Giri wint in grootse stijl
Het heeft een tijdje geduurd, maar vandaag kwam het er dan toch van. Anish Giri slaagde er eindelijk in om bij het Tata Steel Tournament een partij te winnen. En hoe! Hij versloeg Caruana in een flitsend aanvalspartijtje dat slechts 28 zetten duurde. De huidige nummer elf van de wereld kwam er na een mislukte opening niet meer aan te pas. In plaats van te ontwikkelen vergreep hij zich aan een pion en met nog een pionoffer slaagde Giri erin om de meeste van zijn stukken in de strijd te werpen. De slotstelling is een mooi plaatje waarin hij al zijn stukken heeft weten te activeren.
 |
|
|
Foto Frans Peeters |
Slotstelling uit de partij Giri-Caruana |
A-groep
Ik heb de partij van Giri nader bekeken. Die kan namelijk zo de leerboeken in als demonstratie van een (bijna) vlekkeloos gevoerde koningsaanval.
Giri, Anish – Caruana, Fabiano
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pf3 c6 4. Pc3 dxc4 5. a4 Lb4 6. g3 Pf6 7. Lg2 Pbd7 8. O-O O-O 9. Dc2 Da5
Een afwijking van een eerder gespeelde partij. 9… De7 10. Lf4 kwam voor in de partijen Sokolov-Caruana, 2010 en Gelfand-Anand, 1992.
10. Pa2 Ld6 11. Dxc4
11… Pb6
Een nieuwtje, maar waarschijnlijk niet voor herhaling vatbaar. In Ilincic-Blagojevic, 1996 werd 11… e5 gespeeld.
12. Dc2 Dxa4
Caruana vergrijpt zich aan een pion. Wit krijgt fantastische compensatie. [Wellicht valt 12… Df5 nog te proberen voor een volgende partij.]
13. b3 Da5
14. Pe5!
Prachtig gezien van Giri. Met de paardzet snijdt hij de weg van de zwarte dame naar de koningsvleugel (tijdelijk) af.
14… Pbd7
Daarmee geeft hij de tegenstander feitelijk gelijk met zijn concept. De rechtvaardiging van het tweede pionoffer zit in de volgende variant: 14… Lxe5 15. Ld2! Db5 16. Pc3 Het wordt een jacht op de zwarte dame waarbij wits stukken vrijwel allemaal tot leven komen. 16… Db4 17. dxe5 Pfd7 18. Pd5 Dg4 [18… Db5 19. Pc7] 19. Lf3 Dh3 20. Pc7 Tb8 21. Lb4 met groot voordeel voor wit.
15. Pc4 Dc7 16. Pxd6 Dxd6 17. Td1
Zwart staat weliswaar een pion voor maar wit heeft het loperpaar en vooral de zwarte velden, terwijl de zwarte damevleugel voorlopig niet ontwikkeld kan worden.
17… e5
18. Pc3!
Giri brengt het paard weer in het spel en daarmee komt La3 in de stelling. Het behelst een nieuw pionoffer. Ook interessant is 18. Lb2!?
18… exd4 19. La3 c5
Als zwart er een kwaliteitsoffer van zou maken met 19… De5 zou wit in het naderende eindspel na 20. Lxf8 Pxf8 21. Pe4 Pxe4 22. Dxe4 Dxe4 23. Lxe4 Pe6 in het voordeel komen met 24. b4!
20. e3
Uiteraard moet het pionnencentrum aangetast worden.
20… d3?!
Caruana geeft een van de twee pionnen terug, maar dat pakt helemaal verkeerd uit. Relatief taaier is 20… De5 21. exd4 cxd4 22. Lxf8 Pxf8 maar het lijdt geen twijfel dat wits winstkansen zeer groot zijn.
21. Txd3 Db8 22. Pd5 Pxd5 23. Txd5 b6
Nu gaat het hard. Maar ook na een zet als 23… Dc7 24. Tad1 hoeft zwart nergens meer op te hopen.
24. Lb2!
Wederom zeer sterk. De loper heeft niets meer te zoeken op de diagonaal a3-f8 en hij wordt nu op de zwarte koningsstelling gericht.
