lg2 Lb4+ 6. Ld2 a5
Deze aparte stelling die wat weg heeft van een vreemde Catalaan is al niet bekend meer. 6… Ld6 is nog een partij Iljushin-Iskusnyh, 1999.
7. O-O Pe7 8. Dc2 b5 9. a4 bxa4
Onmogelijk is 9… c6 10. axb5 Lxd2 [10… cxb5? 11. Lxb4 wint gewoon een stuk.] 11. Pfxd2.
10. Dxa4 Tb8 11. Pe5 O-O 12. Pxc4 c5 13. Lf4
13… La6!?
Het eerste kwaliteitsoffer in deze partij. Zwart moest ook wel want anders zou hij flink in de problemen zijn.
14. Lxb8 Lxc4 15. Dc2
Heel grappig is het antwoord van zwart op 15. Ld6 Pf5 16. Lxf8 Pxd4 17. Ld6 Lb3 en de witte dame is gevangen.
15… La6?!
Vermoedelijk tactisch verkeerd. [Hij had moeten kiezen voor 15… Lxe2 16. Dxe2 Dxb8]
16. Ld6 Pf5 17. dxc5 Pd4 18. Da4?!
Vreemd genoeg had wit groot tot zelfs beslissend voordeel kunnen binnenhalen met 18. Dd1! Pxe2+ 19. Kh1 Pxc5 20. Lxc5 Lxc5 21. Dxd8 Txd8 22. Txa5 en er is geen redden meer aan voor zwart.
18… Lxe2 19. Pc3 Lxf1 20. Kxf1 Pxc5
Inmiddels is het wel weer oké voor zwart.
21. Lxc5 Lxc5 22. Dxa5 Lb6 23. De5 De7 24. Pe2 Pb3 25. Td1 Pc5 26. Pc3 Td8 27. Txd8+ Dxd8 28. Le4 f6 29. Df4 Pb3
Sokolov doet flink zijn best om zijn paard te benutten. Zouden beide paarden geruild worden, lijkt de stelling volkomen in evenwicht.
30. Lc2 g5 31. Db4 Pd4 32. Da4 f5 33. Lb1 Kg7 34. Da6 Dc7 35. Da8 g4
Inmiddels lijkt zwart flink in het voordeel te zijn gekomen aangezien wit weinig constructiefs heeft gedaan de laatste zetten.
36. La2?!
Wit had de loper in de verdediging moeten betrekken. 36. Ld3 Pf3 37. Le2.
36… h5!
De inleiding tot een felle aanval tegen de witte koning.
37. Kg2 h4 38. h3
Daarmee wordt de witte koningsstelling aan gort geslagen, maar anders had zwart wel een heel sterke pion op h3 gekregen.
38… hxg3 39. fxg3
39… Dd6!
Hiermee bereidt zwart een gevaarlijke batterij van dame en loper voor, gericht tegen het zwakke punt g3.
40. hxg4 Lc7 41. Kf1
De koning op de vlucht helpt hier niet meer.
41… Dxg3 42. Dg2 Dd3+ 43. Kg1 Pf3+ 44. Kh1 Ph4
Helemaal dodelijk was het elegante 44… Pe1! 45. Df2 Dh3+ 46. Kg1 Lb6 47. Dxb6 Dg2#.
45. Lb1 De3 46. Df1 Dg3
Schreef ik een paar ronden eerder dat Dimitri Reinderman een van de weinige grootmeesters was die zich regelmatig mat laat zetten, dan krijgt hij nu gezelschap van Robin Swinkels. Die gunt zijn tegenstander ook de eer van een mooi uitgevoerde koningsaanval.
47. gxf5 Dh2# 0-1
De uitslagen:
De tussenstand na zes ronden is:
Alle partijen, voorzien van analyses en aantekeningen, in de viewer:
NK Dames
Tea Lanchava heeft haar eerste Nederlandse titel dan eindelijk binnen. Sinds zij in Nederland kwam wonen, was het altijd Zhaoqin Peng die met het Kampioenschap aan de haal ging. Maar nu is het haar dan toch gelukt. Zelfs een ronde voor tijd is zij al niet meer in te halen. Lanchava, die tegenwoordig een drukke baan heeft, is er in vrijwel elke partij in geslaagd om de tegenstander in de opening op onbekend terrein te lokken. Zo speelde ze tegen Anne Haast 1. b2-b3 en nu kwam dan 1. g2-g3 op het bord met een overgang naar de Leningradervariant van het Hollands, met verwisselde kleuren. Martine Middelveld reageerde wat aarzelend en gaf wit min of meer de vrije hand op de koningsvleugel, toen zij een paard nogal afzijdig naar a4 speelde. Zulke buitenkansjes moet je Lanchava niet geven. Met een mooi dubbel pionoffer sloeg zij haar slag. In de slotstelling gaf zwart zich gewonnen, vooral omdat alle witte stukken in het spel waren gebracht, terwijl die van zwart als toeschouwer eindigden.
