Hoogte- en dieptepunten
In het Tata Steel Chesstournament van 2012 spelen dertien Nederlandse spelers mee in de grootmeesterkampen, verdeeld over drie groepen. We proberen ze tijdens dit toernooi te volgen, vooral als er iets bijzonders gebeurt in hun partijen.
Een zwarte dag voor onze landgenoten in de A-groep. Anish Giri ging opnieuw onderuit, nu met zwart tegen Caruana. En Loek van Wely werd met zijn eerste nul geconfronteerd. Hoewel Van Wely wit had tegen Karjakin, leek het erop als hij met zwart aan het spelen was, want met verwisselde kleuren ontstond er een Siciliaanse Scheveningervariant. Het leverde hem in elk geval geen voordeel op. Na grootscheepse afruilen was de witspeler verzeild geraakt in een eindspel van ieder een toren en een licht stuk. Daarbij zat hij helaas met een slechte loper tegenover een reus van een zwart paard op d5. Omdat Karjakin ook nog een prachtige pion naar f3 had weten te spelen, leek de nederlaag van Loek een kwestie van tijd en dat bleek uiteindelijk ook.
Daarvoor had Giri helaas ook al moeten opgeven. Tegenstander Caruana overrompelde hem in het vroege middenspel met een stukoffer, waarvoor hij een paar vrijpionnen terugkreeg. Die bleken onweerstaanbaar naar voren te komen en toen er eentje op a7 stond, was de partij in feite al gespeeld. Giri dronk de gifbeker helemaal leeg alvorens hij zich schikte in zijn lot.
Aronian verloor van Navara:
Tegenover deze nederlagen stond veel positiefs in de B-groep. Erwin l’Ami handhaafde zich aan de top van het klassement door de sterke Motylev keurig in bedwang te houden. Erwin kan deze groep zomaar nog winnen, want koploper Harikrishna ging onderuit en die mag het ook nog opnemen tegen zijn tegenstander van vandaag, Motylev.
De andere Nederlanders in deze groep voegden allemaal een mooie puntje uit hun totaal toe. Sergey Tiviakov won van Lahno door twee stukken voor een toren te geven. Daar kreeg hij de nodige pionnen voor terug en ondertussen slaagde hij erin om de belangrijkste stukken te ruilen. Het eindspel van toren plus drie pionnen tegen twee stukken werd door Lahno als kansloos beschouwd. Wederom een technisch hoogstandje van de Groningse grootmeester.
Heel spectaculair was de zege van Sipke Ernst op koploper Harikrishna. De witspeler koos in de Lasker-variant van het Damegambiet voor het scherpe h2-h4 gevolgd door g2-g4. Dat was onlangs nog door Aronian gespeeld, hetgeen voor de Nederlandse meester Jeroen Bosch aanleiding was om dit systeem op te nemen in zijn reeds omvangrijke SOS-verzameling. De Indiër kwam er niet aan te pas, Ernst ging onvervaard op zoek naar de zwarte koning. Nadat hij een soort van ondekbare matdreiging in de stelling had gevlochten, moest hij alleen nog een einde maken aan de regen van schaakjes die zijn koning over zijn hoofd uitgestort kreeg. Ernst slaagde erin de juiste koningsroute, namelijk door het centrum (!) te vinden, zodat de zwartspeler gedwongen werd om op te geven. Tim Krabbé kan ook tevreden zijn, want hij kan weer een winnende wandelkoning aan zijn collectie toevoegen.
Er was nog meer goed nieuws, want ook Dimitri Reinderman kwam tot winst in zijn partij tegen Vocaturo. De Amsterdammer bracht al snel een sterk pionoffer en kwam daarmee in het voordeel toen de witspeler niet goed reageerde. Binnen de kortste keren had hij zijn pion weer terug en toen Reinderman een zwakke witte pion had veroverd was het pleit eigenlijk al beslecht. Hij tikte het vervolgens netjes uit.
Ook Jan Timman kan tevreden terugkijken op de partij na de laatste rustdag. Hij kwam met voordeel uit de opening tegen Cmilyte, zette dat om in een kleine materiaalwinst (toren tegen een licht stuk en een pion) en net toen hij zich wilde opmaken voor de lastige technische fase werd het hem ineens erg makkelijk gemaakt. De jongedame ruilde een stuk af, waardoor wit ineens een vrijpion kreeg die door Timman op efficiënte wijze naar de overkant werd geloodst.
In de C-groep blijft Daan Brandenburg het redelijk doen. Hij is nog altijd ongeslagen en vandaag hield hij koploper Turov redelijk eenvoudig van het lijf. Hoewel zijn tegenstander lang bleef aandringen, gaf de Fries geen krimp. Etienne Goudriaan kwam in grote problemen tegen Pieter Hopman, een pion minder bij slechte stelling. Maar door een grote onnauwkeurigheid van de tegenstander, won hij plotseling een kwaliteit tegen een pion. Het was tenslotte de verdienste van Hopman dat de partij niet alsnog verloren ging, hij hield het keurig op een puntendeling. Lars Ootes moest heel diep gaan, maar zijn beloning was er dan ook naar. Hij hield een eindspel met twee pionnen minder tegen Sadler remise.
Met de twee dames ging het deze ronde helaas wat minder. Anne Haast had een zeer acceptabele stelling tegen Sachdev. Maar met weinig tijd op de klok, ging zij opzichtig de fout in. Haar damezet kostte onmiddellijk een stuk en daar weet de tegenstander dan wel raad mee. Lisa Schut werd door Paehtz na de opening in een iets minder eindspel gemanoeuvreerd. Dat bleek zo lastig te zijn dat Schut een pion moest inleveren. Maar vervolgens rechtte zij de rug en bood zij taai verzet. Twee gevaarlijke zwarte vrijpionnen werden aangetast en ogenschijnlijk leek het erop dat wit het ‘gekeept’ had. Maar helaas had de Duitse topspeelster een prachtige combinatie waarmee zij wist af te wikkelen naar een gewonnen eindspel.
