Grischuk mist twee ‘paardzet achteruit’
De Rus Peter Svidler (zie foto Jos Sutmuller) lijkt de zege in de World Cup nauwelijks nog te ontgaan.
Nadat hij de eerste partij met zwart tegen zijn landgenoot Alexander Grischuk in zijn voordeel had beslist, kwam hij in de daaropvolgende twee partijen nauwelijks in de problemen.
Met nog een witpartij voor de boeg, moet het wel heel vreemd lopen als hij de cup nog uit handen geeft. In de strijd om de derde plaats deed de Oekraïner Vassily Ivanchuk goede zaken door de tweede partij, ook al met zwart, in zijn voordeel te beslechten.
Svidler lijkt het allemaal makkelijk af te gaan. Hij kwam fluitend in de finale en sloeg daarin direct zijn slag. Maar uiterlijke schijn bedriegt. Want juist in die eerste partij die hij won, was hij na de opening in grote problemen. Grischuk had een knap nieuwtje in de Siciliaanse Kan-variant voorbereid dat hem na zo’n 16 zetten een riante stelling opleverde. Maar er lag een ander gevaar op de loer: de klok. Ondanks de voorbereiding gebruikte de jonge Rus zeeën van tijd. En Svidler bleek toen de handige practicus. Hij gaf een pionnetje om los te komen. En Grischuk raakte – onder druk van de klok – het spoor helemaal bijster. Curieus was dat de Rus tweemaal een paardzet achteruit miste van zijn tegenstander, tweemaal met ernstige tot desastreuze gevolgen.
In de partij die door Ivanchuk gewonnen werd, was er sprake van een mislukte opening door Ponomariov. Hij kwam met een nieuwtje dat nergens toe leidde. Sterker nog: zwart kon snel ontwikkelen en omdat wit ergens Kf1 had moeten spelen, slaagde ‘Pono’ er niet in om zijn toren op h1 snel in het spel te brengen. Het kostte hem een pion en hoewel de technische fase nog lastig leek, ging het toch ineens snel. Dat kwam omdat de vroegere Fide-wereldkampioen zich tweemaal vergiste. Ook hier lijkt Ivanchuk dicht bij het zekerstellen van de derde plaats. Hieronder mijn schaaktechnische bevindingen:
Grischuk, Alexander – Svidler, Peter (eerste partij)
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 a6 5. Pc3 b5 6. Ld3 Db6 7. Pf3 Pc6 8. O-O Db8 9. Te1 Ld6
10. e5 Een nieuwtje. [10. a4 is de bekende theorievoortzetting.] 10… Lc7 Svidler kiest het zekere voor het onzekere. [Aanname van het offer met 10… Pxe5 11. Pxe5 Lxe5 12. Txe5 Dxe5 13. Df3 is erg gevaarlijk voor zwart.] 11. Lf4 Pge7 12. De2 Pg6 13. Lg3 Lb7 14. Tad1 Pce7 15. Le4 Lxe4 16. Pxe4
Wit lijkt nu al overweldigend te staan. Maar zoals Hans Ree in het NRC Handelsblad schrijft, is Grischuk de ‘diepzinnige’ van de twee spelers. Hij had op dit moment nog maar 24 minuten over tegenover 45 minuten van zijn tegenstander. 16… O-O Svidler geeft maar een pion omdat zijn koning anders maar het in midden blijft zweven. 17. Txd7 Pd5 18. Pd6? Een misrekening. Vermoedelijk heeft Grischuk zwarts antwoord overzien. [Een bruikbaar alternatief is 18. Dd2 Dc8 19. Txd5 exd5 20. Dxd5 en wit heeft twee pionnen voor de kwaliteit.] 18… Pb6!
Deze ‘zet achteruit’ van het paard wordt vaker overzien. 19. Txf7 Txf7 20. Pxf7 Kxf7 21. Pg5+ Kg8 22. Pxe6
Wit heeft drie pionnen voor het stuk, maar het zal zeker niet de bedoeling geweest zijn. Daarbij kwam dat de witspeler nu al flinke ruzie met de klok had. Nog maar 2 minuten… 22… Dc8 23. Dg4 Ta7 Een slim zetje. Zwart dekt de zevende rij en hij kan zo zijn stukken beter laten samenwerken. 24. Td1 Pa4! Dat is ook een goede. De pionnen op de damevleugel zijn kwetsbaar.