Ondertussen werd al spoedig duidelijk dat Zhaoqin Peng afscheid moest nemen van het abonnement dat zij op de titel leek te hebben. Tegenstander Anne Haast was niet genegen om mee te werken met haar feestje en nadat zij het voordeel waarmee zij uit de opening was gekomen, zag verwateren, hield ze de deur goed op slot. De stelling met zware stukken en ongelijke lopers was totaal gelijk en omdat Peng per se op winst moest spelen, kon Haast door dameruil aan te bieden, de zwarte dame verdrijven. Er was een vreemd moment in de partij, namelijk waarop Anne een pion offert omdat zij via een tactisch grapje een kwaliteit kan winnen. Maar waarschijnlijk had Peng zich hier toch in moeten laten (zoals ik in de analyse probeer aan te tonen), daarna had Peng de remise moeten pakken. Zoals het ging werd ze het slachtoffer van een ander tactische grap die haar een belangrijke pion kostte. Het eindspel van ieder een toren en ongelijke lopers met pluspion voor wit lijkt mij gewonnen als wit het aanvalsdoel g6 onmiddellijk had blootgelegd. Zoals het ging, kwam Peng twee pionnen achter, maar omdat de torens geruild werden, was het resterende eindspel met ongelijke lopers simpel remise.
Lanchava, Tea – Middelveld, Martine
1. g3 e6 2. Lg2 Pf6 3. f4 d5 4. Pf3 g6 5. O-O Lg7 6. d3 O-O 7. c3 c5
Wit heeft gekozen voor de Leningradervariant van het Hollands, maar dan in de voorhand.
8. Pa3 Pc6 9. De1
Wit staat klaar voor de opmars e2-e4.
9… b6
Met dit bescheiden zetje hoopt iets te kunnen doen tegen het witte plan. [9… d4 verhindert in elk geval de opmars e2-e4.]
10. e4 La6 11. e5 Pd7 12. Dd1 b5 13. Pc2 Tb8 14. b4
Daarmee haalt wit een eventueel … b5-b4 uit de stelling.
14… cxb4 15. cxb4 Pb6
Logischer is 15… De7 16. Dd2 f6 om wat terug te doen in het centrum.
16. Le3 Pa4 17. Dd2 Dd7 18. g4 Tfc8 19. Tae1 Tb7 20. Pcd4 Tbc7 21. Pb3 Lf8 22. a3
Wit heeft nu het centrum stevig in handen, de stukken staan allemaal geschikt opgesteld om een mogelijke koningsaanval op touw te zetten. Bij zwart ontbreekt elk tegenspel en vooral het paard op a4 is volkomen verdwaald.
22… Lb7 23. f5!
Er is geen reden om verdere voorbereidingen te treffen.
23… exf5 24. gxf5 Dxf5 25. Pg5 Dxe5
Dit kost iets. [Beter is 25… Dg4 hoewel wit met 26. e6 scherp verder kan gaan.]
26. Lf4 Db2 27. Lxc7 Dxd2 28. Pxd2 Txc7
Zwart heeft een kwaliteit ingeboet en van de twee pionnen die ze had, gaat er in elk geval een verloren. Maar wat erger is: de witte stukken grijpen beslissend in, terwijl die van zwart moeten toekijken.
29. Lxd5 Pd8 30. Lxb7 Pxb7
31. Te8
Zwart gaf zich gewonnen. Behalve de hoofddreiging Txf8+, Kxf8 gevolgd door Pe6+ dreigt er ook een tweede paard naar f6 te springen. 31. Te8 De enige zet lijkt daarom 31… Te7 maar dan is het na 32. Txe7 Lxe7 33. Pxf7 ook helemaal voorbij.
1-0
27. De2
Maakt misbruik van de situatie dat Peng per se moest winnen.
27… Df4 28. Tc2 Tf6 29. Td1 Dh4 30. De1 Td8 31. Td3 Tf5
32. g3?!