26. Df5
Hiermee heeft wit een verschrikkelijke matdreiging op h7 gecreëerd.
26… Dxb2+
Daarmee zet de zwartspeler duidelijk alles op een kaart.
27. Kd1! Te4
De enige zet om niet direct mat te gaan, maar het kost de zwartspeler veel materiaal.
28. cxd5! Tae8 29. Lxe4 Dd4+
De jacht op de witte koning is geopend, maar zwart heeft te weinig stukken om enige kans van slagen te hebben.
30. Ld3 Lh5+ 31. Kc2 Da4+ 32. Kb2 Db4+ 33. Kc2 Da4+ 34. Kd2 Da5+ 35. Tc3 Dxa2+ 36. Tc2 Da5+ 37. Tc3 Da2+ 38. Lc2
Dit moest hij even goed doorrekenen.
38… Te2+ 39. Kd3 Da6+ 40. Tc4 Da3+ 41. Tc3 Da6+
42. Kd4!
Hij vindt de juiste weg naar de winst. De koning moet het vrije veld in!
42… Td2+ 43. Ke5
43… De2+
[Na 43… Te2+ is bijvoorbeeld 44. Te3! winnend.] [En op 43… De2+ is 44. Kf6! Da6+ 45. Tc6! de manier om een einde aan de zwarte schaakjes te maken.]
1-0
51. g3
Het lijkt erop dat wit de pionnen van zwart voldoende heeft weten aan te tasten, maar zwart beschikt hier ineens over de verrassende combinatie.
51… Lxa4!
Heel knap gezien. [51… fxg3 52. Txe3 g2 53. Tf3+ Kg7 54. Tg3+]
52. Lxa4 Pe4+ 53. Kc6
53… Pc3
Zo wint zwart het stuk terug. [Veel sterker was nu 53… Pxg3! 54. Ta2 f3 waarna wit ook een stuk moet geven, maar dan is de technische afhandeling voor zwart veel simpeler.]
54. gxf4 Pxe2 55. Pxe2 Tf2
56. Lb5
[56. Pc3 e2 57. Pxe2 Txe2 is natuurlijk ook uit.]
56… a4 57. Pc3 Tc2 58. Kd5 Txc3 59. Kd4 Tb3 0-1
De partijen van de Nederlanders, inclusief enkele schaaktechnische aantekeningen:
Kramnik in gesprek met Ligterink
De voortschrijdingstabel van de Nederlanders:
| Speler | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | Tot |
| Anish Giri | 1 | ½ | 0 | ½ | ½ | 1 | ½ | 0 | 0 | 0 | 0 | 4 | ||
| Loek van Wely | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | 0 | 5 | ||
| Sergey Tiviakov | 0 | 1 | 1 | 0 | ½ | ½ | 0 | ½ | 1 | ½ | 1 | 6 | ||
| Sipke Ernst | 0 | ½ | 0 | 1 | 0 | 1 | 1 | ½ | 0 | 0 | 1 | 5 | ||
| Erwin l’Ami | 1 | ½ | 1 | 0 | ½ | ½ | ½ | 1 | 1 | 1 | ½ | 7½ | ||
| Dimitri Reinderman | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 | 6 | ||
| Jan Timman | ½ | 0 | 1 | ½ | 1 | 0 | 0 | 0 | ½ | ½ | 1 | 5 | ||
| Daan Brandenburg | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | ½ | 1 | ½ | ½ | 1 | ½ | 6½ | ||
| Pieter Hopman | 0 | 0 | ½ | 0 | ½ | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | ½ | 3½ | ||
| Lars Ootes | ½ | ½ | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | ½ | 3½ | ||
| Anne Haast | 0 | ½ | ½ | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 | 3 | ||
| Lisa Schut | 0 | ½ | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | ½ | 0 | 0 | 4 | ||
| Etienne Goudriaan | 1 | ½ | 1 | 0 | 0 | ½ | ½ | 0 | ½ | ½ | ½ | 5 |
Van alle spelers is voorafgaand aan dit toernooi een lijst van portretjes verschenen. Die ziet er als volgt uit:
| Nr | Naam | Elo | Link |
| Nr 13 | Etienne Goudriaan | 2279 | Portret 1 |
| Nr 12 | Lisa Schut | 2290 | Portret 2 |
| Nr 11 | Anne Haast | 2290 | Portret 3 |
| Nr 10 | Lars Ootes | 2326 | Portret 4 |
| Nr 9 | Pieter Hopman | 2342 | Portret 5 |
| Nr 8 | Daan Brandenburg | 2527 | Portret 6 |
| Nr 7 | Jan Timman | 2571 | Portret 7 |
| Nr 6 | Dimitri Reinderman | 2581 | Portret 8 |
| Nr 5 | Erwin l’Ami | 2596 | Portret 9 |
| Nr 4 | Sipke Ernst | 2606 | Portret 10 |
| Nr 3 | Sergey Tiviakov | 2677 | Portret 11 |
| Nr 2 | Loek van Wely | 2692 | Portret 12 |
| Nr 1 | Anish Giri | 2714 | Portret 13 |
In de PGN van Ernst-Harikrisna ontbreken na de 26e zet een aantal zetten. Volgens mij door de aanwezigheid van een " ë ". Het is me vaker opgevallen dat er na zo’n teken zetten ontbreken in een PGN. Wellicht een Bug ergens?
Ik zie nu dat de PGN pas weer verder gaat in de 2e " ë " in Karjakin-Van Wely.