Giri slachtoffer van dadendrang van Aronian
In het Tata Steel Chesstournament van 2012 spelen dertien Nederlandse spelers mee in de grootmeesterkampen, verdeeld over drie groepen. We proberen ze tijdens dit toernooi te volgen, vooral als er iets bijzonders gebeurt in hun partijen.
Levon Aronian speelt het toernooi van zijn leven, lijkt het wel. In de tiende ronde speelde hij een ware koffiehuispartij tegen onze ‘coming-man’, Anish Giri.Die werd met wit in de opening verrast. Toen hij van de eerste schrik was bekomen, kreeg hij een kwaliteitsoffer om de oren.
Aronian dirigeerde vervolgens vrijwel al zijn stukken naar de witte koning die daarom maar snel op de vlucht ging. Maar toen die probeerde te schuilen in het centrum, werd hij daar aan de tand gevoeld. Aronian opened het centrum en maakte met een paar krachtzetten, waarvan een heel elegante paardzet, de partij snel uit. Het is Giri’s derde opeenvolgende nul, maar hij moet deze les maar meenemen in zijn opmars naar de top.
Daarin is Aronian nu de onbetwiste nummer twee, hij begint zelfs Carlsen te bedreigen.
Op het moment van schrijven ziet het lijstje er zo uit:
De andere Nederlander, Loek van Wely, is nog altijd ongeslagen. Hij komt nauwelijks in de problemen en ook nu wist hij Radjabov op afstand te houden. Het remise-aanbod dat de Tilburger op zet 40 kreeg, nam hij snel aan, omdat hij weinig tijd had. Maar als hij iets meer tijd had gehad, had hij zich wel tweemaal bedacht. Hij kon namelijk in een zet winnen, hoewel het allemaal niet zo gemakkelijk was, als nu in de pers werd gesuggereerd. Wat voor een computerprogramma simple is, is voor de mens van vlees en bloed, allemaal niet even vanzelfsprekend.
In de B-groep zet Erwin l’Ami zijn opmars verder voort. Hij was in een marathonzitting de sterke Cmilyte te baas. In een saaie symmetrische stelling, ging l’Ami er eens stevig voor zitten. Er ontstond een eindspel waarin hij dame plus paard tegen dame plus loper had. Daarin slaagde hij erin de pionnenstructuur van de tegenstander te verzwakken. Dat leverde hem materiaalwinst op maar hij moest diep gaan om het punt te verzilveren. Pas in het verre dame-eindspel had hij op zet 89 de weerstand gebroken.
Ook Dimitri Reinderman krabbelde op na zijn nederlaag van de dag ervoor. Hij versloeg in een uitstekende positiepartij de talentvolle Nyzhnyk. Jan Timman bleef met zwart moeiteloos overeind tegen Harika, die geen enkele winstkans kreeg. Ook Tiviakov pakte een nuttig halfje tegen de sterke Bruzon. Zijn Franse verdediging – dus geen Scandinaviër ditmaal – bleek solide genoeg. Helaas ging Sipke Ernst onderuit tegen Motylev. De Rus had steeds het betere van het spel en hoewel Ernst lange tijd goed verdedigde, slaagde hij er niet in om de partij binnen de remisemarge te houden.
In de C-groep kon Pieter Hopman eindelijk een glas champagne heffen. Hij versloeg een van de koplopers, Tikkanen, in een uitstekende partij. Na een goede opening had hij zelfs al eerder groot voordeel kunnen pakken, maar toen de Zweed zijn dame naar een verkeerd veld speelde, was Hopman op zijn post. Hij drong met zijn dame binnen en veroverde twee belangrijke pionnen. De belangrijkste daarvan, de c-pion, werd door de witspeler keurig naar de overkant geloodst.
Ook hulde voor de overwinning van Daan Brandenburg op zijn clubgenote Danielian. In een Caro Kann, leek het aanvankelijk dat zwart het allemaal onder controle had, maar Brandenburg toonde aan dat wit degene was die op winst speelde. Langzaam maar zeker bouwde hij zijn voordeeltjes uit en toen de zwartspeelster materieal moest inleveren, ging het snel bergafwaarts met haar.