24… a5
25. Ta4
Helemaal niet gek en ook compleet winnend. Het laatste stuk wordt in de aanval betrokken. Maar er was een variant voorhanden met een formidabele zet die ik u graag wil voorleggen. Heel logisch is namelijk het directe 25. Th5 en nu volgt op 25… h6 het dodelijke 26. Ld5, waarna de dreiging Txh6 gevolgd door Dg6+ in de stelling komt. Zwart dient dus 25… g6 te spelen en met welke prachtige zet maakt wit het karwei af? We maken er een opgave van.
Hoe maakt wit het in stijl af?
25… Te8 26. Tg5 g6 27. Ld5 Kf8 28. Tf4
En hier vond Caruana dat het genoeg was. Alle witte stukken hebben aan de aanval deelgenomen. Een klassieke koningsaanval die zo de boekjes in kan om de kracht van onder meer het loperpaar te demonstreren. [Met 28. Tf4 Te7 29. Dc3 f6 30. Txf6+ Pxf6 31. Dxf6+ Ke8 32. Lc6+ zou het ook totaal gebeurd zijn met de zwartspeler.]
1-0
De overwinning van Giri was ook meteen het belangrijkste wapenfeit van de Nederlanders in de hoogste groep. Loek van Wely werd langzaam weggespeeld door Leko, die zich omhoog aan het werken is in het klassement. Na de opening leek er weinig aan de hand voor Van Wely, maar het was een stelling waarin wit iets en zwart niets kon doen. Het uitbouwen van dit soort voordeeltjes kon vroeger Ulf Andersson als geen ander, Leko lijkt de moderne versie van de Zweed te zijn. Van Wely werd in een dubbeltoreneindspel in een volkomen passieve stelling gedrukt en hij wist niet te voorkomen dat hij materiaal en later de partij verloor. Daarvoor had Sokolov al afschuwelijk verloren van Karjakin. De Rus (vroeger Oekraïner) leek niet zoveel uit de opening gehaald te hebben, maar op een of andere wijze raakten de zwarte stukken in elkaar verstrikt op de koningsvleugel. De slotstelling toont de gebreken in het zwarte kamp op flagrante wijze aan.
Met het kleine zetje Lb1-c2! brengt wit de dreiging Lc2-d1 in de stelling met aanval op de zwarte dame. Die kan niet weg omdat het paard op g6 in de weg staat. Dat paard mag niet wijken vanwege een ordinair mat op g7. Dat heet dus gebrek aan samenwerking! Voor mensen die iets meer willen weten van dit thema verwijs ik graag naar mijn boek
Chess Strategy for Clubplayers waarvan ik van dit hoofdstuk het volgende fragment heb opgenomen.
De laatste Nederlander in de groep, Erwin l’Ami, ging gelukkig niet ten onder. Hij hield een eindspel tegen Harikrishna keurig ruim binnen de remisemarge.
B-groep
In de B-groep beginnen de harten weer sneller te kloppen omdat Jan Timman de weg naar boven weer lijkt te hebben gevonden. Hij versloeg Nikolic in een positionele stijl die weer doet denken aan zijn hoogtijdagen. Op systematische wijze werd een ogenschijnlijk sterk zwart pionnencentrum aangetast en tegelijkertijd werd de zwarte koning onder vuur genomen. Toen de zwarte stukken ook in de knoop kwamen te zitten (analoog aan Karjakin-Sokolov) kon Timman op werkelijk heel aardige wijze profiteren. Dat deed hij overigens niet, maar de partijvoortzetting was ruim voldoende voor een vol punt.
In deze stelling ging Timman verder met 40. cxd5, maar er was een sterkere zet voorhanden. Na het directe 40. h5! zou zwart meteen materiaal hebben moeten inleveren. 40… De4+ 41. Kc1 De3+ 42. Td2 zou zwart niet uit de brand helpen. Zoals het nu ging was het echter ook snel gedaan met de zwartspeler.
Sipke Ernst won gelukkig ook weer een keertje. Het past helemaal in zijn ‘jojo-toernooi’ dat hij in deze partij ook ergens slecht heeft gestaan. Maar met een paar aardige tactische grapjes wist hij Grandelius op het verkeerde been te zetten.
Zijn ‘feestje’ begon met de volgende zet:
33… Le4+!
Een fraai motief!
34. Ke2
Na 34. Kxe4 Pg5+ 35. Kf4 Td4# is het mat!
34… Pg5 35. Pf5 Lf3+ 36. Kf2 Lxg4 37. Pe7+ Kf7 38. Pxc6 Th8 39. Te7+?!