25. h3?! Vanwege de penning wil hij zijn dame gedekt zetten, maar hij geeft een cruciale pion weg, waardoor de compensatie als sneeuw voor de zon verdwijnt. [Noodzakelijk is 25. b3] 25… Pxb2 26. Td5 Er is geen redden meer aan. 26… Lb6 Zwart brengt zijn loper nu sterk in het spel. 27. Td6?!
27… Pc4! Weer die zet achteruit van het paard, waar Grischuk kennelijk moeite mee heeft. 28. Df5 [28. Td5 Te7 zou ook aan alle tegenstand een einde hebben gemaakt.] 28… Tf7 29. De4 Pxd6 30. exd6 Pf8 0-1
Ponomariov, Ruslan – Ivanchuk, Vassily (tweede partij)
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 dxc4 5. e4 Lb4 6. Lg5 c5 7. Lxc4 cxd4 8. Pxd4 Lxc3+ 9. bxc3 Da5 10. Lb5+ Pbd7 11. Lxf6 Dxc3+ 12. Kf1 gxf6
13. Pxe6 Een spectaculair stukoffer, waarvan er zelfs meer in deze stelling zitten. Ik weet eigenlijk niet wat Ponomariov in deze voortzetting ziet. In mijn database komt zwart bijna uitsluitend tot winst en in de enige partij die hiermee gewonnen wordt door wit (tussen Malakhato en Galisnky, 2000) keurt commentaar Ribli de zet ook af. [De meest populaire zet is hier 13. h4] [Zo is ook 13. Pf5 wel eens geprobeerd. In een partij Palliser Wells, 2009 kwam wit snel tot winst.] 13… De5 Allemaal nog bekend. [Het offer mag niet worden aangenomen vanwege 13… fxe6? 14. Tc1 De5 15. Txc8+ Txc8 16. Dxd7+ en wit wint.] 14. Pd4 O-O
Op het oog lijkt wit wel aardig te staan. Hij heeft een mooie pionnenstructuur en hij lijkt beter ontwikkeld. Maar dat is bedrieglijk. Zijn toren op h1 kan moeilijk in het spel gebracht worden, vandaar dat h2-h4 steeds een belangrijke kandidaatzet is. [Galinksy ging verder met 14… a6] 15. Dd3?! Dit is dan de nieuwe zet. Hij lijkt mij dubieus. In deze stelling is een aantal andere zetten geprobeerd, waaronder [15. Dg4+] [15. Tb1] 15… Pc5 16. Dg3+ Kh8 17. Dxe5 fxe5 18. Pf3 a6 19. Lc4 Pxe4 20. Pxe5 f6 21. Pf3 Lf5
Na wits nieuwtje is de stelling snel vervlakt. Zwart heeft zijn stukken snel ontwikkeld en hij is ondertussen ook af van zijn dubbelpion. De meerderheid op de damevleugel begint een factor te worden. Daar komt bij dat wits toren op h1 voorlopig niet in het spel gebracht kan worden. 22. h3 b5 23. Lb3 Pc3 24. Pd4 Ld3+ 25. Kg1 a5 26. Kh2 a4 27. Ld1
Wit wordt steeds verder teruggedrongen. 27… Lc4 [Ook 27… b4 kwam sterk in aanmerking.] 28. a3 Tad8 29. Pc6 Td2 30. Lf3 Het is geen lolletje voor wit. 30… Txf2 Ivanchuk zei na afloop dat hij zich afvroeg of wit wel genoeg compensatie voor de pion zou krijgen. 31. Thc1 Pa2 32. Te1 Tc8 33. Te7 Pc3 34. Pb4 f5 35. Tae1 Tg8
36. T7e5?! Een fout waardoor het van kwaad tot erger gaat. [Hij had vermoedelijk de andere toren moeten nemen. 36. T1e5] 36… Le2 Dat is een mooie onderbreek!
37. Txf5? En dit is een echte fout. [Na 37. Lc6 zou zwart met een tweede onderbreek tevoorschijn komen 37… Pe4! met winst.] [37. T1xe2 De enige vechtkans bestond in 37… Pxe2 38. Pd3 Txf3 hoewel zwart na 39. gxf3 Pd4 40. Pe1 f4 alle kansen op winst zou behouden.] 37… Lxf3 38. Txf3 Tgxg2+ 39. Kh1 Th2+ 40. Kg1 Pe2+ En nu vond Ponomariov het welletjes. 0-1
Alle fragmenten en partijen via de viewer:
Voor de uitslagen klikt u hier .
Voor de toernooisite klikt u hier.