Etienne Goudriaan behaalde opnieuw een knappe remise tegen een sterke speler. Hij hield met zwart Adhiban keurig in bedwang.
Lars Ootes en Anne Haast kwamen er nauwelijks aan te pas tegen respectievelijk Grover en Sadler. Beide witspelers kwamen met voordeel uit de opening en slaagden er snel in een bres in de verdediging van de tegenstander te slaan.
De partij van Lisa Schut tegen Tania was een heel ander verhaal. Schut kwam weliswaar met een pion minder uit de opening, maar door actief tegenspel had zij in feite helemaal geen problemen. Zij bracht zichzelf in de problemen door vrijwillig in de penning te gaan staan, waardoor zij een kwaliteit verloor. Gelukkig voor haar deed het tegenstandster het ook niet optimaal en Lisa bereikte uiteindelijk het eindspel van toren tegen loper, waarin zij met de koning naar de voor haar geschikte hoek liep. Remise leek binnen handbereik, maar Tania probeerde het nog even… En helaas zette zwart haar loper op een verkeerd veld, waardoor het ineens uit was.
Giri, A – Aronian, L
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 Le7 4. Pf3 Pf6 5. Lf4 O-O 6. e3 Pbd7 7. Le2 dxc4 8. O-O Pb6
"Misschien niet de beste zet", liet Aronian na afloop weten, "maar weten moet weten hoe hij dit moet behandelen". [In een partij Aronian-Anand, werd hier 8… Pd5 gespeeld.]
9. Dc2 Ph5 10. Le5 f6 11. Pg5 fxg5 12. Lxh5 Ld7 13. Lf3
Als hij geweten had wat hem boven het hoofd hing, had hij wel voor een andere zet gekozen. [Hier lijkt mij 13. Tad1 ook een mogelijkheid, wellicht minder link dan de voortzetting die Giri in de partij kiest.]
13… Txf3!?
Een kansrijk kwaliteitsoffer dat zwart veel praktische kansen biedt.
14. gxf3 Ld6 15. De4 Lc6 16. Dg4 De7 17. Lxd6 cxd6 18. Pe4 h6 19. Dg3 d5 20. Pc3 Tf8 21. Pe2 Tf5 22. Kg2 Pd7
Hoewel de loper op c6 (voorlopig) niet deelneemt aan de aanval, gaan de rest van zijn stukken weldra meedoen op de koningsvleugel.
23. Th1 Pf8 24. h4
Dit komt te laat, zwart krijgt nu al de overhand.
24… Pg6 25. f4
[25. h5 Ph4+ is vrijwel uit.]
25… Pxh4+ 26. Kf1 Db4 27. Tb1
27… Le8
Een lichte onnauwkeurigheid van Aronian. [Nog sterker lijkt mij zelfs 27… Dd2 waarna ik geen verdediging zie voor wit. De hoofddreiging is verrassend: … Lc6-a4-c2-d3.]
28. Pc3 De7 29. b4 Tf8 30. Tb2 Lg6
Zo komt de loper ook op d3 en dan spelen alle zwarte stukken mee in de strijd tegen de onbeschermde witte koning.
31. Ke1 Ld3 32. fxg5 Pf3+ 33. Kd1 hxg5 34. Dh3 Df6 35. Kc1 Lg6 36. a4 Td8 37. Pe2
37… e5!
Het centrum wordt opengebroken zodat de zwarte stukken toegang tot de witte koning kunnen krijgen.
38. Dg4 exd4 39. exd4 Te8
De dreiging …Te4, maar ook ander ongemak voor wit wordt actueel.
40. Dd7 c3!
Zo wordt de coördinatie tussen wits stukken danig verstoord.
41. Ta2
41… Pe1!
Zeer fraai!
42. Txe1 Df4+ 43. Kd1
[43. Pxf4 Txe1# is de prachtige pointe.]
43… De4
en tegen de diverse matdreigingen valt niet zinnigs te bedenken.
0-1
33… Dc7?
Zwart overziet wits belangrijkste dreiging. [De enige zet is 33… Da7]
34. Da6!
Niet alleen kan de witte toren nu binnenkomen, ook pion a5 is ten dode opgeschreven. De dreiging Lxa5 is zo groot omdat zwarts dame geen gelukkige velden tot haar beschikking heeft.