Hé, wat gebeurt hier? Wit heeft een grapje in de stelling gevlochten, maar klopt dat wel?
32… Df6?!
Als Peng nog voor het kampioenschap had willen gaan, had ze hier haar kansen moeten waarnemen. Na 32… Dxh3!? had Anne een grapje klaarliggen, maar het werkt misschien niet helemaal zoals ze gedacht heeft. Na 33. Ld7 Txd7 34. De8+ Kg7 35. Dxd7 speelt zwart het ijzersterke 35… Dg4! en ineens blijken de torens van wit en de dame heel ongelukkig te staan. Zwart dreigt met een dame op de onderste rij binnen te vallen, de toren kan ooit naar de h-lijn en punt f2 is vreselijk zwak. Een voorbeeld van hoe het mis zou kunnen gaan met wit. 36. De8 [36. d6?? De4!] 36… Db4 37. Kg2 Db1 38. Tcd2
[38. Tdd2 Th5] 38… Lxf2! En zwart staat vrijwel op winst.
33. Kg2 h5 34. h4
Nu is de stelling volkomen in evenwicht.
34… Kg7 35. Dc3 Te5
Nog altijd ingegeven door de factor dat ze dameruil niet wil toelaten. Maar door een kleine combinatie die je Anne niet moet geven, raakt zwart nu zelfs een pion achter:
36. Tf3 Dd6 37. Te2 f6
38. Txf6! Dxf6 39. Dxe5 Dxe5 40. Txe5 Kf6 41. f4
Nu kan wit het ineens gaan proberen.
41… a6
42. a4?!
Te profylactisch gespeeld. Wit had voor de eigen kansen moeten gaan. Het aanknopingspunt is natuurlijk pion g6. Zeer lastig voor zwart lijkt mij 42. Le8! Kg7
[42… Td6 43. Tg5 Kg7 [43… Ke7 44. Lxg6] 44. f5 Txd5 45. f6+ Kf8 46. Txd5 Kxe8 en dit lijkt me gewonnen voor wit.] 43. Kf3 Ld4 44. Te6 Txd5 45. Ke4 Td8 46. Txg6+ Kf8 47. Lc6 en ook hier zijn de winstkansen voor wit zeer reëel. Sterker nog, het lijkt mij nauwelijks te houden voor zwart in een praktische partij.
42… Kf7
Peng onderkent tijdig het gevaar, maar het is nog altijd problematisch voor zwart.
43. Kf3 Tb8 44. f5
Tijd voor actie.
44… gxf5 45. Txf5+ Kg6 46. Te5 b5
47. Te8
Na ruil van de torens komt wit twee pionnen voor, maar de stelling zal toch remise zijn. Als wit nog iets had willen proberen, dan had zij de torens op het bord moeten houden. 47. Le8+ Kg7 48. axb5 axb5 49. Lxh5 Zo heeft wit twee pionnen veroverd, maar de zwarte vrijpion is alleen ten koste van de loper tegen te houden. Het eindspel van toren plus drie pionnen tegen toren plus loper biedt praktische kansen, maar ook niet meer dan dat. Het zou zo kunnen gaan: 49… b4 50. Tg5+ Kf6 51. Ke4 b3 52. Tg6+ Ke7 53. Ld1 b2 54. Lc2 b1D 55. Lxb1 Txb1 56. h5.
47… Txe8 48. Lxe8+ Kh6 49. axb5 axb5 50. Lxb5 Ld6 51. Le8 Lc7 52. Kg2 Ld6 53. Kh3 Lc7 54. Lf7 Ld6
55. Lxh5
De enige praktische kans, maar Peng heeft weinig problemen om het halve punt te redden. 55. g4 hxg4+ 56. Kxg4 is nooit wat, want zwart mag de loper offeren tegen wits d-pion, omdat wit met de loper van de verkeerde hoek blijft zitten.
55… Kxh5 56. g4+ Kg6 57. Kg2 Kf6 58. h5 Ke5 59. h6 Le7 60. h7 Lf6 61. g5 Lg7 62. Kf3 Kxd5 63. Kg4 ½ – ½
De uitslagen:
De tussenstand na vijf ronden is:
Alle partijen, voorzien van analyses en aantekeningen, in de viewer:
Pff.. valt op dat sommige spelers zich tegen Giri als schapen naar de slachtbank laten leiden. Van Kampen leek zich bij voorbaat al met een nederlaag verzoend te hebben. Jammer.