Dit kost materiaal, maar wit was al in de problemen.
39… Txe7 40. Pxe7 c5!
Na deze zet haalt zwart materiaal op.
41. Lxc5 Pe4+ 42. Ke3 Pxc5
En op zet 56 gaf Grandelius zich gewonnen.
0-1
Jan Smeets en Robin van Kampen deden het rustig aan. Zij behielden het evenwicht in hun partijen tegen respectievelijk Movsesian en Turov.
Sergey Tiviakov ging echter ten onder tegen Dubov en de manier waarop zal hem waarschijnlijk nog lang heugen.
In deze stelling richtte wit het vizier op de verlaten zwarte koning.
25. Lc2!
Er dreigen verschrikkelijk dingen, maar ‘Tivi’ vindt nog iets.
25… Le3!?
Nog een creatieve verdediging, die echter niet mag baten. Na 25… axb5 zou zijn koning ‘uitgerookt’ worden met 26. Lxh7 Kxh7 27. Dh5+ Kg8 28. Df7+ Kh7 29. Tf3 en het is ondekbaar mat.
26. Pd6!
Dubov laat zich niet van de wijs brengen. Na 26. Lxe3 Txc2 27. Dxc2 Pxe3 houdt zwart het droog.
26… Lxg5 27. Pf7+ Kg8 28. Lxh7+!
Heel fraai.
28… Kxh7 29. De4+
Na 29. De4+ Kg8 30. Pxg5 is het ondekbaar mat.
1-0
De strijd om de ‘beste Nederlander’ gaat nu definitief tussen Smeets (met 7 punten) en Timman (met 6½ punten).
C-groep
De strijd in deze groep om kwalificatie voor de B-groep voor elkaar te krijgen is nog altijd heel spannend. David Klein en Robin Swinkels gaan gelijk op, ook na deze ronde. Swinkels kwam remise overeen met Romanishin, terwijl Klein tot hetzelfde resultaat kwam tegen Kovchan. Met hun onderlinge treffen voor de laatste ronde op het programma kunnen we op een thriller rekenen. Voor Klein speelt op de achtergrond ook nog mee dat hij graag een GM-norm wil scoren. We blijven het volgen!
Twan Burg sprokkelde ook weer een halfje en nu tegen Brunello. Miguoël Admiraal begon goed aan zijn partij tegen Peralta, maar ergens raakte hij de draad in de partij en als gevolg daarvan materiaal kwijt. Peralta nam het buitenkansje handig waar en klaarde de technische klus op zijn sloffen.
Dan mist u nog twee Nederlanders: Mark van der Werf en Lisa Schut. Die speelden een marathonpartij tegen elkaar die maar liefst 93 zetten duurde. Onze bondsdirecteur moest helaas toegeven dat de jeugd tegenwoordig goed kan schaken, want hij wist niet te voorkomen dat Schut een problematisch eindspel naar haar hand wist te zetten. Ik laat een klein fragmentje zien:
Er staat al een hele tijd deze materiaalverhouding op het bord. Het lichte voordeel van de twee torens tegen de dame weegt niet op tegen de sterke zwarte pluspion op c3. Ook de ongelijke lopers werken in zwarts voordeel. Schut slaagde er met de volgende mooie manoeuvres in om de samenwerking tussen de witte stukken drastisch te verstoren. Het levert haar de beslissende materiële voorsprong op, maar zelfs daarna moet ze nog flink haar best doen om de vis op het droge te krijgen.
66… Dg8+ 67. Kh2 Dg4! 68. Tef2 Lh4 69. Tf1 Le1 70. Lxf5 Dh5+ 71. Kg2 De8 72. Ld3 Ld2 73. Lc2 De6 74. f5 Da2 75. Ld1 c2 76. Lxc2 Dxc2 77. T1f2 Dc1 78. f6 Le1 79. Te2 Dd1 80. Tee3 Ld2 81. Td3 De2+ 82. Kh3 De6+ 83. Kg2 Dg4+ 84. Kf1 Kf7 85. Ke2 Lg5 86. Kd1 Dxa4+ 87. Ke2 Dc6 88. Tc3 Dd6 89. Tcd3 De6+ 90. Kd1 Lxf6 91. Kc1 a4 92. Kb1 De4 93. Ka2 Db4 0-1
Alle partijen (ook inclusief meer analyses) van de Nederlanders kunt u naspelen via de viewer:
