HDC Media schaakrubriek 9 juni 2012
Johan Hut
Gelukkig toch Anand kampioen
Veel schakers hebben een merkwaardige opvatting over het wereldkampioenschap, namelijk dat de sterkste schaker moet winnen. Niet alleen de sterkste van de twee die uiteindelijk de titelmatch spelen, maar ook de sterkste schaker van de wereld. Er was dan ook veel gemor toen vorige maand de WK-match begon tussen Viswanathan Anand, nummer vier op de wereldranglijst, en Boris Gelfand, nummer twintig. Oké, Anand was titelverdediger en heeft de ranglijst ook vaak aangevoerd, maar Gelfand? Eerlijk was dat gemor niet. Magnus Carlsen, de nummer één van de wereld, had afgezien van zijn recht op deelname aan de kandidatenmatches. Dat was jammer. Maar de nummers twee en drie Levon Aronian en Vladimir Kramnik werden bij die matches uitgeschakeld door Alexander Grisjoek. Gelfand schakelde intussen Shakhriyar Mamedyarov en Gata Kamski uit en won in de finale met 3,5-2,5 van Grisjoek. Dus Gelfand was gewoon de uitdager van wereldkampioen Anand.
Ooit, toen Alexander Khalifman wereldkampioen werd, zei hij: “Wereldkampioen is de winnaar van het wereldkampioenschap.” Er waren schakers die dat gek vonden. Waar haalt de winnaar van het wereldkampioenschap de brutaliteit vandaan om zich wereldkampioen te noemen? Veel schakers lijken maar niet te beseffen dat het wereldkampioenschap, de wereldranglijst en de belangrijkste toernooien (Tata Steel in Wijk aan Zee voorop) drie verschillende dingen zijn en ook drie verschillende winnaars kunnen opleveren.
De nachtmerrie van vele schaakliefhebbers dat Gelfand de match zou winnen, werd niet bewaarheid. De match eindigde in 6-6, waarna Anand de barrage van partijen met versneld tempo met 2,5-1,5 won. Die barrage telde niet mee voor de ratings, waardoor de hernieuwde kampioen Anand Elo-punten verloor en op de wereldranglijst van vier naar zes daalde. Hij werd gepasseerd door Teimour Radjabov en Hikaru Nakamura, zij het nipt. Gelfand steeg van twintig naar zestien.
Van de twaalf partijen met normaal tempo eindigden er maar liefst tien in remise. Twee weken geleden liet ik hier de enige winstpartij van Anand zien. Hieronder de winstpartij van Gelfand. Het commentaar is gebaseerd op dat van Herman Grooten op www.schaaksite.nl.
Gelfand-Anand
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pc3 Pf6 4.e3 e6 5.Pf3 a6 6.c5 Pbd7 7.Dc2 b6 8.cxb6 Pxb6 9.Ld2 c5 10.Tc1 cxd4 11.exd4 Ld6 12.Lg5 0-0 13.Ld3 h6 14.Lh4 Lb7 15.0-0 Db8
Een opmerkelijke beslissing. 16.Lxf6 gxf6 17.Pe2 Tc8 18.Dd2 ziet er goed uit voor wit, maar volgens Grooten was Anand waarschijnlijk op zoek naar ondoorzichtige complicaties na 18…Txc1 19.Txc1 Df8. Het is niet goed te zien wat die zouden zijn, maar Ld6 is een sterk stuk en Gelfand besluit dat af te ruilen.
16.Lg3 Tc8 17.De2 Lxg3 18.hxg3 Dd6 19.Tc2 Pbd7 20.Tfc1 Tab8
Er lijkt niet veel aan de hand, maar in de toekomst kan wit veel hebben aan Pe5 en/of Pa4-c5. Zwarts a-pion kan een zwakte worden.
21.Pa4 Pe4
Grooten: “Vermoedelijk het begin van zwarts latere problemen.”
22.Txc8+ Lxc8 23.Dc2 g5
Anand na afloop: “In een slechte stelling komen de slechte zetten vanzelf.”
24.Dc7
Na 24…Lxe4 dxe4 25.Dxe4 Lb7 komt zwarts loper eindelijk tot leven.
24…Dxc7 25.Txc7 f6 26.Lxe4
Ruilt het enige zwarte stuk dat goed staat. Soms lijkt schaken makkelijk.
26…dxe4 27.Pd2 f5 28.Pc4 Pf6 29.Pc5 Pd5 30.Ta7 Pb4 31.Pe5 Pc2
32.Pc6 Txb2 33.Tc7
Dat zat eraan te komen en was niet te voorkomen. De loper was de hele partij al zwarts brekebeentje. Anand weet de stelling nog wel iets te compliceren, maar vermoedelijk was Gelfand daarvan niet onder de indruk.
33…Tb1+ 34.Kh2 e3
Brengt het matbeeld Pc2-e3-g4 en Th1 in de stelling.
35.Txc8+ Kh7 36.Tc7+ Kh8 37.Pe5 e2 38.Pxe6
Zwart geeft het op. Hij mag met schaak een dame halen (na eerst met Th1+ een toren te geven), maar kan Pg6+ en Tg7 mat dan nog slechts voorkomen door die dame weer weg te geven.
Het Nederlands kampioenschap wordt dit jaar van 14 tot en met 21 juli gespeeld in Amsterdam. Nadat het toernooi jarenlang een twaalfkamp was en een paar jaar een tienkamp, wordt het nu een achtkamp. Het lukt de KNSB maar niet om voldoende sponsorgeld bijeen te krijgen. Deelnemers: Anish Giri, Ivan Sokolov, Jan Smeets, Erwin l’Ami, Dimitri Reinderman, Robin van Kampen, Sipke Ernst en Robin Swinkels.