34… Kg6 35. Lxa5 Dh2 36. Dxc6
Nu pion c6 gevallen is, gaat wits c-pion de hoofdrol spelen.
36… Pf8 37. Dxd5 Txg4 38. c6 Tg1 39. Pc3 Txb1+ 40. Pxb1 Dxf2 41. c7 1-0
56… Le6??
Onder druk van de klok grijpt Lisa helaas mis. [56… La2 57. Tb7 Kh8 is remise.]
57. Kg6!
Het was essentieel dat zwart nu met de loper ergens een schaakje zou kunnen geven.
57… Kh8
Dat biedt te weinig weerstand. Hoe wit wint na 57… Lh3 staat in de meeste eindspelboeken, maar is verre van eenvoudig. Dit had Lisa zeker nog moeten laten bewijzen. Een leerzaam geval, ik geef een karakteristieke variant: 58. Te7 Kf8 59. Te3 Ld7 60. Kf6 Kg8 61. Tg3+ Kf8 62. Tb3 Lc6 (Of 62… Kg8 63. Tb8+ Kh7 64. Tb7) 63. Tb8+ Le8 64. Ta8 met winst. De essentie is dat de zwarte koning uit de hoek is gedreven waarna de loper in een dodelijke penning terecht komt.
58. Th7+ Kg8 59. Te7 1-0
De partijen van de Nederlanders, inclusief enkele schaaktechnische aantekeningen:
De voortschrijdingstabel van de Nederlanders:
| Speler | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | Tot |
| Anish Giri | 1 | ½ | 0 | ½ | ½ | 1 | ½ | 0 | 0 | 0 | 4 | |||
| Loek van Wely | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | 5 | |||
| Sergey Tiviakov | 0 | 1 | 1 | 0 | ½ | ½ | 0 | ½ | 1 | ½ | 5 | |||
| Sipke Ernst | 0 | ½ | 0 | 1 | 0 | 1 | 1 | ½ | 0 | 0 | 4 | |||
| Erwin l’Ami | 1 | ½ | 1 | 0 | ½ | ½ | ½ | 1 | 1 | 1 | 7 | |||
| Dimitri Reinderman | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | 1 | 0 | 0 | 1 | 5 | |||
| Jan Timman | ½ | 0 | 1 | ½ | 1 | 0 | 0 | 0 | ½ | ½ | 4 | |||
| Daan Brandenburg | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | 1 | ½ | ½ | 1 | 6 | |||
| Pieter Hopman | 0 | 0 | ½ | 0 | ½ | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 3 | |||
| Lars Ootes | ½ | ½ | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 3 | |||
| Anne Haast | 0 | ½ | ½ | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | 3 | |||
| Lisa Schut | 0 | ½ | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | ½ | 0 | 4 | |||
| Etienne Goudriaan | 1 | ½ | 1 | 0 | 0 | ½ | ½ | 0 | ½ | ½ | 4½ |
Van alle spelers is voorafgaand aan dit toernooi een lijst van portretjes verschenen. Die ziet er als volgt uit:
| Nr | Naam | Elo | Link |
| Nr 13 | Etienne Goudriaan | 2279 | Portret 1 |
| Nr 12 | Lisa Schut | 2290 | Portret 2 |
| Nr 11 | Anne Haast | 2290 | Portret 3 |
| Nr 10 | Lars Ootes | 2326 | Portret 4 |
| Nr 9 | Pieter Hopman | 2342 | Portret 5 |
| Nr 8 | Daan Brandenburg | 2527 | Portret 6 |
| Nr 7 | Jan Timman | 2571 | Portret 7 |
| Nr 6 | Dimitri Reinderman | 2581 | Portret 8 |
| Nr 5 | Erwin l’Ami | 2596 | Portret 9 |
| Nr 4 | Sipke Ernst | 2606 | Portret 10 |
| Nr 3 | Sergey Tiviakov | 2677 | Portret 11 |
| Nr 2 | Loek van Wely | 2692 | Portret 12 |
| Nr 1 | Anish Giri | 2714 | Portret 13 |
